Guillaume de Lorris
✽ zwischen 1200 und 1210 in Lorris (Dép. Loiret), † nach 1240. Der um 1230 begonnene Rosenroman blieb unvollendet (4058 Verse) und wurde von Jean de Meun, ✽ um 1240 in Meun (Meung-sur-Loire), † 1305 in Paris, nach 1268 bis etwa 1280 (in 17722 Versen) zu Ende geführt.
Ausg. von Ernest Langlois. T. 1–5. Paris 1914–1924. (Nachdr. New York 1965). — Félix Lecoy. T.1–3. Paris 1965–1970. (Les classiques français du moyen âge. 92. 95. 98.). — Karl August Ott. Bd 1–3. München 1976–1979. (Klassische Texte des romanischen Mittelalters in zweisprachigen Ausgaben. 15,1–3.)
Zu den frühen Drucken vgl. Bourdillon, Francis William: The Early Editions of the Roman de la Rose. London 1906 u. Suppl. 1913. (The Bibliographical Society. Illustrated Monographs. 14.) (zitiert: Bourdillon).
10 Sp.367a Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose.
C 5152.
Ex. in Paris BN nicht nachweisbar.
11854 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. [Genf: Jean Croquet, um 1481]. 
180 Bl. a–x⁸yz⁶. 2 Sp. 34–35 Z. Typ. 1:101/102G. 92 Hlzs., dar. 6 Wdh.
Bl. 1 leer. Bl. 2a m. Sign. a2 2 Hlzs.  α Cy commēce le romāt de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe.  [⁸]Aintes gens dient  que en ſonges  Ne ſont  fables  et menſong es  … Sign. b Angel ſembloient empenne  … Bl. 36bα Z. 27 Jamais nauray ailleurs fiance  Et ſi lay ie perdue eſpoir  A pou que ne men deſeſpoir  Cy endꝛoit treſpaſſa guillaume  De loꝛꝛis et nen fit plus pſeaulme  Mais apꝛes plus de quarante ans  Parfit ce clopinel rommans  Qui a bien faire ſeffoꝛca  Et cy ſon oeuure commenca  β Hlzs.  [²]Eſeſpoir la ce ne feray  Ja me ne deſeſpereray  … Bl. 90aβ m. Sign. m2 Z. 12 Voye guillaume de loꝛis  Cui ialouſie … Bl. 90bα Z. 12 Car ie nay plus ailleurs fiance  Et ſi lay ie perdu eſpoir  A pou que ne men deſeſpoir  Cy ſe repoſera guillaume  Dont le tombel ſoit plain de balme  Denſens de mierre daloe  Tant ma ſeruy tant ma loe  [²]T puis viendꝛa iehan clopinel  Au cueur gentil au cueur ysnel  Qui naiſtra ſur loire a meun  … Bl. 90bβ Z. 4 Cil aura le rommmant ſi chier  Quil le vouldꝛa tout parfournir  Se temps et lieu luy peut venir  Car quant guillaume ceſſera  Iehan ſi le continuera  Apꝛes ſa moꝛt que ie ne mente  Ans treſpaſſes plus de quarante  … Endet Bl. 180bβ Z. 17 Ains que dillec me remuaſſe  Ou mon vueil encoꝛ demouraſſe  Par gꝛant ioliuete cueilly  La fleur du beau roſier fleury  Ainſi eu la roſe vermeille  A tant fut iour et ie meſueille  Ceſt fin du romant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. Bl. 68a auch m. Sign. z4 [statt i4] (BMC; z. B. Ex. London BL. 2. Ex. Paris BN).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 64. Paris Mazarin (Digitalisat). Saint-Omer BMun (Digitalisat).
C 5150. 5153. Tchemerzine VII 229. Bourdillon A. Claudin III 416. Bechtel G-366. Kaufmann-Nabholz 99. Lökkös: Impr.Genève 22. Ce³ R-307. Pell 10008. 10231. CRF VI 965. CRF X 340. BMC VIII 367.IB 38461. Borm: IG 1708. Madsen 1893. ISTC ir00307000.
Aberystwyth NL. Bourges BMun (def.). København KglB. London *BL
(def.). Nancy BMun (def.). New York MorganL. Paris *BN (2 Ex., 2. Ex. def.), Genev (def.), Mazarin
. Saint-Omer BMun
(Bl. 1 fehlt). San Marino (Calif.) HuntingtonL. Wolfenbüttel *HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11855 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. [Lyon: Johann Siber, um 1485]. 
150 Bl. a–s⁸t⁶. 2 Sp. 39–41 Z. Typ. 2:100G, 4:120G. Init. c. Vereinzelt Min. f. Init. 2 Leisten. 92 Hlzs., dar. 7 Wdh.
Bl. 1 leer(?). Bl. 2a m. Sign. a2 (in Winkelleiste) 2 Hlzs.   α Ci commence le romant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe  (M)Aintes gens dient   en ſonges  Ne ſōt  fables  et menſonges  … Sign. b Longuet et de gente facon  … Endet Bl. 150aβ Z. 34 Ainſi eu la roſe vermeille  A tant fut iour ⁊ ie meſueille  Ceſt fin du romant de la roſe  Ou tout lart damours eſt  encloſe  Bl. 150b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original). Paris EcBeauxArts (Einzelfotos).
Anm. Bl. 2aα Z. 1 auch abweichend … commance … Z. 6 … menzonges  … [statt … meſonges  …] β Z. 1Des biens aux gens et des ennuys  Queſonge ſoyt ſignifiance  … [stattQueſonge ſoyt ſignifiance  Des bien aux gens et des ennuys  …] (z. B. 2. Ex. Paris EcBeauxArts).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 64. Berlin SB (Digitalisat). Lyon BMun (Digitalisat).
C 5154. 5159. Tchemerzine VII 230. Bourdillon B. Claudin III 198. Bechtel G-367. Ce³ R-308. Pell 10009. CRF XI 888. VB 4694.9. Pollard: MorganL 601. 1565. ISTC ir00308000.
Aberystwyth NL (Bl. 1 fehlt). Amsterdam UB
(Bl. 1 fehlt). Berlin *SB
(Bl. 1 fehlt). Lyon BMun
(Bl. 1 u. 150 fehlen). New York MorganL (Bl. 1 fehlt). Paris EcBeauxArts (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11856 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. [Lyon: Guillaume Le Roy, um 1487]. 
150 Bl. a–s⁸t⁶. 2 Sp. 40–42 Z. Typ. 5*:111G. Init. e, f(Leiste). Häufig Min. f. Init 92 Hlzs., dar. 7 Wdh.
Tit. (L)E Rommant De La Roſe  Bl. 2a m. Sign. a2 2 Hlzs. (in Winkelleiste)  α Cy cōmance le rōmant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe (m)Aintes gens dient que  en ſonges  Ne ſont que fables et  menſonges … Sign. b Longuet et de gente facon  … Endet Bl. 150aβ Z. 34 Ainſi eu la roſe vermeille  A tant fut Iour et ie meſueille  Ceſt la fin du rōmant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe  Bl. 150b leer.
Vorlage: New York MorganL (Teilkopie). Liège BU (1 Foto).
Anm. 1. Tit. auch abweichend … Rommaut … (CBB. Pell; z.B. Ex. Aberystwyth NL. 2. Ex. Paris BN). Bl. 83a auch m. Sign. i iii [statt l iii] (z.B. Ex. London BL. 1. Ex. Paris BN).
C 5156. 5157. Tchemerzine VII 231. Bourdillon C. Claudin III 97. Bechtel G-368. CBB 3398u.Suppl. Ce³ R-309. IGI 4599. Pell 10010. CRF XI 889. CRF XIV 438. Pr 8518. Bod-inc R-136. Büchler-Mattmann: Bodmeriana 119. Chantilly 1713. CIBN G-467. Kat. Bibl. Schäfer 214. Pollard: MorganL 606. ISTC ir00309000.
Aberystwyth NL. Angoulême BMun. Chantilly MConde. Cologny *BBodmer. Liège BU
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). London *BL
. Lyon BMun
(def.). New York MorganL
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 1 fehlt, 2. Ex. Bl. 1 fehlt). Oxford Bodl. Paris *BN
(4 Ex.), EcBeauxArts (def.). Torino BNU (def.). Washington (D.C.) LC.  — Bonna (Genève).
Gesamtüberlieferung: 18 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
11857 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. [Paris: Jean Du Pré, vor 18.V.1493]. 
150 Bl. a–s⁸t⁶. 2 Sp. 39–41 Z. Typ. 15:205G, 17:106/107G. Init. c, g(Leiste), n. Rubr. α. 88 Hlzs., dar. 5 Wdh. DrM II.
Tit. (L)e rommant de la roſe  impꝛime a Paris  DrM  Bl. 2a m. Sign. aii 2 Hlzs.  ​ α ⁌ Cy eſt le rommant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe.  (M)aintes gens dient que en  ſonges  Ne ſont que fables et  menſonges  … Sign. b Longuet ⁊ de gente facon  … Bl. 32aβ Z. 29 Et meſmement de ceſt amour  Les plus ſaiges … Bl. 33aα m. Sign. ei Z. 8 ⁌ De laultre amour diray la cure  Selon la diuine eſcripture  Et meſmement en ceſte guerꝛe  … Endet Bl. 150aβ Z. 36 Ainſi eu la rofe vermeille  A tant fut iour ⁊ ie meſueille  Ceſt fin du rommant de la roſe  Ou lart damours eſt toute encloſe  Bl. 150b leer.
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Zur Datierung: Init. c in einem früheren Zustand als in HC 10801; vgl. Scholderer: Wales 63.
Anm. Meist seiten- u. zeilengetr., m. identischen Hlzs. ausgestatteter Nachdr. der vorhergehenden Nr. Auf Bl. 32aβ Z. 29 ist ein Text von 104 Z. (Et mesmement de cest amour …) eingefügt. Da hierfür gegenüber der Vorlage auf Bl. 25bα, 26bβ, 29aβ u. 31bβ 4 Hlzs. weggelassen wurden, stimmt ab Bl. 33aα Z. 10 die Zeilenfolge wieder überein.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 63. Paris BN (Digitalisat). Paris IHistArt (Digitalisat).
C 5151. Tchemerzine VII 232. Bourdillon D. Claudin I 280. Bechtel G-369. Ce³ R-310. Pell 10011. BMC VIII 37.IB 39843. ISTC ir00310000.
Aberystwyth NL. Cambrai ehem. BMun. Ithaca UL (Fragm. 7 Bl.). London *BL
. Paris *BN (2 Ex.), EcBeauxArts (Fragm. Doppelbl. h2/h7 u. Bl. 150), IHistArt
.  — Ehem. *Eckelmann (Berlin).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
11858 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. [Paris: Antoine Vérard, nicht vor 1493]. 
150 Bl. a–s⁸t⁶. 2 Sp. 39–43 Z. Typ. 2:98G, 11*:100G, 11**:95G, 13*:120G. Init. c. Häufig Min. f. Init. Rubr. β, ι. 88 Hlzs., dar. 26 z.T. mehrmalige Wdh. DrM II.
Tit. (L²)E rommant de la roſe  impꝛime a Paris  DrM  Bl. 2a m. Sign. aii 2 Hlzs.    α Cy eſt le rommant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe  [³]Aintes gēs dient  en ſonge  Ne ſont fables ⁊ menſonges  … Sign. b Longuet et de gente facon  … Endet Bl. 150aβ Z. 36 Ainſi eu la roſe vermeille  A tant fut iour et ie meſueille  Ceſt fin du romant de la roſe  Ou lart damours eſt toute encloſe  Bl. 150b leer.
Vorlage: London BL. Schwerin LB (Mikrofilme). New York MorganL. Paris BN (Einzelfotos).
Zur Datierung: Wegen des Zustands der DrM nicht vor März 1493.
Anm. Auch abweichend, z.B. Bl. 17aα m. Sign. ci Z. 12 Toutez femmes ſers et honnore … [statt Toutes femmes ſers et honnoure. …] (BMC; z.B. Perg.-Ex.London BL. Beide Ex. Paris BN).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 63. Bonn ULB (Digitalisat).
HC 13964. Tchemerzine VII 234. Bourdillon E. Claudin II 481. Bechtel G-371. Macfarlane 125. Ce³ R-311 u.Suppl. Pell 10012. Pr 8451. BMC VIII 90.IB 41226. ISTC ir00311000.
Bonn *ULB
(Bl. 32, 116, 117, 145, 148 u. 150 fehlen). London *BL
(2 Ex., 1. Ex. Perg. u. Bl. 1 fehlt). New York MorganL (Perg. def.). Paris *BN (2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. def., Perg.), Genev. Schwerin LB (Bl. 1, 3 u. 150 fehlen). Washington (D.C.) LC (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11859 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. [Paris: Antoine Vérard, um 1494]. 
8+? Bl. a⁸⁺. 2 Sp. 40–41 Z. Typ. 11:97G. Min. f. Init. 3+? Hlzs.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. aii 2 Hlzs.  ​α Cy eſt le rommant de la roſe  Ou tout lart damour eſt encloſe  (m²)Aintes gēs dient  en ſonges  Ne ſont  fables ⁊ menſonges  … Bricht ab Bl. 7bβ Z. 24 Et auſſi de ſoulas fournie  Loꝛs veiſſies carolles aller 
Vorlage: Bourdillon Suppl (Abb.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 63.
Bourdillon Suppl. Winn: Vérard G-4. BMC VIII 90.IB 41224. ISTC ir00312500.
London *BL
(Fragm. Doppelbl. a2/a7. Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11860 Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. Paris: [Le Petit Laurens, um 1497]. 
142 Bl. a⁸b–g⁶h⁸i–z⁶. 2 Sp. 42–44 Z. Typ. 1:99G, 2:180G . Init. l. Rubr. δ. 88 Hlzs., dar. 7 Wdh.
Tit. Le rommant de la roſe  impꝛime a Paris  Bl. 2a 2 Hlzs.  ​α Cy eſt le rommant de la roſe  Ou tout lart damours eſt encloſe.  (M²)Aintes gens dient  en ſonges  Ne ſontque fables ⁊ mēſonges  … Sign. b Et faict tenir de court eſtranges  … Endet Bl. 141 bβ Z. 7 Ainſi ieus la rofe vermeille  A tant fut iour ⁊ ie meſueille  Ceſt fin du rommant de la roſe  Ou laꝛt damours eſt toute encloſe  Hlzs.  Impꝛime nouuellement a Paris  Bl. 142a Hlzs m. gedr. Inschrift Maiſtre Iehan de meun  Bl. 142b leer.
Vorlage: Paris BN (Papierex. Mikrofilm. Perg.-Ex. Einzelfotos).
Anm. Neben Ex. ohne VM auf dem Titelblatt (z.B. Ex. New York MorganL. Oxford Bodl) existieren auch solche mit
– DrM II des Antoine Vérard als VM, rechts daneben Leiste (z.B. Perg.-Ex. Paris BN)
– VM I des Jean Petit in Leisten (z.B. Ex. London BL. Papierex. Paris BN).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 63. Res.Publ. Unit 65. Paris BN (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2).
C 5158. Tchemerzine VII 236a–c. Bourdillon F. Claudin II 138. Bechtel G-370. Macfarlane 124. Ce³ R-312. Pell 10014. Pr 8173. BMC VIII 162.IB 40260. Bod-inc R-137. ISTC ir00312000.
Aberystwyth NL. Ithaca UL (def.). London *BL
. New York MorganL. Oxford Bodl. Paris *BN (2 Ex., 1. Ex. Perg.).  — Pierre Bergé (Paris) 16.XII.2005 Nr 216 (Sammlung Pierre Berès) u. Pierre Bergé & Associès (Paris) Cinquième vente (6.XI.2020) Nr 1073 m. Prov. Robert Hoe.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
10 Sp.371a Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. Paris: Nicolas Des Prez
C 5149. Tchemerzine VII 238. Bourdillon G. Claudin II 355. Moreau I 1505.80. Ce³ R-313. Pell 10015. CRF III 688. Rhodes: Oxford 1531. Walsh: Harvard 3736a. ISTC ir00313000.
Am Vertrieb waren die Buchhändler Guillaume Eustace, Michel Le Noir, Clément Longis, Jean Petit und Jean Ponce beteiligt; Ponce ist erst ab 1505 nachgewiesen.
Kopie in Sammlung 16. Jh. vorhanden (S 83/150).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 74.
Aberystwyth NL. Cambridge (Mass.) HoughtonL. New Haven UL (def.). Oxford TaylorI. Paris BN. Toulouse BMun. Washington (D.C.) LC (def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
10 Sp.371b Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. Daran: Jean de Meun: Codicille et testament. — Gréban, Simon: L’épitaphe du roi Charles VII. Paris: [Antoine Vérard]. 
C 4016. 5155. Tchemerzine VII 240. Bourdillon H. Moreau I 1505.81. Bechtel G-373. Macfarlane 185. CBB 4695. Ce³ R-314. Pell 10013. CRF XI S. 179. Pollard: MorganL 553. ISTC ir00314000.
Wegen der Ausstattung nach 1500.
Reproduktionen: Wien NB (Digitalisat).
Aberystwyth NL. Bourg-en-Bresse BMun (def.). Chantilly MConde. London BL
. New York MorganL, PL. Paris BN. Wien NB
.  — Hupin (Tervuren).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
10 Sp.371c Guillaume de Lorris und Jean de Meun: Le Roman de la Rose. Prosafassung von Jean Molinet. Paris: für Antoine Vérard
Tchemerzine VII 251. Bourdillon X. Moreau II 1511.170. Bechtel M-441. Macfarlane 186. Ce³ R-315. Brit.Libr.Cat. 200 S. 409. Walsh: Harvard 3636a. ISTC ir00315000.
Wegen der Adresse und des Zustands der VM nach 1500.
Cambridge (Mass.) HoughtonL. London BL
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gesamtkatalog der Wiegendrucke • © 2000 Anton Hiersemann, Stuttgart • https://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/GUILLOR.htm • Letzte Änderung: 2011-12-14