Brant, Sebastian
✽ 1457 in Strassburg. Seit 1480 akademischer Lehrer. 1489 Doktor beider Rechte in Basel. 1500 Stadtschreiber in Strassburg. 1502 Kaiserlicher Rat. † 21.V.1521. Gehörte dem südwestdeutschen Humanistenkreise an.
Vgl. Lemmer, Manfred: Studien zur Wirkung von Sebastian Brants Narrenschiff. Habilitationsschrift (masch.) Halle/S. 1981 [23.XI.2011]. — Sebastian Brant. Kleine Texte. Hrsg. Thomas Wilhelmi. Stuttgart 1998. (Arbeiten und Editionen zur mittleren deutschen Literatur. N.F. 3.). — Sebastian Brant. Forschungsbeiträge zu seinem Leben, zum Narrenschiff und zum übrigen Werk. Hrsg. Thomas Wilhelmi. Basel 2001. — Rupp, Michael: „Narrenschiff“ und „Stultifera navis“ Deutsche und lateinische Moralsatire von Sebastian Brant und Jakob Locher in Basel 1494–1498. Münster u.a.: Waxmann 2002. (Studien und Texte zum Mittelalter und zur frühen Neuzeit. 3.). — Sebastian Brant und die Kommunikationskultur um 1500. Hrsg. von Klaus Bergdolt. Wiesbaden 2010. (Wolfenbütteler Abhandlungen zur Renaissanceforschung. 26.). — Vgl. Verf.Lex.² I 992–1005; XI 280; Verf.Lex.Humanismus I 247–283.
s.a. Klagspiegel
Übersetzer von Herimannus Contractus: Ave praeclara maris stella (VE15 B-90).
Übersicht
De monstroso ansere atque porcellis
5027.5028
502610N
5026
5020–5023
5019
5039
5036.5037
502810N–5032
5025
Divi Brunonis vitae institutio
5033
5040.504010N
De monstroso partu apud Wormatiam
5034.5035
5024
5038
De portentifico sue
Sp. 622.623 und an 5068
Vita Onophrii
5041–5047
5048–5052
5053
5054–5057
5058
5059.5060
5061–5064
5065
5066
5067
5068.5069
5070.5071
5072
507250N
Flugblätter
05019 Brant, Sebastian: Exhortatio contra Flamingos. [Basel(?): Drucker von Brant, Exhortatio contra Flamingos (GW 5019), nach 1.II.1488]. 
4 Bl. [a]. 27 Z. Typ. 1:111R. Marg.
ISTC ib01077500.
Konstanz Gy
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05020 Brant, Sebastian: Von dem Donnerstein bei Ensisheim, deutsch und lat. [Basel: Michael Furter für] J[ohann] B[ergmann, nach 7.XI.]1492. 
1 Bl. eins. bedr. 361 × 232 mm. 2 Sp. 59 u. 57 Z. Typ. 1:83G, 3:180G, 5:93G. Init. b, m, c von Bergmann. 2 Hlzs.
Reproduktionen: Tübingen UB (Digitalisat).
Einbl 458. VE15 B-70. Schr 3546a. Schreiber: Handb. 1929b. ISTC ib01100050.
Tübingen UB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05021 Brant, Sebastian: Von dem Donnerstein bei Ensisheim, deutsch und lat. [Reutlingen]: Michael Greyff, [nach 7.XI.]1492. 
1 Bl. eins. bedr. 346 × 205 mm. 2 Sp. 60 u. 56 Z. Typ. 8:92G, 9:150G, 10:83G. Init. k, m, r. Rubr. ε. 4 Hlzs.
Anm. Das in der Literatur (auch Hellwig 240) genannte Ex. Nürnberg GermanNM ist kein Original, sondern ein kolorierter Lichtdruck des frühen 20. Jh. (Mitteilung von Dr. Rainer Schoch).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 41. Res.Publ. Unit 52. München SB (Digitalisat).
Einbl 460. VE15 B-71. Schr 3547. Schreiber: Handb. 1929. Schramm IX Abb. 445. BSB-Ink B-824. Hellwig 240. ISTC ib01100100.
München SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05022 Brant, Sebastian: Von dem Donnerstein bei Ensisheim, deutsch und lat. [Strassburg]: Johann Prüss, [nach 7.XI.]1492. 
1 Bl. eins. bedr. 392 × 240 mm. 2 Sp. 61 u. 55 Z. Typ. 7:156G, 8:80G, 12:93G. Init. c, k, s. 2 Hlzs. Ein Spruchband
Anm. Als die Lettern laufen lernten. Medienwandel im 15. Jahrhundert. Inkunabeln aus der Bayerischen Staatsbibliothek München. Ausstellungskatalog. Wiesbaden 2009. Nr 74 (m. Abb.).
Einbl 461. VE15 B-72. Schr 3548. Schreiber: Handb. 1929c. Schramm XX Abb. 1235. VB² 2362.3. BSB-Ink B-825. Voulliéme: Trier 1474. ISTC ib01100150.
Berlin *SB
(Fragm.). München SB
. Trier StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05023 Brant, Sebastian: Von dem Donnerstein bei Ensisheim, deutsch und lat. [Basel: Michael Furter für] J[ohann] B[ergmann, nach 7.XI.1492]. 
1 Bl. eins. bedr. 362 × 234 mm. 2 Sp. 59 u. 57 Z. Typ. 1:83G, 3:180G, 5:93G. Init. b, m, c von Bergmann. 2 Hlzs.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 42. Res.Publ. Unit 52. Basel UB (Digitalisat).
Einbl 459. VE15 B-69. Schr 3546. Schreiber: Handb. 1929a. ISTC ib01100040.
Basel UB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05024 Brant, Sebastian: Von der Schlacht bei Salins. [Basel: Michael Furter für] J[ohann] B[ergmann], 1493. 
1 Bl. eins. bedr. 395 × 278 mm. 3 Sp. 59 Z. Typ. 3:180G, 5:93G. Init. c von Bergmann. Eine Leiste. 4 Hlzs.
Einbl 468a. VE15 B-73. Schreiber: Handb. 1951g. ISTC ib01100300.
Graz LB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05025 Brant, Sebastian: Hymnus de S. Ivone. [Basel: Johann Amerbach, um 1494]. 
1 Bl. eins. bedr. 391 × 242(?) mm. 2 Sp. 55 u. 56 Z. Typ. 17:87R, 28:120G. 7 Leisten. 1 Hlzs.
VE15 B-76. Schreiber: Handb. 1580. Hellwig 241. ISTC ib01079100.
Nürnberg GermanNM. Wien Albert
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05026 Brant, Sebastian: De variis heremi cultoribus. Daran: Vita S. Onophrii. [Basel]: J[ohann] B[ergmann], 1494. 
1 Bl. eins. bedr. 427 × 315 mm. 3 Sp. 72 Z. Typ. 1:109R, 2:180G. Init. c, d. 5 Hlzs.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
Einbl 465. VE15 B-75. Schr 3573. 3575. Schreiber: Handb. 1640a. VB² 602. ISTC ib01096500.
Berlin *SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0502610N Brant, Sebastian: Ad divum Sebastianum martyrem. [Basel]: J[ohann] B[ergmann], 1494. 
1 Bl. eins. bedr. 403 × 281/83 mm. 3 Sp. 71 Z. Typ. 1:109R, 2:180G. Init. d. 6 Leisten. 1 Hlzs.
Hlzs. über 2 Sp.  Ad diuū Sebaſtianū martyrem [m]ilitēq glorioſum: de ipſius fide / conſtantia / pręconiis & meritis. ode dico[lo]s tetraſtrophos Ex ſaphico endecaſyllabo & adonio dimetro:   Sebaſtiani Brant.  Sp. 1 (Q¹)uid tuas coner puer imperitus /  Et parum prudens / reſonare laudes  … Endet Sp. 3 Z. 67 Adſis o pręclare Sebaſtiane  Nos precor audi.  .j.4.9.4.  Nihil ſine cauſa.  .I. .B. 
Vorlage: BZfGA 75.
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
VE15 B-74. Knape-Wilhelmi: Brant D1. ISTC ib01076500.
Basel UB
(def.), SArch
(8 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def., 5. Ex. def., 6. Ex. def., 7. Ex. def., 8. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05027 Brant, Sebastian: De Alexandri VI. confoederatione cum Maximiliano facta congratulatio. [Basel]: J[ohann] B[ergmann, nach 1.IV.1495]. 
1 Bl. eins. bedr. 347 × 250 mm. 46 Z., Z. 7–46 in 2 Sp. Typ. 1:109R, 2:180G. 3 Leisten. 1 Hlzs.
Anm. Vgl. Eisermann, Falk: Gesammeltes Gedächtnis aus dem Einbanddeckel (II): Ein Einblattdruck Sebastian Brants über die Syphilis. In: Gesammeltes Gedächtnis. Konrad Peutinger und die kulturelle Überlieferung im 16. Jahrhundert. Begleitpublikation zur Ausstellung der Staats- und Stadtbibliothek Augsburg anlässlich des 550. Geburtstags Konrad Peutingers. Hrsg. Reinhard Laube u. Helmut Zäh. Luzern 2016. (Staats- und Stadtbliothek Augsburg. Cimeliensaal. 1.) S. 212–215 (m. Farbabb.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 53. München SB (Digitalisate, beide Ex.).
Einbl 457. VE15 B-77. Schr 3545. Schramm XXII Abb. 1248. Kaufmann-Nabholz 799. IBE 1166. BSB-Ink B-812. Hubay: Augsburg 458. ISTC ib01097050.
Augsburg SStB
. Madrid Alba. München SB
(2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05028 Brant, Sebastian: De Alexandri VI. confoederatione cum Maximiliano facta congratulatio. [Leipzig: Martin Landsberg, nach 1.IV.1495]. 
4 Bl. A. 17 Z. mit Durchsch. Typ. 1:88G, 2:156G.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 52. München SB (Digitalisat).
H 3761. CRF XIII 547. BSB-Ink B-813. Madsen 857. ISTC ib01097025.
Annaberg-Buchholz *K. København KglB. München SB
(2 Ex.). Nordhausen BlasiiB. Praha NKn. Zwickau RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0502810N Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Geburt des Kindes bei Worms, lat. Fassung. [Basel: Johann Bergmann, nach 10.IX.1495]. 
1 Bl. eins. bedr. ? × 258 mm. 3 Sp. 23+? Z. Typ. 1:109R. 1 Hlzs.
Hlzs. über 3 Sp. Ad clariſſimū Rhomano℞ Regis Cancellarium. dm Conradū Sturtzel. Iuriū intertem ſtantiſſimū. de mōſtruoſo  partu apud Wormaciam: Anno di .M.CCCC.XCV. quarto Idus Sebtēbris edito Explanatio Sebaſtiani Brant.  Sp. 1 (¹)te digna℞ doctor celeberrime re℞  Conrade / exꝑtum ꝑcupidūq ſcio  … Sp. 3 Z. 3 Ad Illuſtriſſimos Imperii principes: ꝓdigioſi huius partus Interpretatio   .S. Brant.  Principes ſummi deꝯ imperātis  … Bricht ab Z. 21 Pergite cęptis  Hęreant primū capiti ſacrato 
Vorlage: Basel UB (Einzelfoto, oberer Teil).
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
VE15 B-79. ISTC ib01079430.
Basel UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05029 Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Geburt des Kindes bei Worms, deutsche Fassung. [Augsburg: Johann Schönsperger, nach 10.IX.1495]. 
1 Bl. eins. bedr. 325 × 220 mm. 63 Z., Z. 4–63 in 3 Sp. Typ. 6:105G. Rubr. γ. 1 Hlzs.
Anm. Vgl. Spinks, Jennifer: Monstrous Births and Visual Culture in Sixteenth-Century Germany. London 2009. (Religious Cultures in the Early Modern World. 5.) S. 27–34 (m. Abb.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 15. Berlin SB (Digitalisat).
C 1242. Einbl 464. VE15 B-78. Klebs 211.1. Schr 3553. Schreiber: Handb. 1927g. VB² 253. ISTC ib01079350.
Berlin *SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05030 Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Geburt des Kindes bei Worms, deutsche Fassung. [Augsburg: Johann Froschauer, nach 10.IX.1495]. 
4 Bl. [a]. 28 Z. Typ. 3:92G. Rubr. α. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 52. München SB (Digitalisat).
HC 3759. C 1241. Klebs 211.2. Schr 3552. VB 268. BSB-Ink B-826. Pr 1819. BMC II 395.IA 6480. ISTC ib01079400.
Berlin *SB†
. London BL
. München SB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05031 Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Geburt des Kindes bei Worms, lat. Fassung. [Augsburg]: J[ohann] F[roschauer, nach 10.IX.1495]. 
4 Bl. [a]. 28 Z. Typ. 5:74G. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Eichstätt UB (Digitalisat).
Klebs 212.1. Schr 3577. CRF XIII 561. Hubay: Eichstätt 217. Hubay: Neuburg-Ottobeuren 141. ISTC ib01079450.
Edinburgh PL. Eichstätt UB
. Karlsruhe LB
. Neuburg SB. Strasbourg BNU.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05032 Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Geburt des Kindes bei Worms, lat. Fassung. [Strassburg]: J[ohann] P[rüss, nach 10.IX.1495]. 
4 Bl. [a]. 28 Z. mit Durchsch. Typ. 14:85R. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 13. Darmstadt ULB (Digitalisat).
H 3760. Klebs 212.2. Schr 3576. Schramm XX Abb. 1238. Ce³Suppl B-1079a. IBP 1234. CRF XIII 561bis. VB 2242. BSB-Ink B-827. Pr 408. BMC I 96.IA 1211. 96.IA 1683. Sack: Freiburg 807. Walsh: Harvard 210. ISTC ib01079500.
Augsburg UB
(def.). Berlin *SB†
. Boston (Mass.) CountwayLMed. Darmstadt ULB
. Freiburg UB
. Helsinki NB. Innsbruck ULB. London BL
, WellcomeMedL. München SB
(2 Ex.). Strasbourg Sem. Stuttgart LB
. Worms StB. Würzburg UB
.
Gesamtüberlieferung: 15 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05033 Brant, Sebastian: De inundatione Thybridis. [Basel]: J[ohann] B[ergmann, nach 4.XII.]1495. 
1 Bl. eins. bedr. 347 × 250 mm. 58 u. 57, Z. 5–57 in 2 Sp. Typ. 1:109R, 2:180G. Init. a. 4 Leisten.
VE15 B-80. Klebs 213.1. Kaufmann-Nabholz 801. ISTC ib01096900.
Einsiedeln Benedikt.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05034 Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Sau zu Landser, deutsche Fassung. [Basel: Johann Bergmann, nach 1.III.1496]. 
1 Bl. eins. bedr. 414 × 252 mm. 58 Z., Z. 4–58 in 3 Sp. Typ. 2:180G, 5:109G. Init. a. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
Einbl 467. VE15 B-81. Klebs 215.1. Schr 3578. Schreiber: Handb. 1927p. ISTC ib01097090.
Basel UB
. Berlin *ehem. SB (Fragm.) (nicht aufzufinden). Wien ehem. Benedikt.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05035 Brant, Sebastian: Von der wunderbaren Sau zu Landser, lat. Fassung. [Basel]: J[ohann] B[ergmann, nach 1.III.1496]. 
1 Bl. eins. bedr. 422 × 255 mm. 62 Z., Z. 3–62 in 2 Sp. Typ. 1:109R, 2:180G. Init. a. 5 Leisten. 1 Hlzs.
Anm. Druckabschrift: Hamburg SUB, Cod. hist. 31e, Bl. 213v (mit eingeklebtem Holzschnitt). Vgl. Handschriftencensus [28.X.2019].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 53. München SB (Digitalisat).
H 3762. Einbl 468. VE15 B-82. Klebs 216.1. Schr 3579. Schreiber: Handb. 1927m. Schramm XXII Abb. 1251. Kaufmann-Nabholz 804. BSB-Ink B-811. ISTC ib01097100.
Hamburg SUB
(Fragm. nur Holzschnitt). München SB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05036 Brant, Sebastian: Von der zwiefältigen Gans und den sechsfüssigen Ferkeln zu Gugenheim, deutsche Fassung. [Basel: Johann Bergmann, nach 3.IV.1496]. 
1 Bl. eins. bedr. 404 × ? mm. 62 Z., Z. 4–62 in 3 Sp. Typ. 5:109G. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 1243. Einbl 463. VE15 B-83. Klebs 217.1. Schr 3551. Schreiber: Handb. 1927t. VB² 606.8 (VB 619). ISTC ib01100400.
Berlin *SB
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05037 Brant, Sebastian: Von der zwiefältigen Gans und den sechsfüssigen Ferkeln zu Gugenheim, lat. Fassung. [Basel]: J[ohann] B[ergmann, nach 3.IV.1496]. 
1 Bl. eins. bedr. 411 × 258 mm. 1 u. 2 Sp. 63 Z. Typ. 1:109R. 7 Leisten. 1 Hlzs.
Einbl 456. VE15 B-84. Klebs 218.1. Schr 3541. ISTC ib01096700.
Leipzig BuchM.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05038 Brant, Sebastian: De pestilentiali scorra. [Basel: Johann Bergmann, vor 18.X.1496]. 
1 Bl. eins. bedr. 396 × 231 mm. 73 Z., 3–73 in 2 Sp. Typ. 1:109R. Init. a. 1 Leiste. 1 Hlzs.
Z. 1 Ad ornatiſſimū Imperialiū legū interpretem Iohānem Reuchlin. alʼs. Capnion: oīs litterarię tā gręcę at Latinę:   Hebraicę diſciplinę ꝓfeſſorē acutiſſimū: de pęſtilentiali ſcorra ſiue mala de Franzos: anni .XCVI. Eulogiū. S. Brant.  Hlzs.  Z. 3 Sp. 1 (C²)apnion illuſtres inter memorāde poetas:  … Endet Sp. 2 Z. 71 Sic Germana deus regna: at deifera mater  Perpetuo obſeruent: Theutonicū decus.  .Nihil ſine cauſa.  Zw. den Sp. Leiste.
Vorlage: Augsburg SStB (Digitalisat).
Anm. Vgl. Eisermann, Falk: Gesammeltes Gedächtnis aus dem Einbanddeckel (II): Ein Einblattdruck Sebastian Brants über die Syphilis. In: Gesammeltes Gedächtnis. Konrad Peutinger und die kulturelle Überlieferung im 16. Jahrhundert. Begleitpublikation zur Ausstellung der Staats- und Stadtbibliothek Augsburg anlässlich des 550. Geburtstags Konrad Peutingers. Hrsg. Reinhard Laube u. Helmut Zäh. Luzern 2016. (Staats- und Stadtbliothek Augsburg. Cimeliensaal. 1.) S. 212–215 (m. Farbabb.).
Reproduktionen: Augsburg SStB (Digitalisat).
Einbl 469. VE15 B-85. Klebs 214.1. Schreiber: Handb. 1926m. Hubay: Augsburg 459. ISTC ib01097010.
Augsburg SStB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05039 Brant, Sebastian: Von der Fuchshatz. [Basel]: Johann Bergmann, 1497. 
1 Bl. eins. bedr. 410 × 296 mm. 36 Z., Z. 3–36 in 4 Sp. Typ. 4:220G, 5:109G. 1 Hlzs.
Einbl 462. VE15 B-86. Schr 3550. Schreiber: Handb. 1983m. ISTC ib01097400.
Halle Moritzburg
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
4 Sp.622a Brant, Sebastian: Turcorum terror et potentia. [Basel: Johann Bergmann, nach 1.IX.1498]. 
s. GW05068 Anm. 2
Copinger 1244. Schreiber 3580. Pellechet- Polain 2817 A. BMC. III. 796. IA. 37950 Anm. s. Nr 5067 Anm. 2.
4 Sp.623a Brant, Sebastian: Turcorum terror et potentia. [Strassburg: Johann Grüninger, nach 1.IX.1498]. 
BMC I 113.IA 1478.
BMC. I. 113. IA. 1478. s. Nr. 5068 Anm. 2.
05040 Brant, Sebastian: Pacis in Germanicum Martem naenia Martisque contra pacem defensio. [Basel]: Johann Bergmann, 1499. 
1 Bl. eins. bedr. 478 × 318 mm. 54 Z., Z. 2–54 in 3 Sp. Typ. 1:109R, 4:220G. 2 Hlzs.
Einbl 466. VE15 B-87. Schr 3575. Ce³ B-1098. ISTC ib01098000.
Karlsruhe *LB
(Fragm.). Washington (D.C.) NGalArt
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0504003N Brant, Sebastian: Pacis in Germanicum Martem naenia Martisque contra pacem defensio. [Basel: Johann Bergmann], 1499. 
1 Bl. eins. bedr. 3 Sp. 54(?) Z.
Sp. 1 [Z. 1] Cum ſuis culmis horrea plena cremas … Sp. 2 Z. 26(?) Martis contra pacē defenſio  … Endet Sp. 3 Z. 51(?) En veſtras pulſat gens aliena fores.  Nihil ſine cauſa  1499 
Vorlage: Stuttgart LB (Einzelfoto).
Reproduktionen: Stuttgart LB (Digitalisat).
ISTC ib01098030.
Stuttgart LB
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0504005N Brant, Sebastian: Pacis in Germanicum Martem naenia Martisque contra pacem defensio. [Strassburg: Bartholomäus Kistler, um 1499/1500]. 
1 Bl. eins. bedr. 386 × ? mm. 2 Sp. 78 Z. Typ. 2:140G, 3:100G, 4*:79G. 2(?) Leisten. 2 Hlzs.
2 Hlzs. nebeneinander  Sp. 1 Z. 1 Pacis in germanicum Martem  nenia: per Sebaſtianum Brant defleta.  Quid Geticos Gradiue futens modo deſ oꝛas  … Sp. 2 Z. 1 Martis contra pacem defenſio  Jane ꝙ addubitas quis ſim: cur regna vel auſus  … Endet Z. 73 En veſtras pulſat gens aliena foꝛes.  Anno .M.cccc.xcix.  Nihil ſine cauſa. 
Vorlage: Hoffmann-Randall.
Faks. Hofmann-Randall AIII 1.
Reproduktionen: Erlangen UB (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2).
VE15 B-88. ISTC ib01098100.
Erlangen *UB
(2 Ex., 1. Ex. Fragm., 2. Ex. Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0504010N Brant, Sebastian: Pacis in Germanicum Martem naenia Martisque contra pacem defensio, deutsch. [Basel]: Johann Bergmann, 1499. 
1 Bl. eins. bedr. 228 × 293 mm. 4 Sp. ?+43 Z. Typ. 5:109G.
Sp. 1 Z. [1] […]  Dar jn ich biß har freüd vnd luſt  Gehebt hab on mangel vnd bruſt  In tütſchem land / jm rmſchen rich  … Endet Sp. 4 Z. [40] … So würt ein ander jnher bꝛechen  Des man ſich nit wol hett fürſehen  Lůgen für vch / es würt geſchehen  unter Sp. 2 und Sp. 3 Nůt on vrſach   Olpe   .1499. 
Vorlage: VE15 (Abb. 20).
Reproduktionen: VE15 (Abb. 20). Berlin SB (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2).
VE15 B-89. VB² 617.10. ISTC ib01098200.
Berlin *SB
(2 Ex., 1. Ex. oberer Teil fehlt, 2. Ex. oberer Teil fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Das Narrenschiff
05041 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Basel: Johann Bergmann, 11.II.1494. 
158 Bl. a–t⁸v⁶. 1, Tab. 2 Sp. 30 Z. Typ. 1:109R, 2:180G, 5:109G mit 1:109R gemischt. Init. h. 2 Randleisten pro S. 114 Hlzs., dar. 9 Wdh. DrM IVa.
Anm. Zum Ex. Berlin SB vgl. The Young Dürer. Drawing the Figure. Ausstellungskatalog London, Courtauld Gallery, 17.X.2013–12.I.2014. Hrsg. Stephanie Buck u. Stephanie Porras. London 2013, S. 247–251 Nr 44. — Beschreibung in MRFH [12.VI.2012]. Beschreibung, Textabdruck und Materialien in Narragonien digital [31.V.2022].
Faks. Hrsg. Dieter Wuttke. Baden-Baden 1994. — Hrsg. Franz Schulz. Strassburg 1913.
H 3736. Schr 3555. Schramm XXII Abb. 1109–1215. Kaufmann-Nabholz 786. Ce³ B-1080. IDL 1015. VB 604. BSB-Ink B-816. Deckert 165. ISTC ib01080000.
Basel UB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Berlin *SB
. Darmstadt ULB
(def.). Dresden SUB
. Fribourg BCantU (Bl. 1 fehlt). Göttingen *SUB
(def. ). Hilversum LibernaColl
(def.). Köln UStB
. München SB
. New York MorganL
. Nürnberg GermanNM
(def.). Wien MKunst
. Wittenberg Sem (Fragm. 2 Bl. ).  — Ehem. Dax (Klagenfurt) (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05042 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Nürnberg: Peter Wagner, 1.VII.1494. 
180 Bl. A–Vxy⁸z. 1, Tab. 2 Sp. 25 Z. Typ. 1:87G. Init. c. Rubr. α. 114 Hlzs., dar. 5 Wdh.
Anm. 1. Beschreibung in MRFH [15.VIII.2013].
Anm. 2. Das im gedruckten GW hier verzeichnete Ex. Nürnberg StB gehört vielmehr zu Nr 5045.
HC 3737. Schr 3556. CBB 864. VB 1884. Pr 2250. BMC II 464.IA 7997. Kat. Bibl. Schäfer 79. Schlechter-Ries 408. ISTC ib01081100.
Antwerpen MPlantin
(def. ). Berlin *SB
. Heidelberg UB
(def.). London BL
(def. ). Metten Benedikt (def.) (nicht auffindbar).  — Schäfer (Schweinfurt) (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05043 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Reutlingen: [Michael Greyff], 23.VIII.1494. 
158 Bl. a–t⁸v⁶. 1, Tab. 2 Sp. 32 Z. Typ. 6:180G, 13:94G. Init. f. Rubr. ε. 2 Randleisten pro S. 114 Hlzs., dar. 5 Wdh. Rotdr.
Anm. 1. Ist vielfach seitengetr. Nachdr. von Nr 5041.
Bl. 2a Z. 1 auch na ren (Ex. Berlin Kupferstichkab. Frankfurt (Main) UB. Schaffhausen StB).
Die rechte Randleiste auf Bl. g7a ist im Ex. Schaffhausen StB von der in den übrigen Ex. verschieden. — Die rechte Randleiste auf Bl. r6b ist in einem Teil der Auflage verschieden (Ex. Göttingen SUB. Schaffhausen StB gegen die übrigen Ex.). — Von den Randleisten auf Bl. 4vb ist in einem Teil der Auflage nur die obere Hälfte (bis zur Höhe der letzten Textseite) abgedruckt (Ex. Berlin Kupferstichkab. Frankfurt (Main) UB. Schaffhausen StB gegen Göttingen SUB).
Die rechte Randleiste auf Bl. e5a steht in den Ex. Göttingen SUB. Schaffhausen StB auf dem Kopf; die rechten Randleisten auf Bl. f2b u. f8b sind im Ex. Berlin Kupferstichkab verschieden, die linke Randleiste auf Bl. g6a ist im Ex. Frankfurt (Main) UB umgedreht. Diese Veränderungen hat auch Nr 5044; die betr. Lagen stammen möglicherweise aus Nr 5044.
Anm. 2. Beschreibung in MRFH (m. Teildigitalisat) [20.VIII.2013].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 46. Schaffhausen StB (Digitalisat).
Ohly-Sack 700. ISTC ib01081200.
Berlin Kupferstichkab (def.). Frankfurt (Main) UB
. Göttingen SUB
(def.). Schaffhausen *StB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05044 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Reutlingen: [Michael Greyff], 23.VIII.1494 [vielmehr kurz nach 23.VIII.1494]. 
158 Bl. a–t⁸v⁶. 1, Tab. 2 Sp. 32 Z. Typ. 6:180G, 13:94G. Init. f. Rubr. ε. 2 Randleisten pro S. 114 Hlzs. dar. 5 Wdh. Rotdr.
Tit., rot Das Narren ſchyff  Hlzs., schwarz m. roter Inschrift Ad Narragoniam  Z. 2, rot Zů ſchyff Zů ſchyff brůder Es gat/ es gat  Bl. 1b, rot ⁌ Das Narren Schyff  Dar. Hlzs., schwarz  Z. 2, rot Gen Narragonien  … Bl. 2a m. Sign. aij, rot Ain voꝛred in das narren ſchyff  ⁌ Zů nutz vnd haylſamer ler/ … Z. 8 … geſamlet  zů Baſell: durch Sebaſtianum Brant jn  bayden rechten doctor.  schwarz (A³)L land ſyndt yetz voll hailger ge/ Darüber ſchrifft  … Sign. b Ayn bſes kynt von hundert joꝛ  … Endet Bl. 156a Z. 22 Das vns gott geben well zů handt  Wünſch ich Sebaſtianus Brant  Deo gratias  Bl. 156b End des Narrenſchyffs.  Hie endet ſich/ das Narrenſchiff/ So … Z. 8 … geſamlet iſt/ durch Sebaſtianū Brant  In bayden rechten doctorem/ Gedruckt zů  Rüttling vff den ſamſztag vor Bartholomei  Im jar nach Chriſti geburt Tuſent vierhun/dert vier vnd nüntzig.  Bl. 157a Regiſter des Narrenſchyffs  … Endet Bl. 158aβ Z. 8 Der wiſz man eingeschoben (ters  Bl. 158b leer.
Anm. 1. Die vorliegende Nr ist offenbar sogleich nach Vollendung von Nr 5043 entstanden; die Lagen b–g, i, k, m–p der Nr 5043 wurden für den Druck verwendet, jedoch unter Veränderung mehrerer Leisten.
Die Posteriorität der vorliegenden Nr gegenüber Nr 5043 ergibt sich u.a. aus dem Ausbruch des xylogr. Titels im Titelhlzs. und dessen Ersetzung durch Typensatz.
Anm. 2. Bl. 156b Z. 12: -ü- in „nüntzig“ steht auf dem Kopf.
Anm. 3. Beschreibung in MRFH [20.VIII.2013].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 46. Berlin SB (Digitalisat).
H 3738. Schr 3557. VB 1957. ISTC ib01081300.
Berlin *SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05045 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Augsburg: Johann Schönsperger, 8.XI.1494. 
180 Bl. A–V〈Xx〉y⁸Z. 1, Tab. 2 Sp. 25 Z. Typ. 4:150G, 9:87G. Init. h. Rubr. δ. 114 Hlzs., dar. 5 Wdh.
Anm. 1. Ist seitengetr. Nachdr. von Nr 5042.
Anm. 2. Beschreibung in MRFH [23.VII.2013].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 46. Augsburg SStB (Digitalisat).
H 3739. Schr 3558. Hubay: Augsburg 460. ISTC ib01081400.
Augsburg SStB
. Nürnberg StB
(Bl. 1, 8–10, 15, 162 u. 167–180 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05046 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Basel: [Johann Bergmann], 3.III.1495. 
164 Bl. a–t⁸uv⁶. 1, Tab. 2 Sp. 30 Z. Typ. 2:180G, 5:109G. Init. h. 2 Randleisten pro S. 115 Hlzs., dar. 8 Wdh. DrM III.
Bl. 1a Hlzs.  Zů ſchyff Zů ſchyff bꝛůder/ Eß gat/ Eß gat/  Bl. 1b Das Narrenſchyff  Hlzs.  Gen Narragonien.  … Bl. 2a m. Sign. aij Ein vorred jn das  narrenſchyff.  Zů nutz vnd heylſamer ler/ … Z. 9 … geſamlet zů Baſel/ durch Sebaſtianū Brant. jn beyden rechtē doctoꝛ.  (A¹)ll land ſyndt yetz voll heylger geſchrifft  … Sign. b Den kynden gib ich regiment  … Endet Bl. 162a Z. 22 Das vnß gott geben well zů hant  Wünſch ich Sebaſtianus Brant  Deo gratias.  Bl. 162b End des narrenſchiffs.  Hie endet ſich das Narrenſchiff/ So … Z. 8 … geſamlet iſt/ durch Sebaſtianū Brant  In beiden rechtē doctoꝛem/ Gedruckt zů Baſel  vff die Vaſenacht/ die man der narren kyrch-wich nennet/ Im joꝛ noch Chꝛiſti geburt tuſent  vierhundert fünff vnd nüntzig  DrM  Bl. 163a Regiſter des Narrenſchiffs.  … Endet Bl. 164aβ Z. 13 Der wiß man  Bl. 164b leer.
Anm. Beschreibung in MRFH [12.VI.2012].Beschreibung, Textabdruck und Materialien in Narragonien digital [31.V.2022].
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
H 3740. Schr 3559. Ce³ B-1082. Büchler-Mattmann: Bodmeriana 55. Madsen 858. Voulliéme: Trier 277. ISTC ib01082000.
Basel *UB
(Bl. 1–7, 163 u. 164 fehlen). Cologny *BBodmer
. Eltz *ehem. GräflB (Bl. 161 u. 162 fehlen). København *KglB
(Bl. 77 fehlt). New York MetropolMArt
. Regensburg *SB
. Trier StB
(Bl. 164 fehlt). Wittenberg *Sem
(def.).  — Ehem. Hiersemann (Leipzig).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05047 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff. Basel: Johann Bergmann, 12.II.1499. 
164 Bl. a–t⁸uv⁶. 1, Tab. 2 Sp. 30 Z. Typ. 4:220G, 5:109G. Init. b, h. 2 Randleisten pro S. 114 Hlzs., dar. 7 Wdh. DrM III.
Anm. 1. Beschreibung in MRFH [24.VII.2013].
Anm. 2. Antiquariat Hellmut Schumann (Zürich) November 2017 (def.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 46. Basel UB (Digitalisat). Oxford Bodl (Digitalisat).
HC 3742. Schr 3560. CRF XIII 552. VB 615. Pr 7782. BMC III 797.IA 37957. Bod-inc B-504. Deckert 166. ÖNB-Ink B-641. ISTC ib01085100.
Bamberg SB. Basel UB
. Berlin Kupferstichkab
, *SB†
. Dresden SUB
. London BL
. Oxford Bodl
(def.). Schleusingen ehem. Gy (seit 1958 vermisst). Strasbourg BNU
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05048 Brant, Sebastian: Das neue Narrenschiff. Strassburg: [Johann Grüninger], 11.II.1494 [vielmehr nicht vor 11.II.1495, nicht nach 23.V.1495]. 
110 Bl. a⁸b–h⁶ikl⁶mno–s⁶t⁸. 2 Sp. 40 Z. Typ. 17:145G, 18:82G. Init. e. 123 Hlzs., dar. zahlreiche Wdh. DrM II.
Anm. Beschreibung in MRFH [20.VIII.2013]. Beschreibung, Textabdruck und Materialien in Narragonien digital [31.V.2022]. — Vgl. Grundig, Christine: Theologische Überformung des ‘Narrenschiffs’. Geiler von Kaysersberg und die sogenannte ‘Interpolierte Fassung’. In: Archiv für das Studium der neueren Sprachen und Literaturen 254(2017) S. 1–16.
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat).
HC 3743. Schr 3562. CBB 863. Ce³ B-1081. IGICorr 2041A. Raffel: Weimar 114. Sack: Freiburg 808. ISTC ib01081000.
Colmar BVille
. Freiburg UB
. Luzern ZB
(def.). Milano BAmbros
. New York MorganL
. Varna Aug
. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
(Bl. 104–107 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05049 Brant, Sebastian: Das neue Narrenschiff. Augsburg: Johann Schönsperger, 23.V.1495. 
102 Bl. a⁸b–h⁶ikl⁶mno–ſ⁶. 2 Sp. 35 Z. Typ. 4:150G, 9:87G. Init. d. Rubr. δ. 4 Leisten. 120 Hlzs., dar. zahlr. Wdh.
Anm. 1. Als Vorlage diente Nr 5048.
Anm. 2. Beschreibung in MRFH [23.VII.2013].
H 3744. Schr 3563. Ce³ B-1083. VB 226.15. ÖNB-Ink B-651. BSB-Ink B-816.050. ISTC ib01083000.
Berlin *SB
. München SB
(3 Ex., 1. Ex. Fragm. Doppelbl. l2/5 Probedr., 2. Ex. Fragm. Doppelbl. l2/5 Probedr., 3. Ex. Fragm. Doppelbl. l1/6 Probedr.). New Haven UL
. New York PL
. Paris Genev
(def.). Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05050 Brant, Sebastian: Das neue Narrenschiff. Strassburg: [Johann Grüninger], 11.II.1494 [vielmehr 1496]. 
98 Bl. a–f⁶gh⁶ik⁶lmn⁶op⁶qrst. 2 Sp. 38 Z. Typ. 17:145G, 18:82G. Zahlreiche Hlzs. DrM II.
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Blattzahl und Lagenformel korrigiert (Beschreibung im gedruckten GW beruht auf dem verbundenen Ex. Praha Präm). Vgl. Beschreibung in MRFH [12.VI.2012].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 47. Washington (D.C.) LC (Digitalisat).
CBB 863. Ce³ B-1084. IDL 1021. IGI 2042. ISTC ib01084000.
Brussel BR
. Haag MMeerman
. Praha Präm
(Bl. 37 u. 40 fehlen). Trieste BCiv
(Bl. 94 u. 95 fehlen). Washington (D.C.) LC
.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05051 Brant, Sebastian: Das neue Narrenschiff. Strassburg: Johann Grüninger, 24.VIII.1497. 
92 Bl. A–G⁶H–KL–P⁶Q–ST⁶. Gez. [1]II–XCII[1] [mit Fehlern]. 2, Tab. 3 Sp. 36 Z. Typ. 17:145G, 26:98G. Einmal Min. f. Init. Leisten. 116 Hlzs., dar. zahlreiche Wdh. DrM II. KolTit.
Anm. Beschreibung in MRFH [20.VIII.2013].
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
H 3741. Schr 3564. 3565. VB 2301.5. ISTC ib01084500.
Berlin *SB
. Coburg LB
(def.). Metz BMun
(Bl. 92 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05052 Brant, Sebastian: Das neue Narrenschiff. Augsburg: Johann Schönsperger, 28.V.1498 [vielmehr 29.V.1498]. 
102 Bl. a⁸b–h⁶ikl⁶mno–s⁶. 2 Sp. 35 Z. Typ. 4:150G, 9:87G. Init. h. Rubr. ε, ζ. 4 Leisten. 119 Hlzs., dar. zahlreiche Wdh.
Zur Datierung: Korrektur zum gedruckten GW: Das Datum des Kolophons bezeichnet Dienstag, 29.V.1498 (vgl. BMC; Breitenbruch).
Anm. 1. Beschreibung in MRFH [23.VII.2013].
Anm. 2. Günther (Basel) Brochure Nr 13 (2013) Nr 56.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 46. München SB (Digitalisat).
HC 3745. Schr 3566. Ce³ B-1085. VB 245. BSB-Ink B-823. Pr 1795. BMC II 372.IA 6386. Bod-inc B-505. Breitenbruch: Ulm 137. ISTC ib01085000.
Augsburg SStB
. Berlin *SB
. Bloomington LillyL
. Erlangen UB
. Göttingen SUB
. London BL
. München SB
. New York MorganL
. Oxford Bodl
. Rastatt Gy
. Stuttgart LB
(def.). Ulm StB
(def.). Washington (D.C.) LC
.
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05053 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, niederdeutsch. Lübeck: [Mohnkopfdrucker (Hans van Ghetelen)], 1497. 
238 Bl. a–zA–Q⁶R. Gez. [1]ii–CCxxxviii. 1, Tab. 2 Sp. 22 Z. Typ. 6:92G, 7:120G, 8:220G. Init. e, f, g, h. Rubr. γ. 142 Hlzs., dar. zahlreiche Wdh. DrM III.
Tit. Hlzs.  Z. 1 Dat narren ſchyp  2 Hlzs.  Bl. 1b Myt godes hulpe hebbe ick ghedacht  Eyn ſchyp to buwen myt ſwarer dracht  … Bl. 2a m. Blz. ii Gaudeamus oēs ad narragoniam  Dat narren ſchyp  Hlzs.  Z. 3 ¶ Hi ſūt qui deſcēdūt mare in nauibus … Bl. 2b Gaudeamus oēs ad narragoniam  Hlzs.  Z. 2 Eyne voꝛrede  ¶ Dauid de hilghe pꝛofete ſpꝛickt vā deſſen  narren in deme Cvi ſalmē … Bl. 3b ¶ To nutte v heylſamer lere. … voꝛklaret to Bazel. doꝛch  Sebaſtianū Brant. in beyden rechtē doctoꝛ  Unde beghynnet de ſulue meyſter de ander  voꝛrede deſſes bokes v ſpꝛickt alſus.  2 Hlzs.  Bl. 4a m. Blz. iiii (W)under yſſet. dat eyn myn-ſche dat nicht begrypt  Wat ſyner ſelen heyl  andript  … Sign. b Alze eft yd were eyn gꝛoter ſteer  … Endet Bl. 235b Z. 20 De gud wyl doen. kumpt nicht to ſpade  Finis  Anno di mccccxcvii Lbeck.  Bl. 236a m. Blz. Ccxxxvi ¶ Hir endiget ſyk dat nye ſchyp vā Narragonyen So to heilſamer lere … Z. 7 … gheſāmelt iſt  to bazel. Doꝛch Sebaſtianum bꝛant in beyden rechten doctoꝛ. U is vth dem hoghen  ddeſchē in deſſe ſpꝛake ouer gheſath v ghedꝛuck in dʾ keyſerlikē ſtad Lbeck Na dʾ gheboꝛd vnſes herē Iheſu Criſti. Mccccxcvii  6 Z. Verse Beghereſtu to weſen wyſz v kloek  … Z. 18 Men doꝛch narheyt alle quad vpſteyt  Bl. 236bα (H)ir volget dat regiſter. efte  tafele ouer dat narren boek  … Endet Bl. 238a m. Blz. CCxxxviii Z. 18 (M)erke den ende  Daneben u. dar. DrM  Bl. 238b 3 Hlzs.
Anm. Elektronische Ausgabe und Digitalisat: Narragonien digital [5.V.2022]. — Beschreibung in MRFH [15.VIII.2013]. — Vgl. Voß, Friederike: Das mittelniederdeutsche Narrenschiff (Lübeck 1497) und seine hochdeutschen Vorlagen. Köln u.a. 1994 (Niederdeutsche Studien. 41.) [23.VIII.2011]. — Verf.Lex.² VI 863–865.
Faks. hrsg. von Timothy Sodmann. Bremen 1980 (2. Aufl. Vreden 2003).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 18. Res.Publ. Unit 46. Stockholm KglB (Digitalisat).
C 1239. Borchling-Claussen 280. Schr 3561. Pr 2641. BMC II 559.IA 9927. Collijn: Stockholm 262. ISTC ib01084700.
London BL
(Bl. 238 fehlt). Stockholm KglB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05054 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Basel: Johann Bergmann, 1.III.1497. 
148 Bl. a–s⁸t. Gez. I–Folio CXXXXV[3]. 30 Z. Typ. 1:109R, 2:180G, 3:77R, 4:220G. Init. a. Leisten. 117 Hlzs., dar. 5 Wdh. DrM II. Tab, KolTit. Marg.
Inhalt: Bl. 1b: Locher Philomusus, Jacobus: Epigramma ad lectorem (Carmina sint quamvis triviali sculpta moneta …). — 1b: Epistola ad Sebastianum Brant (1. II. 1497). — 3b: Carmen ad Sebastianum Brant. — 4a: Sapphicon. — 5b: Epigramma in Narragoniam ad lectores. — 5b: Decatostichon ad Ioanem Bergmannum. — 6a: Brant, Sebastian: Ad Iacobum Locherum exhortatio. — 6b: In narragonicam profectionem celeusma. — 7a: Locher Philomusus, Jacobus: Prologus in Narragoniam (Per cunctas resonant faustissima dogmata gentes …). — 10b: Argumentum in Narragoniam. — 136b: Excusatio. — 139a: Brant, Sebastian: Socialis navis mechanicorum. — 139b: De Nicolao Renner acuphago. — 140a: De singularitate quorundam novorum fatuorum additio. — 134a: Locher Philomusus, Jacobus: Epistola ad Ioannem Bergmannum. — 144a: Ad Joannem Bergmannum epigramma. — 144b: Ad numeros suos.
Anm. 1. Vgl. Hartl, Nina: Die „Stultifera navis“: Jakob Lochers Übertragung von Sebastian Brants „Narrenschiff“. Münster 2001. (Studien u. Texte zum Mittelalter und zur frühen Neuzeit. 1.).
Anm. 2. The Romantic Agony Book Auctions (Brüssel) Kat. 50 (15./16.III.2013) Nr 1007. — Christie’s (New York) Auction 10.IV.2013 Collection of Arthur & Charlotte Vershbow (Part 2) Nr 132. — August Laube Buch- und Kunstantiquariat (Zürich) August 2021. — Vgl. Diesbach, Vérène de: Six siècles de littérature française: XVe siècle (Bibliothèque Jean Bonna). Genève/Paris 2018 S. 34–37 Nr 5.
HC 3746. C I 3747(nicht Hain). Schr 3567. Schramm XXII Abb. 47. 1110. 1112–1119. 1177 . 1179–1181. 1183–1214. 1216–1227. 1270. Kaufmann-Nabholz 811. CBB 865. Ce³ B-1086. CIH 801. IBE 1168. IDL 1016. IGI 2044. Pell 2820. CRF I 358. CRF II 114. CRF III 220. CRF VIII 119. CRF X 175. CRF XIII 553. VB 607. BSB-Ink B-817. CIBN B-758. Pr 7776. BMC III 795.IA 37942. Bod-inc B-506. Deckert 167. Madsen 859. Oates 2849. ÖNB-Ink B-645. Ohly-Sack 701. Rhodes: Oxford 435. Sack: Freiburg 809. Schlechter-Ries 409. Sheehan: Vaticana B-458. Voulliéme: Bonn 283. Walsh: Harvard 1258. ISTC ib01086000.
Albany SL. Amsterdam ehem. BPhilHermet. Ann Arbor UL. Baltimore ArtM. Bamberg SB. Basel UB
(2 Ex., 1. Ex. def. Mischexemplar aus GW 5054: Lage a inkl. Tit. u. GW 5062: Rest). Berlin Kupferstichkab, *SB
, UB
. Bloomington LillyL. Bologna BU. Bonn ULB
(def.). Boston (Mass.) HistSoc, MArts (def.), PL. Bremen SUB. Brussel BR (2 Ex.). Cambridge TrinityC, UL (def.). Cambridge (Mass.) HoughtonL. Châlons-en-Champagne BMun. Charlottesville SmallL. Chicago NewberryL. Città del Vaticano BVat. Coburg LB (2 Ex., 1. Ex. def.). Dresden SUB
. Dublin WorthL. Emden K. Firenze BMarucell. Frankfurt (Main) KunstI. Freiburg UB
(def.). Genova BU. Haag KglB
, MMeerman
. Halberstadt GleimHs. Halle ULB. Hanover DartmouthC. Heidelberg UB
. Hilversum LibernaColl
. Ithaca UL. København KglB. Koblenz StB. Köln UStB
. Leeds UL
. Leuven UB (def.), TheolF (def.). London BL
(2 Ex.). Los Angeles UCaliforniaL. Madrid BN. Manchester RylandsL
. Montpellier BVille. München GraphSlg (def.), SB
, UB
. Münster ULB (def. Mischexemplar aus GW 5061: Lagen ab u. e–h u. GW 5054: Lagen cd u. i–t). Narbonne BMun. New Haven UL (def.). New York MorganL, PL. Liège ehem. Sem
. Oberlin C (def.). Oxford AllSoulsC, Bodl (2 Ex.). Pamplona GenB. Paris BN (5 Ex., 3. Ex. def., 4. Ex. def., 5. Ex. Lage b), Kapuz (def.), MDutuit. Parma BPalat. Postel Präm. Princeton UL. Ravenna BClass. Reggio Emilia BMun (def.). Rein Zisterz. Rio de Janeiro BN (2 Ex.). Roma BAlessandr. Rostock UB
(def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Petersburg BU (def.). Sevilla BColomb (2 Ex., 1. Ex. def.). Solothurn ZB
. Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Toronto UL (def.). Toulouse BMun. Tours BMun (def.). Trogen KantB. Tübingen UB
. Washington (D.C.) LC. Wien Albert, NB
. Wuppertal StB
(Fragm.).  — Bonna (Genève). Schäfer (Schweinfurt).
Gesamtüberlieferung: 102 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05055 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Basel: Johann Bergmann, 1.III.1497 [vielmehr Nürnberg: Georg Stuchs, nach 1.III.1497]. 
148 Bl. Ab–s⁸t. Gez. j–Fo. cxlv[3]. 30 Z. Typ. 5:168G, 7:108G, 13:72G. Init. i. 117 Hlzs., dar. 4 Wdh. Tab: KolTit. Marg.
Anm. Nina Musinsky Rare Books (New York) 49th Californian International Antiquarian Book Fair (12.–14.II.2016) Nr 6.
H 3747. Schr 3568. Baumann: Stuchs 75. Ce³ B-1087. CIH 802. IBP 1235. IGI 2045. VB 1909.10. Pr 7775. BMC II 471.IA 8105. Bod-inc B-507. Madsen 860. ÖNB-Ink B-646. Ohly-Sack 702. Schlechter-Ries 410. Walsh: Harvard 816. Zdanevyč 98. ISTC ib01087000.
Bamberg SB. Basel UB. Berlin KunstB, Kupferstichkab (def.), *SB†
. Cambridge TrinityC. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Frankfurt (Main) MKunst. Gaesdonck CAugust
. Heidelberg UB
(def.). Kijv NB
. København KglB. Köln UStB
(def.). London BL
. Madrid BN. Manchester RylandsL
. Minneapolis BellL. New York PL. Oxford Bodl. Praha NKn (def.). Regensburg SB. Sankt Petersburg NB. Solothurn ZB
(def.). Venezia MCorrer (def.). Washington (D.C.) LC. Wellington TurnbullL. Wien NB
(Bl. 18, m4 u. m5 fehlen). Williamstown ChapinL.
Gesamtüberlieferung: 28 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05056 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Augsburg: Johann Schönsperger, 1.IV.1497. 
148 Bl. a–s⁸t. Gez. [1]ii–Folio cxlv[3]. 30 Z. Typ. 7:175G, 8:76G, 10:98G, 11:65G. Init. h. 119 Hlzs., dar. 6 Wdh. Tab: KolTit. Marg.
Anm. Christie’s (London) Yates, Thompson and Bright: A Family of Bibliophiles (16.VII.2014) Nr 209.
H 3748. Schr 3569. CBB 866. Ce³ B-1088. CIH 803. IBP 1236. IDL 1017. IGI 2046. VB 235. BSB-Ink B-818. Pr 1788. BMC II 370.IA 6366. Bod-inc B-508. Borm: IG 593. Deckert 168. Madsen 861. Nentwig 96. ÖNB-Ink B-647. ISTC ib01088000.
Aberdeen UL. Admont Benedikt. Bamberg DomKap. Berlin *SB
. Braunschweig StB (def.). Brussel BR (Bl. 1 fehlt). Chapel Hill UL. Cincinnati UL (def.). Città del Vaticano BVat (3 Ex.). Dillingen StudB. Dresden SUB
. Dublin TrinityC (im Dezember 2017 nicht aufgefunden). Haag KglB
. Hartford TrinityC (def.). Hildesheim DomB. Hilversum LibernaColl
. Karlsruhe LB
. København KglB. Köln UStB
(def.). London BL
. München SB
, UB
. New York MorganL, PL. Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. def.). Plankstetten Benedikt (def.). Providence JCBrownL. Roma CScozzese (def.). Rugby Sch. Sankt Petersburg NB. Stuttgart LB
(2 Ex.). Washington (D.C.) LC (def.). Wellington TurnbullL (def.). Wien NB
(Bl. 1 u. h1–7 fehlen). Wolfenbüttel HerzogAugustB (2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 40 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05057 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Strassburg: Johann Grüninger, 1.VI.1497. 
112 Bl. A⁶B–I⁶K–V⁶xy⁶. Gez. 1–116 [mit Fehlern]. 35–40 Z. Typ. 17:145G, 22:89R. Min. f. Init. 118 Hlzs., dar. zahlreiche Wdh. KolTit. Marg.
Anm. Nina Musinsky Rare Books (New York) 49th Californian International Antiquarian Book Fair (12.–14.II.2016) Nr 7.
H 3749. Schr 3570. Schramm XX Abb. 170–207. 210–213. 215–222. 224–226. 228–232. 234–237. 239. CBBSuppl 4246. Ce³ B-1089. CIH 804. IBE 1169. IBP 1237. IDL 1018. IGI 2047. Pell 2821. CRF XIII 554. CRF XIV 148. VB 2301. BSB-Ink B-819. Pr 480. BMC I 112.IA 1459. Bod-inc B-509. Beasecker L16. Collijn: Stockholm 259. Deckert 169. Madsen 862. ÖNB-Ink B-648. Ohly-Sack 703. Raffel: Weimar 113. Schlechter-Ries 411. Sheehan: Vaticana B-460. Walsh: Harvard 180. Zedler: Nassau 199. ISTC ib01089000.
Allendale UL
(Fragm. 1 Bl.). Ann Arbor ClementsL. Berlin KunstB, Kupferstichkab, *SB
, UB†. Bonn ULB
. Brussel BR. Cambridge UL
. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Città del Vaticano BVat. Colmar BVille
(2 Ex.). Dillingen StudB. Dresden SUB
. Edinburgh UL. Erlangen UB. Firenze BN (def.). Frankfurt (Main) UB. Frauenfeld KantB. Freising DomB
. Göttingen SUB. Haag MMeerman
. Hamburg GyChristian. Heidelberg UB
. Ithaca UL. København KglB. Ligugé Benedikt (def.). Limburg BischB
(2 Ex.). Linz LB. London BL
. Madrid BN. Mainz GutenbergM (def.). Melk Benedikt. Middletown UL. Milano BTrivulz. München SB
(4 Ex.). New Haven UL (def.). New York MorganL, PL. Nürnberg GermanNM, StB
. Oldenburg LB (def.). Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. def.). Praha NKn. Princeton UL (2 Ex.). Providence JCBrownL. Regensburg HB. San Juan CasaLibro. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Petersburg NB (3 Ex.). Stockholm KglB. Strasbourg BNU, M, Sem. Washington (D.C.) LC. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
. Wien NB
(Bl. 110 fehlt). Windsor RL.
Gesamtüberlieferung: 67 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05058 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, franz. von Pierre Rivière. Paris: [Jean Lambert für] Geoffroi de Marnef und Johann Philippi, 1497. 
128 Bl. a⁶b⁸c–x⁶. Gez. [6]Folio I–Folio Cxix[3] [m. Fehlern]. 1 u. 2 Sp. 42 Z. Typ. 1:95G, 2:180G, 5:76G, 6:100G. Init. a. Rubr. α, β. 117 Hlzs., dar. 3 Wdh. VM der Brüder de Marnef: Polain 135. Marg.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 65. Dresden SUB (Digitalisat). Wien NB (Digitalisat).
H 3754. Bechtel B-383. CBB 868. Ce³ B-1094. IGI 2050. Pell 2827. CIBN B-763. Pr 8257. BMC VIII 178. Bod-inc B-510. Deckert 172. ÖNB-Ink B-642. ISTC ib01094000.
Brussel BR. Dresden SUB
(Perg.). London BL
(3 Ex., 2. Ex. Bl. LIII u. LIIII fehlen). New York PL (Perg.). Oxford Bodl. Paris BN (3 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., 3. Ex. def.). Torino BR. Washington (D.C.) LC. Wien NB
(Bl. v1, v6 u. x4 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05059 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, franz. von Johannes Drouyn. Lyon: Guillaume Balsarin, 1498. 
84 Bl. a–o⁶. 42–43 Z. Typ. 1:77G, 5:94G, 6:260G. Min. f. Init. Rubr. β. 115 Hlzs. DrM I. Marg.
Anm. In dem Auktionskatalog „Catalogue de livres rares et précieux provenant de la Bibliothèque de Monsieur Ch.-L. Fière“ von Albert Besombes (Paris) 1933 Nr 19 wird diese Ausgabe beschrieben.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
H 3755. Bechtel B-384. Ce³ B-1095. Pell 2828. CRF III 223. CIBN B-764. Pr 8583. Bod-inc B-511. Pollard: MorganL 616. ÖNB-Ink B-643. ISTC ib01095000.
Albi BMun (def.). Manchester RylandsL
. New York MorganL. Oxford Bodl (def.). Paris BN (def.). Troyes BMun
. Wien NB
(Bl. o2–4).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05060 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, franz. von Johannes Drouyn. Lyon: Guillaume Balsarin, 17.XI.1499. 
84 Bl. a–h⁶ik⁶lm⁶nop⁶. Gez. [1]ij.–Fueillet lxxxii[1] [mit Fehler]. 1, Tab, 2 Sp. 43 Z. Typ. 1*:77G, 2*:108G, 5:94G, 6:260G. Init. a, b, c, d (Leiste), e, f. Rubr. α, β. 117 Hlzs., dar. zahlreiche Wdh. DrM I. Marg.
HC 3757. Bechtel B-385. IGI 2051. Pell 2830. CRF XI 268. CIBN B-765. Pr 8584. BMC VIII 279.IB 41795. Raffel: Weimar 112. ISTC ib01095500.
Dresden ehem. LB
. Jena ULB
. London BL
. Lyon BMun (def.). Paris BN (def.). Roma BCorsin
. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
(Bl. k3/k4 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05061 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Mit Beig. von Thomas Beccadelli. Basel: Johann Bergmann, 1.VIII.1497. 
160 Bl. a–s⁸t–y. Gez. I–Folio CLIX[1]. 30 Z. Typ. 1:109R, 2:180G, 3:77R, 4:220G. Init. a. 2 Leisten. 117 Hlzs., dar. 5 Wdh. DrM II. Marg.
Anm. 1. Einem Teil der Auflage ist nachträglich Lage ſ aus Nr 5062 eingefügt; der (hier bereits auf Bl. 141b abgedruckte) Text von Bl. ſ1a ist durch den Hlzs. aus Nr 5041 Bl. 97b mit Überschrift De fatuis ſagittariis ersetzt (z.B. Ex. Freiburg UB). Im Ex. Bamberg SB wurde Lage ſ aus Nr 5062 hingegen ohne Veränderung übernommen.
Anm. 2. Christie’s (Paris) Maurice Burrus (1882–1959): la bibliothèque d’un homme de goût. Première partie (15.XII.2015) Nr 28. — Christie’s (London) Old Masters/New Scholars: Works of Art Sold to Benefit Rugby School (4.XII.2018) Nr 172 m. Prov. Rugby Sch.
HC 3750. Schr 3571. Schramm XXII Abb. 47. 1110. 1112-1119. 1121-1146. 1148-1158. 1160-1175. 1177. 1179–1181. 1183-1214. 1216-1229. 1270. Kaufmann-Nabholz 813. CBBSuppl 4247. Ce³ B-1090. Feigelmanas 112. IBE 1170. IBP 1238. IBPort 404. IGI 2048. Pell 2822. CRF III 221. CRF VI 482. CRF XIII 555. CRF XVI 70. VB 610. BSB-Ink B-820. CIBN B-759. Bod-inc B-512. Chantilly 329. Deckert 170. Ernst: Hildesheim II,2 90. Hubay: Augsburg 461. Hubay: Würzburg 513. Madsen 863. Mendes: Lisboa 289. Oates 2853. ÖNB-Ink B-649. Sack: Freiburg 810. Sallander: Uppsala 1652. Voulliéme: Trier 279. Walsh: Harvard 1260. ISTC ib01090000.
Allendale UL (Fragm. Bl. 27, 30, 81, 84, 85, 101, 106, 111, 113 u. 120). Augsburg SStB (2 Ex.). Austin UL. Baltimore UL. Bamberg SB. Basel UB
. Berkeley UL (def.). Berlin *SB
. Bologna BU. Cambridge TrinityC, UL. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Chantilly MConde. Chillicothe HistSoc. Clermont-Ferrand BMunU. Coburg Kunstslg, LB. Darmstadt ULB
. Dresden SUB
. Dublin ChesterBeattyL. Edinburgh NL
(2 Ex.). Firenze BRiccard. Frankfurt (Oder) StArch. Freiburg UB
. Halle ULB. Hildesheim DomB. Jena ULB. Iowa City UL. Karlsruhe LB
. København KglB. Leipzig BuchM
. Leuven UB (def.). Lexington KingL. Lisboa BN (def.). London BL
. Lucca BStat (Bl. 1, 57 u. 64 fehlen). Madrid BN (def.). Mainz GutenbergM (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Manchester RylandsL
. Milano BTrivulz. Modena BEst. München SB
. Münster ULB
(def. Mischexemplar aus GW 5061: Lagen ab u. e–h u. GW 5054: Lagen cd u. i–t). Nürnberg GermanNM (def.), StB
(2 Ex.). Olpe StArch. Oxford Bodl (def.), NewC (def.). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.), Mazarin. Parma BPalat. Praha NKn (2 Ex.). Providence JCBrownL. Roma BCorsin
. Rugby ehem. Sch. San Marino (Calif.) HuntingtonL (2 Ex., 2. Ex. def.). Sankt Petersburg NB (4 Ex., 1. Ex. def.). Sigmaringen HB
. Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Torino BNU (def.). Toulouse BMun. Treviso BCom. Trier StB (def.). Trogen KantB (def.). Tübingen UB
. Uppsala UB. Urbana UL. Valenciennes BMun
(def.). Verona BCap (Bl. CLVII fehlt). Vilnius NB
. Washington (D.C.) FolgerL, LC. Wien NB
. Würzburg UB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.).  — Zabálburu (Madrid).
Gesamtüberlieferung: 86 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05062 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Mit Beig. von Thomas Beccadelli. Basel: Johann Bergmann, 1.III.1498. 
164 Bl. a–s⁸ſ–y. Gez. I–FOLIO CXLIIII[4]FOLIO CXLV–FOLIO CLIX[1]. 30 Z. Typ. 1:109R, 3:77R, 4:220G. Init. a. 2 Leisten. 117 Hlzs., dar. 3 Wdh. DrM II. Marg.
Anm. Sotheby’s (Paris) 15.XII.2005 Nr 26.— Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 56.
H 3751. Schr 3572. Schramm XXII Abb. 1110. 1112–1119. 1121–1146. 1148–1175. 1177. 1179–1181. 1183–1214. 1216–1229. 1270. Kaufmann-Nabholz 816. CBB 4092. Ce³ B-1091. IBE 1171. IBP 1239. IDL 1019. IGI 2049. Pell 2823. CRF VI 483. CRF XIII 556. VB 612. BSB-Ink B-821. CIBN B-760. Pr 7778. Bod-inc B-513. Borm: IG 594. Collijn: Stockholm 260. Collijn: Uppsala 377. Deckert 171. Günther 285. Hartig: Paderborn 154. Hubay: Augsburg 462. Lökkös: Cat.Genève 125. Madsen 864. 865. ÖNB-Ink B-650. Ohly-Sack 704. Sack: Freiburg 811. Walsh: Harvard 1261. 1262. Zdanevyč 99. 100. ISTC ib01091000.
Amsterdam M
. Arolsen HB
. Attendorn M. Augsburg SStB (def.). Bamberg SB (Fragm. Lage ſ). Barcelona BCatal
. Basel UB
(3 Ex.). Berlin Kupferstichkab, *SB
(2 Ex.). Bologna BU (2 Ex.). Bremen Kunsthalle. Brescia BQuerini. Bryn Mawr GoodhartL. Cambridge FitzwilliamM. Cambridge (Mass.) HoughtonL (2 Ex.). Chatsworth L. Coburg LB. Darmstadt ULB (def.). Dessau LB. Dresden SUB
(def.). Erfurt StB
. Erlangen UB. Firenze BN (def.). Frankfurt (Main) UB (def.). Freiberg Gy. Freiburg *UB
(def.). Genève BPU. Glasgow UL
(2 Ex.). Gotha ForschB
. Granada BU
. Greifswald UB
(z.Z. Toruń BU). Houston UL. Ithaca UL. Jena ULB (2 Ex.). Karlsruhe LB
. Kijv NB
(2 Ex.). København KglB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Leipzig StB
, UB
. Linköping Stift. Liverpool UL. London BL
(Bl. CXLV fehlt), VictoriaAlbertM. Los Angeles GettyL. Lübeck StB
(def., z.Z. Tomsk BU). Mainz Bisch, GutenbergM (def.). Melbourne NGal. Milano BAmbros, BNBraid (2 Ex.). München GraphSlg (Fragm.), *SB
. New York AcadMed, ButlerL, MorganL (3 Ex.), PL. Novara Sem. Nürnberg GermanNM (Fragm. Bl. 1). Oxford Bodl. Paderborn AkadB (def.). Paris BN (3 Ex., 2. Ex. def., 3. Ex. def.), Mazarin (def.). Parma BPalat. Plymouth M. Praha NM. Princeton ScheideL. Providence ABrownL, HayL, JCBrownL. Roma BCasanat, BCorsin
. Rostock UB
. Rothenburg Konsist. Rotterdam BGemeente. Sankt Petersburg NB (3 Ex.). Siena BCom. Solothurn ZB
. Stockholm KglB (def.). Strasbourg BNU. Toronto UL (def.). Uppsala UB (def.). Utrecht BU. Västerås StB. Venezia BNMarc. Verona BCiv. Washington (D.C.) LC. Wien Erzbisch
, NB
(2 Ex.). Williamstown ChapinL. Winnipeg UL. Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.). Würzburg UB
(def.). Zürich ehem. ZB
(in den 1970er Jahren gestohlen). Zwettl Zisterz
. Zwickau RatsSchB.  — Ehem. Rosenberg (New York).
Gesamtüberlieferung: 112 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05063 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Mit Beig. von Thomas Beccadelli. [Lyon]: Jacques Sacon, 28.VI.1488 [vielmehr 1498]. 
156 Bl. a–t⁸u. Gez. I–Folio CLII[4]. 30–35 Z. Typ. 1:80R. Min. f.Init. 117 Hlzs., dar. 3 Wdh. Tab: KolTit. Marg.
HC 3752. CBB 867. Ce³ B-1093. IBE 1172. IGI 2043. IJL² 111. Pell 2825. CRF I 359. CRF III 222. CRF XI 267. CRF XIII 557. CRF XIX 319. BSB-Ink B-822. CIBN B-762. Pr 8671. BMC VIII 336.IA 42173. Bod-inc B-514. Collijn: Stockholm 261. Madsen 866. Sallander: Uppsala 2116. Walsh: Harvard 3837. 3838. ISTC ib01093000.
Bergamo BCiv (def.). Berlin *SB
. Besançon BMun
. Bethesda NLMed. Bloomington LillyL. Broni Collegiat. Cambridge (Mass.) HoughtonL (2 Ex.). Chicago NewberryL. Città del Vaticano BVat (2 Ex.). Firenze BRiccard. Glasgow UL
. København KglB. London BL
, SoaneM, VictoriaAlbertM. Lyon BMun. Machida M. Madrid BN, Galdiano, PalacR. Milano BAmbros, BNBraid. München SB
. New York MorganL, PL. Notre Dame UL. Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. def.). Padova Sem. Paris BN. Pavia BCiv. Perugia BAugust. Princeton UL. Roma BCorsin
. Saint-Bonnet-le-Château C (def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Petersburg NB. Santander BMenendez. Santiago de Chile BN. Siena BCom (def.). Stockholm KglB (def.). Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Sydney SL. Tenri City CentrL. Toulouse BMun. Trogen KantB. Troyes BMun. Uppsala UB (def.). Venezia MCorrer (def.). Washington (D.C.) LC (2 Ex., 2. Ex. def.). Zamora Sem. Zaragoza Sem.  — Kisui Bunko (Mino) (def.). Morisawa & Co. (Osaka).
Gesamtüberlieferung: 56 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05064 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, lat. von Jacobus Locher Philomusus. Mit Beig. von Thomas Beccadelli. Paris: [Georg Wolff für] Geoffroi de Marnef, 8.III.14
98
99
156 Bl. a–t⁸v. Gez. I–CLII[4]. 33–34 Z. Typ. 10:92R, 11:110G. Init. f. Rubr. ζ. 118 Hlzs., dar. 4 Wdh. VM der Brüder de Marnef (Polain 135) Tab: KolTit. Marg.
HC 3753. Ce³ B-1092. IBE 1173. IDL 1020. IGICorr 2048A. Pell 2824. CRF I 360. CRF V 217. CRF VI 484. CRF XI 266. CRF XII 155. CRF XIII 558. CRF XIV 149. BSB-Ink B-821.050. CIBN B-761. Pr 8381. BMC VIII 150.IA 40488. Bod-inc B-515. Madsen 867. Walsh: Harvard 3677. 3678. ISTC ib01092000.
Aberystwyth NL. Bergamo BCiv. Boston (Mass.) CountwayLMed. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Châlons-en-Champagne BMun. Città del Vaticano BVat. El Escorial RB. Haag MMeerman
. Hilversum LibernaColl
. Ithaca UL. Karlsruhe LB
. København KglB (def.). Leiden BU
. Limoges BMun. London BL
, BritM. Lyon BMun. Mainz GutenbergM (Fragm. 2 Bl.). München SB
(2 Ex., 2. Ex. Fragm. 1 Bl.). Manchester RylandsL
. Nantes MDobree. New Haven UL. Oxford Bodl. Paris BCousin, BN
(2 Ex.), BU (def.), Mazarin. Providence JCBrownL. Southborough Sch (def.). Strasbourg BNU (def.). Troyes BMun
(def.). Valencia BU
.
Gesamtüberlieferung: 34 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05065 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, franz. Paris: [Etienne Jehannot(?) für] Geoffroi de Marnef [vielmehr André Bocard(?) für] Geoffroi de Marnef], 8.II.
1499
1500
90 Bl. a–p⁶. Gez. [i]Fueillet .ii–Fueillet lxxxviii[2]. 2 Sp. 49 Z. Typ. 3:180G, 4:100G, 9:84G. Init. c, e. Rubr. η. VM des Brüder de Marnef (Polain 133a). Marg.
Anm. 1. Beschreibung, Textabdruck und Materialien in Narragonien digital [16.X.2023].
Anm. 2. Vgl. Albert Besombes, Catalogue de livres rares et précieux provenant de la Bibliothèque de Monsieur Ch.-L. Fière, Paris 1933 Nr 1.
H 3756. Bechtel B-386. Ce³ B-1096. Pell 2829. CRF III 224. BMC VIII 159.IB 40230. Bod-inc B-516. ÖNB-Ink B-644. ISTC ib01096000.
London BL
(Bl. 90 fehlt). Oxford Bodl (Bl. 90 fehlt). Praha NM. Providence JCBrownL. Sankt Petersburg NB (2 Ex., 1. Ex. def.). Toulouse BMun. Wien NB
(Bl. m3 u. m4 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05066 Brant, Sebastian: Das Narrenschiff, niederl. Paris: Guy Marchant, 6.VI.1500. 
120 Bl. a–p⁸. 31 Z. Typ. 3:105/106G. Init. g, ?. Zahlreiche Hlzs.
Anm. Vgl. Janssen, Theo/Marynissen, Ann: Het narrenschip in de Lage Landen. 2 Bde. Gent 2018. (Studies op het gebied van de cultuur in de Nederlanden. 8.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 69. Paris BN (Digitalisat).
Claudin I 402. Kronenberg: CA 362a. ILC B35. Pell 2826. CIBN B-766. ISTC ib01093500.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Die übrigen Werke
05067 Brant, Sebastian: Carmina in laudem B. Mariae Virginis multorumque sanctorum. [Basel: Johann Bergmann, nicht vor 1494]. 
40 Bl. A–E⁸. 28 Z. Typ. 1:109R, 2:180G. Init. a, c, d. Leisten. 14 Hlzs., dar. 2 Wdh.
Tit. In laudē glorioſe virginis  Marie multorū ſanctorū.  varij generis carmina Sebaſtiani Brant. vtriuſ juris  doctoris famoſiſſimi.  Bl. 1b Hlzs. Z. 1 Virginis effigiem qui tranſis amice viator.  Non dedigneris dicere mater Aue.  Bl. 2a m. Sign. Aij Hlzs. Z. 1 Glorioſe virginis Marie  intra ſe admiratio/ ingrediente Angelo.  Sebaſtiani Brant vtriuſ iuris doctoris.  Quid tibi vis paribus veniēs caducifer alis:  … Sign. b (S³)Tirpis humanę ſator/ & redemptor:  … Endet Bl. 39b Z. 19 … vt ignes  Sentiret nuſquā pectore flāmigeros  Bl. 40 leer.
Anm. 1. Bl. 4b Z.1 statt fœmina auch ſemine (z.B. Ex. Augsburg StB, Stuttgart LB, Wien NB, 1.–4 Ex. München SB).
Anm. 2. In der Beigabe zu der von ihm herausgegebenen Schrift des Wimpfeling, Jakob: De conceptu et triplici candore B. Mariae Virginis. Basel: Johann Bergmann, 1494 (M51598. H 16171,1)Bl. 37a Z.9 ff. erwähnt Brant, dass er mit der Abfassung eines Mariengedichtes beschäftigt ist.
Anm. 3. Einem Teil der Auflage ist nachträglich noch eine Lage hinzugefügt worden.
F⁸. 2 Hlzs.
Bl. 41a m. Sign. F Hlzs. Z. 1 Diui Brunonis vite inſtitutio & de laude & exornatione ordinis  Carthuſienſis Carmen Sapphicū S. Brant.  (S³)Piritus ſancti mihi gratiam da  … Endet Bl. 48b Z. 9 Sis tamen o/ quicquid deus & pia fata fauebūt.  Dum memor & noſtri. Candida virgo Vale.  (z. B. Ex. Dresden SUB, Freiburg UB, Göttingen SUB, Haag MMeerm, Klosterneuburg Aug, København KglB, Passau SB, Wien NB, Zürich ZB, Zwickau StB, 1. Ex. Karlsruhe LB, 1.-3. Ex. München SB, 3. Ex. Würzburg UB).
Diese Lage mag auch selbständig umgelaufen sein.
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2). München SB (Digitalisat). Würzburg UB (Digitalisate) (Ex. 2), (Ex. 3).
H 16171,2. 3733. 3734. Schr 3554. Schramm XXII Abb. 48. 1230–1240. Kaufmann-Nabholz 790. CBB 862. Ce³ B-1077. IBP 1229. IDL 1014. Pell 2818. CRF XIII 548. VB 619.3. BSB-Ink B-807. CIBN B-756. Pr 7772A. BMC III 795.IA 37929. Borm: IG 589. Chantilly 328. Deckert 163. Günther 291. Hubay: Augsburg 463. Kat. Bibl. Schäfer 78. Madsen 868. ÖNB-Ink B-635. Ohly-Sack 695. 696. Sack: Freiburg 802. Schlechter-Ries 405. Voulliéme: Trier 283. Zedler: Nassau 198. ISTC ib01077000.
Aschaffenburg StiftB (def.). Augsburg SStB (2 Ex., 1. Ex. def.). Bamberg SB (2 Ex.). Basel UB
(2 Ex.). Berlin *SB
. Brussel BR. Chantilly MConde. Dresden SUB
. Frankfurt (Main) UB (2 Ex., 2. Ex. Fragm.). Freiburg UB
(def.). Haag KglB, MMeerman
. Hannover LB. Heidelberg UB
(Lage F). Heilbronn StArch. Hilversum LibernaColl
. Karlsruhe LB
(4 Ex.). Klosterneuburg Aug. København KglB. Leipzig UB
(2 Ex.). Limburg BischB
. London BL
. Mainz GutenbergM. München SB
(4 Ex.), UB
. Nelahozeves Lobkowitz. New York MetropolMArt, MorganL. Nürnberg StB
. Paris BN. Passau SB. Praha NKn. Salzburg BenediktPeter. Sankt Florian Aug (def.). Sankt Petersburg NB (2 Ex.). Schweinfurt BSchäfer. Solothurn ZB
. Stockholm KglB. Strasbourg BNU, Sem. Stuttgart LB
. Tartu BU. Trier StB. Tübingen UB
(def.). Washington (D.C.) LC. Wien Erzbisch
, NB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
(def.). Würzburg UB
(3 Ex.). Zwickau RatsSchB (def.).
Gesamtüberlieferung: 64 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05068 Brant, Sebastian: Varia carmina. Mit Beig. von Johann Bergmann. Basel: Johann Bergmann, 1.V.[14]98. 
140 Bl. A–D⁸EF⁸GH⁸IKa⁸bcd–h⁸i〈Kk〉l⁸[4]. 30 Z. Typ. 1:109R, 3:77R, 4:220G, 5:109G, vereinzelt eine griech. Typ. Init. b. 2 Leisten. 5 Hlzs. DrM II. Marg.
Tit. Varia Sebaſtiani  Brant Carmina.  3 Hlzs.  Z. 3 3 Dist. Quę tibi diua miſer chriſtipara/ carmina luſi  … Z. 9 .1498.  NIHIL SINE CAVSA.  Olpe.  Bl. 1b Preclaro magnarū virtu- tū viro: do Wymmaro de Ercklēs philoſophię ma⸗giſtro: glorioſę virgīs marię ecclʼię Aquēſis decano:  ſibi plurimū obſeruādo: Iohannes Bergman de Olpe  Archidiaconus Grandiſvallis cū obſeꝗo. Salutem.  … Bl. 2a m. Sign. A.ii. Z. 26 … Ex Baſilea altrice educatrice iuuentę:  ſtudiorum no℞ Idibus Marciis Anno di .1498.  Bl. 2b Ad magnificū ⁊ nobilem  virum dominū Adelberū de Rotperg: inſignis  eccleſię Baſilie. Decanū: pro virginalis conceptionis defenſione: contra maculiſta℞ virginis  marię/ furorem: Inuectio. Sebaſtiani Brant.  Ꝙ te cultorē ſcio virginis intemeratę  … Sign. b Talem ego te fili aſpicio? qui ſola ſenectę  … Endet Bl. 64b Z. 29 … repellas  A tuis longe famulis precamur  Dęmonis arma.  Bl. 65a m. Sign. a .i., Tit. De corrupto ordine viuēdi  pereuntibus. Inuentio noua. Sebaſtiani Brant.  Hlzs.  Bl. 65b Qdʼ inordinatō cā fuerit deſtructionis omnium rerum  (S²) Tulto℞ ingentes culpauimus hactenus auſus  … Endet Bl. 136b Z. 28 Vel tibi quē pepulit/ muſa petulca/ Gethos.  Bl. 137a Finis Carminū Sebaſtiani Brant.  5 Dist. Hoc Titionis opus/ dulcis Wynmare peractum  Suſcipe: … Endet Z. 10 … veterēꝙ fauore benigno  Proſequere Olpigenā me rogo ſemper ames.  Carminū Sebaſtiani Brant tā diuinas  humanas  laudes decātantiū opus: fœlici fine conſūmatū Baſileę oꝑa & impenſis Iohannis Bergman De Olpe  Klʼ. Maiis Anni &c. xcviii.  DrM  Bl. 137b Regiſtrū carminū S Brāt  … Endet Bl. 140a Z. 12 … de preſtantia artis im⸗preſſorię a Germanis inventę  Bl. 140b leer.
Anm. 1. Ein weiteres, einseitig bedrucktes Blatt enthält ein Druckfehlerverzeichnis.
2 Sp. 46 Z. Typ. 6:65G
Z. 1 Caſtigatio.  Multa vides culpa Jmpꝛeſſoꝛum candide lectoꝛ  Que tibi caſtigat parua tabella ſequens:  α .Aiii. putans pꝛo putas  … U. d. Sp. Z. 43 Quin eciam inuenies diphthongon abeſſe: et adeſſe  Sepe locis vbi non conuenit innumeris  Da veniam petimus lectoꝛ ſtudioſe magiſtro:  Pꝛomotoꝛi eciam: cuncta miniſter agit.  (Pell 2817B; z.B. 3. Ex. Paris BN. Stockholm KglB). Vgl. dazu Henkel, Nikolaus: Der Dichter spricht. Autorschaft im frühen Buchdruck und Sebastian Brants Verzeichnis der Errata im Druck der ‘Varia carmina’ (GW 5068). In: Geistliche Literatur des Mittelalters und der Frühen Neuzeit. Festgabe für Rudolf Suntrup. Hrsg. Volker Honemann u. Nine Miedema. Frankfurt (Main) 2013. (Medieval to Early Modern Culture – Kultureller Wandel vom Mittelalter zur Frühen Neuzeit. 14.) S. 155–168 (m. Abb.).
Anm. 2. Die vorliegende Ausgabe ist zweimal um je eine Lage erweitert worden.
a) Wahrscheinlich unmittelbar nach Abschluss des Druckes wurde hinter Lage l eine Lage eingefügt.
4 Bl. m.
Bl. 1a m. Sign. m Ad nobilem et ſplendidiſſi-mū virū/ dm Heinricū de Büno: … Z. 6 … Explanatio Sebaſtiani Brant: de antici⸗patione Horologii Baſilienſiū.  (E²)Xigis vt referam cauſas pręnobilis heros:  … Endet Bl. 4b Z. 29 Grandine nam lateres/ tecta trita cadunt.  (vorhanden in vielen erhaltenen Ex. außer z.B. Bamberg SB. København KglB. München UB. Paris BN. Stockholm KglB).
Das Registrum wurde entsprechend erweitert. Z. 14 m  De Anticipatione horologii Baſilie. 
b) Einem Teil der Auflage wurde nach dem 1.IX.1498 hinter der Lage m noch eine Lage eingefügt.
4 Bl. n. 2 Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. n Thurcoꝛum terroꝛ et potentia  Hlzs. mit Jahreszahl 1498. Z. 2 Ad cuiuſdam Leonhardi Clemētis in Thurcū inuectiuā: Sultat Othomanidę reſponſio: per  Sebaſtianū Brant in honorem/ exhortationē Sereniſſimę  regię maieſtatis diui Maximiliani &c. conficta. Anno 98. klʼ:  ſeptembribus.  Bl. 1b (Q²)uid mihi ꝙ rigido fuerim ſub ſidere natus.  … Endet Bl. 4a Z. 30 Par ſibi nemo prius: nemo futurus erit.  Bl. 4b Hlzs.  Z. 1 Sebaſtianus Bꝛant ad le-ctorem carminum ſuorum.  6 Dist. Carmina noſtra prement multi (ſcio) lector/ ab illis  Poſco … Endet Z. 13 Reſpue cuncta velim quę nō Baſilea reuiſit:  Quę carēt Olpes nomine/ nullꝯ emat. Vale lector 
Diese Lage lief wahrscheinlich auch als Sonderabdruck um (z.B. Ex. Bonn *ULB).
Anm. 3. Einem Teil der Auflage ist wahrscheinlich schon in der Offizin zwischen den Lagen K und a die Schrift des Johann Reuchlin: Scenica progymnasmata (vgl. M37879) eingefügt worden (z.B. London BL). Ein solches Ex. hat der Nr 5069 als Vorlage gedient.
Anm. 4. Zu einer weiteren Variante vgl. Bühler, Curt F.: The Publication of Sebastian Brant’s Varia Carmina. In: Gutenberg-Jahrbuch 1962 S. 179–182. — Ludwig, Walther: Eine unbekannte Variante der Varia Carmina Sebastian Brants und die Prophezeiungen des Ps.-Methodius. Ein Beitrag zur Türkenkriegspropaganda um 1500. In: Daphnis 26(1997) S. 263–299.
Anm. 5. Christie’s (London) Yates, Thompson and Bright: A Family of Bibliophiles (16.VII.2014) Nr 212. — Nina Musinsky Rare Books (New York) 49th Californian International Antiquarian Book Fair (12.–14.II.2016) Nr 8 m. Prov. Leipzig UB.
HC 3731. C 1238. 1244. Schr 3543a. 3580. Schramm XXII Abb. 47. 1229. 1243. 1245. 1246. 1270. Kaufmann-Nabholz 818. CBB 860. Ce³ B-1099. CIH 805. IBE 1165. IBP 1230. IDL 1023. IGI 2039. Pell 2817A. 2817B. CRF I 361. CRF VI 485. CRF XI 264. CRF XIII 560. VB 613. BSB-Ink B-808. CIBN B-757. Pr 7779. BMC III 796.IA 37950. Bod-inc B-517. Borm: IG 590. Chantilly 330. Collijn: Stockholm 257. Collijn: Uppsala 375. Deckert 164. Günther 286. Hartig: Paderborn 153. Hubay: Augsburg 464. Madsen 869. Oates 2854. ÖNB-Ink B-636. Ohly-Sack 697. 698. Rhodes: Oxford 436. Sack: Freiburg 803. Sallander: Uppsala 375bis. UBL-Ink B-357. B-358. B-359. Walsh: Harvard 1263. Zedler: Nassau 200. ISTC ib01099000.
Antwerpen UB. Aschaffenburg HB. Augsburg SStB. Baltimore ArtM. Bamberg SB. Basel UB
(3 Ex.). Berlin KunstB, Kupferstichkab, *SB
(2 Ex., 2. Ex. def. ). Bethesda NLMed. Bonn *ULB
(Fragm. Lage n). Brussel BR. Cambridge UL. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Chantilly MConde. Chaumont BMun. Cleveland PL. Darmstadt ULB
. Dresden SUB
(2 Ex., 1. Ex. z.Z. Moskva GosB). Frankfurt (Main) MKunst, UB. Freiburg UB
. Gotha ForschB
. Haag KglB. Hilversum LibernaColl
(2 Ex.). Innsbruck ULB. Ithaca UL. Karlsruhe LB
. København KglB (def.). Köln UStB
. Leipzig StB
, UB
(2 Ex.). Limburg BischB
. Linz LB (Bl. 65–128 u. 137–140 fehlen). London BL
(2 Ex.), BritM. Lübeck StB
(z.Z. Tomsk BU). Lyon BMun (def.). Madrid BN (144 Bl.). Mantova BCom. München SB
, UB
. Nelahozeves Lobkowitz. New Haven UL. New York MorganL (2 Ex.), PL. Nürnberg GermanNM (2 Ex., 1. Ex. def.). Oxford Bodl, TaylorI. Paderborn AkadB. Paris BN (4 Ex., 1. Ex. def.), Mazarin. Parma BPalat (Bl. 140 fehlt). Pesaro BOliveri. Praha NKn (3 Ex.), NM. Princeton UL. Sankt Petersburg NB. Sevilla BColomb (140 Bl.). Stockholm KglB (def.). Strasbourg BNU (4 Ex., 1. Ex. def.), BVille. Tübingen UB
. Uppsala UB (2 Ex.). Valladolid Catedr (140 Bl.). Washington (D.C.) LC. Wien Benedikt, NB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB. Zwickau RatsSchB (def.).
Gesamtüberlieferung: 88 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05069 Brant, Sebastian: Varia carmina. Mit Beig. von Johann Bergmann. Daran: Johann Reuchlin: Scenica progymnasmata. Strassburg: Johann Grüninger, 1.VIII.1498. 
128 Bl. a⁶bcd⁶efg⁶h–klA⁶BCD⁶EFGH⁶IK⁶LMN–P⁶. 1 u. 2 Sp. 35 Z. Typ. 5*:93G, 15:64G, 17:145G, 17*:140G, 19:280G, 22:89R. Init. x. Noten. 7 Hlzs., davon 1 schem. DrM I. Marg.
Tit. Varia Sebaſtiani  Bꝛant Carmīa  4 Hlzs.  Z. 3 3 Dist. (Walther Carmina 15046)  … Quę tibi diua miſer chriſtipara/ carmina luſi  … Z. 9 1498  Bl. 1b Pꝛeclaro magnarū virtutū viro  do wymmaro de Ercklens philoſophię rnagiſtro glorioſę  virginis marię eccleſię Aquēſis decano: ſibi plurimū obſeruādo: Ioannes Bergman de Olpe Archidiaconus Grandiſuallis  cum obſequio. Salutem.  … Bl. 2a m. Sign. a2 Z. 17 … Ex Baſilea altrice educatrice iuuētę ſtudiorū norū Idibus Marcijs Anno di .1498.  Z. 19 Ad magnificum ⁊ nobilē virum  dominum Adelberum de Rotperg: inſignis ecclʼiæ Baſilie.  Decanum: pro virginalis conceptionis defenſione: contra  maculiſtarum virginis marię: furorē. Inuectio. Sebaſti. Brant.  Ꝙ te cultorem ſcio virginis intemeratę  … Sign. b Arida quę fuerat Aaron dat amigdala virga:  … Endet Bl. 52b Z. 28 … repellas  A tuis longe famulis precamur  Dęmonis arma.  Bl. 53a m. Sign. A, Tit. (I)Oannis Röchlin Phoꝛcē.  Scenica Pꝛogymnaſmata:   eſt: Ludicra pꝛeexercitamēta  Sebaſtianus Brant.  4 Dist. Accipe Vangionem pręſul venerande/ Ioannis  … Bl. 53b Reuerendiſſimo clariſſimo   In chriſto patri & domino: Do Ioanni Camerario  Dalburgio: Vangionū aut Varmacie Antiſtiti Principi pientiſſimo: domino ſuo Clęmentiſſimo Ioan.  Bergman De Olpe Archidiaconus Grandiſuallis. cū  humili commendatione obedientiam.  … Z. 26 … Ex Baſilea Kalē. Maij. Anno chriſti .M.CCCCLXXXXVIII.  Z. 28 Pꝛologus. (n²)Ouus poeta ſentiens actoribus  Spacium deeſſe temporis … Endet Bl. 62a Z. 28 Phorcenſis/ ſocco clarus in orbe nouo.  1498  Bl. 62b De coꝛrupto oꝛdine  viuendi pereuntibus. Inuentio noua. Sebaſtiani. Brant.  Dar. 2 Hlzs. untereinander. Bl. 63a m. Sign. C Qdʼ inoꝛdinatō cā fuerit de-ſtructionis omnium rerum: [²]Tultorū ingentes culpauimus hactenus auſus  … Endet Bl. 126a Z. 8 … veterem fauore benigno  Proſequęre Olpigenam me rogo ſemper ames.  Carminū Sebaſtiani Brant tā diuinas quā humanas  laudes decantantiū opus: fęlici fine conſummatū Argentine opera & impenſis Ioannis Grüninger. Klʼ.  Auguſti Anni. &c. xcviij.  Z. 14 Tabula Carminū Se. Bꝛant  … Endet Bl. 128aβ Z. 5 Finit Tabula Carmi.  U. d. Sp. DrM  Bl. 128b leer.
Anm. Einem Teil der Auflage ist nachträglich hinter Lage l eine unsignierte Lage eingefügt worden.
4 Bl. 2 Hlzs.
Bl. 1a Thurcoꝛum terroꝛ et potentia  Anno incarnationis Milleſimoquadrin. nona. octauo.  Hlzs.  Z. 3 Ad cuiuſdā Leonhardi Clemē-tis in Thurcū in uectiuam: Sultat Othomanidę reſpon⸗ſio: per Sebaſtianum Brant in honorem/ exhortationem⸗ Sereniſſime regię maieſtatis diui Maximiliani &c. conficta. Anno 98. klʼ: ſeptembribus.  Bl. 1b (q²)Vid mihi ꝙ rigido fuerim ſub ſidere natus.  … Endet Bl. 33 Z. 36 Par ſibi nemo prius: nemo futurus erit.  Bl. 4a Hlzs.  Z. 1 Sebaſtianus Bꝛant Ad Le-ctorem carminum ſuorum.  6 Dist. Carmina noſtra pręment multi (ſcio) lector/ ab illis … Endet Z. 13 Reſpue cuncta velim quę non Baſilea reuiſit:  Que carent Olpes noīe/ nullus emat. Vale lector  Bl. 4b leer.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 13. Bibl.Palat. 01258. München SB (Digitalisat).
HC 3732. Schr 3544. Schramm XX Abb. 570–573. Schmidt: Anshelm 36. CBB 861. Ce³ B-1100. CIH 806. IBP 1231. CRF XIII 559. VB 2304. BSB-Ink B-809. Pr 487. BMC I 113.IA 1477. Bod-inc B-518. Borm: IG 591. Collijn: Stockholm 258. Collijn: Uppsala 376. Hubay: Augsburg 465. Madsen 870. Ohly-Sack 699. Raffel: Weimar 116. Voulliéme: Trier 1430. Walsh: Harvard 184. 185. ÖNB-Ink B-637. ISTC ib01100000.
Antwerpen MPlantin. Augsburg SStB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Fragm.). Bamberg SB (3 Ex.). Berlin *SB
. Cambridge TrinityC. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Città del Vaticano BVat. Dillingen StudB. Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Frankfurt (Main) UB. Graz UB (Lagen A u. B fehlen). Hannover LB. Jena ULB. København KglB. Kremsmünster Benedikt. Linz KathTheolHochSch (def.), LB. London BL
(2 Ex.), WellcomeMedL. Manchester RylandsL
. München SB
, UB
(def.). Nazarje Franzisk. Nelahozeves Lobkowitz. New Haven UL. Nordhausen BlasiiB. Oxford Bodl. Philadelphia FreeL. Salzburg UB (Bl. 53ff fehlen). Sankt Petersburg NB (2 Ex.). Schlierbach Zisterz
. Stockholm KglB (def.). Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Trier StB (def.). Uppsala UB. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
. Wien NB
. Windsor RL. Wolfenbüttel HerzogAugustB. Würzburg UB
(3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Zwickau RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 49 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
4 Sp.647a Brant, Sebastian: Expositio omnium titulorum legalium. Brünn, 1488. 
H 3724. Dokoupil: Brno 7.
Nicht nachweisbar
05070 Brant, Sebastian: Expositio omnium titulorum legalium. Basel: Michael Furter, auf Kosten u. Veranlassung von Andreas Helmut, 1.X.1490. 
168 Bl. a–c⁸d⁶e⁸fg⁶h⁸i⁶kl⁸m⁶no⁸p⁶q⁸r⁶s⁸t⁶vx⁸y⁶z¹⁰. Zeilenzahl wechselnd. Typ. 1:83G, 3:180G, 4:64G. Häufig Min. f. Init. KolTit.
HC 3725. Kaufmann-Nabholz 602. Ce³ B-1078. CIH 800. IBP 1232. IBPort 403. IGI 2040. Pell 2815. CRF XIII 549. VB² 557.20. BSB-Ink B-814. Pr 7721. BMC III 781.IA 37760. Borm: IG 592. Gamper 73. Günther 316. Hubay: Augsburg 466. Madsen 871. ÖNB-Ink B-639. Sack: Freiburg 804. 805. Voulliéme: Trier 251. Walsh: Harvard 1242. Wilhelmi: Greifswald 170. ISTC ib01078000.
Admont Benedikt. Amberg ProvB. Augsburg SStB, UB
. Bamberg SB. Basel UB
(3 Ex.). Berlin *SB
(2 Ex., 1. Ex.†), UB. Bonn ULB
. Brandenburg *GotthardtK
(z.Z. Kraków BU). Bregenz LB
. Cambridge (Mass.) LawSch. Cleveland MedHistCenter. Clinton HamiltonC. Engelberg Benedikt. Feldkirch StB
. Fiecht Benedikt
(2 Ex.). Freiburg Erzbisch, UB
. Graz UB. Greifswald GeistlMin
. Halle ULB. Hannover LB. Innsbruck Servit
, ULB. Karlsruhe LB
. Klagenfurt Bisch (2 Ex.). København KglB. Leipzig EhemReichsGericht, UB
. London BL
. Mainz GutenbergM (2 Ex.). Michaelbeuern Benedikt. Milano BNBraid, BServ (def.). München Franzisk, SB
(4 Ex.), UB
(2 Ex.). New Haven LawSch. New York ButlerL. Salzburg BenediktPeter. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Florian Aug. Sankt Gallen StB
. Sankt Paul Benedikt. Sankt Petersburg BU, NB. Solothurn ZB
. Strasbourg BNU. Stuttgart LB
(2 Ex.). Treviso BCom. Trier StB. Tübingen UB
. Überlingen LeopoldSophieB
(2 Ex.). Washington (D.C.) LC (3 Ex.). Wien NB
, UB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB (2 Ex.). Worms StB. Xanten Stift (2 Ex.). Zittau StB.
Gesamtüberlieferung: 77 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05071 Brant, Sebastian: Expositio omnium titulorum legalium. Davor: Johannes Baptista de Caccialupis: De modo studendi in utroque iure. Hrsg. von Sebastian Brant. Basel: Michael Furter, 1.IX.1500. 
164 Bl. 〈Aa〉⁸b〈Aa〉B–T⁸. Zeilenzahl wechselnd. Typ. 1:83G, 4:64G, 6:106G, 9:156G. Init. e, g, l, y. Rubr. β. DrM IV. Rotdr. KolTit. Marg.
H 11476. HC 4209. C 1237. Kaufmann-Nabholz 691. CBB 949. Ce³ B-1079. CSA 102. 109. Feigelmanas 111. IBE 1167. IBP 1233. IGI 2041. Pell 2816. 3134. CRF XI 265. CRF XIII 550. VB² 579. BSB-Ink B-815. Pr 7741. BMC III 786.IA 37816. Collijn: Uppsala 794. Finger: Düsseldorf 251. Gamper 76. Günther 330. Hubay: Eichstätt 218. Kind: Göttingen 1440. Madsen 872. ÖNB-Ink B-640. Sack: Freiburg 806. Schlechter-Ries 407. Voulliéme: Trier 263. Walsh: Harvard 1252. ISTC ib01079000.
Aschaffenburg StiftB. Asti Sem. Augsburg UB
. Bamberg SB (2 Ex.). Basel UB
. Bergamo BCiv. Berkeley LawL
(def.). Berlin *SB
(2 Ex., 1. Ex.†). Brugge Sem (Fragm. Bl. 1-12). Brussel BR. Cambridge (Mass.) LawSch (def.). Chicago NewberryL. Darmstadt ULB (2 Ex.). Dessau LB. Dillingen StudB. Dresden SUB (nur Bl. 1–12) (z.Z. Moskva GosB). Düsseldorf ULB. Eichstätt UB
(3 Ex.). Erfurt StB
. Firenze BMarucell. Freiburg UB
. Göttingen SUB. Graz UB (Bl. 1-12 fehlen). Heidelberg UB
. Herzogenburg Aug
. Innsbruck ULB (def.). Johannesburg UL. Kempten StArch (def.). Klagenfurt Bisch. København KglB. Leipzig UB
(3 Ex.). Linz LB (Bl. 1 fehlt). London BL
(2 Ex., 2. Ex. def.). Lucca Sem. Lyon BMun (def.). Madrid BN (def.). Magdeburg *LArch. Mainz GutenbergM (2 Ex.). Melk Benedikt (def.). Memmingen StB. München SB
(5 Ex.), UB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). New Haven UL. Nordhausen BlasiiB (def.). Nürnberg StB
(2 Ex.). Passau SB (Fragm.). Salzburg BenediktPeter (2 Ex.). Sankt Florian Aug
. Sankt Gallen StB
(nur Bl. 1–12). Sankt Paul Benedikt. Schwaz Franzisk
. Solothurn ZB
(2 Ex.). Strasbourg BNU (def.). Stuttgart LB
(3 Ex.). Trier Sem (def.), StB. Überlingen LeopoldSophieB
. Uppsala UB (def.). Vilnius UB
. Washington (D.C.) LC
(Bl. 1–12 fehlen). Wien NB
(2 Ex., 1. Ex. def.). Würzburg UB
.
Gesamtüberlieferung: 82 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05072 Brant, Sebastian: De origine et conversatione bonorum regum et de laude civitatis Hierosolymae. Basel: Johann Bergmann, 1.III.1495. 
160 Bl. A–V⁸. 28 Z. Typ. 1:109R, 2:180G, 3:77R. Init. a. Leisten. 2 Hlzs. DrM I. Marg.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 5. Basel UB (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2), (Ex. 3). Madrid BU (Digitalisat). München SB (Digitalisat). Würzburg UB (Digitalisat).
H 3735. Schr 3574. Schramm XXII Abb. 1243. 1244. 1269. Kaufmann-Nabholz 797. Ce³ B-1097. IBE 1174. IDL 1022. Pell 2819. CRF II 115. CRF V 218. CRF XIII 551. CRF XVI 71. VB 605. BSB-Ink B-810. CIBN B-767. Pr 7772. BMC III 794.IA 37925. Bod-inc B-519. Collijn: Stockholm 1172. Deckert 173. Günther 277. Hubay: Augsburg 467. Kat. Bibl. Schäfer 83. Kind: Göttingen 894. Madsen 873. Oates 2847. ÖNB-Ink B-638. Ohly-Sack 705. Sack: Freiburg 812. Schlechter-Ries 406. Schüling 232. Sheehan: Vaticana B-463. Voulliéme: Trier 276. Walsh: Harvard 1255. ISTC ib01097000.
Amberg ProvB. Amsterdam ehem. BPhilHermet. Augsburg SStB (2 Ex.). Baltimore UL. Bamberg SB (2 Ex.). Basel UB
(3 Ex.). Berlin *SB†
. Bonn ULB
. Bremen SUB. Cambridge UL. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Chicago NewberryL. Cincinnati HebrewC, UL. Città del Vaticano BVat. Clinton HamiltonC. Dettelbach Franzisk. Dortmund StLB. Dresden SUB
. Dublin TrinityC. Frankfurt (Main) UB. Freiberg Gy (def.). Freiburg *UB
. Giessen UB. Göttingen SUB. Graz UB. Halle ULB. Heidelberg UB
. Karlsruhe LB
. København KglB. Le Mans BMun. Leeuwarden ProvB
. Leipzig StB
, UB
. London BL
(3 Ex.). Madrid BU
(def.). Michelstadt K. Montpellier BVille. Moulins BMun. München *SB
(2 Ex.). Nelahozeves Lobkowitz. New Haven UL (2 Ex.). New York MorganL. Leuven TheolF (def.). Nürnberg GermanNM. Nürtingen K. Oxford Bodl. Paris BN (3 Ex., 1. Ex. def.). Passau SB. Praha NKn. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Petersburg NB. Schweinfurt BSchäfer. Solothurn ZB
(2 Ex.). Stockholm KglB. Strasbourg BNU, BVille (def.). Stuttgart *LB
. Tartu BU. Trier StB. Washington (D.C.) LC. Weissenburg StArch. Wien NB
, UB
. Windsor RL. Würzburg UB
(3 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 79 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0507250N Brant, Sebastian: Somnia domini Sebastiani Brant utriusque iuris doctoris. [Pforzheim: Thomas Anshelm, um 1500/1502]. 
6 Bl. [a⁶]. 38 Z. Typ. 2:77G. 1 Hlzs.
Zur Datierung vgl. ISTC.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
VD16 B 7096. Alberts: Anshelm 11. CRF XIII S. 226. Kat. Bibl. Schäfer 358. ISTC ib01098500.
Freiburg UB. Gotha ForschB. München SB (2 Ex.), UB. Schweinfurt BSchäfer. Strasbourg BNU. Stuttgart LB.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gesamtkatalog der Wiegendruckehttps://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/BRANSEB.htm • Letzte Änderung: 2017-10-13