Breviarium
Vorbemerkung
 
Das Brevier (Breviarium) ist die Vereinigung derjenigen Texte, aus denen das kirchliche Stundengebet (Officium, horae canonicae) sich zusammensetzt. Es umfasst die Texte sowohl für die sogenannten Nachtzeiten (horae nocturnae = Matutin, die separat im Nocturnale enthalten sind) als auch für die sog. Tagzeiten (horae diurnae: Laudes, kleine Horen [horae minores: Prim, Terz, Sext, Non], Vesper und Complet, die separat im Diurnale zusammengefasst sind). Ein Brevier vereinigt also den Inhalt des Nocturnale mit dem des Diurnale. Nur in diesem Sinne, vollständige Breviere sind in diesem Artikel verzeichnet; die Teildrucke jeder Art sind unter ihren eigenen Titeln zu suchen.
Seinem Inhalt nach bildet das Brevier die planvolle Vereinigung von Texten aus solchen Büchern, die einzelne Teile des Officium enthalten (z.B. Psalterium, Antiphonarium, Hymnarius, Collectarius, Bibel, Lectionarium, Homiliarium, Legendarium, Passionarium). Das aus diesen Texten zusammengestellte Officium (Off.) besteht, nach der für die einzelnen Horen bestehenden Ordnung, aus den Psalmen (Psalm.) und den Cantica (Cant), den Hymnen (Hymn.), Lectiones (Lect.), Capitula (Cap.), Antiphonae (Ant), Versiculi (Versic), Responsoria oder Historiae (Hist), Orationes oder Collectae (Orat., Coli.), Suffragia (Suffr.), sowie den als Einleitung zu der Matutin dienenden Invitatoria (Invitat). Nach der gewöhnlichen Ordnung stehen sämtliche Teile des Officium, mit Ausnahme des stets vorangehenden Psalterium und meist auch des Hymnarius, zusammen; jedoch finden sich auch Fälle anderer Ordnung, z. B. mit abgetrenntem Lectionarium.
 
Das Brevier umfasst folgende Hauptteile:
1. Kalendarium (Kal.). Umfasst den Kalender mit Eintragung der unbeweglichen Feste, meist unter Hinzufügung des Festgrades; enthält jedoch häufig auch Angaben oder Tabellen, die als Hilfsmittel zur alljährlichen Feststellung des Kirchenkalenders auf Grund der Berechnung des Ostertermins dienen und die im folgenden, ohne Rücksicht auf Umfang und Form, unter dem Ausdruck Computus begriffen sind. Hierunter fallen auch die demselben Zweck dienenden Memorierverse (z. B. Cisiojanus), die also von den etwa vorhandenen sonstigen Vers. mem. (s.u.) unterschieden sind.
2. Psalterium (Ps.). Enthält die Psalmen in der zum liturgischen Gebrauch hergestellten Ordnung unter Hinzufügung der dazu nötigen Beigaben (Invitatoria, Antiphonae), sowie die Cantica, meist das Te deum, Pater noster, Ave Maria, Symbola u.a. Die hinzugefügten Stücke werden in der Regel nur erwähnt, wenn ihre Ordnung schwankt. Mit dem Ps. ist meist der Hymnarius (Hymn.) verbunden, soweit die Hymnen nicht in die anderen Teile eingefügt sind.
3. Proprium de tempore (PT). Enthält die Officia für die Sonntage, die Werktage und die festa Domini, sowie die Heiligenfeste zwischen 23. Dezember und 6. Januar. Jedoch ist das Fest der Transfiguratio Domini fast ausnahmslos im PS zu finden. Das PT beginnt gewöhnlich mit dem 1. Sonntag des Advent und endet mit dem 24. Sonntag nach Pfingsten. Die den Werktagen bzw. den gewöhnlichen Sonntagen gemeinsamen Stücke sind in einzelnen Fällen zu einem Feriale bzw. Commune dominicarum zusammengefasst.
4. Proprium de sanctis (PS). Enthält die Officia für die Heiligenfeste des Kirchenjahres, soweit für sie ein eigenes Officium (Officium proprium) oder einzelne Teile eines eigenen Officium vorgesehen sind, während die verschiedenen Festen gemeinsamen Texte im CS zu finden sind; sodann das Off. Transfigurationis Domini (s. o.) und das CS pasch, (s. u.). Das PS beginnt gewöhnlich mit dem Fest S. Satumini oder S. Andreae.
5. Commune sanctorum (CS). Enthält die den bestimmten Kategorien von Heiligenfesten (Apostel, Evangelisten, Märtyrer, Bekenner, Jungfrauen, Witwen) gemeinsamen Officia und ergänzt somit das PS für die Feste, die darin kein Formular oder nur ein unvollständiges Formidar haben. – Zwischen Ostern und Pfingsten wird ein spezielles Commune sanctorum paschale (CS pasch.) benutzt, das jedoch fast ausnahmslos im PS an der chronologisch entsprechenden Stelle eingefügt ist und nur dann erwähnt wird, wenn es sich an anderer Stelle findet.
 
Nicht immer, aber meistens enthält das Brevier auch die
6. Rubrica generalis (Rubr. gen.), welche die allgemeine Anweisung für die Ausführung des Officium in der für die einzelne Diözese bezw. den einzelnen Orden geltenden Form enthält. Für die als selbständige Drucke verbreiteten Rubr. gen. s. Directorium.
7. Officia annexa (Off. ann.) sind Nachträge zum PS (selten zum PT); sie bieten gewöhnlich weitere, in den Proprien nicht enthaltene Off. für neue oder spezielle Feste und neue oder erweiterte Off. für alte Feste, häufig außerdem Berichtigungen von Auslassungen und Fehlern.
 
Neben diesen jedem Brevier notwendig zugehörigen Teilen enthalten die Inhaltsangaben der einzelnen Nummern noch kleinere Stücke, die entweder von den Hauptteilen abgetrennt und an ungewöhnlicher Stelle eingeordnet sind, oder, obwohl nicht zum eigentlichen Officium gehörig, als Beigaben dem Brevier hinzugefügt sind, oder dem Brevier fremde Stücke, die ihm aus rein praktischen Gründen beigedruckt sind. Die nachstehende Liste solcher abgekürzt zitierter Stücke schliesst sich in den Bezeichnungen, soweit möglich, dem modernen Brevier an. Es ist zu bemerken, dass die Texte der Stücke in den einzelnen Brevieren oft vollständig verschieden sind, worauf im folgenden keine Rücksicht genommen wird. Andere Bezeichnungen werden nicht abgekürzt zitiert.
 
 
Absol(utiones) et benedict(iones) matut(inales)
Ant(iphonae de) BMV
Benedict(io) et exorc(ismus) sal(is) et aq(uae)
Benedict(io) mens(ae)
Benedict(io) pan(is S. Nicolai de Tolentino)
Benedict(io) sal(is) et aq(uae)
Benedict(iones) matut(inales)
Benedict(iones) var(iae)
Can(on) miss(ae)
Conclus(iones) hor(arum)
Exorc(ismus) sal(is) et aq(uae)
Forma confess(ionis)
Form(ulae) absol(utionis)
Itin(erarium)
Lect(io) brev(is)
Lit(ania cum VII psalmis poenitentialibus et orationibus)
Miss(ae) fam(iliares)
Mod(us) or(andi)
Off(icium) BMV. p(er) ann(um)
Officium) BMV. parv(um)
Officium) BMV. in sabb(ato)
Off(icium) dedic(ationis) eccl(esiae)
Off(icium) defunct(orum) [mai(us), min(us)]
Ord(o) bapt(izandi)
Ord(o) commend(ationis) anim(ae)
Ord(o) communic(andi) infirm(um)
Ord(o) communic(andi) et ung(uendi) infirm(um)
Ord(o) sepult(urae)
Ord(o) sepult(urae) parvul(orum christianorum)
Ord(o) ung(uendi) inf(irmum)
Orat(iones) var(iae)
Praep(aramenta ad) miss(am)
Prec(es ad) hor(as) min(ores)
Preces (ad omnes horas)
Prec(es) mai(ores) et min(ores)
Psalm (i) gradual(es)
Rubr(ica) adv(entus)
Rubr(ica) In anno
Rubr(ica) commem(orationis) SS. (per annum)
Rubr(ica de) fest(is)
Suffr(agia) pasch(ali tempore)
Suppl(ementum) off(icii)
Tab(ula impositionis) hist(oriarum)
T(abula) p(arisina [parisiensis] de antiphonis laudum specialiTab(ula) psalm(orum). [bus)
Tabulae (omnium in breviario contentorum)
Vers(us) mem(oriales varii)
 
 
Hauptsächlich deswegen, weil das Brevier des ganzen Kirchenjahres sich als ein unhandlicher Band erwies, ist es oft in 2 oder 3 Bände zerlegt worden, eine Neigung, der die Drucker durch Teilung der Propria in einen Winterteil (Pars hiemalis [hiem.]) und einen Sommerteil (Pars aestivalis [aest.]) entgegenkamen. Die Teilung in Winter- und Sommerteil zwang die Drucker zur Lieferung eines doppelten Kalendarium, Psalterium und Commune sanctorum; die dadurch bedingten Exemplare wurden oft erst durch Neusatz gewonnen. Die erhaltenen Exemplare bestehen entweder aus einem oder zwei oder drei Bänden.
 
Ausgabe in 1 Band: Kal. Ps. PT hiem. PT aest. PS hiem. PS aest. (oder PT hiem. PS hiem. PT aest. PS aest.) CS.
 
Ausgabe in 2 Bänden:
I. Pars hiemalis: Kal. Ps. PT. PS. CS.
II. Pars aestivalis: Kal. Ps. PT. PS. CS.
 
Ausgabe in 3 Bänden:
I. Kal. Ps. CS.
II. PT hiem. PS hiem.
III. PT aest. PS aest.
 
Der Sommerteil des PT beginnt gewöhnlich mit Pfingsten (meist bereits mit dem Vorabend), seltener mit Ostern; dem entspricht der Beginn des Sommerteils im PS.
Im folgenden ist die Teilung, wenn vorhanden, durchgängig angemerkt; es wird aber grundsätzlich die Ausgabe in einem Band der Beschreibung zugrunde gelegt, wenn sich nicht mit Sicherheit die Absicht des Druckers ergibt, die einbändige Ausgabe auszuschliessen.
 
Die drei Riten der römischen Kirche, für die hier Breviere aufgeführt sind, der ambrosianische, dem die Mailänder Diözese folgt, der mozarabische, dem gewisse spanische Diözesen folgen, und der römische, dem die Kurie, die Masse der übrigen Diözesen und die religiösen Orden folgen, können als bibliographisches Anordnungsprinzip nicht dienen. Vielmehr muss man nach ihrer Einrichtung folgende Breviere unterscheiden:
 
I. Das Breviarium Romanum, herausgehoben aus der Zahl der übrigen wegen seiner Verbreitung im 15. Jh. und seiner Bedeutung als Vorläufer des heutigen Breviers.
II. Die Breviere der Orden, mit Ausnahme derjenigen, die das Breviarium Romanum gebrauchen.
III. Die Breviere der Diözesen, alphabetisch geordnet.
 
Übersicht
Breviaria Romana
 
510010N–5123
510010N–5102
5103–5105
5106–5122
5106–5109
5110.5111
5112–5122
5123
5124–5170
5124–5126
5127–5135
5136–5145
5146–5151
5152–5159
5160–5165
5166–517010N
5171
5172–5174
5172
5173
5174
5175
5176–517720N.519910N
Chronologische Übersicht
Turin
5124
Venedig
5125
Köln
5172
Sp. 13
Neapel
Sp. 13
Rom
Sp. 13
Venedig
5146
5127
5128
5129
5147
5148
5101
Rom
Sp. 14
Venedig
5149
5103
5130
5131
5132
Rom
5126
Nonandula
5150
Venedig
5152
5136
5104
5133
5137
Albi
5102
Venedig
5106
5134
5138
Sp. 14
Venedig
5153
5154
5135
Neapel
5155
Augsburg
5151
Venedig
5160
5161
5156
Nürnberg
5157
Venedig
5162
5158
5107
Basel
5163
5159
5139
5174
5166
5108
5167
5164
Ferrara
5175
Venedig
5110
Basel
5165
Venedig
5171
5140
5111
5141
5142
5168
Lyon
5143
Pavia
5109
Venedig
5112
5113
5114
5115
5116
5144
Lyon
5145
Brescia
5117
Venedig
5118
5169
5119
Turin
Sp. 14
Cremona
5105
Venedig
5120
Zaragoza
5173
Venedig
5121
5123
5170
Lyon
5122
Übersicht
Breviere der Orden
 
Adelbergense
Ord. S. Augustini
5172.5174
5178–5180
5181–5186
5187
5188
5189.518910N
5190
Sp. 114
Bursfeldense
5191
5192–5196
5197.519710N
5198–5207
5198–5200
5201–5206
5207
5208.5209
5210
Fratrum Hieronymitarum
5141.5173
5211.5212
Fratrum Hospitalium
5213
Ordinis domus hospitalis S. Johannis Hierosolymitani
Congregationis S. Justinae
Monialium S. Laurentii de Venetiis
Mellicense
Ordinis Fratrum Minorum S. Francisci
Congregationis S. Mariae Montis Oliveti
5214–5229
5214–5220
5221–5224
5225–5229
5230–5232
5233
5234–5238
Vallisoletani
5239
5207
5240–5245
Übersicht Über die Diözesen nach modernen Namen
Breviere der Diözesen
 
Aglar
Agram
Aix-en-Provence
Amiens
Anjou
Angoulême
Antwerpen
Aquileja
Arles
Augsburg
Autun
Auxerre
Aversa
Bayeux
Bamberg
Basel
Bayonne
Beauvais
Besançon
Bourges
Braga
Bremen
Breslau
Bressanone
Brixen
Burgos
Cambrai
Capua
Cartagena
Châlons-en-Champagne [Châlons-sur-Marne]
Chartres
Chur
Como
Coutances
Eichstätt
Elnes
Embrun
Erfurt
Esztergom
s. Gran
Freising
Fréjus
Gap
Genf
Gran
Halberstadt
Hamburg
Havelberg
Hildesheim
Huesca
Kamień Pomorski
Kammin
Köln
Konstanz
Krakau
Kraków
Langres
Laon
Lausanne
Lebus
Le Mans
León
Lérida
Liège
Limoges
Linköping
Lübeck
Lüttich
Lyon
Magdeburg
Mailand
Mainz
Mallorca
Meissen
Merseburg
Metz
Milano
Minden
Moutiers-en-Tarentaise
Münster
Nantes
Narbonne
Naumburg
Nîmes
Odense
Olmütz
Olomouc
Orléans
Osma
Osnabrück
Oviedo
Pamplona
Paris
Passau
Périgueux
Płock
Poitiers
Posen
Poznań
Prag
Praha
s. Prag
Regensburg
Rouen
Saint-Malo
Salisbury
Salzburg
Santiago de Compostela
Schleswig
Schwerin
Segovia
Senlis
Sevilla
Sion
Sitten
Skara
Speyer
Strängnäs
Strassburg
Tarazona
Tarentaise
Tarragona
Thérouanne
Toledo
Tournay
Tours
Trier
Troyes
Uppsala
Urgell
Utrecht
Uzès
Vadstena
s. Horae: Vadstena (GW 13448)
Valencia
Vercelli
Verden
Verdun
Vic
Vienne
Warmia
Worms
Wrocław
Würzburg
York
Zagreb
Zaragoza
Die Übersicht über die Diözesen nach lateinischen Namen
5246.5247
5248
5249–5252
525210N
5253.5254
5255
5256
5257.5258
Sp. 194
5259–5261
5262–5268
5269
526910N
Autissiodorense
5253.5254
5270
527010N
5271–5273
5274–5277
5278
5279–5281
5282–5287 u. 5286/10 (Nachtrag)
5288.5289
5290.529010N
Brandenburgense
5291
5292
5293
5294.5295
529510N
5296.5297
5298.5299
5300
5301.5302
530210N
Sp.253
530230N.5303.5304
5305–5313
531320N
5314.531410N
5315–5326
5327–5329
5330.5331
5332
5333.533310N
5334
Eduense
5246.5247
5335
5336
5337.5338
5339–5341
5342
5343.5344
5345–5347
Genevense
5345–5347
534710.534720N
und in: Cracoviense
5330
5348–5351
5352.5353
5354–5355
5356–5361
5362
536205N–536220N
5363
5364
5365.5366
536620N
5367.536710N
5368–5372
5373
Sp.347
5374–5375
5376
5377–5379
5380
5381.5382
538210N
Mediolanense
5249–5252
5383.5384
5385–5387
5388
5389–5391
5392–5402
5407
5408
5409
5410.5411
5412.5413
5414.5415
5416
5417
5418.5419
Sp.402
541910N.541920N
541930N.541940N
5420–5423
5424–5428
Sp. 419
5429.542910N
5430
5431
543110N.5432
5433–5436
5437–5441
5442–5444
5445–5457
Sarum
5445–5457
5458
5459.5460
5461
5462
5463.546310N
5464–5466
5467
5468–5470
5471
5472
5473.5474
5475
5476–5478
5479.5480
5481–549110N
5492
5493–5497
5498
Tyrasonense
5475
5499
5500
5501
Vadstenense
s. Horae (GW 13448)
5502
5503
5504
5505
5506.550610N
5507
5508.5509
5510–5512
5513–5516
Wratislaviense
5510–5512
551210N
5517
551410N
Zwerinense
5471
5518
Übersicht nach Druckorten und Druckern
Ohne Ort und Drucker
Sp. 14
Sp. 13
Sp.14
Sp. 302
Sp.303
Sp. 461
5416
5287
Italien?
5395
Italien? Venedig?
5294
Mitteldeutschland
5389
Niederlande?
5445
Niederrhein
5481
Spanien?
5293
Süddeutschland. Konstanz?
5315
5316
5317
Albi
5102
Alost
5230
5486
Antwerpen
Sp. 341
537205
5240
5241
Arles
Sp. 194
Augsburg
5262
5264
5151
5193
5434
5292
5413
5425
5426
5344
5266
5267
5427
5436
5325
Bamberg oder Nürnberg?
5298
Bamberg
5435
5273
5343
5271
5272
5385
Barcelona
5506
Basel
5332
5460
5341
5198
5282
5283
5274
5318
530810
5484
5223
5163
5399
Sp. 441
5276
5322
5386
5449
5323
5332
5224
5165
5277
5496
5326
534710
5497
5236
5431
Braga
5290
Brescia
5184
5183
5117
Brüssel
5308
5192
5369
5479
5207
5370
Capua
5300
Chablis
5253
Chambéry
5459
Chartres
5301
Cluny
5209
Cremona
5105
Delft
5243
Deventer
5487
5405
Embrun
5334
Ferrara
5175
Florenz
5191
Genf
5345
5346
5365
Gouda
5490
5482
5483
Köln
5305
5310
5471
5311
5313
5172
5178
5291
5309
5371
5306
5307
5308
5384
Leipzig
5354
5383
Lerida
5363
Limoges
5367
Lissabon
5314
Löwen
5372
5457
London
Sp. 461
Lübeck
5376
Sp. 114
5463
5374
5419
5352
5234
Lyon
5122
5377
5248
5379
5409
5378
5143
5410
5507
5366
5387
5503
5256
5233
5226
5176
5411
5145
5347
Magdeburg
5349
5351
5505
Mailand
5250
5213
5249
5214
5251
5252
Mainz
5211
Sp. 383
Marienthal
5392
5393
5394
5493
5513
5494
Meissen
5390
Memmingen
5263
Montserrat
5190
Moutiers
5472
Münster
5403
Narbonne
5409
Neapel
Sp. 13
5155
5210
5502
5270
Nonandula
5150
Nürnberg oder Bamberg?
5298
Nürnberg
5330
5337
5338
5219
5157
5469
523410
5391
5412
5375
5381
5382
5299
5388
5432
5355
5235
5373
5179
5362
5443
5444
5458
5331
5512
5188
Odense
5418
Palma de Mallorca
538210N
Paris?
5336
Paris
Sp.408
5288
5420
5254
5279
5296
5407
5285
5423
5286
5281
528610
5456
5509
5246
5280
5297
Sp. 347
5380
5462
Sp. 253
5364
5480
Sp. 408
5421
5247
5440
5454
5437
5447
5491
Sp. 347
5422
Passau
5424
Pavia
5109
Perpignan
5335
Poitiers
5429
Reutlingen
5320
Rom
Sp. 13
Sp. 14
5126
Rouen
5269
5441
5328
5327
5329
5304
5438
5439
5303
5450
5455
Salins
5284
San Germano
5201
Schoonhoven
5488
5242
5245
Sevilla
5478
5461
Speyer
5464
5275
5319
5495
5396
5348
5514
5510
5397
5516
5212
5180
Stockholm
5467
5499
Strassburg
5259
5260
5433
5511
5199
5398
5321
5417
5261
5404
5353
5515
5231
5465
5200
5518
5324
5268
5406
5415
5244
5350
5401
5402
5466
5238
5232
5237
Tarragona
5474
5473
Tours
5498
Troyes
5492
Turin
Sp. 14
5124
5342
Uzès
5501
Valencia
Sp. 402
5278
Venedig?
5250
Venedig
5177
Sp. 347
5512
5289
5194
521605
5133
5127
5204
5470
5116
5118
5205
5508
Sp. 419
5414
5227
5239
5141
5142
5144
5169
5120
5121
5229
5134
5202
5295
5104
5174
5139
5167
5302
5221
5448
5477
5164
5333
5111
5451
5452
5453
5255
5489
5475
5430
5312
5428
5476
5101
5160
5156
5220
5152
5442
5218
5153
5154
5158
5222
5159
5140
5123
5128
5129
5130
5132
5134
5135
Sp. 123
5446
5147
5181
5468
5182
5517
5265
5215
5146
5148
5103
5149
5208
5216
5408
5257
5136
5160
5125
5131
5106
5400
5114
5119
5137
5217
5138
5182
5162
5161
5508
5500
5107
510910
5225
5166
5108
5195
5197
5185
5110
5171
5189
5228
5168
5203
5112
5504
5196
5113
5186
5258
5115
5489
5206
5187
5170
5433
Würzburg
5356
5357
5339
5340
5358
5359
5360
5361
Zaragoza
5173
Zwolle
5485
Breviarium Romanum
Breviarium Romanum
Vorbemerkung
Unter ‛Breviarium Romanum’, genauer ‛Breviarium secundum usum curiae Romanae’, versteht man eine gegenüber dem früheren Gebrauch verkürzte Fassung des Breviers, die die Kurie zunächst für ihren eigenen Gebrauch geschaffen hat, die sich aber dann weiter verbreitete und im 15. Jh., was man aus dem Fehlen spezieller Diözesanbreviere schließen darf, in Italien bereits herrschend geworden war. Die Verbreitung erfolgte hauptsächlich unter dem Einfluss des Franziskanerordens, der das Breviarium Romanum, wenn auch mit einigen Zusätzen, übernommen hatte. Ausserdem wurde das Breviarium Romanum auch von Orden mit Augustinerregel übernommen. Die Tatsache der Mitbenutzung durch die Orden hat es veranlasst, dass reine Breviaria Romana selten hergestellt wurden, die Drucker es vielmehr vorzogen, ihre Ausgaben durch Hinzufügungen und Auslassungen für den Gebrauch eines oder zweier Orden geeignet zu machen.
Die Ausgaben des Breviarium Romanum unterscheiden sich insofern von der Mehrzahl der übrigen Breviere, als eine Scheidung von Sommer- und Winterteil nicht erfolgt. Vielmehr bilden PT und PS je eine das ganze Kirchenjahr umfassende Formularsammlung.
Zu den einzelnen Teilen ist folgendes zu bemerken:
1. Kalendarium
Dieses enthält entweder nur die römischen Feste, oder auch die eines oder, was das häufigste ist, zweier Orden. Angaben darüber müssen, da die Kalendarien oft fehlen oder verstümmelt sind, hier fortbleiben.
2. Psalterium
Das Ps. erscheint entweder allein oder mit dem Hymn. oder dem Hymn. und der Lit. verbunden. Die Cantica, welche mit dem Ps. stets verbunden sind, bleiben ausser Betracht, ebenso Paternoster, Ave Maria, Symbolum apostolicum. Hiernach unterscheidet man folgende Arten:
〈1〉 Ps. allein,
〈2〉 Ps. und Hymn.,
〈3〉 Ps., Lit. und Hymn.
3. Proprium de tempore
Das PT umfasst, wie üblich, das Kirchenjahr von Advent bis Advent unter Einschluss der Begleitfeste von Weihnachten. Die Lit. erscheint gewöhnlich im Officium des Aschermittwochs (fer. IV. cinerum), wo sie vorauszusetzen ist, wenn sie nicht an anderer Stelle ausdrücklich erwähnt wird. Das Off(icium) trin(itatis) ist in manchen Ausgaben durch ein neues Formular (Off. trin. nov.) ersetzt, so dass das entsprechende frühere (Off. trin. antiq.) in die Off. ann. verwiesen ist. Die in vielen Ausgaben in das PT eingearbeitete Tabula Parisina (Tp) wird in Klammern hinter dem PT erwähnt.
4. Proprium de sanctis
Umfang und Anordnung des PS bilden den Hauptunterschied zwischen den einzelnen Ausgabengruppen. Es wird in den meisten Fällen durch Off. ann. ergänzt. PS und Off. ann. bilden also zusammen die Formularsammlung des Heiligenjahres. Diese umfasst im 15. Jh. die in nachstehender Übersichtstafel begriffenen Formulare. Bei deren Aufstellung ist nur auf das Vorkommen der Feste, nicht aber auf das Vorhandensein eigener Formulare Bedacht genommen; ein Heiligenfest erscheint also in der Übersicht, gleichgültig, ob es mit einem Officium proprium oder nur mit Lectiones propriae etc. oder nur mit der Oratio propria im PS oder in den Off. ann. vertreten ist.
Auch ist auf Verschiedenheit der Texte nur dann Rücksicht genommen, wenn es sich um öfter auftretenden Wechsel bestimmter Formulare handelt; die veränderten Officia werden mit hinzugefügten Buchstaben unterschieden. Die Officia für die Woche nach dem Fest (Inira octavam oder Infra hebdomadam) werden durch Unterstreichen des Festes kenntlich gemacht; nur in Fällen, wo auf diese Officia besonders Bezug genommen werden muss, sind sie besonders (mit einem * unterschieden) aufgeführt.
Die ursprünglichen Heiligenfeste des Breviarium Romanum sind in Antiqua, die Franziskanerfeste kursiv (die jüngeren gesperrt), die Augustinerfeste gotisch, die späteren Hinzufügungen zum Heiligenkalender des Breviarium Romanum in kleinerer Schrift gedruckt.
Abkürzungen der Übersichtstafel:
abb. = abbatis; aep. = archiepiscopi; ap. = apostoli; cf. = confessoris; ep. = episcopi; m. = martyris; pp. = papae; pb. = presbyteri; po. = pontificis; v. = virginis; vid. = viduae
Zu den einzelnen Officia ist folgendes zu bemerken:
1. Einige Officia wechseln in manchen Ausgaben ihren Platz (im folgenden meist nicht erwähnt).
2. Die Off. 11. 14. 63. 128. 129. 133 treten öfter auch ausserhalb der entsprechenden Gruppen auf.
3. Statt der Off. 75. 121. 162. 134 finden sich die erweiterten Off. 75a. 121a. 162a. 134a auch in Brevieren, die nicht den entsprechenden Orden zugehören.
Lokale Beeinflussung lässt sich in der Hinzufügung gewisser Heiligenfeste in einzelnen Ausgaben feststellen. Solche Heilige sind nicht in die Übersichtstafel aufgenommen, sondern bei der betr. Ausgabe aufgeführt
Je nach der Zusammensetzung des PS lassen sich folgende häufiger auftretende Gruppen unterscheiden:
〈1〉, enthaltend die in Antiqua gedruckten Officia: ausser 87a u. 87b; (Romanum).
〈1a〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten, ausser 121. 134. 162; dazu 14; 87 a statt 87.
〈ib〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten, ausser 75. 121; dazu: 106. 129. 185.
〈2〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten, ausser 25. 121; dazu: 102. 106. 129. 151. Statt 75. 162. 134 erscheinen die erweiterten Off. 75a. 162a. 134a (Romano-Franciscanum).
〈2 a〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten, ausser 10. 25. 140. 175; dazu 31. 64. 75*. 128. 128*. 133. 150. 161. 162*. 177. Statt 75. 121. 162. 134 erscheinen die erweiterten Off. 75a. 121a. 162a. 134a; statt 87: 87b (Romano-Franciscanum).
〈2b〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten, ausser 25. 140; dazu 14. 31. 64. 75*. 128. 128*. 133. 161. 162*. 177. Veränderte Off. wie bei 〈2a〉; jedoch 87, nicht 87b (Romano-Franciscanum).
〈2c〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten, ausser 140; dazu: 106 und 14. 31. 61. 63. 63*. 64. 75*. 128. 129. 133. 156. 161. 162*. 172. 177. 5a statt 5. Veränderte Off. wie bei 〈2b〉 (Romano-Franciscanum).
〈2d〉, enthaltend die zu 〈1〉 erwähnten; dazu: 11. 38. 102. 106. 185 und 14. 31. 61. 63*. 64. 75*. 89. 128. 128*. 129. 133. 156. 161. 162*. 172. 177. Sa statt 5. Veränderte Off. wie bei 〈2b〉 (Romano-Franciscanum).
5. Commune sanctorum
Das CS erscheint gewöhnlich mit einigen Anhängen in fast stereotyper Reihenfolge:
a) Off. dedic. eccl
b) Off. BMV parv
c) Off. defunct
d) Ord. communic. et ung. infirm
Ord. commend. anim
Ord. sepult.
e) Ord. sepult. parvul
f) Benedict, mens
g) Benedict, var
h) Exorc. sal. et aq
i) Form, absol
Nach der Anzahl der Anhänge kann man üwei Hauptformen des CS unterscheiden:
〈1〉 mit den Anhängen a–d und f, und zwar
〈1a〉 in der Ordnung abcdf;
〈1b〉 in der Ordnung abcfd;
〈2〉 mit den Anhängen a–i.
6. Officia annexa
Die Off. ann. enthalten als Ergänzung des PS die späteren Hinzufügungen, hauptsächlich aber die Formulare der den Orden eigenen Feste. Die einzelnen Off. werden in der Regel mit ihrer Nummer aufgeführt Es lassen sich jedoch folgende häufiger auftretende Gruppen zusammenfassen:
〈1〉, enthaltend 5a. II. 38. Off. trin. nov. 87b. 102
〈1a〉, enthaltend 10. 25. 106. 38. 102
〈2〉, enthaltend 14. 31. 61. 63. 63*. 64. 75a. 75*. 89. 121a. 128. 128*. 133. 150. 156. 161. 162a. 162*. 172. 177 (Proprium Franciscanum, chronologisch)
〈2a〉, enthaltend 162a. 162*. 150. 64. 75a. 75*. 31. 128. 128*. 177. 121 a. 161. 63. 63*. 61. 133. 129. 156. 172. 89 (Proprium Franciscanum, systematisch)
〈2b〉, enthaltend 162a. 162*. 64. 150. 14. 75a. 75*. 31. 63. 63*. 61. 121a. 161. 128. 128*. 177. 133. 156. 89. 172 (Proprium Franciscanum, systematisch).
〈2c〉, enthaltend 63. 63*. 61. 129. 156. 172 (Supplementum Franciscanum).
(2d〉, enthaltend 162*. 150. (64 nur Verweisung). 128. 177. 121a. (161 nur Verweisung). 63. 133. 156 (Supplementum Franciscanum)
〈3〉, enthaltend 134a. 134*. 163. 34. 52. 54. 41. 144. 72. 29. 122. 11. Commem. S. Augustini (Proprium Augustinum, i. Ordnung)
〈3a〉, enthaltend 134a. 134*. Commem. S. Augustini. 29. 34. 41. 52. 54. 72. 83. 122. 144. 163. Suffr. August. Benedict, pan. (Proprium Augustinum, 2. Ordnung)
〈3b〉, enthaltend 134a. 134*. 163. 34. 52. 54. 41. 144. 60 (Proprium Augustinum, 3. Ordnung)
In den Ausgaben des Breviarium Romanum finden sich folgende Rubriken (vgl. dazu Mercati, Rass. Greg. 11(1903) S. 398 ff.):
Rgv = Rubrica generalis vetus, die älteste der Rubriken, enthaltend die generellen Anweisungen für den Breviergebrauch in kurzer Form. Sie steht gewöhnlich am Ende des PT. Eine Umarbeitung dieser Rubrik durch Verkürzung einzelner Teile und Ersetzung des Schlusstückes durch zwei Spezialrubriken: ‛Rubrica de historiis mensis septembris’ und ‛Rubrica Parisiensis de distributione dominicarum post pentecosten’ (Rgv2) findet sich in späteren Ausgaben.
Rgn = Rubrica generalis nova, auch kurz ‛Rubricae novae’ genannt, die den Stoff in ausführlicher Form behandeln, bearbeitet, wenn nicht verfasst, von Petrus Amelius (Mercati, S. 408 ff.).
Rp = Rubrica ad informandos pusillos, als Ersatz für die Rgn den meisten Ausgaben seit 1481 beigegeben, wahrscheinlich von Philippus de Rotingo verfasst (Mercati, S. 402). Diese behandelt denselben Stoff in leicht fasslicher Form.
Add. rubr. = Additiones declaratoriae seu correctoriae rubricarum, verfasst von einem unbekannten Franziskaner, nur in der Ausgabe Nr 5136 vorhanden.
Tp = Tabula Parisina (Parisiensis) de antiphonis laudum specialibus. Diese findet sich nur in einzelnen Ausgaben getrennt, gewöhnlich dagegen in das PT eingearbeitet (s. o.).
5 Sp. 13a Breviarium Romanum. 1476. 
H 3892. Bohatta: Lit.Bibl. 258. 393. Pell 2973. ISTC ib01124050.
Nach der Schlussschrift auf Bl. EE6b: Lyon: Jannot de Campis, 5.VII.1504.
Nancy BMun. Paris BN (def.). Solothurn ZB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
H 3893. PA IV 370.32b. Bohatta: Lit.Bibl. 395. Fava S. 101.
Nicht nachweisbar. Wohl Verwechslung mit dem Missale Romanum (Hain 11367). Vgl. Fava S. 101.
5 Sp. 13c Breviarium Romanum. Rom, 1477. 
H 3894. PA II 469.261. Denis 504. Bohatta: Lit.Bibl. 396.
Nicht nachweisbar. Wohl Verwechslung mit Nr 5146.
5 Sp. 14a Breviarium Romanum. Rom, 1479. 
H 3899. PA II 474.289. Denis 707. Bohatta: Lit.Bibl. 402.
Nicht nachweisbar. Wohl Verwechslung mit Nr 5103, 5130, 5132 oder 5149.
5 Sp. 14b Breviarium Romanum. 1484. 
H 3909. PA IV 33.251. Maittaire IV 455. Bohatta: Lit.Bibl. 418.
Eine Ausgabe der Horae Romanae aus dem Jahre 1484, die Reiser S. 107 anführt, ist nicht nachweisbar.
H 3926. PA III 47.27. Bohatta: Lit.Bibl. 462.
Nach der Schlussschrift 1519.
5 Sp. 14d Breviarium Romanum.
Bohatta: Lit.Bibl. 37. 256. Pell 2839. 2971.
Ist das Kalendarium aus dem Missale Romanum. Nürnberg: Georg Stuchs 1484 (Hain 11384).
2 Sp. 41 Z. Typ. G112/113, G112/113 (pro c. 82; Haeb 1). Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. +⁶ . 
Bl. 1a Pirma dis iani timor ē ⁊ ſeptima uani  rot Aureus Ianuarius hēt dies. xxxj. lūa. xxx. nox hēt ho … Endet Bl. 6b Z. 37, rot … xiii A ii kľ schwarz Sancti ſilveſtri pape et confeſſoris  rot Prima parat luctum nullum dat ſeptima fructum 
2. Psalterium.
52 Bl. a¹⁰b¹²c–e¹⁰ . 
Bl. 7aα, rot In nomine di. Incipit pſaľiſta  cū ſuis hymnis ⁊ antiphonis ſecūdū breuiariū curie rōane hyꝯ  schwarz ( )Rimo dieꝝ oīum quo mūdus extat ditus uľ  … Endet Bl. 58bβ Z. 17, rot … Supraſriptus ordo benedictionum debet poni immediate poſt primam abſolutionem. uidelicet. schwarz Exaudi domine iheſu xe  . rot In prima facie breviarij.  schwarz Deo gratias. Amen 
3. Commune sanctorum.
30 Bl. f–h⁸i⁶. 
Bl. 59aα, rot Incipit comune ſanctoꝝ. In uigilia unius apľi: ad ueſꝑas capľ  schwarz ( )Ratres iā nō eſtis hoſpites ⁊ aduene. ſed  … Endet 87bβ Z. 41 … Non intres in iudicium cum ſeruo tuo domīe 
4. Proprium de tempore.
130 Bl. k–zA⁸B¹⁰ . 
Bl. 89aα, rot In nomine domini ieſu. eiuſq  genitricis uirginis marie. Inci-pit ordo breuiarij. ſecūdum ritu  ſancte romane eccleſie. In mo  ſabbato de aduētu. ad ueſperas  Capitulum  schwarz ( )RATRES.  ſciētes quia hora ē iā nos de ſōno ſugere. nūc  … Endet Bl. 218aβ Z. 22, rot … cum cantātur ātiphone maiores. ſ. O Sapientia  AMEN.  Bl. 218b leer.
5. Proprium de sanctis(1).
98 Bl. C–O⁸P² . 
Bl. 219aα, rot Incipit ꝓprium ſāctorū. In feſto  ſācti ſaturnini martyris. Oratio  schwarz ( )Eus qui beati ſaturnini martyris tui … Endet Bl. 316aα Z. 35 … humilibus ſaltem frequentemus  obsequijs. Per. rot Finis.  Bl. 316b leer.
6. Proprium de sanctis(2).
12 Bl. Q⁸R . 
Bl. 317aα, rot De feſtiuitatibus  infra octaua  ſancti franciſci ueniūt. nihil tūc agit. … Endet Bl. 328bα Z. 32, schwarz … corruſcat ad eterna gaudia feliciter perducamur. Per dominū  AMEN 
Vorlage: Accurti II.
Accurti II 3. ISTC ib01111400.
Città del Vaticano BVat
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0510020N Breviarium Romanum. Mailand: Johannes Bonus, März 1478. 
394 Bl. [a⁶]A–D¹²E⁸⁶F–S¹²T⁸a23¹²4⁶5–14¹²15⁸. 2 Sp. 38 Z. Typ. 1:55G. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl.
Bl. 1a Ann habet xij. mēſes ⸬ bdomades lij ⁊  diem vnum. ⁊ habet dies  .ccc.lxv. et horas  .vi. …
2. Psalterium.
54 Bl.
Bl. 7aα Innitatoria ſſcripta dr ſigula ſigu. dcis die a ſ'a dica   ephia uſ ad lxx. et a kis octobris uſ ad aduetū di. Inuitatoriū primū. ⁌ Veīte exulte do … Bl. 19aα … tem mea: ſaluaſti de neceſſitatibus aīam mea …
3. Proprium de tempore.
164 Bl.
Bl. 61aα In noīe ſcīſſime ⁊ indiuidue trinitatis pis ⁊ filij ⁊ ſpūs ſancti  amen Incipit ordo breuiarij ſ'm  cōſuetudinē romane curie In  primo ſabbato de aduētū …
4. Proprium de sanctis.
135 Bl.
Bl. 225aα Innoīe di. incipit: ſ'a ꝑs breuiarij. ſ. de feſtiuitati ſ'm morē ſe rōne eccie. In feſto ſi  ſaťnini mar. oratio.  …
5. Commune sanctorum.
35 Bl.
Bl. 357bα Z. 13 ⁌ Incipit cōn ſoꝝ. In natalitiis apꝝ. Ad s. Capm.  (F)Res: Iam … Endet Bl. 393bβ Z. 22 … (D²)Ominus noſť iheſus xs  te abſoluat. ⁊ ego auctoritate dei oīpotentis ut .  M.CCCC.LXX.viij. de menſe  Martio. Explicit breviariu ſecundum more Romane curie  Impreſſum Mediolani per fratrem Iohaembonum de Alamania ordinis heremitaꝝ obſeruātium ſancti Auguſtini. Quod verbis ornari haud neceſſe videť. quādoquidem iuſticia ⁊ pulchri  tudo conſiſtit in eo.  Deo gratias  Bl. 394 leer.
Vorlage: GW-Manuskript.
Anm. Vgl. Veneziani, Paolo: Notizie sul tipografo Johannes Bonus ed un suo Breviario Romano sconociuto ai bibliografi. In: La Bibliofilía 72(1970) S. 247–252.
IGICorr 2114A. ISTC ib01111500.
Milano BTrivulz. Roma BN.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0510030N Breviarium. [Lübeck: Drucker des Calderinus (GW 5897), um 1480/82]. 
39 Z. Typ. 1:104G, 3:118G.
Anm. Wohl identisch mit Nr 5389.
0510040N Breviarium. Pôrto: Rodrigo Alvarez, [1496 oder 1497]. 
Anm. kein Material vorhanden
0510050N Breviarium. [Paris: Jean Marchant, um 1505/10]. 
2 Sp. 39 Z. Typ. 13:63G. 1 Init. 2 Lombarden.
Bl. (?)α m. Sign. A und Blz. Fo.i. ⁌ Feria ſcďa ad mas. . i.  (B)Eatus vir   nō abijt ī  conſilio impioꝛu: ⁊ in  via pctōꝛū  nō ſtetit: … Bl. (?)α gilate. ꝟꝯ. Iubilate deo oīs  terra! Seruite do ī leticia Do Salua nos. …
Vorlage: Bamberg SB (Einzelfotos).
Anm. Die Texttype 13:63G ist von Haebler noch irrtümlich Guy Marchant zugewiesen worden. Sie ist aber ausschließlich von seinem Neffen Jean Marchant benutzt worden, der ca. 1504 die Werkstatt übernommen hat.
Bamberg [SB].
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
[6]a–sA–HA–N⁸O¹⁰aa–dd⁸ee¹⁰ . 2 Sp. 37 Z. Typ. 56/57G (nicht bei Haebler!). Init. Lombarden 16/17 mm, 5 mm. Rubr. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl.
Annus hz  .xij. menſes. ebdomadas  . lij. ⁊  diē vnū. ⁊ hz dies  .ccc.lxv. ⁊ hoꝛas vi. 
2. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot(?) ⁌ In nomine di ieſu eiuſ  genitricis virginis marie. In  cipit oꝛdo bꝛeuiarij m ritum  ſancte romane eccleſie. In pꝛimo ſabbato de aduentu ad ve-ſperas Capitulum.  schwarz [⁶]RATRES  Scientes quia  hoꝛa eſt iaz nos  de ſomno ſurgere:b
3. Commune sanctorum.
Bl. 1aα m. Sign. aa Incipit cōmune ſctōꝝ. In natalitijs apl'oꝝ ad v. Capl'm.  [⁶]Ratres: Iam nō  eſtis hoſpites et  aduene. … Endet Bl. [ee10]aβ Z. 26, rot(?) Explicit bꝛeuiarum coꝛꝛectū ⁊  emendatum ſecūdū merā cōſuetudinez romane curie. Impꝛeſſum venetijs per Geoꝛ-gium de ariuabenis ſ Paga-ninū de paganinis anno ſalu(?)  chꝛiſtiane  .M. cccclxxxvij.  die vero  .xv. Martij.  Bl. [ee10]b leer(?)
ISTC ib01112830.
Praha NKn.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0510070N Breviarium Romanum. [Venedig oder Mailand(?), um 1490]. 16°
445 Bl. [a¹]a–z⁊zꝝaa–nnA–O⁸. 15 u. 20 Z. Typ. :92G, :83G.
1. Kalendarium.
20 Z.
2. Psalterium. — Proprium de tempore(?).
15 Z.
Bl. 1a Pſalmus dauid.  [⁶] (?)Eatus vir ꝗ  nō abijt in cōſilio impioꝝ: 
3. Proprium de sanctis(?).
15 Z.
4. Commune sanctorum.
15 Z.
Anm. 1. Needham: Shop 158: Press of Breviarium Romanum
Anm. 2. Vgl. Haraszti, Z.: A splendid gift in: Boston Public Library Quarterly (Jan. 1957) S. 16–19.
Ce³ B-1113. ISTC ib01113000.
Boston (Mass.) PL.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05101 Breviarium Romanum. Korr. Georgius de Spathariis. Venedig: Nicolas Jenson, [vor 6.V.]1478. 
2 Sp. 48 Z. Typ. 2:84G, 5:93G, 7:150G, 8:93G, 9:50G. Min. f. Init. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Reg. in 5 Sp. Bl. 2a, rot Annus habet .xij. menſes. hebdomadas .lij. ⁊ diez unum: ⁊ habet dies  .ccc.lxv. ⁊ hoꝛas .vi.  … Endet Bl. 6a Z. 42, rot xiij []pꝛidʼ. klʼ Sancti ſilueſtri pape et confeſſoꝛis ſemi duplex.  Bl. 6b leer.
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
244 Bl. a–c¹⁰d–z⁊⁸ꝝāb'¹⁰⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Indiuidue trinitatis nomine inuocato.  Pſalterij oꝛdo iuxta ritum quem nunc  romana ſeruat eccleſia incipit.  … Z. 10 Inuitatoꝛium pꝛimum. schwarz Uenite exultemꝯ  domino. iubilemꝯ deo ſalutari no. … Endet Bl. 244bβ Z. 8 … rot Feria .vi. uigilia nati. di ad  laudʼ. et ꝑ hoꝛas a. schwarz Iudea ⁊ ierlʼm .⁊c. 
3. Proprium de sanctis.
124 Bl. aa¹⁰bb–oo⁸pp¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. aa, rot Sanctuarium ubi geſta ſanctoꝝ narrantur ſcdʼm ritum romane curie ꝑ āni circulum: incipit.  In feſto ſancti ſaturnini martyris: oo.  schwarz (d²)Eus ꝗ nos beati ſaturnini marty⸗ ris tui cōcedis natalitio ꝑfrui: … Endet Bl. 124aβ Z. 19 … cui ē honoꝛ ⁊ glʼa cum  patre ⁊ ſu ſo ī ſeclʼa ſeclʼoꝝ amē.  rot Et ſic ē finis huius ſāctuarij.  Bl. 124b leer.
4. Commune sanctorum.
30 Bl. AB⁸C⁶D⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot Commune ſanctoꝝ iuxta ritum Romane eccleſie incipit  In natalitijs apoſtoloꝝ in pꝛimis ueſperis. at. … Z. 6 .… Capitulum.  schwarz (f²)Ratres iam nō eſtis hoſpites ⁊ aduene: ſed eſtis ciues ſanctoꝛū … Endet Bl. 30aβ Z. 10 … Oculi omnium in te fperant domine. rot Et cetera  ut ſupꝛa annotata ſunt.  schwarz (p²)Arce queſo. Quicun hec diuīa  legeris officia: ⁊ hanc noſtrā coꝛrectionē ne pꝛius damnes: quā …  … oꝛdinē bꝛeuiarij diligētʼ  aduertas. … Z. 24 … ſcūariū ꝟo …  … accurate reuoluimꝯ: ⁊  eo accuratiꝯ. Quo felicis memoꝛie ſcī uiri Laurētij Iuſtīani ueneti Picij ꝓtopiarche uenetiaꝝ exēplaria hūizꝯ: … Z. 38, rot (h²)uiꝯ oꝑiſ coꝛrectoꝛ extitit Geoꝛgiꝯ dʼ  ſpatharijs ſbytʼoꝝ minimꝯ: īſſoꝛ  uero Nicolaus ienſon gallicus: hac na  tēpeſtate imſſoꝝ pꝛīceps: Qdʼ ꝗdē opꝯ  īpꝛeſſū in florētiſſima urbe uenetiaꝝ eſt.  Anno di .M.cccclxxyiij. Siſto .iiij. pōti. max. rome Petri ſedē regēte. Andrea  uēdramino īclyto pꝛincipe uenetijs pꝛīcipante.  Bl. 30b leer.
Inhalt: P. 1. Kalendarium.

P. 2. Bl. a1a: Psalterium 〈2〉. — e1a: Proprium de tempore. — 1bβ: Rubrica generalis vetus. — 2bβ: Rubrica generalis nova. — 7b: Tabula Parisina.

P. 3. Bl. 1aα: Proprium de sanctis 〈1〉.

P. 4. Bl. 1aα: Commune sanctorum 〈1a〉.
Zur Datierung: Der Doge Andrea Vendramino starb am 6.V.1478.
Anm. 1. 2 Blätter des Psalterium— Proprium de tempore auch in abweichendem Satz:
Bl. 194aβ Z. 1 statt go iudei dicentes. Quomodo poteſt hic nobʼ  auch go iudei dicentes. Quomodo poteſt hic nobis  Bl. 202aα Z. 1 statt Qui einm non faſtidiunt ii auch Qui enim non faſtidiunt ipſi (z. B. 3. Ex. London BL).
Anm. 2. In dem 2. Ex. Paris BN ist das letzte Blatt durch einen Ersatzdruck einer anderen Offizin [Venedig: Johannes und Gregorius de Gregoriis, nach 1478] ersetzt:
2 Sp. 48 Z. Typ. 21:92G.
Bl. 30aα Z. 1, rot In cena di ad benedicēdū menſaz abſolute ſine nota … β Z. 12 [²]Arce queſo. Quicū hec diuina legeris officia: … Endet Z. 38, rot Huius operis coꝛrectoꝛ extitit Geoꝛgiꝯ  dē ſpatharijs ſbyteroꝝ minimꝯ: impꝛeſſoꝛ vero Nicolaus Jenſon gallicus: hac  noſtra tēpeſtate impꝛeſſoꝝ pꝛinceps. Qdʼ  quidē opus impꝛeſſum in floꝛētiſſima vꝛbe Venetiaꝝ ē. Anno di .M.cccclxxviij.  Sixto iiij. Pōt. max. Rome Petri ſedē  regente. Andrea Uēdramino inclyto pꝛincipe Venetijs pꝛincipante.  Bl. 30b leer. (Pell 2922A).
Anm. 3. Vgl. Armstrong, Lilian: Nicolaus Jensons’s Breviarium Romanum, Venice, 1478. Decoration and Distribution. In: Incunabula. Studies in Fifteenth-Century Printed Books presented to Lotte Hellinga. Hrsg. Martin Davies. London 1999, S. 421–467.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Res.Publ. Unit 76. Madrid BN (Digitalisat). Paris Genev (Digitalisat).
H 3896. Bohatta: Lit.Bibl. 378. 386. 398. Ce³ B-1112. Gspan-Badalić 146. IBE 1196. IBP 1257. IGI 2114. Pell 2922. CRF I 364. VB 3670. BSB-Ink B-889. CIBN B-783. Pr 4115. BMC V 179.IB 19716. Bohatta: Parma 224. Chantilly 338. Deckert 178. Juntke: MarienB 115. Kind: Göttingen 943. ÖNB-Ink B-682. ISTC ib01112000.
Avignon BMun (def.). Baltimore ArtM. Berlin *SB
. Catania BCiv. Chantilly MConde (Perg.). Città del Vaticano BVat (2 Ex., 1. Ex. Perg. def., 2. Ex. Fragm. Perg.). Dresden SUB
(Perg.). Edinburgh NL
(Perg.). Firenze BN (2 Ex.). Genova BDurazzo. Glasgow UL
(Perg.). Göttingen SUB (Fragm. 2 Bl. Perg.). Halle MarienB
(Lage D fehlt). Kamnik ehem. M. Langres SocHist (def.). Lausanne BCantU. León CSanIsidoro (def.). London BL
(3 Ex., 2. Ex. Perg. def., 3. Ex. Perg.), VictoriaAlbertM (Perg. def.). Madrid BN
(def.). Mainz GutenbergM. Milano BNBraid (def.). München SB
. Napoli BN (Perg. def.). New York MorganL (Perg.). Novara ArchCap. Padova BCap. Paris BN (2 Ex., 1. Ex. Perg. def., 2. Ex. Perg. def.), Genev
(Perg.). Piacenza BCom (def.). Płock TowNauk (def.). Princeton ScheideL
. Roma BCasanat
(2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (Perg.). Segovia Catedr. Siena Franzisk. Valencia BU. Venezia BQuerini
. Volterra BGuarnacci (Perg.). Wien NB
(Perg.).  — Bassenge (Berlin) Auktion 99 (2012) Nr 636 m. Prov. Estelle Doheny.
Gesamtüberlieferung: 46 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05102 Breviarium Romanum. [Albi: Johann Numeister(?)], 1482. 
2 Sp. 45 Z. Typ. 4:98G, 10:98G(?). Init. a. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Reg. in 4 Sp. Bl. 2a, rot Annus habet .xij. menſes. ebdomadas .lij. ⁊ diem vnu. ⁊ habet  dies .ccc.lxv. … Endet Bl. 6a Z. 42, rot iijx (A) pꝛidʼ klʼ Sancti ſilueſtri pape ⁊ confeſſoꝛis.  Bl. 6b leer.
2. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
230 Bl. a–d⁸e¹⁰f–r⁸s¹⁰xyA–G⁸H¹⁰ . 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot In nomine di ni ieſu chꝛiſti amē  Oꝛdo pſalterij m moꝛē ⁊ cōſuetudi⸗nem Romane curie feliciter incipit.  … Z. 8 … Inuitat pꝛimū. schwarz Uenite exultemꝯ  do: Iubilemus deo ſalutari noſtro. … Endet Bl. 230bβ Z. 44 … ⁊ im vēdiderunt hiſ⸗mahelitas triginta argenteis.  Finit ſancturale. 
3. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–cc⁸ddee⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. aa, rot Incipit cōmune ſanctoꝝ. In natalitijs aplʼoꝛum ad veſperas. Capitulū.  schwarz (f)Ratres. Iā non eſtis hoſpites et aduene: ſed eſtis ciues  ſanctoꝛu … Endet Bl. 36aβ Z. 32 (d³)Ominus noſter ieſus chꝛiſtus  te abſoluat: et ego auctoꝛitate  dei omnipotētis ⁊. rot vt ſupꝛa.  Bꝛeuiarium cum ſuis rubꝛicis bene  oꝛdinatis ſecundū conſuetudine quā  nunc tenet Romana eccleſia. Finit feliciter. Sub anno di .Mcccclxxxij.  Deo Gꝛatias. Bl. 36b leer.
Anm. Zur Druckerzuweisung vgl. Haebler in Beiträge zur Forschung N.F. 2(1929) S. 1–12.
H 3904. 3905. Bohatta: Lit.Bibl. 412. 413. Pell 2927. CRF III 225. Hartig: Paderborn 162. ÖNB-Ink B-684. ISTC ib01112730.
Manchester RylandsL
. Paderborn AkadB. Rodez BMun. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
429 Bl. a–d¹²e¹⁶f–r¹²s¹³xy1–6¹²7¹⁰10¹²11¹⁶12¹13–15¹²16¹⁶17⁸ . 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
ISTC ib01112200.
Bergamo BClero. København KglB.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05104 Breviarium Romanum. Venedig: Nicolaus Girardengus, Mai 1481 u. 20.V.1482. 
2 Sp. 48 Z. Typ. 4:95G, 5:95G. Init. a.. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
32 Bl. A¹⁰〈AB〉C⁸D⁶ . 
3. Proprium de tempore.
206 Bl. A⁸B²C–Xyz⁊ā⁸b'. 
4. Proprium de sanctis.
130 Bl. aa–dd¹⁰ee–oo⁸pp¹⁰. 
5. Commune sanctorum.
44 Bl. a–d⁸e¹². 
6. Officia annexa. 20.V.1482. 
26 Bl. AB⁸C¹⁰. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5).
H 3903. 3907. Bohatta: Lit.Bibl. 410. 415. IBP 1259. IGI 2124. Pell 2926. BSB-Ink B-892. CIBN B-786. BMC V 273.IB 20788. 273.IB 2078815. ÖNB-Ink B-683. ISTC ib01112700.
Erlangen UB (def.). Innsbruck ULB. Ivrea BCap (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). London BL
(def.). Milano BNBraid (1.3, def.). München SB
. Paris BN. Pavia BU (def.). Praha NKn (def.). Sandomierz Sem (def.). Wien NB
(def.).  — Privatsammlung (Deutschland) (def.).
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05105 Breviarium Romanum. Mit Beig. des Bartholomaeus Petronius. Cremona: Carolus Darlerius, 4.IV.1499. 
2 Sp. 54 Z. Typ. 5:93G. Init. a, b. DrM II. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. ✠〈ij iij〉⁶ . 
2. Psalterium.
30 Bl. a–c¹⁰ . Gez. Fol'.i.–.30.
3. Proprium de tempore.
128 Bl. A–M¹⁰N⁸ . Gez. Folio.i.–.128.
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
138 Bl. AA–II¹⁰KK–PP⁸ . Gez. Fol’  .i.–.138.
5. Commune sanctorum.
32 Bl. aa–bb⁸cc¹⁰dd⁶ . Gez. Fol’.i.–.29.[3].
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
R 91. Bohatta: Lit.Bibl. 434. 461. CBB 885. Ce³ B-1115. IGI 2139. ISTC ib01115000.
Antwerpen MPlantin. Baltimore ArtM (def.). Berlin *SB
(Bl. 1–6, 81, 82, 302 u. 322–333 fehlen). Brescia BQuerini. Napoli BN.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 46 Z. Typ. 7:92G, 11:92G. Init. a, e. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. A⁶ . 
2. Psalterium.
38 Bl. a–d⁸e⁶ . 
3. Proprium de tempore.
166 Bl. A¹⁰C–Q¹⁰RS⁸ . 
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
162 Bl. AA–HH¹⁰II–RR⁸SS¹⁰ . 
5. Commune sanctorum.
38 Bl. aabb¹⁰cc–ee⁶ . 
CR 1297. Bohatta: Lit.Bibl. 417. IBE 1197. IBP 1260. IGI 2122. Pell 2929. ISTC ib01112750.
Alessandria BCiv. Bologna BU (def.). Città del Vaticano BVat, BUGreg. Madrid BN. Manchester RylandsL
. Rastatt Gy
. San Daniele del Friuli BCom. Trento BCom.
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0510610N Breviarium Romanum. Venedig: Octavianus Scotus, [um 1480]. 
Bl. 1aα m. Sign. AA ⁌ In noīe ſāctiſſime trinitatis  a. Incipit oꝛdo bꝛeuiarij   moꝛē romane curie. In mo  ſabo ď aduētu di adv cap  ( )Ratres: Sciē-tes  hora ēiā nos de ſōno  ſugere: nūc āt … Sign. b gnoſcamꝯ de ī traviā tua in  … Endet Bl. 442bβ Z. 34 … (D²)Ominꝯ n is xs te abſoluat ⁊ ego auctoꝛitate  dei oīpoēr. vts.  Imſſū Uenerijs per Octauianū Scotum modoetienſem.
Vorlage: Nijmegen BrandsmaI (Mikrofiches).
IDL 1038. ISTC ib01112400.
Nijmegen UB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05107 Breviarium Romanum. Hrsg. Jacobus Theotonicus Clivensis . Venedig: Andreas Torresanus, 20.X.1487. 
DoppelblKust. LagenKust. 2 Sp. 53 Z. Typ. 8:93G, 9:93G. Init. b, g. Rubr. κ. DrM IV. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. ✠⁶ . 
2. Psalterium.
30 Bl. a–c¹⁰ . 
3. Proprium de tempore.
124 Bl. A–L¹⁰M⁸N⁶ . 
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
132 Bl. AA–MM¹⁰NN¹² . 
5. Commune sanctorum.
28 Bl. aa¹⁰bb¹²cc⁶ . 
Reproduktionen: Lyon BMun (Digitalisat).
C 1301. Bohatta: Lit.Bibl. 430. IGI 2129. Pell 2933. CRF XI 273. VB 3999. ISTC ib01112850.
Assisi BCom. Berlin *SB†
. Erlangen UB (def.). Lyon BMun. Siena BCom.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 53 Z. Typ. 8:93G, 9:93G, 11:180G. Init. c, f. Rubr. κ. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. ✠⁶ . 
2. Psalterium.
30 Bl. a–c¹⁰. Gez. Fol’.i.–.30..
3. Proprium de tempore.
128 Bl. A–M¹⁰N⁸. Gez. Folio.i.–128.
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
142 Bl. AA–NN¹⁰OO¹². Gez. .i.–.142.
5. Commune sanctorum.
30 Bl. aa–cc¹⁰. Gez. 141–165.[5].
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
HR 3913. Bohatta: Lit.Bibl. 437. IGI 2132. BSB-Ink B-895.050. ISTC ib01113400.
Cortona AccadEtrusc. Firenze BN (def.). Lampeter UL. München SB
(Bl. 133, 140 u. 336 fehlen). Roma BCorsin
. Schwaz Franzisk
. Treviso BCom.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 53 Z. Typ. 2:160G, 5:92/93G, 7:92/93G. Init. a, b. Hlzs. DrM III. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. ✠⁶ . 
2. Psalterium.
30 Bl. a–c¹⁰ . Gez. j–30.
3. Proprium de tempore.
128 Bl. aa–mm¹⁰nn⁸ . Gez. i–i28. KolTit.
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
142 Bl. A–N¹⁰O¹² . Gez. i–142. KolTit.
5. Commune sanctorum.
30 Bl. AA–CC¹⁰ . Gez. 143–158[4] [m. Fehlern]. KolTit.
HR 3917. Bohatta: Lit.Bibl. 447. Sander 1338. Ce³ B-1114. IGI 2138. ISTC ib01114000.
Città del Vaticano BVat
. Milano BNBraid. Perugia MCap.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0510910 Breviarium Romanum. Venedig: Andreas Torresanus, 27.III.1489. 
Gez. i–394. BlKust. 2 Sp. 36 Z. Typ. 13:56G. Init. d, f. Rubr. ζ. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸ . Gez. i–64.
2. Proprium de tempore.
150 Bl. A–S⁸T⁶ . Gez. 65–214.
3. Proprium de sanctis.
144 Bl. AA–SS⁸ . Gez. 215–358.
4. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–cc⁸dd¹² . Gez. 359–394.
Anm. Kalendarium und Tabulae unbekannt.
Accurti I 25. IGI 2130. ISTC ib01112900.
Firenze BN. Roma BCorsin
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Proprium de tempore.
Bl. [?] α m. Sign. A ⁌ In chꝛiſti nomine amen.  Incipit breuiariū m cōſue-tudinem romane curie. In  pꝛimo ſabbato de aduentu.  Ad pꝛimas veſperas Ca.  (f)Ratres:  Scientes  quia …
2. Proprium de sanctis.
Bl. [?] α m. Sign. AA ⁌ Incipiūt officia ꝓpꝛia de  ſanctis per anni circulū. In  ſcto ſci ſartunini martyris.  (d)Eus  Oo.  nos beati ſa-turnini …
3. Commune sanctorum.
Bl. [?] α m. Sign. aa ⁌ Incipit cōmune ſancto-rum. In natalicijs apoſtolo-rum ad veſperas. Capitulū.  (f)Ratres: Iam  non eſtis hoſpi-tes …
Vorlage: Rottenburg Sem (Einzelfotos).
Hummel-Wilhelmi 180. ISTC ib01113300.
Rottenburg BischB
, Sem (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05110 Breviarium Romanum. Venedig: Andreas Torresanus, 20.XII.1492. 
Gez. [6?]1–362(?). Kustoden2 Sp. 36 Z. Typ. 13:56G. init. Rubr. DrM IV. Rotdr.
1. Tabulae.
6 Bl. ✠⁶ . 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
216 Bl. a–e¹²f⁸g–r¹²st⁸ . 
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
232 Bl. A–H¹²I¹K–M¹² [nach dem Registrum: NO¹²P¹QR⁸S¹²T¹V⁶]. 
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 1302. Bohatta: Lit.Bibl. 443. Pr 4730. BMC V 310.IA 21700. ISTC ib01113500.
London BL
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [12]1–372 [mit Fehlern]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 14:54G. Init. p. Rubr. ι. DrM I. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium. — Rubricae.
14 Bl. [a⁸b⁶]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium.
76 Bl. a–h⁸i¹² . Gez. 1–73 [mit Fehlern].
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
348 Bl. 1–20⁸2129–46⁸46–50⁸ . Gez. 79–311[1] [mit Fehlern].
5. Officia annexa.
66 Bl. A–B⁸C¹⁰D–H⁸ . Gez. 313–372 [mit Fehlern].
Bohatta: Lit.Bibl. 445. IGI 2134. Bohatta: Parma 228. ISTC ib01113600.
Milano BNBraid.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
434 Bl. ✠¹²A–S⁸T⁶AA–SSaa–cc⁸dd¹²ee–gg⁸[hh]. Gez. [12] 1–418[4]. LagenKust. 2 Sp. 36 Z. Typ. 2:58G?. Init. f, g. Rubr. ν. Rotdr.
Borm: IG 625. ISTC ib01114100.
Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05113 Breviarium Romanum. Venedig: Andreas Torresanus, 14.III.1495. 
520(?) Bl. [Erschlossen: ✠⁸] [4]  .1.⁶.2.–.9.⁸10⁸.10.–.47.⁸.48.⁶.49.–56⁸[Erschlossen: 57–63⁸]. Gez. [18?] i–446 [447–494?] [8?]. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 10*:58G, 24:58G gemischt mit, 13:56G. Init. b, f, g, h, i. Rubr. α. DrM IV. Rotdr. KolTit.
ISTC ib01114150.
Halle FranckeStift
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
520 Bl. ✠⁸[4].1.⁶.2.–.10.⁸.10.⁸.11.–.47.⁸.48.⁶.49.–.63.⁸ . Gez. [18] 1–494 [8]. LagenKust. 2 Sp. 36 Z. Typ. 5:180G, 14:66G, 17:66G. Init. b, d, g, h, i. Rubr. η. DrM V, VI. KolTit.
H 3920. Bohatta: Lit.Bibl. 452. Sander 1339. BSB-Ink B-900. Hubay: Eichstätt 219. ISTC ib01114200.
Eichstätt UB (def.). Goslar K. München SB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
520 Bl. ✠⁸ [4]  .1.⁶.2.–.9.⁸10⁸.10.–.47.⁸.48.⁶.49.–.63.⁸ . Gez. [18]1–494 [8]. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 10*:58G, 11:180G, 13:56G. Init. a, b, d, f, g, h, i, k. Rubr. α, ζ. DrM IV. Rotdr.
H 3921. Bohatta: Lit.Bibl. 451. Borm: IG 626. Kind: Göttingen 945. ISTC ib01114300.
Göttingen SUB. Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 Z. Typ. 19:84G, 20:72G, 21:84R, 25:ca.155G. Init. b, f, h, m. Rubr. β, η. DrM V. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum. — Officia annexa.
316 Bl. A–K¹²LM⁸N–P¹²Q⁸R–Y¹²[nach dem Registrum Z⁊ꝝ¹²AA⁸]BB⁸ . Gez. 1–252? [64?].
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3).
H 3923. Bohatta: Lit.Bibl. 455. BSB-Ink B-901. Borm: IG 627. ISTC ib01114400.
München SB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
490 Bl. ✠⁸[4]〈j–3〉⁶a–g⁸h¹²i–z⁸⁊¹²¹⁰ꝝA–K⁸L¹⁰M¹²N⁸O¹²P–X⁸Y¹⁰Z¹²aa⁸bb¹²cc–ee⁸ff¹⁰ . Gez. [18] i–466 [8] [mit Fehlern]. LagenKust. 2 Sp. 36–37 Z. Typ. 8:115G, 9:55G. Init. g, i, k, m, t. Rubr. α. DrM II. Rotdr.
H 3922. Bohatta: Lit.Bibl. 453. Veneziani: Brescia 128. ISTC ib01114500.
Praha NKn.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05118 Breviarium Romanum. Hrsg. Petrus Arrivabene. Venedig: Georgius Arrivabene, 4.XII.1497. 
524 Bl. [8] [4] 1⁶2–10⁸.10.⁸11–43⁸43.4344–47⁸48⁶49–63⁸ . Gez. [18] 1–348 345–494 [8] [mit Fehlern]. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 16:150G, 17:58G, 22:58G. Init. c, f, h, n. Rubr. ζ. 1 Hlzs. DrM VII. Rotdr. KolTit.
Reproduktionen: Innsbruck ULB (Digitalisate) (Fragm. 1), (Fragm. 2). .
C 1304. Bohatta: Lit.Bibl. 456. Pr 4934. BMC V 387.IA 22569. Bod-inc B-524. ISTC ib01114600.
Goslar K. Innsbruck ULB
(Fragm. 4 Bl.). London BL
. Oxford Bodl (Fragm.). Sankt Florian Aug.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
516 Bl. +⁸1⁶2–9⁸10⁸10⁸11–47⁸48⁶49–56⁸[nach dem Registrum:57–62⁸]63⁸ . Gez. [14] 1–446. LagenKust. 2 Sp. 38 Z. Typ. 5:180G, 18:50G. Init. g, h, l, m, n. Rubr. ι, κ. 4 Hlzs. DrM III, IV. Rotdr. KolTit. Marg.
Bohatta: Lit.Bibl. 460. ISTC ib01114800.
Salzburg BenediktPeter.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05120 Breviarium Romanum. Hrsg. Petrus Arrivabene. Venedig: Johann Emerich für Lucantonio Giunta, 30.IV.1499. 
520 Bl. +⁸[4]1⁶2–10⁸10–47⁸48⁶49⁸63⁸ . Gez. [18]1–494[8]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 3:66G, 4:165G, 16:66G. Init. g, h, p, n, x. Rubr. β. VM des Lucantonio Giunta (Husung 151) Rotdr. KolTit.
Tit. (B²)Reuiarium  m moꝛem  Romane  curie.  Dar. VM. Bl. 2a m. Sign. ✠, rot. schwarz ij, rot ⁌ Annus habet .xij. menſes: hebdomadas .lij. ⁊ diem vnū.  … Endet Bl. 8b Z. 27 rot … altera  in martio pꝛeſentis kalendarij annotata ſtudioſis pꝛecipue  ſacerdotibus.  Bl. 9aα, rot ⁌ Incipiūt tabule ꝑ s vnuſꝗſ ſi vult pōt faciliter reꝑire  pſalmos: … Endet Bl. 12bβ Z. 32, rot Finis.  Bl. 13aα m. Sign. 1, rot (A²)Duentus di celebra  vbicū dicꝯ dies venerit … Bl. 19aα m. Sign. 2 u. Blz. 1, rot ⁌ In nomine domini noſtri  ieſu chꝛiſti amen. Oꝛdo pſalterij m moꝛem et ſuetudinē  romane curie feliciter incipit.  … Z. 10 Inuitatoꝛiū pꝛimū. schwarz Uenite ex⸗ultemus do: Iubilemus deo ſalutari noſtro. … Sign. 3 ⁊ ſuperexaltet eum in ſecula.  … Endet Bl. 400aβ m. Blz. 382 Z. 2 (D²)Ominus [D rot] n ieſus xus  te abſoluat: et ego auctoritate dei oīpotentis. rot vt ſupꝛa.  U. d. Sp., rot ⁌ Explicit Bꝛeuiarium m ritum Romanum: cum diligen⸗tia reuiſum: ac fideli ſtudio emendatum per fratrē petru  Arriuabenum oꝛdinis ſancti Franciſci de obſeruātia. Impꝛeſſum Venetijs iuſſu ⁊ impenſis nobilis viri Lu Antonij de giunta floꝛentini: Arte autem Ioannis Emeri⸗ci de Spira. Anno a natiuitate di .M.cccc.xcix. ⸗die kalʼ. Madij.  Bl. 400b leer. Bl. 401aα m. Sign. 49 u. Blz. 383, rot ⁌ Incipit officiu īmaculate  ceptionis virginis marie editum per reuerēdum patrē do⸗minū leonardum nogarolum  … Z. 7 … In mis v. a.  schwarz Sicut liliu īter ſpinas: ſic amica  mea īter filias ade alʼ. … Endet Bl. 518bβ Z. 28, rot vide rubꝛicas particulares lo⸗cis ſuis.  Bl. 519a Reg. Endet Z. 13 exceptis 1 et 48 que faciunt ternum  Bl. 519b u. Bl. 520(?) leer.
HR 3927. Bohatta: Lit.Bibl. 463. IGI 2140. ISTC ib01115500.
Brescia BQuerini. Innsbruck ULB. Parma BPalat (def.). Salzburg BenediktPeter (def.). Venezia FranziskVigna.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05121 Breviarium Romanum. Hrsg. Petrus Arrivabene. Venedig: Johann Emerich für Lucantonio Giunta, 10.III.1500. 
Gez. 61–67 [17] 1–434 9–16 455–488 [mit Fehlern]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 1:46G, 4:165G, 15:60G. Init. f, g, h, n, x. Rubr. η. VM des Lucantio Giunta (Husung 155,5) Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. Gez. 61–67 [1].
Tit. m. roter Blz. 6j Monogramm im Kreis, xylogr. yhs Z. 1, rot Bꝛeuiarium  Romanum  Dar. VM., rot. Bl. 1b, rot ⁌ Si vis per hanc ſequentem tabulam feſta mobilia inuenire:  … Bl. 3a m. roter Sign. 63, rot ⁌ Annus habet menſes duodecim: hebdomadas quinquagintaduas: … Endet Bl. 8b Z. 33, rot xiij (A) die klʼ. Silueſtri pape ⁊ confeſſoꝛis. ſemiduplex 
2. Rubricae.
8 Bl. ✠⁸. 
Bl. 1aα m. roter Sign. ✠, rot (A²)Duentus domini celebꝛa  vbicun dicus dies venerit … Endet Bl. 8bβ Z. 28, rot … vide rubꝛicas  particularis in locis ſuis.  Fiuis. 
3. Tabula Parisina.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. 1 ⁌ Incipit tabula pariſienſis  de ſpecialibus antiphonis laudum … Z. 5, rot (I²)N anno illo in quo natiui⸗tas di venerit die dico: … Endet Bl. 8bβ Z. 34 Feſtum coꝛpoꝛis chꝛiſti 177  rot Finis. 
4. Psalterium. — Proprium de tempore.
202 Bl. a–f⁸g¹²hi〈k i〉l–z⁊⁸⁶. Gez. 1–202.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 1, rot ⁌ In noīe di ni ieſu xi a  Oꝛdo pſalterij m moꝛē ⁊ ſuetudinē romane curie feliciter īcipit … Z. 8 … Inui. mū. schwarz Uenite exultemꝯ do.  Iubilemus deo ſalutari no. … Endet Bl. 202bβ Z. 32 … Hec dicit ds exercituū  Iſti edificabūt: ⁊ ego deſtruam.  rot Eyplicit feriale. 
5. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
144 Bl. A–M⁸N¹²O–Q⁸R¹² . Gez. 225–367 [1].
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. 225 , rot Incipiunt feſtiuitates ſanctoꝛū  per anni circulum. ⁌ In feſto  ſancti ſaturnini martyris. Oo.  schwarz (D)Eus ꝗ  nos btī  ſaturnini martyriſ tui  cōcedis natali⸗tio per⸗frui. … Endet Bl. 143bβ Z. 16 (D²)Ominꝯ [D rot] noſter ieſus xs  te abſoluat ⁊ ego au. rot vt   Explicit bꝛeuiariū m ritū Ro manū diligētiſſime emēdatū ꝑ  venerabilē religioſū fratrē Pe-trū ariuabenū oꝛdinis minoꝝ de  obſeruātia. Impꝛeſſū iuſſu ⁊ impēſis nobilis viri Lu Antonij  de giunta Floꝛētini. Arte aūt Ioannis emerici de Spira. Uene⸗tijs .M.ccccc. ſexto idus martij  Dar. Reg. 8 Z. Bl. 144 leer.
6. Officia annexa.
104 Bl. 1–6⁸7¹²9–12⁸13¹². Gez. [1]384–434 9–16 455–488 [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. 1, rot ⁌ Incipit officiū īmaculate cōceptionis virginis marie: edituz  per reuerēdiſſimū patrē dm leonardū nogaroliū … Z. 6 … In pꝛimis  v a. schwarz Sicut liliū inter ſpinas: ſic  amica mea inter filias ade: alʼa. … Endet Bl. 104bβ Z. 19 … quia infinita miracula fa⸗ cit in oībus infirmitatibus: ⁊ in  mare ⁊ in igne appꝛobatū eſt. 
Anm. Rubricae auch in anderem Satz:
Bl. 1aα m. roter Sign. ✠, rot (A²)duentus …  vbicū dicus dies vene⸗rit … Endet Bl. 8bβ Z. 28, rot … vide ru⸗bꝛicas particulares in locis ſuis  Finis  (Ex. Innsbruck Serviten).
Bohatta: Lit.Bibl. 464. Ce³ B-1116. Borm: IG 628. ISTC ib01116000.
Innsbruck Servit
. Quincy UL. Wolfenbüttel *HerzogAugustB (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 3:74G, 4:180G, 16:82G. Init. l, m, n. TitHlzs. A Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Tit., rot Bꝛeuiarium  Romanum  Dar. Hlzs. Bl. 2a, rot Aureus  numerꝯ. Daneben KL Ianuarius hꝫ dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 7b Z. 32, rot xiij (A) die klʼ Silueſtri pape ⁊ feſſoꝛis. ſemiduplex.  Bl. 8 leer?
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
266 Bl. a–g¹²h¹⁰i–l⁸m–y¹²z⁊⁸ . Gez. [12] j–ccliiij.
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Incipiunt tabule ꝑ quas  vnuſquiſ ſi vult pōt faciliter reperire pſalmos: … Bl. 13aα m. Sign. b u. Blz. j, rot In nomīe di noſtri ieſu  chꝛiſti amē. Oꝛdo pſalterij  m moꝛē ⁊ cōſuetudinem romane curie feliciter incipit.  … Z. 10 … Inuita. pꝛimuz. schwarz Uenite exultemus do  Iubilemus deo ſalutari no.  … Endet Bl. 266aβ m. Blz. ccliiij Z. 31 Hec di ds exercituū. Iſti  edificabūt: ⁊ ego deſtruam.  Explicit feriale.  Bl. 266b leer.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum. — Officia annexa.
318 Bl. A–K¹²LM⁸N–P¹²Q¹⁰R–Xyz⁊ꝝ¹²AA–BB⁸. Gez. j–clxxxij clxxxj–cccviij[8] [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. j, rot Incipiūt feſtiuitates ſcōꝝ  per anni circulū. In feſto  ſcī ſaturnini martyris. Oo  schwarz (D)Eus qui  nos bea–ti ſaturnini martyris tui: cōcedis na–talitio ꝑfrui: … Endet Bl. 182aβ m. Blz. clxxxij Z. 25 (T²)Unc [T rot] ergo dīna facturus nō dīnitat ſz īfirmitat  me incognitā repellebat.  rot Explicit bꝛeuiariū m vſu  Romane curie diligentiſſi–me coꝛrectū ⁊ emendatū venetijs imſſu characteribꝯ  Anno ſalut .M.CCCCC  die .xxij. mēſis Septēbꝛis.  Bl. 182 leer. Bl. 183aα m. Sign. R u. Blz. clxxxj, rot Incipit officium immaculate ceptionis ꝟginis marie  editū per reuerendū patre  dm leonardū nogarolum  … Z. 7 … In pꝛimis vi  a. schwarz Sicut liliū inter ſpinas: ſic  amica mea inter filias ade allʼa  … Endet Bl. 317bβ Z. 8, rot … vide rubꝛicas particulares locis ſuis.  U. d. Sp. Reg. 9 Z. Bl. 318 leer.
ISTC ib01116200.
Gez. [8] i–200 199–512 [mit Fehlern]. 1 u. 2 Sp. 35 Z. Typ. 13:68G, 21:92G, 22:68G mit Einsprengungen aus, 15:54G. Init. b, c, i, k. Rubr. θ. DrM II. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. aaa⁸ . 
2. Psalterium. Daran: Alcuinus: De utilitate psalmorum.
3. Proprium de tempore.
162 Bl. A–P⁸Q¹⁶RS⁸T¹⁰ . Gez. 73–200 199–232.
4. Proprium de sanctis.
184 Bl. AA²⁰BB–DD⁸EE¹⁰FF¹⁶GG⁸HHHH⁸HHII⁸KK¹⁰LL⁸MM⁶NNOO–TT⁸UU . Gez. 233–291 290–297 293–306 303–306 303–344 351–402.
5. Commune sanctorum. — Officia annexa.
110 Bl. aa–ee⁸ff⁶gg⁸hh⁶[nach der Tabula:ii–mm⁸nn¹²]oo⁶ . Gez. 403–512 [mit Fehlern].
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5).
H 3888. Bohatta: Lit.Bibl. 381. IBE 1200. BSB-Ink B-902. ISTC ib01116100.
München SB
(2 Ex., 2. Ex. def.). Nürnberg StB
. Segovia Catedr.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 28 Z. Typ. 1*:72/73G. Rotdr.
1. Psalterium.
86 Bl. [a–h¹⁰i⁶]. 
2. Proprium de tempore.
208 Bl. [a–v¹⁰x⁸]. 
3. Proprium de sanctis.
168 Bl. [a–q¹⁰r⁸]. 
4. Commune sanctorum.
36 Bl. [a–c¹⁰d⁶]. 
Inhalt: P. 1. Bl. 1aα: Psalterium.

P. 2. Bl. 1a: Proprium de tempore. — 206aα: Proprium de sanctis, Offizium 114.

P. 3. Bl. 1aα: Proprium de sanctis 〈2a〉 außer Off. 62. 75*. 101. 109. 114 [das hinter dem PT steht]. 139. 157; dazu: 25. 175. 102. 106 (vor 105). Vor 50: S. Petri m. Vor 179: Officium dedicationis ecclesiae.

P. 4. Bl. 1aα: Commune sanctorum mit Anh. b, c, f.
Anm. Da der hier genannte Pantaleo (= Pantaleon de Conflentia, s. M29269) in der Schlussschrift der Ausgabe der Vitas Patrum (HC 8596 = M50862) als Sozius (jedenfalls als Geldgeber) des Johannes Fabri bezeichnet wird, kann die (an und für sich unverständliche) Subskription der vorliegenden Nr nur so gedeutet werden, dass Pantaleo auch hier der Auftrag- oder Geldgeber gewesen ist.
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
HC 3890. Bohatta: Lit.Bibl. 390. Pell 2919. ISTC ib01117300.
Paris Genev
(Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 29 Z. Typ. 4:82G. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
94 Bl. [a–g¹²h⁸i² . 
3. Proprium de tempore.
224 Bl. [a–s¹²t⁸]. 
4. Proprium de sanctis.
192 Bl. [a–q¹²]. 
5. Commune sanctorum.
84 Bl. [a–g¹²]. 
H 3891. Bohatta: Lit.Bibl. 391. Ce³ B-1117. IGI 2112. Pell 2920. CIBN B-781. BSB-Ink B-887.050. ISTC ib01117000.
Cortona AccadEtrusc (def.). Lugano BCant (def.). München SB (1–4. Perg. def.). Paris BN (Perg.). Washington (D.C.) LC.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 1:61G, 2:61G. Init. a, b, c. Rubr. α.
1. Psalterium.
64 Bl. [a–d¹²e¹⁶]. 
2. Proprium de sanctis.
134 Bl. Lagen nicht feststellbar. 
3. Commune sanctorum.
18+? Bl. Lagen nicht feststellbar. 
Oates 1601. ISTC ib01119500.
Cambridge UL (def.). München Franzisk (2.3).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05127 Breviarium Romanum. [Venedig: Christoph Arnold(?) , nicht nach 1478]. 
2 Sp. 29 Z. Typ. 2:79G, 4:60G. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1 leer? Bl. 2a, rot Iāuariꝯ hz dies .xxxj. lūa .xxx. nox hz horas.  xvj … Endet Bl. 8b Z. 26 … Scī ſilueſtri pape ⁊ feſſoris. 
2. Psalterium.
74 Bl. [a–f¹²g²]. 
Bl. 1aα, rot Incipit pſalteriium z conſuetudinem curie romane. … Z. 8 … Inuita. schwarz Uēite exľtemꝯ do. Iubilemꝯ deo ſalutari no. … Endet Bl. 74bα Z. 8 paradiſū introire tranſlati  in requiē. ( )loria ⁊. honor  deo.  rot .FINIS. 
3. Proprium de tempore.
194 Bl. [a–q¹²r²]. 
Bl. 1aα, rot In noīe di ieſu: eiuſ genitricis uirginis marie. Inci-pit oꝛdo breuiarij. ſecūdū ritū ſancte romane eccľe. In  mo ſabbato de aduētu. ad  ueſꝑas capitulum.  schwarz [⁶]Rats. Sciētes qꝛ ho-ra ē iaz nos  ď ſōno ſur-gere: … Endet Bl. 194bβ Z. 27, rot … cū cātātur II ate. maiores ſcilz. O ſapīa.  .AMEN. 
4. Proprium de sanctis.
146 Bl. [a–m¹²n²]. 
Bl. 1aα, rot Incipit ꝓū ſcōꝝ. In feſto  ſcī ſaťnini martyris. Oo.  schwarz [²]Euſ ꝗ nos btī ſanini  martyriſ tui cediſ natalicio ꝑfrui: … Endet Bl. 146bβ Z. 8 … ut  quas digna mēte nō poſſu-mus celebrare. humilibꝯ ſaltē freqētemus obſeqnijs.  Per.  rot FINIS. 
5. Commune sanctorum.
44 Bl. [a–c¹²d⁸]. 
Bl. 1aα, rot Incipit cōe ſcōꝝ. In uigilia  unius apľi ad ueſꝑas capľz.  schwarz [⁵]Ratres iā nō  eſtis hoſpites  ⁊ aduene: ſz e-ſtis ciues ſcōꝝ  … Endet Bl. 44bβ Z. 24 … tu uēia miicoꝛ-diſſīe pietatis abſterge. Per  xm dm nm. rot . schwarz Amen. 
6. Officia annexa.
18 Bl. [a¹²b⁶]. 
Bl. 1aα, rot De feſtiuitatibꝯ  īfra octāz  ſcī franciſci uēiut: nihil tunc  agi: … Z. 14 … at schwarz Sancte frāciſce ꝓpere  ueni … Endet Bl. 18aβ Z. 27 … ad eťna gaudia feliciť ꝑducaūr  Per. AMEN  Bl. 18b leer.
R 88. RSuppl 36. Bohatta: Lit.Bibl. 383. 384. Fava 233. Pell 2917. CIBN B-782. Oates 1689. ISTC ib01118250.
Cambridge UL (Perg. def.). Chicago NewberryL (Perg. def.). Paris BN (Perg. Bl. 1 fehlt). Praha NKn. Venezia MCorrer (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:60G. Init. c, d. Rubr. β. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
68 Bl. AA–EE¹²FF⁸ . 
3. Proprium de tempore.
176 Bl. A–O¹²P⁸ . 
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
132 Bl. a–i¹²k–m⁸ . 
5. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–cc¹² . 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
H 3887. Bohatta: Lit.Bibl. 377. 388. 399. Pell 2918. VB 3837.8 (3842.10). CIBN B-784. Pr 4473. BMC V 268.IA 20835. Collijn: Stockholm 272. ÖNB-Ink B-685. ISTC ib01118300.
Berlin *SB
(Perg. 4 Bl. f3–10 fehlen). London BL
(Perg. def.). Paris BN (Perg.). Stockholm KglB (Perg. def.). Wien NB
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:60G. Init. c, d. Rubr. β. Rotdr.
1. Psalterium.
68 Bl. AA[⁺]⁸BB–EE¹²FF⁸ . 
2. Proprium de tempore.
176 Bl. A–O¹²P⁸ . 
3. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
132 Bl. a–i¹²k–m⁸ . 
4. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–bb¹²cc[+8] . 
ISTC ib01118500.
Halle ULB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:60G. Init. c, d. Rubr. α. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
68 Bl. AA–EE¹²FF⁸ . 
3. Proprium de tempore.
176 Bl. A–O¹²P⁸ . 
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
132 Bl. a–i¹²k–m⁸ . 
5. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–cc¹² . 
Anm. Format laut BMC u. CIBN: 8°.
HR 3900. C 1296. Bohatta: Lit.Bibl. 403. Ce³ B-1119. IGI 2117. Pell 2924. CIBN B-785. Pr 4472. BMC V 268.IA 20833. ISTC ib01119000.
London BL
(Perg.). New York MorganL (Perg.). Paris BN (Perg.). Venezia BNMarc
(Perg. Bl. DD1, DD4, DD10 u. DD12 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 1:60G. Init. d, e. Rubr. α. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
60 Bl. AA⁺⁸BB–EE¹² . 
3. Proprium de tempore.
152 Bl. A–M¹²N⁸ . 
4. Proprium de sanctis.
116 Bl. a–i¹²k⁸ . 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. aa–bb¹²cc⁸ . 
6. Officia annexa.
16 Bl. aaa–bbb⁸ . 
Bohatta: Lit.Bibl. 405. IGI 2118. Bohatta: Parma 225. ISTC ib01119400.
Dresden *SUB
(z.Z. Moskva GosB) (5, def.). Milano BNBraid.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 38 Z. Typ. 10:56G. Init. c, d. Rubr. δ. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
56 Bl. AA–DD¹²EE⁸ . 
3. Proprium de tempore.
148 Bl. A–L¹²MN⁸ . 
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
120 Bl. a–g¹²h⁸i¹²kl⁸ . 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. aa–bb¹²cc⁸ . 
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat). München SB (Digitalisate) (1), (2), (4), (5).
BSB-Ink B-891. Sack: Freiburg 831. ISTC ib01119450.
Freiburg UB
(def.). München SB
, UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 3:66G gemischt mit, 4:59G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
60 Bl. AA–FF⁸GG¹² . 
3. Proprium de tempore.
152 Bl. aa–tt⁸ . 
4. Proprium de sanctis.
116 Bl. a–n⁸o¹² . 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. A–D⁸ . 
6. Officia annexa.
16 Bl. 〈A〉B⁸ . 
7. Appendix.
8 Bl. ꝝ⁸ . 
Reproduktionen: München UB (Digitalisat).
CR 1295. Bohatta: Lit.Bibl. 387. Ce³ B-1120. ISTC ib01120000.
Bloomington LillyL (1-3). München UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05134 Breviarium Romanum. Venedig: Evangelista de Sancto Severino [mit dem Material von Petrus de Piasiis], 1.II.1482. 
2 Sp. 36 Z. Petrus de Piasiis Typ. 10:56G. Init. c. Rubr. δ. Drucker- oder Verlegermarke (Husung 171). Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
58 Bl. A–F⁸G¹⁰ . 
3. Proprium de tempore.
138 Bl. a–q⁸r¹⁰ . 
4. Proprium de sanctis.
104 Bl. aa–nn⁸ . 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. x–z⁊⁸ . 
6. Officia annexa.
24 Bl. ꝝv⁸ . 
HR 3906. Bohatta: Lit.Bibl. 416. Ce³ B-1122. IGI 2123. Pell 2928. CIBN B-787. ISTC ib01122000.
New Haven UL (Perg.). Paris BN (Perg. def.). Roma BCasanat (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36. Typ. 10:56G. Init. c, d. Rubr. δ. DrM I. Rotdr.
1. Kalendarium.
8(?) Bl. a²⁺⁺². 
2. Psalterium.
58 Bl. AA–EE⁸[erschlossen:FF⁸]GG¹⁰ . 
3. Proprium de tempore.
138 Bl. A–Q⁸RS⁶ . 
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
128(?) Bl. a⁸[erschlossen:b⁸]c–i⁸k³⁺⁵l–p⁸[erschlossen:q⁸]. 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. [Erschlossen:aa⁸]bb¹⁺⁷ccdd⁸ . 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
CR 1300. Bohatta: Lit.Bibl. 422. 426. VB 3838.3. ISTC ib01122100.
Berlin *SB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05136 Breviarium Romanum. Venedig: Franz Renner, 1481. 4 u. 8°
572 Bl. [a⁶b]a–d¹²e¹⁶f–i¹²kl¹⁶m–v¹²x¹y¹²j–8¹²9¹10–13¹²14⁸14–16¹²17⁸A¹⁶B¹²C¹⁶D[erschlossen: EF⁸]G¹⁰. 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
Inhalt: Bl. 1a: Kalendarium. — 7a: Tabulae. — a1a: Proprium de sanctis.〈2〉. — f1a: Proprium de tempore ((Tabula Parisina)). — x12bα: Rgv. — y1a: Proprium de sanctis (〈1〉 außer Off. 140; Dazu: 31. 128. 133. 10; 75a. 121a. 134a. 162a statt 75. 121. 134. 162). — ?1a: Commune sanctorum. — A1a: Officia annexa (87b. 5a). — B1a: Officia annexa (63. 63*. 64. 75*. 128*. 150. 156. 161. 162*. 172. 177). — D1a: Officium (14 m. Prolog). — E1a: Officia annexa (134*. 163. 34. 52. 54. 144. 60, vgl. Anm. 3). — G1a: Add. rubr..
Reproduktionen: Groningen BU (Digitalisat).
HC 3902. Bohatta: Lit.Bibl. 411. IBP 5824. IDL 1039. IGI 2121. Pell 2925. Pr 4178A. BMC V 196.IA 19879. Borm: IG 621. Juntke: MarienB 116. ISTC ib01119700.
Casale Monferrato Sem (def.). Groningen BU
(def.). Halle MarienB
(Lagen D–F fehlen). Innsbruck ULB (Bl. A8 u. Lagen B–F fehlen). Koblenz Gy (def.). London BL
(def.). Mantova BCom
(Perg. def.). Milano BAmbros (def.). München UB
(def.). Münster ULB. Napoli BN (def.). Stuttgart LB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 38 Z. Typ. 2:58G, 24:58G. Init. d, f. Rubr. α. DrM IV des Johann von Köln. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica generalis nova.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium.
60 Bl. a–f⁸g¹² . 
4. Proprium de tempore.
176 Bl. A–Y⁸ . 
5. Proprium de sanctis.
144 Bl. AA–SS⁸ . 
6. Commune sanctorum.
40 Bl. aa–ee⁸. 
7. Officia annexa.
36 Bl. aaa–ccc⁸dddeee⁸ . 
Anm. Bibliopathos (Verona) April 2021 m. Prov. Rosenberg (New York) (Perg.).
R 90. Bohatta: Lit.Bibl. 408. Ce³ B-1121. ÖNB-Ink B-686. ISTC ib01121000.
Baltimore ArtM (def.). Basel UB
. Città del Vaticano BVat
(Perg.). Solothurn ZB
(1–7, 3 def.). Wien Erzbisch
(Perg.), NB
(Perg. Bl. RR2/RR7 fehlen).  — Ehem. Rosenberg (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 2:58G. Init. b. Rubr. α. DrM IV des Johann von Köln. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a³⁺⁵]. 
2. Psalterium.
54 Bl. a–f⁸g⁶ . 
3. Proprium de tempore.
152 Bl. A–T⁸ . 
4. Proprium de sanctis.
128 Bl. AA–QQ⁸ . 
5. Commune sanctorum.
34 Bl. aa–cc⁸dd¹⁰ . 
6. Officia annexa.
34 Bl. aaa–bbb⁸ccc⁶dddeee⁸ . 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6).
H 3908. Bohatta: Lit.Bibl. 414. CIH 823. BSB-Ink B-893. ISTC ib01122050.
München SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
402 Bl. [a⁶]A–Ta–f⁸gAA–QQaa–ddaaa–ddd⁸ . 2 Sp. 40 Z. Typ. 2:58G. Init. g(?). DrM I.
1. Kalendarium. Bl. 7aα In noīe ſciſſime ⁊ indiuidue tri-nitatis pis ⁊ filij ⁊ ſpūs ſci amē.  Incipit ordo breuiarij ſ'm morē romane curie. In mo ſabo  de aduētu di ad vesꝑas Capl.  … Sign. b cur nonmagis nos natalem do-mini … Endet Bl. 401bβ Z. 13 … Unde ciues eius moti volebāt domū eius ꝗ hoc fecerat de  ſtruere: ⁊ eū ꝑpetuo pia uare.  U. d. Sp. ⁌ Explicit bꝛeuiariū ſecundū moꝛē romane curie:  exactū impenſa charactere iucundiſſimo optimoꝝ  viroꝝ Bartholomei alexandrini Andree de aſu-la ſocioꝛum: ꝗ ſūma curā adhibuē vt ſuaue quo  ſine vitio laute ſit eloboratū: Impꝛeſſu Venetijs  Anno ſalutis dominice.  M.cccclxxxiiij.xvij. calendas decembꝛis.  Laus deo.  Daneben DrM  Bl. 402a Reg. Bl. 402b leer.
Vorlage: GW–Manuskript. IGI.
IGI 2125. BMC XII 22.IA 21622. ISTC ib01112800.
London BL
(Bl. 1–6, 127, 128, 133–141, 363–370 u. 402 fehlen). Venezia BNMarc (Lagen dd–ccc fehlen), MCorrer (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0513810N Breviarium Romanum. Brescia: Jacobus Britannicus, 7.XII.1489. 
450 Bl. [a⁶b](?)a–f⁸g¹²h–ux–z⁸7*?*4*A–UXY⁸YZaa–ee⁸ABC⁸D. 2 Sp. 37 Z. DrM x. Rotdr.
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3 u. 4 Kalendarium (Mai–August)  Bl. 5 u. 6 unbekannt. Bl. 7aα, rot Tabule super breuiarium romanū nouitiis diuīa officia ꝑsolvētibꝯ … Bl. 71aα, rot In nomīe Scīssime ⁊ īdividue Trinitatis ris ⁊ filij ⁊ Spūs  Si amē. Incipit ordo breuiarii sm ꝯsuetudinem romane  Curie … Bl. 246aα Z. 27, rot … Incipit propriū  de Sanctis per anni circulum  in festo Scī Saturnini … Bl. 394aα, rot Incipit Cōe Sanctoꝝ … Bl. 417b Z. 17 … Imposuit finem  huic Breuiario Iacobꝯ Britanicꝯ de pallazolo: Qui  non solum curauit vt esset  diligētissime Impressum verū etiā: ut res ipsa indicat accuratissime Castigatū  In Nobilissima at   Amoenissima Ciuitate Brixie  labente  Anno. 1489. Die septimo Decembrjs  daneben DrM  Bl. 418 leer. Bl. 419aα Z. 14, rot (I²)ncipiunt quedā rubrice ad informandos pupillos et eliminandos errores  qui quotidie fiunt circa diuinum officium … Bl. 424aβ, rot Has notulas rubras apposuit frater ille qui assumpsit p[ro]uinciam purgandi hoc breuiariu ab erroribus ex ignorantia vel incuria librariorū … Bl. 427aα Infra octavā de legēda Scti  augustini episcopi. Lectio prima.  … Bl. 450bα, schwarz … Alme presul augustine fons canonice doctrine nauta fidei karine quam auxisti sine  fine aule iunge nos divine. FINIS 
Vorlage: Zilioli.
Anm. Vgl. Zilioli Faden, Rosa: Catalogo del Fondo Lan­franchi della Biblioteca Civica di Pallazzolo sulľOglio. I. Gli incunaboli e i manoscritti. Milano, 1996. 54.
ISTC ib01112920.
Palazzolo sull’Oglio BCiv (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [12]1–370 361–369[69] [mit Fehlern]. 2 Sp. 40 Z. Typ. 41:58G, 42:58G. Init. kk, nn. Rubr. ο. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabula.
4 Bl. ✠ . 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
194 Bl. a–z⁸⁊¹⁰ . Gez. 1–290 [mit Fehlern].
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
174 Bl. aa–qq⁸rr¹²ss–vv⁸xx¹⁰ . Gez. 197–370.
5. Officia annexa.
36 Bl. A–B⁸B⁸C¹² . Gez. 361–369[29] [mit Fehlern]. 1 Hlzs.
6. Officia annexa.
40 Bl. AA–EE⁸ . 
C 1301a. Bohatta: Lit.Bibl. 436. Pr 4918A. BMC V 384.IA 22522. Collijn: Stockholm 273. Oates 1836. ISTC ib01122500.
Cambridge UL (def.). London BL
(Perg.). Stockholm KglB (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [10]1–318[2]319–322[2]323–432[6] [mit Fehlern]. 2 Sp. 35 Z. Typ. 1:54G, 11:54G. Init. a, b. Rubr. α, γ. DrM I des Paganinus de Paganinis. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabula Parisina.
2 Bl. ✠² . 
3. Psalterium.
68 Bl. a–h⁸i . Gez. 1–68.
4. Proprium de tempore.
144 Bl. aa–ss⁸ . Gez. 69.–204 [mit Fehlern].
5. Proprium de sanctis. — Officia annexa.
140 Bl. A–O⁸P¹²QR⁸ . Gez. 205–340 [mit Fehlern].
6. Commune sanctorum. — Officia annexa.
98 Bl. AA–LL⁸MM¹⁰ . Gez. 341–432[6].
VB 4446. ISTC ib01122700.
Berlin *SB†
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
454 Bl. [a⁸b]a–d¹²ef⁸g–s¹²t⁸v¹⁰x–zA–K¹²L¹⁰✠⁶aabb¹²ccaaa¹⁰ . Gez. [12]1–222, zweimal 223–226, 227–353[1]354–387[50]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 6:85G, 7:85G, 14:156G. Init. e, g, l, n, cc, pp. DrM II. VM des Lucantonio Giunta (Husung 151) Rotdr. KolTit.
H 3919. Bohatta: Lit.Bibl. 448. Sander 1336. IGI 2135. BSB-Ink B-898. ISTC ib01122900.
Lucca BStat (Bl. 1-76 u. 405-454 fehlen). München SB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05142 Breviarium Romanum. Hrsg. Ludovicus Brognolo. Venedig: Johann Emerich, 27.III.1494. 16°
2 Sp. 35 Z. Typ. 1:46G, 9:130G. Init. e, g, h, m, n, o. Rubr. α. DrM II. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium.
74 Bl. a–h⁸i¹⁰ . 
4. Proprium de tempore.
160 Bl. A–U⁸ . 
5. Proprium de sanctis.
164 Bl. aa–tt⁸vv¹² . 
6. Commune sanctorum.
48 Bl. AA–FF⁸ . 
7. Officia annexa.
12 Bl. ✠¹² . 
R 858. Bohatta: Lit.Bibl. 449. VB 4453. ISTC ib01122950.
Berlin *SB
. Erlangen UB. Gotha ForschB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 6:59G. Init. h. Rubr. x. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
68 Bl. a–g⁸h¹² . 
3. Proprium de tempore.
164 Bl. A–T⁸U¹² . 
4. Proprium de sanctis.
144 Bl. aa–ss⁸ . 
5. Commune sanctorum.
44 Bl. AA–DD⁸EE¹² . 
6. Officia annexa.
50 Bl. aaa–eee⁸fff¹⁰ . 
7. Officia annexa.
16 Bl. AAA–BBB⁸ . 
Bohatta: Lit.Bibl. 446. IGI 2137. Bohatta: Parma 230. ISTC ib01123500.
Milano BNBraid.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
462 Bl. [a⁸b]a–d¹²ef⁸g–t¹²v⁶x–zA–F¹²G¹H–K¹²L¹⁰✠aa¹²bb–ee⁸ . Gez. [13]2–387[56] [mit Fehlern]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 4:165G, 6:85G, 7:85G. Init. b=r, e, h, n, s, x, aa, cc,oo(Leiste),pp(Leiste). 1 Hlzs. Verlegermarke des Lucantonio Giunta: Husung 151. Rotdr. KolTit.
Anm. Tit. auch abw. Pſalmiſta ſcm 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Berlin SB (Digitalisat).
HR 3924. Bohatta: Lit.Bibl. 457. VB 4456.5. Pr 5498A. BMC V 540.IA 24227. ISTC ib01126200.
Berlin *SB
(def. ). Innsbruck ULB. London BL
(def.). Milano Cap (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05145 Breviarium Romanum. Lyon: Nikolaus Wolff, 7.VII.1497. 16°
LagenKust. 2 Sp. 34 Z. Typ. 11:46G. Init. c, d. Rubr. ε. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. ✠⁸ . 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
254 Bl. a–i⁸k⁶l–z⁊ꝝaa–ff⁸ . 
3. Proprium de sanctis.
146 Bl. A–R⁸S¹⁰ . 
4. Commune sanctorum. — Officia annexa.
112 Bl. AA–LL⁸MM⁶NN⁸OO¹⁰ . 
ISTC ib01123600.
Bamberg SB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
470 Bl. [6]a–y¹²j–16¹²17⁸ . 2 Sp. 36 Z. Typ. 10:59/60G, 11:59/60G. Init. d, e. Rotdr.
HC 3895. Bohatta: Lit.Bibl. 397. Ce³ B-1118. IGI 2113. Pell 2921. Oates 1665. ISTC ib01118000.
Boston (Mass.) PL. Cambridge UL. Heilbronn StArch. Napoli BN (Bl. 1-30 fehlen). Orvieto BCom (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
496 Bl. [12]a–fs–x¹²xx⁸y1–16¹²17⁸ . Gez. [12]j–483[1]. 2 Sp. 36–37 Z. Typ. 11:59G, 12:59G. Init. m, r. Rubr. δ. Rotdr.
Inhalt: Bl. 2a: Kalendarium. — 8a: Tabulae. — Gez. 1a: Psalterium.〈2〉. — 62b: Proprium de tempore. — 251a: Rgv. — 253a: Proprium de sanctis〈2a〉; statt Off. 5: Off. 5a, mit Widmungsbrief des Nogarolus (Bl. 258a) und der Konstitution "Cum praeexcelsa" des Papstes Sixtus IV. über die Einführung des Off. 5a (= Decretal. extravag. commun. III 12,1) (Bl. 266b) (Cum praeexcelsa …). — 14 1a: Commune sanctorum〈2〉..
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3897. Bohatta: Lit.Bibl. 400. IGI 2115. VB 3771.5. BSB-Ink B-888. BMC V 245.IA 20496. Bod-inc B-525. ISTC ib01118100.
Berlin *SB
. Birmingham PL (def.). Eichstätt UB (Fragm.). London BL
(def.). München SB
. Oxford Bodl (Fragm. Perg.). Regensburg SB.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
522 Bl. a–e¹²f⁸g–y¹²1–2⁸3¹⁶4–17¹²18¹19–22¹² . 2 Sp. 33 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
R 1152. Bohatta: Lit.Bibl. 401. CIH 822. IGI 2116. Borrelli 112. ISTC ib01118200.
Bolzano M
. Budapest BN (Fragm.). Firenze BN (Perg.), BRiccard. Verona BCiv (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
496 Bl. [a⁶]a–d¹²e¹⁶f–v¹²x¹y1–14¹²15⁸16–18¹²19⁸ . 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3898. Bohatta: Lit.Bibl. 404. Pell 2923. CRF VI 499. BSB-Ink B-890. ISTC ib01118700.
Città del Vaticano BVat. München SB
(def.). Paris Mazarin. Regensburg SB.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
562 Bl. [a–d⁸e²f–zA–Zaa–zzAABB⁸]. Gez. [34]I–CCCCC.XXVIII. 2 Sp. 34 Z. 1/2:62/63G mit zweierlei Min. Init. a, b. 4 schem. Hlzs., 60 Finsternisscheiben. Rotdr. Tabellen.
HCR 3901. Bohatta: Lit.Bibl. 406. IBP 1258. IGI 2119. Pr 7265. BMC VII 1084. Fava: Modena 376. ISTC ib01119600.
London BL
(Perg.). Manchester RylandsL
(Perg.). Mantova BCom (def.). Modena BEst (def.). Padova Sem. Poznań TowNauk.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05151 Breviarium Romanum. [Augsburg: Erhard Ratdolt, um 1486/91(?)]. 
Gez. 238–442?. 2 Sp. 37 Z. Typ. 4:76G, 6:75G. Init. Rotdr.
1. Psalterium. — Proprium de tempore.
238 Bl. a–t¹²v¹⁰ . 
2. Proprium de sanctis.
172 Bl. 1–13¹²14.15⁸ . 
3. Commune sanctorum.
40 Bl. AB¹²C¹⁶. 
Reproduktionen: Barcelona BU (Digitalisat).
Gspan-Badalić 147. IBE 1198. ISTC ib01112820.
Barcelona BU (T.3, Bl. 40 fehlt). Klagenfurt Bisch (def.). Ljubljana Franzisk (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05152 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 1481. 
Gez. [10]j–513[43]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 3:63G, 4:63G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
470 Bl. a–d¹²e⁸f¹⁰g–y1–8¹²9⁸10–18¹² . Gez. j–470.
4. Commune sanctorum. — Officia annexa.
86 Bl. A–C¹²DE⁸F¹⁶G¹⁰H⁸ . Gez. 471–513[43].
RSuppl 37. Bohatta: Lit.Bibl. 409. IGI 2120. Borm: IG 620. Kind: Göttingen 944. ISTC ib01124200.
Cambridge UL
. Göttingen SUB (def.). Innsbruck ULB. Volterra BGuarnacci. Wolfenbüttel HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05153 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 1484. 
Gez. j–513[55]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 3:63G, 4:63G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
470 Bl. a–d¹²e⁸f¹⁰g–y1–8¹²9⁸10–18¹² . Gez. j–470.
3. Commune sanctorum. — Officia annexa.
98 Bl. A–C¹²DE⁸EE¹²F¹⁶G¹⁰〈IH〉⁸ . Gez. 471–513[55].
Bohatta: Lit.Bibl. 419. Pell 2930. ISTC ib01124250.
Arras [BMun]. Magdeburg *ehem. StB (def.) (s. Anm. zu Nr 5157). Nürnberg *ehem. StB. Wolfenbüttel ehem. HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05154 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 1485. 
Gez. [12]j–474[48]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 4:63G, 6:63G. Init. b, c. Min. f. Init. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
252 Bl. a–d¹²ef⁸g–x¹²y⁸ . Gez. j–252.
4. Proprium de sanctis.
182 Bl. j–14¹²15¹. Gez. 253–434.
5. Commune sanctorum. — Officia annexa.
88 Bl. AB¹²C–E.EE⁸F¹⁶GH⁸ . Gez. 435–474[48].
Anm. P. 5 (Ex. London BL) endet quoniam ſatis inde 
Reproduktionen: Leuven UB (Digitalisat).
CR 1298. Bohatta: Lit.Bibl. 421. CBB 4252. IBP 1263. IGI 2126. Pell 2931. CIBN B-788. Pr 4801. BMC V 335.IA 22037. ISTC ib01124300.
Greifswald UB
(Fragm. Teil 5 Doppelbl. E2/E7). Leuven UB (def.). Ljubljana NUKn. London BL
(Bl. 2 fehlt). Napoli BN. Paris BN (Perg. def.). Praha NKn. Sankt Petersburg NB (def.). Wrocław BU (def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05155 Breviarium Romanum. Hrsg. Bernardinus de Sicilia. Neapel: Matthias von Olmütz, 14.X.1485. 
532 Bl. [a⁶b¹⁰]a–sſ–yaa–hh⁸ii¹²kk–ssſſ–yyA–S⁸ . Gez. [16]1–516. 2 Sp. 25 Z. Typ. 9:66G, 13:66G. Init. a, b. Rotdr.
Bohatta: Lit.Bibl. 420. Fava 133. IGI 2127. ISTC ib01124500.
Napoli BN (Bl. 16 u. 17 fehlen). Roma BAngel (Bl. 16 u. 17 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05156 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Venedig: Bonetus Locatellus, 7.XI.1486. 
492 Bl. [a⁸b]a–ꝝ 1–25[10]A–D⁸E¹²F⁶G⁸H¹² . Gez. [12]1–410[70]. 2 Sp. 35 Z. Typ. 1:74G, 11:73G(?). Init. aa, cc. Rotdr.
Bohatta: Lit.Bibl. 424. Altés-Olivar 53. ISTC ib01124700.
Vic Bisch
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05157 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Nürnberg: Anton Koberger, 10.XII.1486. 
2 Sp. 36 Z. Typ. 12:64G, 13:64G. Init. m, n. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. LagenKust.
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
470 Bl. a–d¹²e⁸f¹⁰g–y1–8¹²9⁸10–18¹² . 
4. Commune sanctorum. — Officia annexa.
86 Bl. A–C¹²DE⁸F¹⁶G¹⁰H⁸ . 
Anm. 1. Im Ex. Magdeburg ehem. StB von Nr 5153 befindet sich ein sonst nicht bekanntes Kalendarium in anderem Satz, das Koberger möglicherweise als Ersatz für das vorliegende nach Nr 5153 oder 5154 hergestellt hat, wenn es nicht zu einer anderen, verlorenen Ausgabe Kobergers gehört: 1a. Kalendarium. 8 Bl. [a⁸]. Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Si quis vult ſcire ſeptuageſimā cineres ⁊ reliqua  feſta mobilia: … Bl. 3a, rot Annꝯ hz .xij. mēſes. hebdomadas .liij. ⁊  diē vnū. … Endet Bl. 7b Z. 33, rot xiij (A) die klʾ Scī ſilueſtri pape ⁊ cōfeſ. ſemidu.  Bl. 8 fehlt. Inhalt: Bl. 1b: Computus. — Bl. 2a: Kalendarium.
Anm. 2. Ist seitengetr. Nachdr. von Nr 5152.
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), .
HC 3910. Bohatta: Lit.Bibl. 423. Ce³ B-1125. IBP 1264. BSB-Ink B-894. Ohly-Sack 737. Voulliéme: Trier 1070. ISTC ib01125000.
Bamberg SB (def.). Frankfurt (Main) UB (3 Probedr.). Innsbruck ULB (def.). Manchester RylandsL
. München SB
, UB
(2 Ex.). Salzburg UB. San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Trier StB.
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05158 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 13.I.1487. 
Gez. [10]j–500[50]. 2 Sp. 33 Z. Typ. 8:75G, 9:75G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
264 Bl. a–e¹²f⁸g–x¹²y¹⁶. Gez. j–264.
4. Proprium de sanctis.
192 Bl. j–16¹² . Gez. 265–354[statt 454] [mit Fehlern].
5. Commune sanctorum. — Officia annexa.
94 Bl. A–C¹²DE⁸F¹⁶GH⁸ . Gez. 355–500 [mit Fehlern].
Bohatta: Lit.Bibl. 429. IBP 1265. Pr 4802. BMC V 335.IA 22041. Lenz: Köln 99. Wilhelmi: Greifswald 172. ISTC ib01125500.
Greifswald GeistlMin
(3–5, 5 def.). Köln Erzbisch
. Kraków Bern (def.). London BL
. Włocławek Sem.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05159 Breviarium Romanum. Hrsg. Philippus de Rotingo. Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 18.VIII.1489. 
506 Bl. [a⁸b]a–e¹²f⁸g–y1–8¹²9¹10¹⁰11¹²12¹⁰13.14¹²15¹A–C⁸D¹²E⁸F⁶✠ . Gez. [12]i–440[54]. 2 Sp. 39 Z. Typ. 4:63G, 6:63G. Init. a, b. Rotdr. KolTit.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3912. Bohatta: Lit.Bibl. 432. Ce³ B-1126. CIH 824. IBP 1266. BSB-Ink B-895. Borm: IG 622. ISTC ib01126000.
Città del Vaticano BVat. Dessau LB (z.Z. Moskva GosB). Edinburgh NL
. Mainz GutenbergM. München SB
(def.), UB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Saint Bonaventure FranziskI (def.). Trento BFeininger (def.). Tübingen UB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05160 Breviarium Romanum. Venedig: Johann Leoviller für Franz Renner und mit dessen Druckmaterial , 1.IV.1486. 
518 Bl. [a⁶b]a–yj–7⁸8¹²9–32⁸33¹²34–37⁸38¹²AB⁸ . Gez. [11]2–470[16] [mit Fehlern]. 2 Sp. 35 Z. Franz Renner Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
Bohatta: Lit.Bibl. 427. Pell 2932. CIBN B-789. ISTC ib01122150.
Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05161 Breviarium Romanum. Venedig: Andreas Torresanus, 29.VIII.1486. 
2 Sp. 40 Z. Typ. 2:58G. Init. f, g. DrM IV. Rotdr.
1. Kalendarium.
8(?) Bl. [a¹⁺⁵⁺²]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
192 Bl. a–f⁸gh–z⁊⁸ . 
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum. — Officia annexa.
216(?) Bl. j–5⁸[erschlossen:6⁸]7–16⁸[erschlossen: 17⁸]18.19⁸20⁶21–23⁸24¹⁰25–27⁸ . 
H 3911. Bohatta: Lit.Bibl. 428. IGI 2128. ISTC ib01122200.
Cagliari BU (Bl. 1-7 fehlen). Innsbruck ULB (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05162 Breviarium Romanum. [Venedig: Andreas Torresanus, nicht vor 1486, nicht nach 1490]. 
Gez. [8?].j.–396?. LagenKust. 2 Sp. 40 Z. Typ. 10*:58G. Init. d, f. Rubr. ν. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁺]. 
Bl. 1–4 unbekannt. Bl. 5a, rot Aureus  numerꝯ Daneben KL Iuliꝯ habet die .xxxj. Luna .xxx. Nox habet hoꝛas .viij. … Endet Bl. 8a Z. 26, rot … altera in martio  ſentis calēdarij annotata ſtudioſis cipue ſacerdotibus.  Bl. 8b leer.
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
194 Bl. a–f⁸gh–z⁊⁸⁶ . Gez. .j.–.i94..
Bl. 1aα m. roter Sign. a u. Blz. .j., rot ⁌ In noīe di ni ieſu xi amē.  Oꝛdo pſalterij z moꝛē ⁊ ſuetudinē romane curie felicitʾ incipit.  … Z. 8 … Inuitatoꝛiū  mū. schwarz Uenite exultemꝯ do. Iubilemꝯ deo ſalutari no. … Endet Bl. 194bβ Z. 39, rot … cum cantantur  ae maioꝛes ſcilicet: schwarz O ſapiētia. 
3. Proprium de sanctis.
160 Bl. aa–vv⁸. Gez. .i95.–.354..
Bl. 1aα m. roter Sign. aa u. Blz. .195., rot Incipit ꝓpꝛiū de ſcīs ꝑ āni circulū. In feſto ſcī ſaturnini martyr.  Dar. eingerückt Oo.  Z. 3, schwarz [⁶]Eus ꝗ nos  btī ſaturnini martyris tui concedis  natalitio ꝑfrui: … Endet Bl. 160bβ Z. 39 … ad chꝛiſtum migrauit vi–ceſima die mēſis nouēbꝛis. 
4. Commune sanctorum. — Officia annexa.
42+? Bl. aaa–ccc⁸ddd¹⁰eee⁸…. Gez. .355.–.396. w….
Bl. 1aα m. roter Sign. aaa u. Blz. .355., rot ⁌ Incipit cōmune ſāctoꝛū. In  natalitijs apoſtoloꝝ ad v. Ca.  schwarz [⁷]Ratres: Iā nō  eſtis hoſpites ⁊  aduene: ſz eſtis  ciues ſanctoꝝ … Bricht ab Bl. 42bβ Z. 39 … quoꝛum cetui ſanctus hic ſole ſplendidioꝛ eſt inſertus.  …
Finger: Düsseldorf 257. ISTC ib01122300.
Düsseldorf ULB (def.). Pordenone Sem (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05163 Breviarium Romanum. [Basel: Michael Wenssler, um 1489]. 
508(?) Bl. [Erschlossen:8]a–g⁸h⁶i–zA–F⁸G⁶H–Zaa–gg⁸hh¹²ii–nn⁸[erschlossen:oopp⁸]qq¹² . Gez. [9?]II–CCCCLXX[28?] [mit Fehlern]. 2 Sp. 38 Z. Typ. 16:64G. Init. g, p, q. Rotdr.
Bl. 1–9 unbekannt. Bl. 10aα m. Sign. aij u. roter Blz. II aīam meā: ſaluū me fac ꝓpter  miſericoꝛdiā tuam. … Sign. b leo rapiens ⁊ rugiens. (S)icut [S rot]… Bl. 71aα m. roter Blz. LXII, rot In nomine ſanctiſſime ⁊ in⸗diuidue trinitatis patris ⁊ fi⸗lij ⁊ ſpūſſancti amē. Incipit oꝛdo bꝛeuiarij m ſuetudinē romane curie. In pꝛimo ſabbato  de aduentu di ad v Caplʾm  schwarz (F)Ratres: [F rot] Sciētes qꝛ  hoꝛa eſt iam nos de  ſomno ſurgere: … Endet Bl. 480(nn8)bα Z. 18 (D²)Ominꝯ [D rot] noſter ieſus chꝛiſtus te abſoluat: ⁊ ego auctoꝛitate dei oipotentis vt   Bl. 481–499 unbekannt. Bl. 500aα m. Sign. qq iiij u. roter Blz. [abgeschnitten], rot Lectio .IX.  … Endet Bl. 506bβ Z. 35, rot … ⁊ idʾo quod⸗cun feſtum etiam duplex ve⸗nerit aliqua dictarū debz tranſferri in ſecundam feriam vlʾ ter Bl. 507 u. 508 unbekannt.
Anm. 1. Als Vorlage diente Nr 5161.
Anm. 2. Im 1. Ex. München UB vonNr 5159 befindet sich eine mit …wahrscheinlich als Ergänzung der vorliegenden Nr gedruckt ist:
6 Bl. C⁶
Bl. 1aα m. Sign. C, rot Jn feſto viſitatiōis Marie  ad veſꝑas aa. schwarz Jn ſplendoꝛib  ſanctoꝛū refulget maria … Endet Bl. 6aβ Z. 37 …  me inuenerit inueniet vitam ⁊ hauriet  ſalutem a domino.  Bl. 6b leer.
ISTC ib01122400.
Dresden SUB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05164 Breviarium Romanum. Hrsg. Antonius de Castello. Venedig: Johann Hamann, 1.VII.1492. 
494 Bl. [a⁸b]1–7⁸8¹²9–27⁸28¹²29–57⁸[4]✠(schwarz)⁸✠(rot)⁶ . Gez. [12]1–457[19] [mit Fehlern]. 2 Sp. 35 Z. Typ. 9:150G, 14:54G. Init. p, aa. Rubr. ι. DrM I. Rotdr. KolTit.
H 3916(?). Bohatta: Lit.Bibl. 442. Pell 2935. CIBN B-791. Borm: IG 623. ISTC ib01122650.
Paris BN (Perg.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05165 Breviarium Romanum. Hrsg. Nicolaus Vincentius. Basel: Jakob Wolff, 1493 [nach 23.VIII.]. 
2 Sp. 49 Z. Typ. 1:107G, 4:180G, 7:108G. Init. d, e, f, n, r. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Proprium de tempore.
170 Bl. a–v⁸x¹⁰ . Gez. I–CLXIX[1].
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de sanctis.
232 Bl. A–I⁸K¹⁰L–ZAa–Ee⁸Ff⁶ . Gez. 1–251[statt 231][1] [mit Fehlern].
4. Officia annexa.
10 Bl. 〈1–5〉¹⁰ . 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4).
CR 1303. Bohatta: Lit.Bibl. 120. 260. 444. Kaufmann-Nabholz 749. IBP 1267. IBPort 893. IGI 2133. Pell 2975. BSB-Ink B-897. Borm: IG 624. Ernst: Hildesheim I,1 127. Juntke: MarienB 117. Mendes: Lisboa 626. Voulliéme: Trier 244. ISTC ib01122800.
Bamberg SB (def.). Basel UB. Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB) (def.). Engelberg Benedikt. Halle MarienB
(Bl. 80–82 fehlen). Hildesheim DomB. Koblenz Gy. Lisboa BN (3 Bl. 57 fehlt). Lüneburg RatsB. München SB
. Nordhausen BlasiiB. Poznań Erzbisch. Praha NKn (2 Ex., 2. Ex. def.). Trento BCom. Trier StB. Überlingen StArch (Fragm.). Wolfenbüttel HerzogAugustB. Wrocław BU.
Gesamtüberlieferung: 19 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05166 Breviarium Romanum. Venedig: Andreas Torresanus, 6.VIII.1490. 
464 Bl. [nach dem Registrum:[8]✠]a–f⁸gh–z⁊⁸⁶aa–xx⁸yy⁶zzaaa–ccc⁸ddd¹⁰[nach dem Registrum:eee–iii⁸]kkk⁶ . Gez. [12?]I–406[40?]446–450[2]. 2 Sp. 40 Z. Typ. 10*:58G, 13:56G. Init. d, e, f. Rubr. δ. DrM IV. Rotdr.
Voulliéme: Trier 1980. ISTC ib01122550.
Trier StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
456 Bl. [8]✠a–e⁸f¹⁰g–z⁸⁊⁶aa–xx⁸yyA–C⁸D¹⁰E–I⁸〈Km〉⁶ . Gez. [12]1–443[1]. 2 Sp. 40 Z. Typ. 21:92G, 41:58G, 42:58G. Init. kk, nn. Rubr. ο. 1 Hlzs. Rotdr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3915. Bohatta: Lit.Bibl. 439. Sander 1335. BSB-Ink B-896. Hartig: Paderborn 163. Oates 1809. ISTC ib01122600.
Cambridge UL. Friesach Domin (def.). München SB
. Paderborn AkadB (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
DoppelblKust. LagenKust. 2 Sp. 49 Z. Typ. 9*:92G, 11:180G, 14:102G. Init. b, g. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. ✠⁶ . 
2. Psalterium.
34 Bl. a¹⁰bc¹² . Gez. 1–34.
3. Proprium de tempore.
144 Bl. A–M¹⁰NO¹² . Gez. 1–61.lxij.–.cxliiij.
4. Proprium de sanctis. — Officia annexa. — Commune sanctorum.
212 Bl. AA–RR¹⁰SS⁸TT–UU¹⁰XX⁸YY⁶ . Gez. .cxlv.–.ccclvj..
Reproduktionen: Città del Vaticano BVat (Digitalisat). München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4).
HC 3918. Bohatta: Lit.Bibl. 450. Ce³ B-1123. IBE 1199. IBP 1261. IGI 2136. CRF XIV 151. BSB-Ink B-899. Pr 4733. BMC V 311.IB 21714. Rhodes: Oxford 439. ISTC ib01123000.
Angoulême Bisch. Bergamo BCiv. Casale Monferrato Sem. Chicago NewberryL. Città del Vaticano BVat
. Innsbruck ULB. London BL
. Milano BNBraid. München SB
. Münster ULB. Oxford KebleC. Überlingen StArch
(Fragm. P. IV Bl. 47). Valencia Catedr. Verona BCiv.
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05169 Breviarium Romanum. Hrsg. Petrus Arrivabene. Venedig: Johann Emerich für Lucantonio Giunta, 31.VII.1498. 
Gez. [26?]3–421[1] [mit Fehlern]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 13:52G. Init. f, g, h, n, qq. Rubr. γ. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. Kal'.⁸?. 
Bl. 1–7 unbekannt. Bl. 8a, rot Au.  nūe. Daneben, schwarz la.  do.  … Bl. 8b, rot ⁌ Si vis per hanc pꝛedictā tabulā feſta mobilia inuenire: … Endet Z. 11 … ⁊  feria .iiij. cineris erit in ſuperioꝛi linea pꝛopter biſextu .iiij.  martij. Paſcha .xix. apꝛilis ⁊. 
2. Tabulae.
8 Bl. (A)⁸ . 
Bl. 1aα m. Sign. (A) ⁌ Incipit tabula pariſienſis  de ſpecialibus ais laudū … Endet Bl. 8bβ Z. 26 Feſtum coꝛpoꝛis chꝛiſti 194  rot Finis 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
216 Bl. a–f¹²g–z⁊⁸ . Gez. [2]3–228 [mit Fehlern].
Bl. 1 u. Bl. 2 unbekannt. Bl. 3aα m. Sign. a3 u. Blz. 3 litus clamoꝛem pauperum.  (M)iſerere [M rot] mei de: … Endet Bl. 216bβ Z. 22 … Iſti edifi–cabunt: ⁊ ego deſtruam.  rot Explicit feriale. 
4. Proprium de sanctis.
152 Bl. A–T⁸U⁶ . Gez. [2]231–386.
Bl. 1aα m. Sign. A Winkelleiste. Darin, rot Incipiunt feſtiuitates ſanctoꝝ ꝑ anni circulū. ⁌ In feſto ſcī ſaturnini martyris oo  schwarz (D)Eu  qui  no  be–ati  ſa–turni–ni:  martyris tui: concedis natalitio perfrui: … Endet Bl. 152aβ m. Blz. 386 Z. 21, rotschwarz Iam chꝛiſto iūcta ſpoōſo  tuo ſociata. Cum. Glʾia. Cum.  rot Sequi cōmune ſanctoꝝ  Bl. 152b leer.
5. Commune sanctorum.
36 Bl. AA–CC⁸DD¹² . 
Bl. 1aα m. Sign. AA Winkelleiste. Darin, rot ⁌ Incipit cōmune ſanctoꝝ.  In natalʾ. aplʾoꝝ ad veſ. ca.  schwarz (F¹⁰)Ratres:  Iam nō  eſtis hoſpites ⁊  aduene  ſed eſti  ciues ſāctoꝛū … Endet Bl. 35bβ Z. 7 (D²)Ominus [D rot] n ieſus chꝛi–ſtus te abſoluat ⁊ ego auctoꝛitate dei omnipotētis. rot vt ſupꝛa.  ⁌ Explicit bꝛeuiariū m ritū  Romanū: diligētiſſime emendatū per venerabilē religioſū  fratrē Petrū ariuabenū oꝛdi–nis minoꝝ de obſeruātia. Im–pꝛeſſum iuſſu ⁊ impenſis no–bili viri Lu Antonij de giunta Floꝛentini. Arte aūt Ioan–nis emerici de Spira. Vene–tijs ducante feliciſſimo pꝛin–cipe Auguſtino Bardadico.  M.ccccxcviij. pꝛidie kalʾ. auguſti. Reg. 10 Z.  Bl. 36 leer.
C 1305. Bohatta: Lit.Bibl. 459. ISTC ib01123700.
Dresden *SUB
(z.Z. Moskva GosB) (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [12]1–514[1] [mit Fehlern]. LagenKust. 2 Sp. 42 Z. Typ. 1:420G, 2:97G, 3:97G. Init. a, b, c, d, e, f. Rubr. α. DrM I. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. 〈2.3〉⁶. 
Tit., rot Bꝛeuiarium De  Camera  Secundum  Conſuetudinem  Romane  Curie  Bl. 2a m. roter Sign. 2, rot Annus habet mēſes duodecim: hebdomada ꝗnquagintaduas: … Endet Bl. 6b Z. 41 … inferioꝛ autem ad reliquam anni partem accōmodabitur. 
2. Rubricae. — Tabulae.
6 Bl. ✠⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. ✠ In nomine domini noſtri ieſu chꝛi-ſti ⁊ ſanctiſſime matris eius. Amē.  rot (I²)Ncipiūt quedā rubꝛice ad in-foꝛmādos puſillos: … Endet Bl. 6bβ Z. 39 De foꝛmis abſolutionum .490.  rot Finis. 
3. Proprium de tempore.
198 Bl. A–P¹²Q⁸R¹⁰. Gez. 1–198.
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. 1, rot ⁌ In nomine domini: Amen. Inci-pit oꝛdo bꝛeuiarij m conſuetudinē  romane curie. In pꝛimo ſabbato de  aduentu: ad veſperas. Capitulum.  schwarz (F)Ratres: Scien-tes qꝛ hoꝛa ē iaz  nos de ſōno ſurgere: … Endet Bl. 198bβ Z. 41, rot … cū cantan-tur ae maioꝛes: ſcilicet schwarz O ſapientia.  Finis. 
4. Psalterium. — Proprium de sanctis.
262 Bl. a–d⁸e–y¹²z¹. Gez. 193–452 [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 193, rot In noīe di ni ieſu xi amē. Oꝛ-do pſalterij m moꝛez ⁊ ſuetudinē  romane curie felicitʾ incipit. … Z. 7 … Inui-tato .j. schwarz Uenite exultemus do: Iubilemus  deo ſalutari no. … Endet Bl. 262bβ Z. 37 … tua venerantibus patrocinia impetrata  non deneges ſuffragia.  rot Explicit Sanctuarium.  Seꝗtur Cōmune ſctōꝝ immendū. 
5. Commune sanctorum. — Officia annexa.
64 Bl. aa–bb¹²cc¹⁶dd–ee¹². Gez. 453–514[1] [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. 453, rot Incipit cōmnne ſanctoꝛum. In natali apoſtoloꝛum ad veſꝑa. Caplʾm.  schwarz (F)Ratre: Iam nō  eſtis hoſpites ⁊  aduene: ſz eſtis  ciues ſcōꝝ … Endet Bl. 39bβ Z. 35 (D²)Ominus [D rot] noſter ieſu chꝛiſtu  te abſolnat: et ego auctoꝛita-te dei omnipotentis. rot vt ſupꝛa.  Bl. 40a, rot ⁌ Ad laudem ⁊ gloꝛiam ſanctiſſime trinitatis: totiuſ ierarchie celeſtis:  hoc opus diuinoꝝ officioꝝ Bꝛeuiarij de Camera m vſuz ⁊ oꝛdinationē  ſancte Rhomane Curie: vigilanti cura ⁊ diligentia clariſſimoꝝ viroꝝ reuiſum emendatū: ⁊ omni menda deterſum: Iuſſu ⁊ impenſis Antonij  Bergome. de Zanchi: ⁊ Frāciſci de Balthaſar de Peruſia ſocioꝝ: felici numine expletum eſt: in Venetiarum vꝛbe inclyta: Regnante clariſ-ſimo pꝛincipe Auguſtino Barbadico: Anno natiuitatis chꝛiſtianiſſime  Milleſimo­quingenteſimo: Kalendas Iunias.  Dar. DrM. Z. 9 Reg. 6 Z. Bl. 40b leer. Bl. 41aα m. Sign. dd u. Blz. 492, rot Infra octauas ſancti patri ni auguſtini. De hiſtoꝛijs mēſis ſeptēbꝛis  ꝓpter octauā ſancti auguſtini patri  ni diligēter conſiderādū eſt: … Endet Bl. 63aβ m. Blz. 514 Z. 34, rot … et in mare ac in igne ap-pꝛobatum eſt.  schwarz Laus Deo.  Bl. 63b u. Bl. 64 leer.
Anm. Commune sanctorum. — Officia annexa., Bl. 39 u. 40 auch abweichend. Endet Bl. 39bβ Z. 38 (D²)Ominus [D rot]noſten ieſus chri-ſtus te abſoluat: ⁊ ego auctoritate dei omnipotentis. rot vt ſupra.  Bl. 40 leer. (Ex. San Marino HuntingtonL.).
C 1294. 1306. Bohatta: Lit.Bibl. 389. 465. Ce³ B-1124. IBP 1262. IGI 2141. Pr 5616. BMC V 571.IB 24625. Hubay: Augsburg 471. Madsen 910. ISTC ib01124000.
Augsburg SStB (def.). Bristol UL. København KglB (def.). London BL
. Roma BCorsin
(def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.).  — Reiss & Sohn (Königstein) Auktion 151 (Mai 2012) Nr 4231.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
388 Bl. [a]ⱇⰰⰀⰀⰃⰃ⁸. Gez. [8]ⰼⰱ[mit Fehlern]. 2 Sp. 38 Z. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, schwarz … Ⰵⱀⰲⰰⱃ ⰻⰿⰰ ⰴⱀⰻ · ⰼ͂ · ⰰ · ⰾⱀⰰ · ⰼ͂ · …Endet Bl. 8 bβ, Z. 7, schwarz … ⰰ ⰸⰾⰰⰿⰵⱀ̅ⰵ ⰵ̅ ⱀⰰⱀⰵⰻ ⱅⱃⰴⱁ · ⱂⱁⱅⱁⰿⱐ ⱀⰵⰿⱁⱃⰵⱎⱐ ⱚⰰⰾⰻⱅⰻ · ⁌ ⱂⱁⱍⱑⱅⰻⰵ ⰱⱃⰲ̅ⱑⰾⰰ ⱂⱁⰸ̅ⰽⱁⱀⱆ ⱃⰻⰿⱄⰽ̅ⰳⰰ ⰴⰲⱁⱃⰰ · ⰲⱂⱃⰲⱆ ⱄⰱ̅ⱅⱆ ⱁⱅ ⱂ̅ⰻⱎ̅ⱄⱅⰲⰰ… Z. 14, schwarz (²) ⰲⱁⱃⱍⰵ ⱄⱅ̅ⰻ ⰸⰲ̅ⰸⰴⱐ ⰲⰵⱍⱀⰻ ⱄⱅ̅ⰵ ⰲ̅ⱃⱀⰻⱈⱐ· Ⱈ̅ⰵ ⰻⰸⰱ̅ⰲⱅⰵⰾⱆ ⰲⱄⱑⱈⱐ ·  ⱆⱄⰾ̅ⱎⰻ ⱂⱃⰸ̅ⰱⰻ ⱂⰽ̅ⱃⱀⰻⱈ · … Sign. ⰱⱐ, schwarz: ⱂⱃⰻⱅⰻ Ⱈⱁⱅⱑ ⰱⰻⰾⰱⰻ·ⱆⱂⱃⰰⱎⰰⰵⱅⰻ· Ⱄⰵ ⱑⰽⱁ ⰵⰳⱁ ⰻⰸⰱⰰⰲⰻⱅ̅ⰾⰰ ⰿⰻⱃⰰ ⱃⰰⱄⱂⰰⱋⰰⰾⰱⰻ … Bl. 83 aα Z. 29, schwarzⰃⰵ̅ ⱆⱄⰾⰻⱎⰻ ⱀⰰⱄⱐ  Ⱁⱍⰵ ⱀⰱ̅ⱄⰽⰻ ⰱ̅ⰵ ⱂ̅ⰿⰾⱆ  Ⱄⰻⱀⰵ ⰻⰸⰱⰲⱅ̅ⰵⰾⱆ ⰿⰻⱃⰰ ⰱ̅ⰵ  Ⰴⱎ̅ⰵ̅ ⱄⱅ̅ⰻ ⰱ̅ⰵ ⱂ̅ⰿⰾⱆ  Ⱄⱅ̅ⰰ ⱅⱃⱁⰻⱌⰵ ⰵⰴⰻⱀⰻ ⰱ̅ⰵ ⱂ  Ⱄⱅ̅ⰰ ⰿⰰⱃⰻⰵ ⰿⰾⰻ  Ⱄⱅ̅ⰰ ⰱⱃ̅ⱌⰵ։ ⰿⰾⰻ  Ⱄⱅ̅ⰰ ⰴⰲ̅ⱁ ⰲⰴ̅ⰲⱈⱐ ⰿⰾⰻ  Ⱄⱅ̅ⰻ ⰿⰻⱈⰰⰵⰾⰵ · ⰿⰾⰻ … Endet auf Bl. 388 b, Z. 38, schwarz … ⱅⰲⱁⱃⰰ·ⱌⱐ ⱃⱁⰴⰰ ⱍⱄ̅ⰽⱁⰳⱁ · ⱁⰶⰻⰲⰾⰰⰵⰿⱁ ⱅⰵⰾⱁ ⱀⰰ ⱄⰵ ⰲⰸⰵ · ⱁⱅ ⰴⱑⰲⰻ ⱃⱁⰴⰻⱅⰻ ⱄⰵ ⱄⱂⱁⰴⱁⰱⰻ ⰲⰻⱄⱅⱆⱂⰰⰵ ⱍⰿ […] ⱀⱑⱀⰰ ⱄⱆⱅⱐ ⱂ […] ⰴⰰ
Vorlage: Venezia BNMarc (Kopie).
Anm. 1. Needham: Venetian Prints … in La Bibliofilía 100(1998) 2/3: Shop 191: Press of Breviarium Romanum Glagoliticum. — Fattori, Daniela: Venezia culla della stampa glagolitica. L’editio princeps del Breviario (1492). In: Gutenberg-Jahrbuch 2002, S. 110–123: [Venedig: Peregrino Pasquale und Dominicus Bertochus, 1492].
Anm. 2. Vgl. auch Bošnjak in Beiträge zur Inkunabelkunde 3.F.8(1983) S. 92–93 u. Tandarić in Slovo 34(1984) S.125–157. — Zum Ex. Città del Vaticano BVat s. Anm. zu Nr 5171.
Faks. Brevijar po zakonu rimskoga dvora, 1491. Zagreb: Graf. Zavod Hrvatske, 1991.
Bošnjak 39. IGICorr 2142A. ISTC ib01126400.
Città del Vaticano BVat
(Fragm. 6 Bl.). Venezia BNMarc
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05171 Breviarium Romanum, kroat. Hrsg. Blaž Baromić. Venedig: Andreas Torresanus, 13.III.1493. 
544 Bl. [8]a–z⁊ꝝaa–ii⁸kkll–zz⁸⁊⁊⁸⁸ꝝꝝ⁸aaa–eee⁸fffggg–mmm⁸¹²〈ⰰⰱⰲⰳ〉⁸. Gez. [8]ⰰ–····[20]. 2 Sp. 32–33 Z. Typ. 9*:92G, 13*:63 glagol., 23:80G. Init. d, h, s. Rubr. ϰ, π. DrM IV. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot (E²) Ⱀⰲⰰⱃⱐ ⰻⰿⰰ ⰶⱀⰻ · ·ⰰ·ⰾⱆⱀⰰ ·ⰼ · … Endet Bl. 7 Z. 33, rot ⰾⱆⱀⰰ ⱎⰰⱅⱃⰵ ⱎⰰⰸⰴⰰ ⱂⱁⱄⱁⰻ ⰾⱆⱌⰻⰻ ⰲⱂⱃⰲⱆ ⱄⱃⱑⰴⱆ.  Bl. 8a ⁌ ⱁⰲⰋⱈⱐ ⱄⰾⱁⰲⱐ · ⰶ·ⰵⱄⱆ ⰴⱀⰻ ⱀⰾⱀⰻ. … Bl. 9aα mit Sign. a u. Blz. , rot ⁌ Ⰲⰻⰿⰵ ⰶⰻⰵ ⰻ ⰱⰶⱀⰵ ⰻ  ⱃⰻⰵ ⰰⱀⱐ · ⱂⱁⱅⰻⰵ ⱂⱄⰾ  ⱃⰰ ⱂⱁⰸⱀⱆ ⱃⰻⰿⱄⰽⰵ ⱌⰽ  ⰲⰵ ⰻ ⰻⱀ ⰻⱋⰻ ⰲⱀⰾⱓ ⱂⱁ  ⱁⰽⰱⰻ ⰵⱂⰻⱇⱀⰻⰵ ⰰⱐ. () schwarz ⰰⰱⰻⱅⰵ ⱀⱆ ⱄⱄⱅⱃⱈⰿⱐ. …Sign. b [ rot] ⱄⰻⱀⱐ ⰲⰱⱃⰰⱀⰻ. [ⰲ]ⰰⰸⰿⰻ  … Endet Bl. 512aα Z. 7, rot … ⰲⰻⰼⱐ ⱃⱆⰱⱃⰻⰽⰵ ⱀⰰⰲⰾⰰⱄⱅⰻⱅⰵ ⱀⰰⱄⰲⱁⰻⱈⱐ ⰿⱑⱄⱅⰻⱈⱐ ⱂⱁⰾⱁⰶⰵⱀⰵ. Ⱅⰻⰶⰵⰻ ⱂⱁⰿⰻⰾⱆⰻ ⱀⰰⱄⱐ. ⰱⱁⰳ  ⱆⱈⰾⰻ. ⱚⰿⰵⱀⱐ. Ⰻⱂⱃⱁⱍⰰⱑ.  schwarz ⁌ ⱄⰲⱃⱎⰵⱀⰻⰵ ⰱⱃⰲⰻⱑⰾⰻ ⱈⱃⱐⰲⰰⱌⰽⰻⱈⱐ ⱄⱅⰰⰿⱂⰰⱀⰻ ⰲⱐ  ⰱⰵⱀⰵⱌⰻⱈⱐ ⱂⱁⰿⰵⱎⱅⱃⱑ ⱚⱀⰴⱃⱑⰵ ⱅⱁⱃⰻⰶⰰⱀⱑ ⰻⰸⰰⰶⱆⰾⱑ. ⰽⱁⱃⰵⰶⰵⱀⰻ ⱂⱁⱂⱃⰵ ⰱⰾⰰⰶⰻ  ⰱⰰⱃⱁⰿⰻⱋⰻ ⰽⰰⱀⱁⰳⰻ ⱌⱃⰻⰽⰲⰵ ⱄⰵⱀⱐⱄⰽⰵ · ⱀⰰⰴⱀⰻ · ⰲ · ⰿⰻⱄⰵⱌⰰ ⰿⰰⱃⱍⰰ ·····  rot ⁌ Hunc bꝛeuiariu  īpreſſit magiſter Andreas de thoꝛeſanis  de aſula  .die. 13 marcij .1493.  β, rot ⁌ Ⰲⰻⰴⰻⰿⱁ ⰱⰻ ⰴⰰⱁⱅⰲ  ⰻ ⱂⱅⰽⱅⱐ ⰴⱁⱂⱃⰻⰲⰰⱄⱅⰲⰰ  ⰱⰻⰲⰰ ⱀⰾⱐ ⱀⰰⰻⰲⰵⱋⰵ ·  · ⰹ  ⰰⱀⰰⰻⰿⰰⱀⰵ ·  ·  · … Endet Z. 30, rot Ⰻⰽⱁ ⱅⰲⱁⱃⰵⱀⰻⰳⰴⰰⱃⱐ ⱀⰵⰸⰰⰱⰾⱆⰴⰻⰲⱐ ⰲⱀⰵⰴⰰⱈⱐ.  Bl. 512b DrM, rot  Bl. 513aα mit Sign. , rot()ⰰⱍⱃⰻ ⰳⱁ ⱂⰾⰰ ⱂⱃⰲⰻⰳⰰ ⱃⰵⰿⰵⱅⰻ. ⰽⱍⱃⱀ. ⰰⱐ  ⰽ schwarz ⱁⱃⰰ ⱀⱁⰲⰰⰳⱁ ⰲⰻⱅⰵⰶⱅⰲⰰ. … Bl. 537aα m. Sign. (²)ⱃⰻⰿⰻ ⱄⰻ ⱁⰵ ⰲⱄⰵⰿⱁ  ⰳⰻ ⱍⱀⰻ ⰵ ⱄⰻⱓ ⱀⰵⱂⱁ  ⱃⱁⱍⱀⱆ ⱆⰱⱅⰻⱌⱆ … Endet Bl. 544aβ Z. 20 …ⱄⰶⰻⱅⰻ ⰻ ⰱⰵ ⰲⱀⱁ ⰾⱓⰱⰲⰻⱓ  ⰾⱓⰱⰻⱅⰻ ⱆⱅⱑⰳⱀⱆ. ⰳⱐ ⱀⰰⱎⰻⰿⱐ ⰻⰿⱐ.  Bl. 544b leer.
Vorlage: Sibiu Brukenthal (Einzelfotos).
Inhalt: Bl. 2a: Kalendarium. — 8a: Computus. — a1a: Psalterium 〈1〉. — i1a: Proprium de tempore (Tabula Parisina). — kk1bα: Rubrica generalis vetus. — ll1a: Proprium de sanctis 〈1〉 außer 10. 45. 140; dazu 64. 128. 133. 150. 156. 161. 172. 177. Vor 25 SS. Cyri et Ioannis. Nach 28: SS. Cyrilli et Methodi. Nach 183: S. Mauri 75a. 121a. 162a statt 75. 121. 162. — ggg1a: Commune sanctorum mit Anhang b und c. — ggg8aβ: Rubrica Parisiensis de distributione dominicarum post pentecosten. — 1a: Officia annexa 11. 31. — 1a: Benedictiones variae. — 2b: Ordo matrimonium. — 3b: Ordo baptizandi. — 6a: Commune sanctorum, Anh. d. — 1a: Missae pro defunctis. — 〈ⰰⰱⰲⰳ〉1a: Ordinarium missae. — 〈ⰰⰱⰲⰳ〉3b: Missae votivae.
Anm. 1. Das vorliegende Brevier, das für die Diözese Senj (Kroatien) bestimmt ist — der Herausgeber ist Canonicus der Kathedrale zu Senj —, hat in das Proprium de sanctis die meisten der Franziskanerfeste übernommen. Der Text ist ziemlich wörtlich übersetzt, das Psalterium jedoch umgearbeitet. Das Commune sanctorum paschale (sonst Officium 45 des Proprium de sanctis) fehlt anscheinend. — Die Ligaturen der Vorlage sind in der Beschreibung aufgelöst.
Anm. 2. Im Ex. Città del Vaticano BVat ist das fehlende Kalendarium (Bl. 1–6) durch das Kalendarium Nr 0517010N ersetzt. Zum Ansteuern des Città del Vaticano-Digitalisats muss unter dem unten angegebenen Link das Menu ‘Structural information’ in der linken oberen Ecke angeklickt werden.
H 3833. Bohatta: Lit.Bibl. 214. Bošnjak 41. IGI 2142. BSB-Ink B-903. ISTC ib01126600.
Città del Vaticano BVat
(def.). London BL
(def.). Milano BNBraid
(letzte 4 Lagen fehlen). München *SB
(Bl. 1, 8 u. 524-544 fehlen). Sibiu Brukenthal (def.). Zagreb NKn
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 505-512 (Lage mmm) u. 532 fehlen, 2. Ex. Bl. 1-120, 176, 225, 240, 241, 257, 292, 381, 421, 437, 444, 453, 461, 464, 497, 505, 513-524, 533 u. 547 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 30–35 Z. Typ. 3:95G, 10:82G. Vereinzelt Min. f. Init.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
80 Bl. [a–h¹⁰]. Gez. [1].2.–80.
3. Proprium de tempore.
158 Bl. [a–h¹⁰i⁸k⁶l–p¹⁰q¹]. DoppelblKust. LagenKust.
4. Proprium de sanctis.
122 Bl. [a–l¹⁰m¹²]. DoppelblKust. LagenKust.
5. Commune sanctorum.
6. Officia annexa.
68 Bl. [a¹⁰b⁸c–g¹⁰]. DoppelblKust. LagenKust.
Bohatta: Lit.Bibl. 392. VK 288. VB² 761.10. Voulliéme: Trier 436. Wilhelmi: Greifswald 171. ISTC ib01116400.
Berlin SB
(Fragm. 2 Bl.). Città del Vaticano BVat. Erlangen UB (def.). Greifswald GeistlMin
(def.). Köln UStB (Fragm.). Mühlhausen StArch (def.). Sangerhausen K. Trier StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 34:58G. Init. kk, nn. Rotdr.
1. Kalendarium.
unbekannt.
2. Proprium de tempore.
158 Bl. A–T⁸V⁶ . Gez. [1]2–157[1].
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2aα m. Sign. A2 u. Blz. 2 ferat vltra ſacrificiū fruſtra.  Incēſu abhominatio eſt mihi rot  Miſſus eſt gabꝛiel angel ad mariā virginē … Endet Bl. 158bα Z. 24, … rot ⁊  quatuoꝛ temporibus de aduētu cum caritantur aūe maio-res: ſcilicet schwarz O ſapientia. 
3. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸ . Gez. [159]160–222.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2aα m. Sign. a2 u. Blz. 160 in ira tua coꝛꝛipias me. (M)i-ſerere [M rot] mei de q infirmus  ſu: … Endet Bl. 64bβ Z. 7 … quo tibi  puri reſonemꝯ almū pectoꝛiſ  hymnu. (G)loꝛia [G rot] patri geni-te ꝓli ⁊ tibi cōpar vtriuſ  ſemꝑ: ſpūs alme de vnus oī  tempoꝛe ſecli. Amen.
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
256 Bl. i–2⁊ꝝaa–oo⁸ . Gez. 223–477[1].
Bl. 1aα m. Sign. i u. Blz. 223, rot Incipiūt officia ꝓpꝛia de  ſcīs ꝑ anni circulū. In feſto  ſci ſaturnini marty.  Oo.  schwarz [⁵]Eus qui nos btī  ſaturnini martyris tui concedis  natalitia ꝑfrui: … Endet Bl. 232bβ Z. 20 … Aue  virginū gēma Katherina: aue  ſponſa regis regum gloꝛioſa  aue viua xi hoſtia tua vene  rantibus patrocinia īpetra-ta non deneges ſuffragia.  Laus deo.  Bl. 233aα m. Sign. mm u. Blz. 455, rot Incipit cōe ſcōꝝ. In nata-litijs apľoꝝ Ad veſpas ca.  schwarz [⁵]Ratres: Iā non  eſtis hoſpites et  aduene: … Bricht ab Bl. 255bβ Z. 36, rot … Ad veſperas at. schwarz Dum eſſet rex. rot s. schwarz Bi  Bl. 256 unbekannt.
Vorlage: GW–Manuskript. Praha Präm (Einzelfotos).
Praha Präm.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05173 Breviarium Romanum. Zaragoza: Georg Coci und Genossen , 7.IX.1499. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 6:75/76G(?). Init. c, d, g, n. Rubr. γ. DrM I. Rotdr.
1. Rubricae. — Tabulae.
18 Bl. ✠⁸✠✠✠✠✠⁶ . 1 Hlzs.
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
252 Bl. a–h⁸i⁶k–zaa–hh⁸ii⁶ . Gez. I–CCLII. 1 Hlzs.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum. — Officia annexa.
286 Bl. A–ZAABB⁸CC⁶DD–II⁸KK¹²LLMM⁸NN. Gez. I–CCLXXXIX [m. Fehlern].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Madrid BN (Digitalisat).
Haebler 83.5. IBE 1191. Bod-inc B-526. ISTC ib01116600.
Madrid BN. Oxford Bodl (def.). Palma de Mallorca Zisterz.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05174 Breviarium Romanum. Hrsg. Rubertus de Regio. Venedig: Nicolaus Girardengus, 22.VII.1490. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 3:62G mit zweierlei Min.. Init. b, c. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
64 Bl. [A⁸]B–D⁸[E⁸]F–H⁸ . 
3. Proprium de tempore.
202 Bl. aa–zz⁊⁸¹⁰ . 
4. Proprium de sanctis.
160 Bl. A–IkL–U⁸ . 
5. Commune sanctorum.
52 Bl. a–e⁸f¹² . 
H 3914. Bohatta: Lit.Bibl. 435. IGI 2131. Pell 2934. CIBN B-790. ISTC ib01116500.
Brescia BQuerini (def.). Manchester RylandsL
(Perg.). Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05175 Breviarium Romanum (compendium). Hrsg. Baptista Panetius. Ferrara: Laurentius de Rubeis, auf Veranl. des Ercole d’Este, Herzog von Ferrara, 18.X.1492. 
2 Sp. 25 Z. Typ. 2:81G, 3:63G, 4:145G. DrM II. Rotdr.
1. Praefationes. — Kalendarium.
12 Bl. [ab⁸]. 
2. Psalterium.
52 Bl. aa–ff⁸gg. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
118 Bl. a–o⁸p⁶. 
4. Commune sanctorum.
36 Bl. A–D⁸E. 
Anm. 1. ISTC: “The second papal bull granting indulgences for use of the text is dated 23 Dec. 1492; the preliminaries may have been issued later than the body of the book (cf. A. Nuovo, Il Commercio librario a Ferrara tra XV e XVI secolo (Florence, 1998) p. 67 n. 24)”.
Anm. 2. Quaritch (London) Oktober 2002 Nr 12 (Perg.).
Reproduktionen: New Haven UL (Digitalisat).
H 11973. Bohatta: Lit.Bibl. 52. 441. IGI 6964. Chantilly 336. ISTC io00049500.
Bologna BU
(Perg.). Chantilly MConde
(Perg.). New Haven UL
(Perg. Bl. 1–4 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05176 Breviarium Romanum. [Lyon: Jean Trechsel, um 1495]. 
4 Bl. MMij MMiij. 2 Sp. 32 Z. Typ. 11:45G. Init. b, f. Rotdr. KolTit.
Bohatta: Lit.Bibl. 257. Pell 2972.
05177 Breviarium Romanum. [Venedig, um 1500]. 
8 Bl. 58⁸ . Gez. 455(?)–462. 2 Sp. 35 Z. Rotdr. KolTit.
Bohatta: Lit.Bibl. 84. Pell 2957.
Anm. kein Material vorhanden
Anm. kein Material vorhanden
14 Bl.
Anm. kein Material vorhanden
Breviere der Orden
Vorbemerkung
In diesem Abschnitt sind die Breviere aller Orden zusammengefasst, soweit sie nicht etwa, wie die Franziskaner und einige Orden mit Augustinerregel, das Breviarium Romanum übernommen haben. Nur ein Teil dieser Breviere, nämlich diejenigen, die auf der Regel des hl. Benedikt fussen und demgemäss 12 statt 9 Lektionen haben, wird mit‛Breviarium monasticum’ bezeichnet.
Zu den einzelnen Teilen ist als Besonderheit der Ordensbreviere folgendes zu bemerken:
Das Kal. enthält stets die Festgrade.
Die wechselnde Verbindung des Ps. mit Lit., Hymn., Cant. oder anderen Stücken ist zu den einzelnen Orden bezw. Ausgaben vermerkt, ebenso der Umfang des PT und PS.
Die Rubr. gen. ist besonders häufig in einzelne Rubrikengruppen (z. B. Rubr. adv., Rubr. fest., Rubr. officii agendi [Vorschriften über das Sonntagsofficium])-aufgelöst.
Breviarium Benedictinum
Die einzelnen Kongregationen benutzen eigene, voneinander aabweichende Breviere.
Das PT reicht (bei geteilten Brevieren mit Teilung zum Ostertermin) von Dom. I. Adv. bis Dom. XXIII post Trin. (Nur die Breviere der Bursfelder Kongregation haben, jedoch nicht im Lectionarium, Officia für Dom. XXIV bzw. XXV post Trin. beigefügt.)
Das PS reicht von S. Saturnini 29.XI. bis S. Katharinae 25.XI., in den Brevieren der Bursfelder und der Melker Kongegration von Vigilia S. Andreae 29.XI. bis S. Andreae.
 
05178 Breviarium Benedictinum congregationis Bursfeldensis. [Köln: Johann Koelhoff d.Ä., [nicht vor August 1486, nicht nach August 1488] [vielmehr 1488]. 
Typ. 17:86G. Init. a, b. Rubr. α. Rotdr.
1. Breviarium exceptis lectionibus.
258 Bl. a–i⁸k–p⁶⁸q⁸r¹⁰〈i–v〉t–zaa–hh⁸ii⁶kk⁸. 26 Z.
2. Lectionarium. Pars hiemalis.
334 Bl. A–ZAA–SS⁸TT⁶. 25 Z.
3. Lectionarium. Pars aestivalis.
340 Bl. (A)–(Z): (Lombarden) A–K⁸L⁶M–P⁸Q⁶R–U⁸. 26 Z.
Anm. Auf dem Bursfelder Generalkapitel am 27.–29. August wurde Johann Koelhoff beauftragt, die vorliegende Ausgabe zu drucken. Zur Zeit des Generalkapitels in Erfurt am 24.–26. August lag sie bereits fertig vor.
C 1253. Bohatta: Lit.Bibl. 46. 110. 304. 382. 600. 721. ILC B36. CA 366. Ce³ B-1127. Pell 4370. VB 816. CIBN B-792. Borm: IG 605. Embach: Trier 53. Finger: Düsseldorf 254. Madsen 894. Oates 566. Voulliéme: Trier 492. ISTC ib01127000.
Bamberg SB (def.). Berlin *SB†
. Cambridge UL (1, Perg.). Darmstadt ULB (def.). Düsseldorf ULB (1, def.). Ebstorf Kl (3., unvollst.). Halle ULB (3, Perg.). Hannover StB (def.). København KglB (Perg.). Loccum KlosterB (2.3). Mainz *GutenbergM
(2.3.). Münster ULB. New York UnionTheolSem (2). Paris BN (Perg. def.). Trier DomB (def.), StB. Washington (D.C.) LC (3). Wolfenbüttel HerzogAugustB (4 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 21 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 u. 38 Z. Typ. 10:210G, 12:84G, 13:72G, 14:72G. Init. c, d, f, i, k. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium. 20.VIII.1493. 
16 Bl. [a⁸bc¹⁺¹d²]. 
2. Proprium de tempore.
112 Bl. a–o⁸. Gez. Foliū I–CXI[1].
3. Psalterium.
86 Bl. Aa–Kk⁸Ll⁶. Gez. Folium I–LXXXVI.
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
68 Bl. A–H⁸I. Gez. Foliū.I.–LXVII[1].
5. Pars aestivalis. Kalendarium. 13.VIII.1493. 
6. Proprium de tempore.
88 Bl. Ab–l⁸. Gez. Foliū I–LXXXVII[1].
7. Psalterium.
88 Bl. Aa–Ll⁸. Gez. Folium I–LXXXVIII.
8. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
110 Bl. A–N⁸O⁶. Gez. FoliūI–CVIII[2].
CR 1255. Bohatta: Lit.Bibl. 119. Baumann: Stuchs 54. 55. Ce³ B-1128. IGI 2075. VB 1907.7. Pr 2272. 2273. BMC II 469.IA 8085. Bod-inc B-527. Borm: IG 606. Collijn: Stockholm 1174. Embach: Trier 54. Ernst: Hildesheim I,1 126. Hartig: Paderborn 156. Scheidegger-Tammaro 321. Voulliéme: Trier 1156. ISTC ib01128000.
Bamberg SB (2). Berlin *SB
(2 Ex., 1. Ex. nur Pars aestivalis, 2. Ex. Perg.). Dessau LB (z.Z. Moskva GosB). Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB) (def.). Fulda ZBFranzisk (2). Hildesheim DomB (1). Karlsruhe LB
(2 Ex., 1. Ex. 1.3, 1: Bl. 1 u. 9 fehlen, 3: Bl. 65-86 fehlen, 2. Ex. 3, Bl. 63–86 fehlen). Koblenz Gy (2). London BL
(2). Milano BNBraid (1). New York UnionTheolSem (1). Oxford Bodl (1, Perg.). Paderborn AkadB (def.). Stockholm KglB (2). Stuttgart LB
. Trier DomB (1), StB. Washington (D.C.) LC (1). Wolfenbüttel HerzogAugustB (2). Würzburg UB
(1). Zürich ZB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 23 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05180 Breviarium Benedictinum congregationis Bursfeldensis. Mit Beig. von Johannes Trithemius. Speyer: Peter Drach, [nicht vor 1.VII.1496, nicht nach 30.VII.1498]. 
1 u. 2 Sp. 34 Z. Typ. 16:71G, 19:155G. Init. f, s. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
20 Bl. [a⁸]〈j ij〉〈ij iij〉 1+1 1+1. 
2. Psalterium.
82 Bl. a–i⁸k¹⁰. Gez. I–LXXXII.
3. Proprium de tempore.
102 Bl. a–m⁸n⁶. Gez. I–CI[1].
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
62 Bl. aa–gg⁸hh⁶. Gez. Folium.I.–LXV[1] [mit Fehlern].
5. Pars aestivalis. Kalendarium.
[a⁸]〈j ij〉〈ij iij〉 1+1 1+1. 
6. Psalterium.
a–i⁸k¹⁰. 
7. Proprium de tempore.
80 Bl. A–K⁸. Gez. I–LXXIX[1].
8. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
100 Bl. AA–LL⁸MM¹². Gez. I–CI[1] [mit Fehlern].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Berlin SB (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 109. 113. Ce³ B-1129. Pell 2959. VB 2026.3. Pr 2392. BMC II 500.IA 8641. Kind: Göttingen 931. Madsen 895. Oates 1124. Ohly-Sack 712. Voulliéme: Trier 1228. ISTC ib01129000.
Bamberg SB. Berlin *SB
(def.). Cambridge UL (def.). Ebstorf Kl (Fragm.). Frankfurt (Main) PhilosTheolHochSch. Göttingen SUB (def.). København KglB. London BL
. New York UnionTheolSem. Regensburg SB (def.). Trier Sem (def.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 6:76G. Init. m, r. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Proprium de tempore.
212 Bl. 1–9¹²10⁸11–18¹². 
3. Psalterium.
72 Bl. a–f¹². 
4. Proprium de sanctis.
143 Bl. A–L¹²M¹¹. 
5. Commune sanctorum.
52 Bl. AA–BB¹²CC¹⁶DD¹². 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 86.
Bohatta: Lit.Bibl. 115. CIH 814. IGI 2076. Pell 2958. CIBN B-793. Pr 4388A. BMC V 284.IA 20524. Chantilly 333. ISTC ib01129100.
Chantilly MConde
(Perg.). Esztergom BMetr (def.). London BL
(3, Perg.). Mantova BCom (def.). Paris BN (Perg., def.). Parma BPalat (Bl. 491 fehlt). Treviso BCom (Perg. def.). Tübingen *UB
(2–5).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05182 Breviarium Benedictinum congregationis S. Iustinae. Hrsg. Thomasius monachus. Venedig: Erhard Ratdolt [mit dem Druckmaterial des Andreas Torresanus], 30.IV.1483. 
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Proprium de tempore.
176 Bl. A–Y⁸. 
3. Psalterium. — Proprium de sanctis.
190 Bl. a–g⁸h⁶i–z⁊⁸. 
4. Commune sanctorum.
46 Bl. aa–ee⁸ff⁶. 
H 3803. Bohatta: Lit.Bibl. 116. Pell 2961. IGI 2077. CIBN B-794. Collijn: Uppsala 378. ISTC ib01129200.
Berlin Kupferstichkab
(Perg.). Città del Vaticano BVat
(Perg.). Milano BNBraid. Ottobeuren Benedikt (def.). Paris BN (Perg.). Uppsala UB (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05183 Breviarium Benedictinum congregationis S. Iustinae. Mit Beig. von Johannes Britannicus. Hrsg. Guiniforte Boccaccino. Brescia: Jacobus Britannicus, 17.IV.1488. 
544 Bl. [✠⁸A]a–z⁊ꝝA–Zaa–rr⁸s. 2 Sp. 33 Z. Typ. 14:83G. Init. m, n. DrM des Angelus Britannicus. Rotdr.
H 3804. Veneziani: Brescia 101. Bohatta: Lit.Bibl. 117. BSB-Ink B-852. ISTC ib01129300.
Ampleforth Benedikt. München SB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05184 Breviarium Benedictinum congregationis S. Iustinae. Mit Beig. von Nicolaus Botanus. Hrsg. Guiniforte Boccaccino. Brescia: Boninus de Boninis, 10.III.1489. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 12:58G, 13:74/75G. Init. g. Rubr. x. DrM I. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. 1¹². 
2. Proprium de tempore.
196 Bl. a⁸b–q¹²r⁸. 
3. Psalterium.
68 Bl. A–E¹²F⁸. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
186 Bl. 1–14¹²15⁸16¹⁰. 
C 1254. Bohatta: Lit.Bibl. 118. Pell 2962. CRF V 221. CRF XI 274. ISTC ib01129400.
Le Mans BMun (def.). Lyon BMun.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05185 Breviarium Benedictinum congregationis S. Iustinae. Hrsg. Cyprianus monachus. Venedig: Andreas Torresanus, 22.IX.1492. 
496 Bl. (K)(L)⁸✠¹⁰1–25⁸26⁶27–35⁸3637–52⁸53¹⁰54–59⁸60¹⁰. Gez. j–76. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 9:93G, 10*:58G. Init. d, f. Rubr. α. DrM IV. Rotdr.
Anm. Blz. unterhalb des Satzspiegels.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
BMC XII 22. ISTC ib01129500.
London BL
(Bl. 12 u. 13 fehlen). Tübingen UB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [16]i–427[1] [mit Fehlern]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 3:74G, 8:93G, 16:92G gemischt, 11:180G. Init. c, e. Rubr. γ, η. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. ✠⁸. 
2. Proprium de tempore. — Psalterium.
264 Bl. a⁸b–p¹²q.qq⁸r–y¹². Gez. [8]i–252 [mit Fehlern].
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
176 Bl. A–I¹²KL⁸M–O¹²PQ⁸. Gez. 253–427[1].
H 3805. Bohatta: Lit.Bibl. 121. ÖNB-Ink B-661. ISTC ib01129600.
Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 31 Z. Typ. 2:97G, 3:97G. Init. b, c. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. A⁸. 
2. Proprium de tempore.
224 Bl. a–r⁊ſs–z⁊ꝝ⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Jncipit bꝛeuiariū per totū anni circulū m rituz ⁊  oꝛdinē monialiū ſcī Lau-rentij de Venetijs. vz. re-gule ⁊ oꝛdinis ſcī Bene-dicti abbatis. Dica pꝛīa  de aduētu ad veſꝑas at.  schwarz Regnum tuū. rot s. schwarz Confiteā-tur. rot Capitulum.  schwarz (s)Cientes  quia ho-ra eſt iaz  nos de ſōno ſurgere. … Endet Bl. 224bβ Z. 31, rot Jncipit pſalmiſta. 
3. Psalterium. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
428 Bl. aa–zz⁊⁊ꝝꝝA–Z⁸AA¹⁰BB⁸CC¹²DD⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. aai (B¹)EATUS [B rot]vir  ꝗ non abijt in  cōſilio īpiorū:  ⁊ in via peccatoꝝ nō ſtetit.  … Endet Bl. 428aβ Z. 7, rot Ad laudē ⁊ gloriam omnipotētis dei ⁊ ſui glorioſi martyris beati laurētij  finitum eſt hoc opus. Jmpreſſum Venetijs per ſo-lertem virum Antonium  bergomenſez de zanchis  Anno di .M.cccc.xcvij.  die o .xxij. mēſis martij.  Regnante inclyto principe Auguſtino Barbadi-co Venetiarum duce.  Bl. 428b leer.
H 3925. C 1256. R 85. Bohatta: Lit.Bibl. 114. 458. Ce³ B-1131. IGI 2079. VB² 4524.5. Bohatta: Parma 513. ISTC ib01131000.
Baltimore ArtM. Berlin *SB
. Vicenza BBertol.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05188 Breviarium BenedictinumMellicense. Nürnberg: Georg Stuchs, 23.II.1500 [vielmehr 24.II.1500]. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 11:168G, 12:84G, 13:72G. Init. c, d, f, h. Rubr. β, γ. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica officii BMV.
4 Bl. [4]. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
260 Bl. a–z⁊aa–ff⁸gg. 
4. Commune sanctorum.
76 Bl. A–I⁸K. 
5. Psalterium.
118 Bl. Aa–Oo⁸Pp⁶. 
6. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
7. Tabula impositionis historiarum.
8 Bl. [a⁸]. 
8. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
306 Bl. aa–zz⁊⁊aaa–lll⁸mmm¹⁰. 
9. Commune sanctorum.
72 Bl. A–I⁸. 
10. Psalterium.
120 Bl. Aa–NnOOPP⁸. 
Zur Datierung: Datierung auf den 24.II., da in Schlaltjahren der Matthiastag auf den 25.II. fällt.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9).
HC 3807. Bohatta: Lit.Bibl. 124. Baumann: Stuchs 97. CBB 870(II). Ce³ B-1130. CIH 815. IGI 2080. Pell 2960. VB 1909.6. BSB-Ink B-854. CIBN B-795. Hubay: Augsburg 472. Hubay: Neuburg-Ottobeuren 99. Kind: Göttingen 932. Madsen 896. ÖNB-Ink B-662. ISTC ib01130000.
Andechs Benedikt. Augsburg SStB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Fragm.). Baltimore ArtM (1). Berlin *SB
. Brugge Sem (2, def.). Göttingen SUB (1). Heiligenkreuz Zisterz
. København KglB (def.). Melk Benedikt (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Milano BNBraid. München SB
(5 Ex.). Ottobeuren Benedikt. Paris BN (def.). Salzburg BenediktPeter. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Lambrecht Benedikt (def). Seitenstetten Benedikt
(def.). Washington (D.C.) LC (2). Wien NB
(def.), Sem
(def.). Wilhering Zisterz
. Wittenberg *LutherHs
.
Gesamtüberlieferung: 28 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [12]1–423[5] [mit Fehlern]. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 10*:58G, 16:92G. Init. b, f, g, h, i. Rubr. δ. DrM IV. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubricae.
4 Bl. ✠. 
3. Proprium de tempore.
182 Bl. a–y⁸z⁶. Gez. i–i82.
4. Psalterium.
68 Bl. A–H⁸I. Gez. i83–250.
5. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
176 Bl. AA–PP⁸QQ¹⁰RR–UU⁸XX¹⁰YY. Gez. 25i–423[5] [mit Fehlern].
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2) (3), (4), (5).
H 3865. Bohatta: Lit.Bibl. 308. IGI 2078. BSB-Ink B-853. ISTC ib01130400.
München *SB
. Poppi BCom (def.). Roma BAlessandr
. Würzburg UB
(2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
434 Bl. [a]¹²b–u⁸(x)⁸aa⁸A⁸B⁸AA–HH⁸ab⁸ac⁸ad⁸ae⁸af⁸ag⁸ah⁸ai⁸ak⁸al⁸am⁸an⁸ao⁸ap⁸aq⁸ar⁸⁸[D⁸]E–G⁸. 2 Sp. 34 Z.
Bl. 1a leer Bl. 1b A feſto ſtelle numerando perfice lunam.  Poſt quatraginta dies ibi ſeptuageſima fiet.  … Bl. 2a, rot Annus habet ebdomadas lij. et vnu diem. ⁊ habet dies  .ccclxv.  Ianuarius habet … Bl. 11b Z. 14 … Ad laū. ⁊ ꝑ horas schwarz Iuđa ⁊ ieľ Bl. 12a Regiſtrum huius breuiarij  Bl. 12b leer, Sign. b, rot (I)N nomine ſanctiſſime et indiuidue trinitatis ⁊ beate ꝟginis Marie ac almi cōſeſſoris  xi beati Bdicti pis noſtri totiuſ curie triūphantis. Incipit  ordo breuiarij ſecūdu ritū monachorū ſacri ordinis montis oliueti. In primo ſabbato de aduentu ad veſperas Capitulum.  schwarz Ratres. Sciētes quia hora  eſt ia nos de  ſomno ſugere  Bl. 195bβ Z. 22 … Magnificetur ds ſuper terminos iſrael.  FINIS.  Bl. 196 leer Bl. 197aα m. Sign. AA, rot In nomine domini amen.  Incipit ordo pſalterii ſecundum  morē monachorū ſancte Marie  montis oliueti ordinis ſancti Be nedicti. Feria ſecūda ad prima ymnus.  schwarz Am lucis orto ſydere deū  precemur ſupplices vt in  diurnis actibus nos ſeruet  … Bl. 264bβ Z. 18, rot … ſcilicet schwarz Oculi omniū in te ſperāt etc.  rot Explicit pſalterium vnacum  hymnis. Laus deo.  Bl. 265 leer Bl. 266aα, rot In nomīe ſanctiſſime trinitatis btiſſime virginis Marie ſancti Iohannis baptiſte ac beatiſſimi patris nīi Benedicti totius curie celeſtis. Incipiūt feſtiuitates ſanctorū ꝑ anni circulu  In ſctī Saturnini mis Oo.  schwarz Eus qui nos  beati Saturnini martir  tui concedis  natalicio ꝑfrui: … Bl. 394aβ Z. 25 deneges ſuffragia. rot Oratio. schwarz Deus qui dediſti legem moiſi.  rot Explicit ꝓprium ſanctorum.  Bl. 394b leer Bl. 395a m. Sign. C, rot Incipit cōmune ſanctorum.  In natalitijs apoſtolorum.  Ad ueſperas capitulū.  schwarz(f)Ratres. Iam  nō eſtis hoſpites et aduene: … Bl. 434aβ Z. 7 … ⁊ gratum fuerit diuine maieſtati. In  nomine patris ⁊ filij et ſpiritus  ſancti. Amen. Sit laus deo.  Bl. 434b leer
Vorlage: Accurti.
Anm. 1. Vgl. Scapecchi, Piero: Due precisazioni sulle edizioni quattrocentesche del Breviario olivetano (ISTC ib01130300) e di quello camaldolese (ISTC ib01132000). In: La Bibliofilía 120(2018) S. 399–403.
Anm. 2. Zum Drucker vgl. Böninger, Lorenz: Un’ aggiunta agli annali tipografici di Pisa. Gregorio di Nanni di Gente e la Stampa del Breviario di Monteoliveto (1486–1487). In: La Bibliologia 15(2020) S. 33–44.
Accurti II 82. ISTC ib01130300.
Poppi BCom
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 Z. Typ. 2:78G, 3:140G. Init. d, e, f, h. Rubr. α. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
2. Proprium de tempore.
192 Bl. a–z⁊⁸. Gez. .j.–clxxxx[2].
3. Psalterium. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
402 Bl. A–XAA–XXAa–Gg⁸Hh¹⁰. Gez. j–ccccij.
Reproduktionen: Gerona BP (Digitalisat).
HC 3806. Bohatta: Lit.Bibl. 123. Haebler 77. IBE 1183. Oates 4057. ISTC ib01130200.
Cambridge UL (def.). Gerona BP
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Birgittinum
5 Sp.114a Breviarium Birgittinum. Lübeck: Steffen Arndes, Januar 1492. 
H 3810. Bohatta: Lit.Bibl. 141.
Ist Verwechslung mit der Ausgabe vom 28.I.1512 (VD16 B 8216).
Breviarium Camaldulense
05191 Breviarium Camaldulense. Hrsg. Petrus Delphinus. Florenz: Antonio Miscomini, 13.IV.1484. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 4:80R, 6:60G. Init: 2 Grössen. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
64 Bl. A–D¹²EF⁸. 
3. Proprium de tempore.
156 Bl. a–n¹². 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
166 Bl. aa–nn¹²oo¹⁰. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Res.Publ. Unit 71.
C 1260. Bohatta: Lit.Bibl. 150. Ce³ B-1132. Pr 6146. BMC VI 638.IA 27171. ISTC ib01132000.
London BL
(Perg. Bl. 8 u. 229 fehlen). New York MorganL (Perg.). Venezia MCorrer (Bl. 1 fehlt). Williamstown ChapinL (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Carmelitanum
Es gibt zwei Ausgaben des Karmeliterbreviers: die niederländisch und die italienische Ausgabe.
In beiden Ausgaben reicht das PT von Dom. I. Adv. – Dom. XXV post Trin. Es wird stets beschlossen von dem Off. Resurrect. Domini und dem Off. dedic. eccl.
Dem Ps. folgen in den niederländischen Ausgabe: Lit., Off. defunct. u. Hymn.; in der italienischen Ausgabe: Lit., Off.BMV. in sabb., Ps. gradual., Off.BMV. parv., Off. defunct. EIn besonderer Hymn. ist hier nicht vorhanden; vielmehr sind die Hymnen in die Propria und das CS eingearbeitet.
Das PS reicht in der niederländischen Ausgabe von S. Saturnini 29.XI. bis S. Lini 26. XI., in der italienischen Ausgabe von S. Anastasiae 25. XII. bis S. Thomae ap. 21. XII.
Den CS folgen in der niederländischen Ausgabe: Off. BMV. in sabb., Off. BMV.parv., Suffr., Ps. gradual., Completorium, Itin.; in der italienischen Ausgabe: Suffr., Ord. ung. infirm.; Ord. commend. anim., Ord. sepult., Ord. sepult. parvul., Form. absol., Benedict. var., Form. absol. ordinis Carmelit., Ordo adhibendus contra aereas tempestates, Modus recipiendi novitios, Modus faciendi professionem, Benedict. et exorc. sal. et aq., Benedictio aquae S. Alberti, Itin., Benedict. mens.
In der niederländische Ausgabe findet sich eine ausführliche Rubrica generalis, in die folgende Stücke eingefügt sind: Benedict. matut., Benedict. mens., Forma confess. Auf diese folgen: Orationes aliquorum SS. extraordinariorum, Benedict. et exorc. sal. et ap., Excerptum ex Sixti pp. IV. bulla indulgentiarum Maris magni, Excerptum de festis ex statutis capituli generalis Brixiae a. 1478 habiti. In der italienische Ausgabe steht statt dieser eine andere Rubr. gen., in die gleichfallsdie Benedict. matut. eingefügt sind und die u.a. die Rubr. officii divini a capitulo generali Montispessulani a. 1369 ordinata enthält. Dieser ist ein vom Herausgeber für 2 Ordensbrüder am 24. V. 1490 zu Nuvolaria ausgestellte Formula testimonialis fratrum itinerantium (als Beispiel einer solchen formula) beigegeben.
Die Beigaben und Abtrennungen sind im folgenden nicht besonders erwähnt.
 
05192 Breviarium Carmelitanum. Hrsg. Valentinus Coloniensis. Brüssel: [Fratres vitae communis ], 16.V.1480. 
2 Sp. 36 Z. Typ. 4:81G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Proprium de tempore.
156 Bl. [a–s⁸t¹²]. 
3. Psalterium.
64 Bl. [a–h⁸]. 
4. Commune sanctorum.
32 Bl. [a–d⁸]. 
5. Proprium de sanctis.
176 Bl. [a–t⁸v¹²xy⁸]. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
H 13504. HC 3815. Bohatta: Lit.Bibl. 155. 951. CA 364. ILC 461. CBB 4249. IDL 1031. Pell 2964. CIBN B-796. Pr 9331. BMC IX 172. Amelung: Niederländische Inkunabeln 16. Hubay: Augsburg 473. Oates 3849. ISTC ib01132100.
Augsburg SStB. Bamberg SB. Brussel BR. Cambridge UL (def.). Darmstadt ULB. Fribourg BCantU. Haag KglB. London BL
. Mainz GutenbergM. Manchester RylandsL
. Paris BN. Stuttgart LB
. Würzburg UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
566 Bl. kl'⁸[4]1⁸2¹⁰〈a aa〉bc⁸d–n¹²o–zaa–gg⁸hh⁶ii–zzA–P⁸Q¹⁰. Gez. [30]1–532 [mit Fehlern]. 2 Sp. 32 Z. Typ. 4:76G, 10:65G. Init. s, u. Rotdr.
HR 3816. Bohatta: Lit.Bibl. 157. IGI 2084. VB 284.15. ISTC ib01132200.
Bamberg SB. Berlin *SB
. Heilbronn StArch. Milano BNBraid (def.). Stuttgart LB
.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Rubrica generalis.
10 Bl. ✠¹⁰. 
3. Psalterium.
68 Bl. a–g⁸h¹². 
4. Proprium de tempore.
160 Bl. aa–vv⁸. 
5. Proprium de sanctis.
120 Bl. A–P⁸. 
6. Commune sanctorum.
28 Bl. AA–BB⁸CC¹². 
Bohatta: Lit.Bibl. 156. IBE 1187. ISTC ib01132150.
Sevilla BU
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05195 Breviarium Carmelitanum. Hrsg. Johannes Maria de Poluciis. Venedig: Andreas Torresanus, 6.XII.1490. 
520 Bl. A–C⁸Da–i⁸kl–z⁊ꝝaa–gg⁸hhii–zz⁊⁊ꝝꝝaaa–ddd⁸eee⁶fff–kkk⁸lll⁶. 2 Sp. 35 Z. Typ. 10*:58G, 13:56G. Init. d, f, g. Rubr. α. DrM IV. Rotdr.
HR 3817. Bohatta: Lit.Bibl. 158. CBB 872. IBE 1188. IGI 2085. CRF XIII 567. ÖNB-Ink B-664. ISTC ib01132500.
Brugge Karm. Ferrara BCom. Pamplona Erzbisch (def.). Strasbourg Sem (def.). Stuttgart LB
(def.). Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05196 Breviarium Carmelitanum. Hrsg. Johannes Maria de Poluciis. Venedig: Andreas Torresanus, 1.II.14
95
96
Gez. [18]i–408. LagenKust. 1 u. 2 Sp. 49 Z. Typ. 3:74G, 8:93G, 11:180G. Init. b, e. Rubr. α, δ. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. 〈1–3〉⁶. 
2. Rubrica generalis.
12 Bl. ✠¹². 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
234 Bl. a–c¹⁰d⁸e–y¹⁰z⁊⁸. Gez. i–234.
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
174 Bl. A–N¹⁰O¹²PQ¹⁰R¹². Gez. 235–408.
Reproduktionen: Zaragoza BU (Digitalisat).
HC 3818. Bohatta: Lit.Bibl. 159. Ce³ B-1133. IBE 1189. IGI 2086. Pell 2965. CRF VI 489. Ohly-Sack 713. Voulliéme: Bonn 286. ISTC ib01133000.
Amherst C. Bamberg SB. Bloomington LillyL. Bonn ULB
(def.). Frankfurt (Main) UB. Mantova BCom. Milano BNBraid. Nürnberg StB
. Paris Mazarin. Roma CFranzisk. Tübingen UB
. Zaragoza BU
.
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Cartusianum
Die Anordnung der Ausgabe ist aussergewöhnlich; die Teile, aus denen sich das Offizinum zusammensetzt, stehen nämlich für dea ganze Jahr geschlossen zusammen.
Dem Ps. folgt, nach den üblichen Beigaben, die Sammlung der Capit. und Orat. für das ganze Jahr.
Das daran anschliessende Anipharium enthält die Antiph. (mit Responsorien und Versikeln), geordnet nach den Festkreisen des Kirchenjahres, und zwar die des PT abwechselnd mit den entsprechenden Abschnitten des PS (Adv.–LXX. S. Antonii abb. 17.I. – Annunt. BMV. 25. III.; LXX. – ante Ascens., Benedicti 21. III. – Invent. S. Crucis 3. V. unter EInschluss des CS pasch.; Ascens-–Adv.; S. Iohannis Bapt. 24. VI. – S. Thomae ap. 21. XII., dazu Off. dedic. eccl. und CS.
Das Lectionarium dagegen biete die übliche Anordnung PT, PS, Off. dedic. eccl. Für das CS fehlen die Lektionen.
05197 Breviarium Cartusianum. Hrsg. von der Kartause Padua. Venedig: Andreas Torresanus, 5.V.1491. 
1 u. 2 Sp. 35 Z. Typ. 10*:58G. Init. d, f. Rubr. α, δ. DrM IV. Rotdr.
1. Kalendarium.
24 Bl. A–C⁸. 
2. Psalterium. — Orationale.
110 Bl. a–n⁸o⁶. 
3. Antiphonarium.
94 Bl. aa–ll⁸mm⁶. 
4. Lectionarium.
148 Bl. aaa–qqq⁸rrrsss¹⁰. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4).
HR 3819. Bohatta: Lit.Bibl. 163. Renouard S. 288.7. Ce³ B-1134. CIH 815a. IBP 1268. IGI 2088. Pell 2966. CRF V 222. CRF XIII 568. VB 4004. BSB-Ink B-856. CIBN B-797. Ernst: Hildesheim II,5 7. Rhodes: Oxford 440. Voulliéme: Trier 1981. ISTC ib01134000.
Barcelona MArt
(def.). Basel UB. Berlin SB
(2 Ex., ehem. 1. Ex. seit 1921 vermisst, ehem. 2. Ex. Perg. nicht nachweisbar). Boston (Mass.) PL
(Teil 1 Bl. 1 u. Teil 4 Bl. 148 fehlen). Collepardo Abt. Erlangen UB. Frauenfeld KantB. Hildesheim StB (def.). Le Mans BMun. London VictoriaAlbertM. Los Angeles UCaliforniaL (def.). Milano BNBraid (2 Ex., 1. Ex. def.). München *SB
. New York MorganL. Oxford KebleC. Paris BN (2 Ex., 1. Ex. Perg. Bl. 1–24 fehlen, 2. Ex. Perg. 1 fehlt). Parkminster Kart. Sankt Petersburg NB. Strasbourg CWilhelm (Tit. fehlt). Trento BFeininger (def.). Trier StB. Wrocław Kap.
Gesamtüberlieferung: 25 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
H 3820. PA III 472.2614. Bohatta: Lit.Bibl. 164.
Nicht nachweisbar
Anm. kein Material vorhanden
Breviarium Cisterciense
Das Cistercienserbrevier liegt in 2 Bearbeitungen vor: in der im Auftrage des Abtes Johann von Cîteaux bearbeiteten deutschen und in der in Italien entstandenen Ausgabe.
In beiden Ausgaben reicht das PT von Dom. I. Adv. bis Dom. XXIII post Trin., und das PS entweder von S. Stephani 26. XII. bis S. Thomae ap. 21. XII. = (PS 〈a〉) oder von Vigilia S. Andreae 29. XI. bis S. Saturnini 29. XI. = (PS 〈b〉)
Die deutsche Ausgabe fügt dem Kal. folgende Stücke hinzu: Comptus, Tab. hist. (sie fehlt in Nr. 5198), Tabula minutionis, Collectae ad CS, Rub. commem. SS. Das Ps. umfasst noch Lit. und Off. defunct. (In Nr 5198 steht die Lit. am Ende.)
Dem CS folgen Off. dedic. eccl., Cant., Hymn. Die italienischen Ausgabe ist wahrscheinlich in Mailand entstanden, wie man aus dem Vorkommen der Festoffizien „In dedic. eccl. BMV. Claravall. Mediolani“ (2. V.) und „Translat. S. Ambrosii“ (7. XII.) schliessen darf.
Dem Ps. folgen in dieser Ausgabe Cant., Lit., Hymn., dem CS folgen: Off. dedic. eccl. – Benedict. et exorc. sal. et aq. – Benedict. mens. – Benedict var. – Ordo ad recipiendum novition. – Ordo professionis monachorum et monialium. – Innozenz VIII. Papst: Vollmacht zur Absolution in Reservatfällen für die Ordensmitglieder der lombardischen Kongrgation (Quia monachi), Rom, 19.IV.1490. – Formula ad impertiendam indulgentiam plenariam inarticulo mortis. – Ord. communic. et ung. infirm. – Ord. sepult. – Off. defunct. – Benedict. matut. – Benedict. var. – Itin. – Oratio ad disciplinam faciendam. – Missa BMV. – Missa de S. Bernardo. – Missa de S. Trinitate. Praefatio quotidiana, Canon missae, Praefatio in festis BMV.Hymn. in festo S. Bernardi ad completorium.
In einem besonderen Teil sind die Rubr. commem. SS., der Collectarius ad CS et PS und die Rubr. fest zusammengefasst.
Über eine dritte, für Cistercienser und Wilhelmiten zugleich bestimmte Ausgabe kann näheres nicht gesagt werden.
Andere – heute nicht mehr nachweisbare – Ausgaben, die ohne Ordensauftrag an verschiedenen Orten gedruckt worden waren, wurden durch das Generalkapital von 1504 verurteilt (s. Gregor Müller: Zur Geschichte unseres Breviers in: Cistercienser-Chronik 29 (1917) S. 133.)
05198 Breviarium Cisterciense. Im Auftrage des Abtes Johann von Cîteaux hrsg. von Nicolaus Salicetus. Korr. Johannes Falkenstein. Basel: Peter Kollicker und Johann Meister, 4.XI.1484. 
25 Z. Typ. 1:84G, 5:84G. Rotdr.
1. Kalendarium.
16 Bl. 〈2–8〉¹⁶. 
2. Psalterium.
104 Bl. A–F¹⁶G⁸. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
480 Bl. a–zaa–gg¹⁶. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Karlsruhe LB (Digitalisat).
H 3821. Bohatta: Lit.Bibl. 172. Kaufmann-Nabholz 865. Ce³ B-1135. CRF XIII 569. VB 507. BSB-Ink B-857. Borm: IG 607. Schlechter-Ries 1860. ISTC ib01135000.
Berlin *SB
. Karlsruhe LB
. Merseburg Dom (def.). München SB
. San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Schwabach K. Strasbourg BNU (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Würzburg UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05199 Breviarium Cisterciense. Im Auftrage des Abtes Johann von Cîteaux hrsg. von Nicolaus Salicetus. Korr. Johannes Falkenstein. Strassburg: Johann Grüninger, [nicht vor 1487]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:64G, 30:48G. Init. i, o. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Proprium de tempore.
164 Bl. a–e¹⁶f¹²g–k¹⁶l⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
112 Bl. aa–dd¹⁶ee⁸ffgg¹⁶hh⁸. 
4. Proprium de sanctis.
88 Bl. A–E¹⁶F⁸. 
Anm. Das Generalkapitel des Cisterzienserordens vom 3.X.1486 beauftragte den Abt Nicolaus Salicetus mit der Drucklegung von Messbüchern und Brevieren mit Psaltern (s. Commissio seu Mandatum vor dem Missale vom 4.IX.1487, HC 11279, M24139). Das Generalkapitel des nächsten Jahres, welches Mitte September zusammentrat, dankte ihm für die sorgfältige Ausführung des Druckes von ‘Missalia, Breviaria, Diurnalia et Psalteria’ (vgl. Müller, Gregor: Zur Geschichte unseres Breviers. In: Cistercienser-Chronik 29 [1917] S. 131). Diese Nachrichten mit der vorliegenden Ausgabe in Verbindung zu bringen, berechtigen folgende Tatsachen:
1. In den Beispielen der Tab. indict. Roman., welche in Nr 5198 noch fehlt, kommt das Jahr 1487 an erster Stelle vor, woraus ein Ansatz um 1487 wahrscheinlich wird.
2. Liturgische Gründe — z.B. das Fehlen der Heiligenfeste Arbogastus 21.VII. und Florentius 7.XI. (so auch in Nr 5200); die gegenüber Nr 5198 veränderte Lektioneneinteilung im Off. Visitat. BMV. 2. VII. und Off. S. Augustini 28.VIII., welche in Nr 5200 abermals abgeändert ist — verweisen die vorliegende Nr zwischen Nr 5198 und Nr 5200, also zwischen Ende 1484 und Anfang 1494.
3. Von den datierten Brevieren Grüningers weisen die aus den Jahren 1489 und 1490 die gleiche typographische Ausstattung auf.
Jedoch ist mit der Möglichkeit zu rechnen, dass hier nicht die Originalausgabe selbst, sondern eine Druckwiederholung vorliegt.
R 436. Bohatta: Lit.Bibl. 171. Ce³ B-1136. VB 2319.5. Borm: IG 608. ISTC ib01136000.
Berlin *SB
. Bonn ULB
. Chapel Hill UL. Forges-les-Chimay Trapp (def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL. Trappist Abt. Wolfenbüttel *HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35–37 Z. Typ. 15:64G, 33:64G. Init. b, i, x, hh. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
96 Bl. 〈aa AA〉BB–MM⁸. 1 Hlzs.
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
236 Bl. A–ZAA–EE⁸FF¹². 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3).
HC 3823. Bohatta: Lit.Bibl. 175. Schr 3593. Schramm XX Abb. 114. CBBSuppl 4250. Ce³Suppl B-1136a. VB 2288. BSB-Ink B-858. Borm: IG 609. ISTC ib01136500.
Berlin *SB†
(unvollst.). Hamburg SUB
(def.). München SB
. New Haven UL. Westmalle Trapp. Wolfenbüttel HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 1:58G. Rotdr.
1. Kalendarium.
3 Bl. b¹–³. 
2. Psalterium.
9 Bl. d⁸e¹. 
3. ?? — (Bruchstück).
29 Bl. K⁶–⁸LM⁸N¹⁰. 
C 1262. Bohatta: Lit.Bibl. 173. Pr 7312. BMC VII 1104. ISTC ib01134500.
London BL
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05202 Breviarium Cisterciense. Korr. Hieronymus Sanches[?]. Venedig: Franciscus Girardengus, 31.V.1494. 
Gez. [17]2–344[4]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 9:68G, 10:58G?. Init. c, f. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
194 Bl. a–h⁸ik–z⁊⁸⁶. Gez. [1]2–i93[1]?.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
150 Bl. aa–mm⁸nn⁶oopp⁸qq⁶rrss⁸tt¹⁰. Gez. i95–344.
4. Rubricae. — Collectarius.
8 Bl. A⁸. 
5. Tabula psalmorum.
4 Bl. [a]. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
H 3824. Bohatta: Lit.Bibl. 61. 176. Pell 2968. CIBN B-798. Chantilly 334. ISTC ib01136700.
Chantilly MConde
(Perg.). Manchester RylandsL
(Perg.). Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [8]1–352[8]. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 10*:58G, 11:180G, 13:56G. Init. b, f, g, h, m. Rubr. ?alpha. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. ✠⁸. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
200 Bl. a–z⁊⁸. Gez. 1–200.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
152 Bl. A–P⁸Q⁶RS⁸T¹⁰. Gez. 201–352.
4. Rubricae. — Collectarius.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
H 3822. Bohatta: Lit.Bibl. 177. Ce³ B-1137. CIH 816. CRF XIII 570. Chantilly 335(?). Madsen 898. ISTC ib01137000.
Chantilly MConde (def.). Esztergom BMetr (def.). København KglB (def.). London BL
(def.). New York MorganL (def.). Sankt Pölten Bisch. Strasbourg Sem (def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [7?]8–357[8] [mit Fehlern]. 2 Sp. 33–34 Z. Typ. 17:58G, 20:72G. Init. c, m. Rubr. λ. DrM V. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
206 Bl. a–g⁸hi⁸kl–z⁊ꝝ⁸.bꝯ.⁶. Gez. [7?]8–206.
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Oꝛdo pſalterij m moꝛem  ⁊ conſuetudinem Ciſtercienſis oꝛdinis.  schwarz [⁶]Eatus vir  nō  abijt in ſilio ī-pioꝛuz: … Endet Bl. 206aβ m. Blz. 206 Z. 28 … vere  hic eſt ꝓpheta qui venit in mūdū.  rot ⁌ Finis Dominicalis.  Bl. 206b leer.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
158 Bl. aa–mm⁸nn¹⁰oo–qq[rrss]tt⁸vv. Gez. 201–357 [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. 201, rot Jncipit ſanctoꝛale m oꝛ-dinem ciſterciēſiuz. Jn natale  ſancti ſtephani ad maḡt a.  schwarz Stephanus autem plenus gratia ⁊  foꝛtitudine faciebat ſigna magna in  populo. … Endet. Bl. 158aβ m. Blz. 357 Z. 4 …  fida xi  pectoꝛa caloꝛe verbi pleat.  Dar. Reg. 4 Z. Unter den Sp. Exactum inſigne hoc ciſtercienſe bꝛeuiariū per Geoꝛgiū de  arriuabenis mātuanū. Venetijs .1496. die pꝛima apꝛilis.  Dar. DrM., rot. Bl. 158b leer.
4. Rubricae. — Collectarius.
8 Bl. A⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A (Q²)Ualiter [Q rot]agan cōmōnes ſanctoꝝ ꝑ annū.  rot Jn die ſcī ſtephani ꝓ cōmōe  natiuitat di ī lbꝯ a. … Endet Bl. 8aβ Z. 33, rot … ī bꝯ vt  diximꝯ dici t schwarz Aue maria.  Bl. 8b leer.
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
IGI 2089. ISTC ib01137100.
Luzern ZB
(def. ). Paris Genev
. Ravenna BClass.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [8][56?]lvij–cccxlix[13] [mit Fehlern]. 2 Sp. 35 Z. Franciscus Girardengus Typ. 2:160G, 10:58G. Init. c, f, g. Rubr. β. DrM des Georgius Arrivabene Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
194 Bl. [a–g]h⁸ik–z⁊⁸⁶. Gez. [56?]lvij–cxciiij.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
154 Bl. A–M⁸N¹⁰OP⁸Q⁶RS⁸T¹⁰. Gez. cxcv–cccxlix[1] [mit Fehlern].
4. Rubricae. — Collectarius.
8 Bl. aa⁸. 
5. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
CBB 873. ISTC ib01137200.
Brussel BR (Lagen a-g fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [8]1–351[9]. LagenKust. 2 Sp. 35 Z. Typ. 22:57G, 24:58G. Init. b, f, g, h, k, m. Rubr. α. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. ✠⁸. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
200 Bl. a–z⁊⁸. Gez. 1(?)–200.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
152 Bl. A–P⁸Q⁶RS⁸T¹⁰. Gez. 201–351[1].
4. Rubricae. — Collectarius.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
ISTC ib01137300.
Città del Vaticano BVat. Jerusalem NL
(def.). Melk Benedikt (def.). Stuttgart LB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
56 Bl. BC⁸inAA⁸BB³⁻⁶ee³⁻¹⁰oo³⁻⁶xx. 2 Sp. 35 Z. Typ. 2:58G.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 1263. Bohatta: Lit.Bibl. 174. CA 365a. ILC 462. Pr 9345. BMC IX 176. ISTC ib01137400.
London BL
(Fragm., z.T. Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Cluniacense
Das PT reicht von Dom. I. Adv. bis Dom. XXIV. post Trin., das PS von Vigilia Nativ. Domini 24. XII. bis S. Thomae ap. 21. XII. Das CS pasch. steht vor S. Ambrosii.
05208 Breviarium Cluniacense. Hrsg. im Auftrage des Abtes Johann von Bourbon. Venedig: Franz Renner, 1479. 
540 Bl. [6]a–m¹²n¹⁶o–v¹²x¹⁰yz1–11¹²12¹13–19¹²20¹. 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
Bl. 1a, rot Aureꝯ  nūerꝯ Daneben KLʾschwarz Jani pꝛima dies. ⁊ ſeptima fine timetur.  rot Januarius habet dies xxxj. luna xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 33, rot xiij (A¹) ij klʾ schwarz Silueſtri pape ⁊ feſſoꝛis. rot a. u. ꝓ. xij l.  Bl. 7aα m. Sign. a, rot Jncipit bꝛeuiariū oꝛdinis clu-niace. ſecūdū nouā refoꝛma-tionē conſuetudinū ſacri mo-naſterij Clu. impꝛimi māda-tū per reuerendiſſimū in chꝛi-ſto patrē dominū Johannē de  bourbonio em Anicie. ⁊ ab-batem Clu. Ex anno domi-ni .M.cccc.lxxviij. ut omnes  religioſi oꝛdinis pꝛefati ad s  ex impꝛeſſiōe huiuſmodi bꝛe-uiariū peruenerit iuges fun- dant ad dm iheſuz pꝛeces ꝓ  felici ſtatu pace ⁊ pꝛoſperitate  dicti monaſterij religionis ac  eiuſdem domini reuerēdiſſimi  diu viuet in humanis: ⁊ ut  poſt eius obituz una cum ſuis  religioſis inter angeloꝝ agmina vitam conſequa ſempiter-nam Amen. Dominica ma aduentꝯ di  … Z. 29 … Ad v ca.  schwarz [⁵]Cce dies veniūt di-cit ds. ⁊ ſuſcitabo  dauid germē iuſtū.  … Sign. b ſilʾem viſa ē. nec habere ſequētez.  … Endet Bl. 538aβ Z. 10 … rot Ad  mḡt a. schwarz Eſtote foꝛtes in bello.  Collecta. Da s de rot .ut ſupꝛa.  schwarz Explicit bꝛeuiarium oꝛdinis  cluniace. ſecundū nouam re-foꝛmationē conſuetudinūi ſa-cri monaſterij cluniace. Jm-pꝛeſſum venetijs ꝑ Franciſcū  renner de hailbꝛun. Anno di  M.CCCC.LXXX.  Laus deo.  Bl. 538bα, rot De ſcā āna me btē marie ca.  schwarz [²]Ulierē foꝛtē s inueniet.  ꝓcul ⁊ de vltimis finibus  ciū eius. … Endet Bl. 540bβ Z. 31, rot Collʾa schwarz Deus qui btē anne. 
Bohatta: Lit.Bibl. 180. Pell 2970. CRF XVI 72. CIBN B-799. Dahm: Aargau 232. ISTC ib01137500.
Aarau KantB. Moulins BMun. Paris *BN.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05209 Breviarium Cluniacense. Auf Veranlassung von Jakob (d’Amboise), Abt von Cluny. [Cluny: Michael Wenssler], 1492. 
2 Sp. 39 Z. Typ. 17:64/65G. Init. b, d. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Proprium de tempore.
132 Bl. a–p⁸q¹². 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de sanctis.
296 Bl. A¹⁰B–M⁸N¹⁰O–Zaa–mm⁸nn¹². 
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat).
H 3825. Bohatta: Lit.Bibl. 181. IGI 2090. Pell 2969. CIBN B-800. Bohatta: Parma 498. Sack: Freiburg 819. ISTC ib01137600.
Freiburg UB
. Karlsruhe LB
. Milano BNBraid. Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Fratrum Coelestinorum
05210 Breviarium Fratrum Coelestinorum. Hrsg. Antonucius de Sulmone. Neapel: Matthias von Olmütz, 9.VI.1488. 
2 Sp. 36 Z. Typ. 9:66G, 13:66G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Psalterium.
60 Bl. a–e¹². 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
288 Bl. aa–ſſss–zz¹². 
4. Commune sanctorum.
40 Bl. AB¹²CD⁸. 
R 86. Bohatta: Lit.Bibl. 166. Fava 136. CRF X 180. Bohatta: Parma 564. ISTC ib01137800.
Blois M (Perg. def.). Città del Vaticano BVat. Manchester RylandsL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Hierosolymitanum
Das PT reicht, mit Teilung zum Ostertermin, von Dom. I. Adv. bis Dom. XXIII. post Trin.; das PS von Vigilia S. Andreae 29. XI. bis S. Lini 26. XI.
29 Bl. Typ. 3:68G.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
102 Bl. [a–g¹²h⁸i¹⁰]. 
3. Appendix psalterii.
10 Bl. [a¹⁰]. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
118 Bl. [a¹²b–n⁸o¹⁰]. 
5. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
186 Bl. [A–Y⁸Z¹⁰]. 
6. Commune sanctorum.
72 Bl. [aa–ee⁸ff¹⁰gghh⁸ii⁶]. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
H 3846. Bohatta: Lit.Bibl. 112. 251. ISTC ib01143300.
London BL
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05212 Breviarium Hierosolymitanum. Auf Befehl von Rudolf, Graf von Werdenberg, Grosspriors für Deutschland und Kommendators von Heitersheim, hrsg. von den Kommendatoren zu Strassburg. Speyer: Peter Drach, 1495. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 16:71G, 19:155G. Init. f, s. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica In Anno.
8 Bl. 〈ij–iiij〉⁸ . 
3. Psalterium.
68 Bl. a–g⁸h¹² . 
4. Appendix psalterii.
8 Bl. 〈i–iiij〉⁸ . 
5. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
162 Bl. a–t⁸v¹⁰ . 
6. Commune sanctorum.
24 Bl. AA–CC⁸ . 
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
8. Psalterium.
68 Bl. a–g⁸h¹² . 
9. Appendix psalterii.
8 Bl. 〈i–iiij〉⁸ . 
10. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
212 Bl. A–XyZaabb⁸cc¹² . 
11. Commune sanctorum.
24 Bl. AA–CC⁸ . 
H 3847. Bohatta: Lit.Bibl. 252. Schr 3604a. 4604a. Ce³Suppl B-1143a. IDL 1035. CRF XIII 572. Pr 2394. BMC II 499.IA 8647. Sack: Freiburg 830. ISTC ib01143310.
Aschaffenburg StiftB (Fragm.). Freiburg UB
(7–11 (pars aestivalis), def.). Haag MMeerman (def.). Köln UStB
(1). London BL
(def.). Strasbourg BNU (def.).  — Privatsammlung (Deutschland) (def.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Breviarium Fratrum Humiliatorum
05213 Breviarium Fratrum Humiliatorum. Bearb. Stephanus de Nottis. Hrsg. Philippus de Sanctis. Mailand: Johannes Antonius de Honate, 29.VIII.1483. 
428 Bl. [8]a–z⁊⁸¹ꝝA–G⁸H⁶I–X⁸Y¹⁰Z⁊⁸⁶. Typ. 7:73G. Rotdr.
H 3858. Bohatta: Lit.Bibl. 259. Ce³ B-1138. IGI 2099. Pell 2974. CIBN B-801. Chantilly 337. ISTC ib01138000.
Chantilly MConde. Manchester RylandsL
(Perg.). Milano BAmbros (2 Ex.). Padova Sem. Paris BN (3 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., def., 3. Ex. def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL.
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Fratrum Eremitarum Sancti Pauli Primi Eremitae
428 Bl. 2 Sp. 30–31 Z. Typ. 2:82G, 3:82G. Init. h, m. Rotdr.
1. Kalendarium.
16(?) Bl.
2. Psalterium.
88(?) Bl. [ab⁸]c–l⁸. 
3. Proprium de tempore.
160 Bl. Aa–Vv⁸. 
4. Proprium de sanctis. Commune sanctorum.
184 Bl. A–Z⁸. 
Zur Datierung: Datierung nach Soltész. Kesslers Init. m ist erst nach 1500 sicher in Kesslers Drucken belegt, während es sich bei der kleinen, ohne Majuskeln verwendeten Type möglicherweise auch um eine der kleineren Rotundatypen Kesslers (z.B. Typ. 10:70G) handeln könnte, die auf größerem Kegel gegossen wurde. Eine Datierung nach 1500 ist daher nicht mit Sicherheit auszuschließen.
IPB 5825. ISTC ib01137850.
Budapest BU (T. 1 fehlt, T. 2 Bl. 1–18, T. 3 Bl. 3. 95 u. 96, T. 4 Bl. 177 u. 184 fehlen). Częstochowa Paul (Perg., def.).  — Privatex.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Fratrum Praedicatorum
Der Aufbau eines Dominikaterbreviers ist stereotyp.
Dem Ps. folgt stets die Lit.
Das PT reicht stets von Dom. I. Adv. bis Dom. XXV post Trin. Es wird stets eingeleitet durch die ‛Rubrica offici agendi’ und beschlossen durch das ‛Off. dedic. eccl.’ Diese Beigaben werden im fogenden nicht erwähnt.
Das PS reicht von Vigilia S. Andreae 29. XI. bis S. Saturnini 29. XI. Es wird stets eingeleitet durch die Rubr. fest. Das CS pasch. ist zwischen S. Vincentii Ferrerii und SS. Tiburtii et Valeriani eingefügt.
Das CS erscheint stets verbunden mit einigen Anhängen. Die Lektionen des CS (mit Ausnahme der ersten Ausgabe) stehen nicht mit den übrigen Teilen des Off. zusammen, sondern sind nur unter die Anhänge eingereiht. Die Anhänge folgen:
a) Memoria S. Dominici per annum
b) Off. BMV. in sabb.
c) Off. S. Dominici in omnibus III. feriis dicendum.
d) Off. defunct.
e) Benedict. matut.
f) Lectiones ad CS.
g) Ord. communic. infirm.
Ord. ung. infirm.
h) Ord. commend. anim.
i) Ord. sepult.
k) Ord. sepilt. parvul.
l) Benedict var.
m) Benedict. et exorc. sal. et aq.
n) Orat. pro capitulo generali.
o) Itin.
p) Form. absol.
Nach der Anzahl der Anhänge kann man folgende Formen des CS unterscheiden:
〈a〉 mit den Anhängen a b d e (Lectiones im Text)
〈b〉 mit den Anhängen a b d – f h l m
〈c〉 mit den Anhängen a–f h l m
〈d〉 mit den Anhängen a – p
Im Heiligenkalender zeigt das Dominikanerbrevier eine fortschreidende Umwandlung der bloss commemorierten Feste in solche mit 3 Lektionen. Von Änderungen in Einzelheiten abgesehen, treten 3 Gruppen mit großer Deutlichkeit hervor, in denen das durchschnittliche Verhältnis der commemorierten Feste zu den Festa III. lect. beträgt: in der ersten Gruppe 9:1, in der zweiten 2:3, in der dritten 1:9.
Charakteristisch für das PS ist das Fest Sanciticat. BMV. (S) [anstelle des sonst üblichen Festes Concept. BMV. (8. XII.)], dessen Officium seit seiner Einführung auf dem Generalkapital des Dominikanerordens zu Rom am 10. VI. 1481 mehrfach verändert wurde und das in 6 verschiedenen Fassungen vorliegen:
Sa = Lect. I: Beata et gloriosa dei genitrix;
Sb = Lect. I: De Sanctificatione Beatae Mariae;
Sc = Lect. I: Diem fratres dilectissimi summa cum veneratione celebrare delectat, von Vincentius Bandellus de Castronovo;
Sd = Off. Nativitatis BMV., mutato nomine;
Se = Lect. I: Praesenti celebratione;
Sf = Lect. I: Exultent in laudem creatoris.
Die jeweilige Fassung dieses Officiums ist der Inhaltsangabe zum PS in Klammern beigefügt.
2 Sp. 27 Z. Typ. 3:77G. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
72 Bl. [a–i⁸]. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
340 Bl. [a–zA–S⁸T¹²]. 
Reproduktionen: Münster ULB (Digitalisat).
C 1287. R 855. Bohatta: Lit.Bibl. 346. 349. Collijn: Stockholm 1175. Oates 2271. Ohly-Sack 715. ISTC ib01138500.
Cambridge UL (def.). Frankfurt (Main) UB (def.). Münster ULB
. Stockholm KglB (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
440 Bl. [6]a–d¹²eE⁸f–yj–12¹²13¹⁰14¹². 2 Sp. 31 Z. Typ. 10:59/60G, 11:59/60G. Init. d, e. Rotdr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3889. CR 1288. Bohatta: Lit.Bibl. 348. Ce³ B-1139. CIH 818. IBE 1195. IGI 2105. VB 3694. BSB-Ink B-868. ISTC ib01139000.
Berlin *SB
. Budapest BAcadSci. Chapel Hill UL. München SB
. Oviedo BU. Parma BPalat (Perg. def.). Regensburg SB. Treviso BCom.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
356 Bl. [6]a–c¹²d¹⁶e–p¹²q¹⁰r–y1–3¹²4⁸5.6¹⁰7⁸8¹². 2 Sp. 33 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
R 89. Bohatta: Lit.Bibl. 407. Ce³ B-1140. ISTC ib01140000.
Baltimore ArtM (def.). Chicago NewberryL.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Adam von Rottweil Typ. 3:66G gemischt mit 4:59G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
340 Bl. a–f⁸gh–z⁊ꝝA–O⁸PQ¹². 
3. Commune sanctorum.
20 Bl. aa⁸h¹². 
Inhalt: Bl. 1a: Psalterium. — h1a: Proprium de tempore. — z7aβ: Proprium de sanctis. — Q1a: Tabula epistolarum et evangeliorum. — Commune sanctorum 〈b〉..
Anm. Der Druck ist, wie der Zustand der Typen sowie die Zusammensetzung der Druckergesellschaft beweisen, Mitte 1481 erschienen. Dementsprechend fehlt auch noch das am 10.IV.1481 eingeführte Off. Sanctificat. BMV.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
BSB-Ink B-869. ISTC ib01140300.
München SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05217 Breviarium Fratrum Praedicatorum. Hrsg. Vincentius Hiberus. Venedig: [Andreas Torresanus für] Johann von Köln, Nicolas Jenson und Genossen, 21.XI.1481. 
316 Bl. [1⁶2¹⁰]a–zA–N⁸O¹². 2 Sp. 38 Z. Typ. 2:58G, 24:58G. Init. f, g. Rubr. α. DrM IV des Johann von Köln als VM. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot Aureꝯ  nūerꝯ Daneben KL Martiꝯ habet dies .xxxj. Luna .xxx.  … Endet Bl. 6b rot xiij A die kl. Sancti ſilueſtri pape ⁊ cōfeſſoris, ſimplex.  Bl. 7aα, rot ⁌ Jncipit tabula epiſtolaruz  ⁊ euangeliorum totius anni ſecunduz ordinem fratrum predicatorum.  … Endet Bl. 15bβ Z. 22, rot Finis.  Bl. 16 leer? Bl. 17aα m. Sign. a (V²)Enite [V rot]exultemꝯ do iubile-mꝯ deo ſalutari no. rot Hoc  inuitatoꝛiū d vſ ad aduētū  dicis diebꝯ q de dica agi.  … Sign. b (F¹)allax [F rot]equꝯ ad ſalutē: in abū … Endet Bl. 316aβ Z. 3 … et  ſentia ſcī ſpūs nobʾ miicoꝛdiam tuā poſcētibus vbi adeſ-ſe dignetur. Per eiuſdem.  Unter den Sp. ⁌ Jſti operi lucem infudit humilis hiberus.  ⁌ Ramoꝛum dominici frater Uincentius almi.  Explicit bꝛeuiariuz ſecūdū oꝛdinē ſancti Dici: exa-ctū impenſa caractere iucundiſſimo optimoꝝ Joannis de Colonia Nicolai Jenſon ſocioꝛū: ſū-mā curam adhibuere: vt ſuaue quo ſine vitio laute ſit elaboꝛatuz: Jmpꝛeſſum Venetijs. Anno ſa-lutis .M.CCCC.LXXXI. Die .XXI. Nouēbꝛis.  Dar. DrM., rot. Bl. 316b leer.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
HR 3877. Bohatta: Lit.Bibl. 350. IGI 2106 u.Corr. BSB-Ink B-870. Collijn: Stockholm 267. ISTC ib01140500.
Città del Vaticano BVat. Firenze BN. Helsinki NB. München *SB
(Bl. 1–16 fehlen). Padova BCiv (def.). Pavia BU. Roma IDomin. Stockholm KglB (def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
402 Bl. [a⁶b]a¹²b–yj–i9aa–ee⁸ff¹⁰[10]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 3:63G, 4:63G. Init. a, b. Rotdr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3832. 3878. Bohatta: Lit.Bibl. 211. 351. Ce³ B-1141. BSB-Ink B-871. Bohatta: Parma 570. ÖNB-Ink B-670. ISTC ib01141000.
Chicago NewberryL. Hamburg SUB
. Milano BNBraid. München SB
(2 Ex.). Providence C. Salzburg BenediktPeter. Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
402 Bl. [a⁶b]a¹²b–y1–19aa–ee⁸ffgg¹⁰. 2 Sp. 36 Z. Typ. 12:64G, 13:64G. Init. m, n. Rotdr.
Bl. 1a, rot Aureꝯ  nūerꝯ Daneben KLʾ Ianuariꝯ hz dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 33, rot xiij (A¹) die klʾ Sctī ſilueſtri pape ⁊ feſſo. ſimplex  Bl. 7aα, rot Incipiūt tabule bꝛeues  ꝑquas vnuſquiſ ſi vult  poteſt faciliter reꝑire pſal- mos. … Endet Bl. 12aβ Z. 3 Exoꝛciſmus aque rot 381  Bl. 12b Reg. in 2 Sp. Endet Sp. 2 Z. 12 ff Quīternꝯ Cōcede  Bl. 13aα m. Sign. a Uenite exultemꝯ do iubilemus deo ſalutari noſtro.  rot Hoc inuitatoꝛiū dici vſ- ad adutū dicis diebꝯ  q de dica agi. … Sign. b rūt ⁊ coꝛrupte ſūt cicatri- … Endet Bl. 392bα Z. 23 ⁊ ptia ſanctiſpūs nobis  miſericoꝛdiam tuam po-ſcentibus vbi adeſſe di- gnetur. Per eiuſdem.  rot Explicit bꝛeuiarium m  oꝛdinem ſancti Dominici  Magna cum diligētia re- uiſum ⁊ fideli ſtudio emē-datū. Jmſſum Nurēberge ꝑ Anthoniū koberger.  Anno di .M.cccclxxxv.  schwarz Deo gratias.  Bl. 393aα m. Sign. gg, rot Incipit tabula epiſtolarum ⁊ euāgeloꝝ totius  anni m oꝛdinez fratrum  pꝛedicatoꝛum.  … Endet Bl. 402aβ Z. 17 ſurrectiōe iudicij Joh. vj.  Bl. 402bα, rot Ex dictis Bernardi.  schwarz Si mihi ſint vires et pꝛe-dia magna d inde  … Endet Z. 18 Seruiat ergo deo quiſ  quoniā ſatis inde 
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
HC 3879. Bohatta: Lit.Bibl. 33. 353. IBP 1269. IDL 1033. BSB-Ink B-872. Pr 2045. BMC II 428.IA 7338. Borm: IG 610. Collijn: Stockholm 268. Kind: Göttingen 936. Madsen 4276. Oates 1008. Ohly-Sack 716. Sallander: Uppsala 2117. ISTC ib01141300.
Bamberg SB. Cambridge UL. Frankfurt (Main) UB. Frauenfeld KantB. Göttingen SUB. Hamburg SUB
(def.). Helsinki NB (8 Ex.). København KglB. London BL
. Manchester RylandsL
. München SB
. Nijmegen UB
. Stockholm KglB. Stuttgart LB
. Uppsala UB (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 23 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
322 Bl. a–e⁸f¹⁰g–z⁊ꝝA–L⁸M⁶N⁸O¹⁰. Gez. j–234[statt 324] [mit Fehlern]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 3:65G, 4:65G. Init. b, c. DrM II. Rotdr.
C 1299. Bohatta: Lit.Bibl. 425. IDL 1034. ISTC ib01141500.
Haag KglB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 2:103G, 15:103G. Init. u, v. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
126 Bl. a–c⁸d¹²e–o⁸p¹⁰. 
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
134 Bl. A–Q⁸R⁶. 
4. Officia annexa.
12 Bl. [a¹²]. 
C 1289. Bohatta: Lit.Bibl. 354. IGI 2107. Ohly-Sack 717. ÖNB-Ink B-671. ISTC ib01141600.
Bamberg SB (def.). Frankfurt (Main) UB (def.). Milano BNBraid. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
374 Bl. [a⁸b]A¹⁰a–yj–22⁸. Gez. [22] j–352. 2 Sp. 33 Z. Typ. 8:75G, 9:75G. Init. a, b. Rotdr.
Inhalt: Bl. 1b: Computus. — 2a: Kalendarium. — 9a: Tabulae. — a1a: Psalterium. — g7aβ: Proprium de tempore. — 1 5aβ: Proprium de sanctis (Sa). — 20 4b: Commune sanctorum〈b〉. — 22 8b: Pseudo-Bernardus Claravallensis: De contemptu mundi.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
R 856. Bohatta: Lit.Bibl. 355. IGI 2108. VB 4029.5. ISTC ib01141800.
Berlin *SB
. Darmstadt ULB (def.). Firenze BN. Venezia BNMarc (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05223 Breviarium Fratrum Praedicatorum. [Basel]: Michael Wenssler, [nach 2.IV.1488]. 
334 Bl. [a⁸b]a–e⁸f¹⁰g–zA–R⁸. Gez. [12]i–CCCXXI[1]. 2 Sp. 38 Z. Typ. 16:64G. Init. g, p, q. Rotdr.
Reproduktionen: Eichstätt UB (Digitalisat).
C 1286. Bohatta: Lit.Bibl. 347. Hubay: Eichstätt 221. ISTC ib01141900.
Eichstätt UB
(def.). Erlangen UB
. Regensburg SB. Stuttgart LB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 42 Z. Typ. 1:107G, 7:108G. Init. d, e, g, k, s. Rubr. γ. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
182 Bl. a–c⁸de¹⁰f–x⁸y¹⁰. Gez. [1]I–CLXXX [mit Fehlern].
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
186 Bl. A–S⁸T¹⁰UX⁸Y⁶Z¹⁰. Gez. I–CLXXX[4] [mit Fehlern].
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
H 3880. Bohatta: Lit.Bibl. 358. Kaufmann-Nabholz 745. CBB 882. Ce³ B-1142. IBP 1270. BSB-Ink B-873. Kind: Göttingen 937. Schlechter-Ries 419. Ohly-Sack 718–720. Walsh: Harvard 1231. ISTC ib01142000.
Basel UB
. Brussel Bollandist. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Darmstadt ULB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Durham UL. Frankfurt (Main) UB (3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Göttingen SUB. Heidelberg UB
. Hirzenhain StolbergB
. München SB
. Nürnberg StB
. Schwyz Domin. Stuttgart LB
. Washington (D.C.) LC.
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 33 Z. Typ. 13:56G. Init. f, g. Rubr. ξ. DrM IV. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. 〈2–4〉⁸. 
2. Tabula epistolarum et evangeliorum.
12 Bl. 〈i–6〉¹². 
3. Psalterium.
60 Bl. aa–ffg⁸hh. 
4. Proprium de tempore.
144 Bl. a–s⁸. 
5. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
232 Bl. A–XAA–HH⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 357. ÖNB-Ink B-672. ISTC ib01141950.
Salzburg BenediktPeter. Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 5:59G. Init. a, b. Noten. DrM I. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabula epistolarum et evangeliorum.
12 Bl. 〈j–vi〉¹². 
3. Psalterium.
54 Bl. aa–ff⁸gg⁶. 
4. Proprium de tempore.
124 Bl. a–p⁸q. 
5. Proprium de sanctis.
166 Bl. A–U⁸X⁶. 
6. Commune sanctorum.
16 Bl. AABB⁸. 
7. Appendix.
18 Bl. aaa⁸bbb¹⁰. 
Bohatta: Lit.Bibl. 359. ISTC ib01142400.
Stuttgart LB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05227 Breviarium Fratrum Praedicatorum. Hrsg. Thomas Donatus. Venedig: Johann Emerich, 25.XII.1492. 16°
2 Sp. 34 Z. Typ. 1:46G. Init. aa. Rubr. α. DrM III. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Tabula epistolarum et evangeliorum.
10 Bl. [a¹⁰]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
172 Bl. a–f⁸gh–y⁸. Gez. I–XLVIII[4]LIII–CLXXII.
4. Proprium de sanctis.
144 Bl. A–S⁸. Gez. CLXXIII–CCXVI.
5. Commune sanctorum.
36 Bl. aabb⁸ccddee⁸. 
C 1290. Bohatta: Lit.Bibl. 360. Pr 5493. BMC V 538.IA 24203. ISTC ib01142600.
London BL
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [6].i.–.ccccxlvj. [mit Fehlern]. DoppelblKust. 2 Sp. 44 u. 46 Z. Typ. 9*:92G, 11:180G, 14:102G gemischt mit 14:*102G. Init. b, g. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. ✠⁶. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
212 Bl. A¹⁰BC¹²D–U¹⁰X⁸. Gez. .i.–.ccxij..
3. Proprium de sanctis.
202 Bl. AA–TT¹⁰UU¹². Gez. .ccj.–.ccccij..
4. Commune sanctorum.
44 Bl. a–c¹⁰d¹. Gez. .cccciij.–ccccxlvj.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Kraków Domin (Digitalisat). München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4).
H 3881. Bohatta: Lit.Bibl. 361. Ce³ B-1143. IBP 1271. IGI 2109. BSB-Ink B-874. Pr 4732. BMC V 311.IB 21711. Hubay: Augsburg 474. Ohly-Sack 721. Sack: Freiburg 827. Voulliéme: Trier 1984. ISTC ib01143000.
Augsburg SStB. Bologna Gy. Bregenz Zisterz
. Firenze BN. Frankfurt (Main) UB (Fragm. 2 Bl.). Freiburg UB
(def.). Köln UStB
(def.). Kraków Domin
(def.). London BL
. München SB
(3 Ex.). Napoli BN (Bl. 1 u. 6 fehlen). New York MorganL. Retz Domin
(Bl. 1–3 fehlen). Roma IDomin. Trier Sem (def.).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [25?]2–353[1] [mit Fehlern]. 1 u. 2 Sp. 34 Z. Typ. 1:46G, 14:156G, 15:60G. Init. f, g, h, p, x. Rubr. η. Noten. VM des Lucantonio Giunta (Husung 151). Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. ij⁸. 
2. Tabulae omnium in breviario contentorum.
6 Bl. ✠⁶. 
3. Tabula epistolarum et evangeliorum.
10 Bl. 〈j iij iiij 5 6〉¹⁰. 
4. Psalterium. — Proprium de tempore.
180 Bl. a–g⁸h⁶i–y⁸z⁶. Gez. [1?]2–174 [mit Fehlern].
5. Proprium de sanctis.
144 Bl. A–S⁸. Gez. 175–318.
6. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–cc⁸dd¹². Gez. 319–353[1].
R 1476. Bohatta: Lit.Bibl. 362. IGI 2110. ISTC ib01143100.
Ferrara BCom.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0522950N Breviarium Fratrum Praedicatorum. [Lyon(?), um 1500(?)]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 59G. Init. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6(?) Bl. [a⁶](?). 
2. Tabula epistolarum et evangeliorum.
12 Bl. 〈j–vi〉¹². 
3. Psalterium.
54 Bl. aa–ff⁸gg⁶. 
4. Proprium de tempore.
124 Bl. a–p⁸q. 
5. Proprium de sanctis.
162 Bl. A–T⁸U¹⁰. 
6. Commune sanctorum.
16 Bl. AABB⁸. 
7. Appendix.
30 Bl. AAA¹²aaa⁸bbb¹⁰. 
Vorlage: Sankt Gallen Benedikt (Teildigitalisat).
Anm. Neu, kein alter Ms.-Zettel vorhanden.
Sankt Gallen Benedikt
(T. 1 Bl. 1, 2, 5, 6, T. 2 Bl. 10–12, T. 7 Bl. 21 u. 30 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Praemonstratense
2 Sp. 31 Z. Typ. 2:72G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
76 Bl. abcc–gg⁸hh¹²[ii⁸]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
172 Bl. A–O⁸P¹²Q–X⁸. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. — Commune sanctorum.
188 Bl. a–h⁸i¹²k–vy.yz⁸. 
C 1291. Bohatta: Lit.Bibl. 36. 363. CA 364a. ILC 468. CBB 883. IBP 1272. ISTC ib01143970.
Averbode Präm (Bl. hh9-10 u. v7-8 fehlen). Gniezno ArchErzbisch (Fragm.). Mainz GutenbergM (def.). Münster ULB (def.). Praha NKn (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05231 Breviarium Praemonstratense. Hrsg. im Auftrag von Berthold (Dürr), Abt von Adelberg. [Strassburg: Johann Grüninger], 1490. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:64G. Init. i, o. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 (?) Bl. [a¹⁰]. 
2. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸. Gez. [1]II–LXIII[1].
Bl. 1 leer? Bl. 2aα m. Sign. a2 u. roter Blz. II, rot Jn dicis dieb Jnuita.  schwarz Uenite. Exultemꝯ do. rot p.  schwarz Uenite exul. rot Hymnus  … Z. 17 [?]Eatus  vir qui  nō abijt  in cōſi-lio impioꝛū …
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
200 Bl. a⁸b¹²c–z⁊⁸. Gez. [20]CI–CCLXXV[1] [m. Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Jncipit oꝛdinarium part  hyemalis de ma dica Ad-ueutus domini m oꝛdinem  pꝛemonſtrate.  schwarz [⁶]Ominica pꝛima aduentus  di. ad maſ  veſꝑ. ſuꝑ p.  Bdictꝯ … Endet Bl. 199bβ Z. 28 … rot Jn laudib hym.  schwarz Omnis illa. rot Ad ho. hymnꝯ.  schwarz Hoc in templo.  rot Explicit pars hyemalis de tē poꝛe ac ſanctis. Anno cſtꝛiſti  Mccccxc.  Bl. 200 leer.
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
190 Bl. A–XAABB⁸CC⁶. Gez. [16]LXXI–CCXLIII[1] [m. Fehlern].
Bl. 1 leer. Bl. 2aα m. Sign. 212, rot Jncipit oꝛdinarium partis  eſtiualʾ m oꝛdinē pꝛemōſtra-ten. Et mo de ſctā trinitate.  schwarz [⁶]Abbato ad ve.  in octa. penthʾ. dʾ  ſctā trinitate officium inchoatur  qdʾ duplex eſt. … Endet Bl. 15a Z. 26 (P¹)ꝛecibus [P rot]ſue matris benedicat nos filius dei patris.rot ſecundo loco dicenda eſt.  Bl. 15b u. Bl. 16 leer.
5. Commune sanctorum.
20 Bl. aa⁸bb¹². Gez. CCCX–CCCXXVII[2].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. roter Blz. CCCX, rot Jncipit cōmune de ſanctis  Et mo de aplʾis qui nō ha-bent ꝓpꝛia. Capitulū.  schwarz [?]Uaz ſpecioſi  ſuꝑ mōte pedes annūciātis ⁊ dican-tis pacē: … Endet Bl. 16bβ Z. 25 … ⁊ ſecꝯ  litus ſedētes elegerūt bonos  in vaſa ſua malos aūt foꝛas  miſerūt. rot .ps. schwarz Mag. Finis.  Bl. 17aα, rot Quotus pſalmoꝝ iuxta nu-merū folioꝝ.  … Endet Bl. 18aβ Z. 12 Uoce mea ad rot 50  Bl. 18b leer.
Inhalt: P. 1. Bl. Bl. 2a: Praefatio. 2b: Kalendarium. 8b: Computus.

P. 2. Bl. Bl. a2a: Psalterium. h1bβ: Lit. h3bα: Offizium defunctorum. h6bα: Commendatio animarum (= Commemoratio omnium fidelium defunctorum).

P. 3. Bl. Bl. a1a: Rubrica generalis hiemalis. b12a: Benedictiones matutinalis. c1a: Proprium de tempore (Dom. I. Adv. — Sabbat. post Pentecost.). s7a: Proprium de sanctis (S. Saturnini 29.XI. — SS. Primi et Feliciani 9.VI.). . ⁊5aβ: Suffr. ⁊6bα: Hymnarius hiemalis.

P. 4. Bl. Bl. A1a: Rubrica generalis aestivalis. B7b: Benedictiones matutinalis. C1a: Proprium de tempore (Trin. — Sabb. post Dom. XXV post Trin.). K8aα: Offizium dedicationis ecclesiae. L4a: Proprium de sanctis aestivalis (S. Petronillae 31.V. — S. Eligii 1.XII.). BB6bα: Suffr. BB7bβ: Hymnarius aestivalis.

P. 5. Bl. Bl. aa1a: Commune sanctorum. bb11a: Tabula psalmorum.
Reproduktionen: Darmstadt ULB (Digitalisat).
C 4510. RSuppl 35. Bohatta: Lit.Bibl. 364. 365. 768. Ce³ B-1144. BSB-Ink B-882. Pr 3208A. 7521. BMC III 860.IA 1412. Bornatico 9. Pollard: MorganL 127 (III, var). ISTC ib01144000.
Chicago NewberryL (1.2.4). Chur KantB
(def.). Darmstadt ULB
(3). Edinburgh NL
. London BL
(Fragm.). München SB
. New York MorganL (def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. I. Pars hiem.:[8]I–LXIIII[18]CI–CCLXXV[1]CCCX–CCCXXVII [m.F.]. II.Pars aest.:[8]I—LXIIII[14]LXXI—CCXLV[1]CCCX—CCCXXVII. 2 Sp. 34 Z. Typ. 9:150G, 10:65G, 14:85R, 15:210G. Init. i, r. Rotdr.
1. I. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
2. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸. Gez. I–LXIIII.
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
198 Bl. a⁸b¹⁰c–z⁸⁊¹². Gez. [18]CI–CCLXXV[1] [mit Fehlern]. a–b: Kol.Tit.
4. Commune sanctorum.
18 Bl. aa⁸bb¹⁰. Gez. CCCX–CCCXXVII. KolTit.
5. II. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
6. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸. Gez. I–LXIIII.
7. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
190 Bl. A⁸B⁶C–XAA–CC⁸. Gez. [14]LXXI–CCXLV[1]. A‐B: Kol.Tit.
8. Commune sanctorum.
18 Bl. aa⁸bb¹⁰. Gez. CCCX–CCCXXVII. KolTit.
Reproduktionen: Darmstadt ULB (Digitalisat).
H 3882. Bohatta: Lit.Bibl. 366. Schr 3617. BSB-Ink B-883. Hummel-Wilhelmi 179. ISTC ib01144030.
Darmstadt ULB
. Innsbruck ULB (1.3–8). München SB
(2 Ex.). Rottenburg BischB
. Schlägl Präm (2 Hlzs. fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium canonicorum regularium S. Augustini congregationis S. Rufi
05233 Breviarium canonicorum regularium S. Augustini congregationis S. Rufi. Mit Beig. von Reginaldus Johannes de Florido und Ademarus Isoardus. Lyon: [Michel Topié], 10.V.1500. 
2 Sp. 38 Z. Typ. got.. Init. Rubr. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. ✠¹² . 2 Hlzs.
2. Proprium de tempore.
146 Bl. a–r⁸s¹⁰ . 
3. Psalterium.
64 Bl. A–H⁸ . Gez. i.–lxiiij..
4. Proprium de sanctis.
90 Bl. aa–kk⁸ll¹⁰ . 
5. Commune sanctorum.
64 Bl. AA⁸BB⁶CC–GG⁸HH¹⁰ . x Hlzs.
6. Officium dedicationis ecclesiae.
4 Bl. [a]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 471. IGI 2073. Pell 2940. Bohatta: Parma 485. ISTC ib01144050.
Milano BNBraid (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium dominorum Teutonicorum
8 Bl. p⁸. 23 Z. Typ. 1:81G. Init. b. Rotdr.
Sallander: Uppsala 1654. ISTC ib01144100.
Uppsala UB (Fragm. 8 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 3:68G, 9:68G. Init. f, k. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
50 Bl. [a–e⁸f¹⁰]. 
3. Proprium de tempore.
132 Bl. [a–p⁸q¹²]. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
142 Bl. [a–r⁸s⁶]. 
Inhalt: Bl. 1a: Proprium de sanctis. — 125bβ: Commune sanctorum. — 136bβ: Offizium BMV parvum. — 137bβ: Offizium BMV in sabbato. — 141aβ: Lit..
Anm. Die vorliegende Ausgabe weicht in den Anhängen zum CS von der in Sp. 162 angegebenen Ordnung ab.
Baumann: Stuchs 5. Hummel-Wilhelmi 181. ISTC ib01144130.
Tübingen Stift
. Wien Benedikt
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. Typ. 7:108G, 8:108G, 12:84G, 13:72G, 15:336G. Init. c, d, e, g, i, k. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
96 Bl. A–M⁸. 28 Z.
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
320 Bl. a–zaa–rr⁸. 36 Z.
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3).
H 3942. Bohatta: Lit.Bibl. 509. Baumann: Stuchs 49. IBP 1273. BSB-Ink B-864. ISTC ib01144150.
Gdańsk Akad. München SB
. Wien DtOrdZArch
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 2:65G, 6:160G. Init. e, p, q, s. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
74 Bl. aa–hh⁸ii¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
192 Bl. a–z⁊⁸. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
218 Bl. A–ZAa–Cc⁸Dd¹⁰. 
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
RSuppl 39. ÖNB-Ink B-667. ISTC ib01144200.
Basel UB
. Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 38 Z. Typ. 9:150G, 10:65G. Init. c, i, r. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
60 Bl. aa–ff⁸gg¹². 
3. Proprium de tempore.
158 Bl. a–t⁸v⁶. 
4. Proprium de sanctis.
150 Bl. A–S⁸T⁶. 
5. Commune sanctorum.
24 Bl. Aa–Cc⁸. 
6. Appendix.
10 Bl. 〈j–5〉¹⁰. 
Reproduktionen: Tübingen UB (Digitalisat).
CIH 817. IBP 1274. ISTC ib01144250.
Debrecen SuperintendReformat. Jena ULB. Kraków Karm (def.). München UB
. Praha NKn. Tübingen UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 8:80G, 9:150G, 10:65G. Init. c, i, r. Rubr. γ. Rotdr. KolTit.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
64 Bl. Aa–Hh⁸. Gez. I–LXIIII.
3. Hymnarius.
8 Bl. ⁸. 
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
152 Bl. a–i⁸kl¹⁰m–r⁸s¹². Gez. 1–151[1].
5. Commune sanctorum.
16 Bl. aabb⁸. 
6. Appendix.
8 Bl. ⁸. 
7. Officium dedicationis ecclesiae.
8 Bl. ⁸. 
8. II. Pars aestivalis. Kalendarium.
Wie I., 1., jedoch Tit., rot. Rotdr.
Wie I., 1., jedoch Tir. rot Breuiariūſcd'm notulam ⁊ ritū domi-noꝝ theutonicoꝝ.  Pars Eſtiualis. 
9. Psalterium.
Wie I., 2. 
Wie I., 2.
10. Hymnarius.
10 Bl. 〈(1 (2 (3 (4 (5 (6〉¹⁰. 
11. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
236 Bl. A–L⁸M¹⁰N–ZAA–DD⁸EE¹⁰FF⁸. Gez. [1]2–228[8].
12. Commune sanctorum.
Wie I., 5. 
Wie I., 5.
13. Appendix.
Wie I., 6. 
Wie I., 6.
Inhalt: P. 1. Bl. 2a: Kalendarium. — 8a: Tabula impositionis historiarum. — 8b: Psalterium. invitatorialis. — Gez. Bl. 1a: Psalterium. — 54bβ: Lit. — 56aβ: Ordinarium officii. — 62aα: Suffr. — 63aβ: Offizium defunctorum.

P. 2. Bl. 1a: Hymn. — 7bβ: Suffr. BMV. in Adv. — a1a: Proprium de tempore (Sabbat. ante Dom. I. Adv. Dom. in octav. Pasch.). — n1a: Proprium de sanctis (Vigil. S. Andreae 29.XI. SS. Tiburtii et Valeriani 14.IV.).

P. 3. Bl. 1a: Benedictiones matutinalis. — 1b: Benedictiones variae. — aβ: Benedictiones et exorc. sal. et aq. — 3aα: IV antiphonae de festo Concept. BMV. — 3aβ: Correctio quorundam errorum in notula fratrum Teutonicorum.

P. 4. Bl.  1a: Offizium dedicationis ecclesiae. —  4aβ: Offizium BMV. in sabbato. Pars hiem. — Proprium de tempore (Sabbat. ante Pasch. Dom. XXV. post Trin.). — M6b: Offizium dedicationis ecclesiae. — N1a: Commune sanctorum paschale. — N2aα: Offizium S. Lanceae et Clavorum (festum mobile). — N4aβ: Proprium de sanctis (Annunt. BMV. 25.III. S. Saturnini 29.XI.). — FF1a: Offizium BMV. in sabbato. Pars aest. (Bl. FF1aβ eingeschoben: Psalterium. gradual.)..
Anm. 1. Bl. FF7bβ Z. 9–23 Stützsatz aus I., 3. Die Zeilen 9–16 stammen aus Bl.  8aβ Z. 24–31; Z. 17–23 aus  8aα Z. 29–34.
Anm. 2. Im Kal. erscheint hier erstmalig das Fest S. Antoni (fälschlich für Antonini) ep. m. 2.IX.
C 1319. Bohatta: Lit.Bibl. 508. VB 2701. Pr 3270. BMC III 860.IA 1734. Sallander: Uppsala 1655. ISTC ib01144300.
Berlin *SB
(def.). Halle ULB (2). Köln UStB
. London BL
(def.). Stuttgart LB
(1). Tübingen UB
(def.). Uppsala UB (def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Vallisumbrosanum
05239 Breviarium Vallisumbrosanum. Venedig: Johann Emerich auf Kosten und Veranl. des Blasius Florentinus, 28.III.1493. 
Gez. [12]I–CCCCII [mit Fehlern]. 2 Sp. 33 Z. Typ. 2:63G, 14:156G. Init. g, h. DrM III. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
Tit., rot Greuiariū m or-dinem valliſ-umbroſe.  Bl. 2a, rot KLʾ Januarius habet dies .xxxj. Nox habet horas .xvi  … Endet Bl. 12bα Z. 22, rot Ad nonā a. schwarz Magnificatus eſt. 
2. Proprium de tempore.
156 Bl. a–s⁸t¹². Gez. I–?[12].
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. I , rot ⁌ In noīe di ni ieſu chriſti: ⁊ virginis marie et ſancti  iohannis gualberti. Incipit  breuiariū m ordinem vallis  vmbroſe. Dica prima de aduentu ſabbato in veſꝑis. Ca. … Endet Bl. 156aβ Z. 26rot vbi dicitur  schwarz Et ieſum benedictū rot ⁊.  Bl. 156b leer.
3. Psalterium. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
258 Bl. A–ZAA–DD⁸EE¹⁰FF–II⁸. Gez. CXXXVII–CCCCII[1] [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Blz. CXXXVII, rot Jncipit pſalteriū m ordinē vallis vmbroſe. Feria .ij.  ad mā a schwarz Seruite do. rot s ddʾ.  … Endet Bl. 257bβ Z. 29 … Per eundē  chriſtū dm. rot Et ita diſcedat.  Bl. 258aα, rot Blaſius franciſci melanenſis  florentinus generalis vallis  vmbroſe: hoc opus per mul-tos annos ante deprauatum  correctum ⁊ emendatum pa-trum cura ac diligentia: pri-uatiſ ſumptibus imprimi fecit Venetijs: per Johannem  emericū de Spira alemanuz  Anno incarnatiōis di Milleſimo dringenteſimo nonageſimo tertio ꝗnto klʾ. Alis.  schwarz Laus deo  DrM, rot.  Bl. 258b leer.
C 1327. Bohatta: Lit.Bibl. 535. IGICorr 2078A. BMC V 538.IA 24205. ISTC ib01144350.
Città del Vaticano BVat
. London BL
(3, Bl. 258 fehlt). Venezia BNMarc.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium fratrum Wilhelmitarum
0523920N Breviarium fratrum Wilhelmitarum. [Basel(?), nach 1500(?)]. 
Typ. M88:82G, M?:82G. Lombarden ca. 8 mm, Lombardenmajuskeln.
Bl. [?] aα m. Sign. FF u. Blz. Fo.cclv pacis  . Nam ſicut multi radij  ꝓcedūt ab vno ſole: ⁊ tvnū  lumen eſt: ita ⁊ nos multi ab  vno capite ꝓcedentes ⁊ om-nia pacifice ⁊ cōiter poſſidere  debemus. … Bl. [?] aα m. Sign. FF ij u. Blz. Fo.cclvi ritu ⁊ filij obedientie. Egredimini foꝛas ⁊ d eſtis: ⁊ d ipſi ſint conſiderare vos volo. … Bl. [?] aα m. Sign. GG iiii u. Blz. Fo.cclxvi dū lepꝛe vniuerſum coꝛp te  gebatur mūdatū eſt. Hic cōceſſionis cauſa rationabilis  affignatur a pontifice mari-mo.   Lectio quarta.  ( ²)Einde in vꝛbe ingre-diuntur … Bricht ab Bl. [?] aα m. Blz. Fo.cclxxvii coꝛuſcauit: poſt coꝛona ſulis  homo tempoꝛalem ꝓ ſuis xe  meritis das huic eternalē:
Vorlage: Freiberg Gy (Einzelfotos).
Anm. Einbandmakulatur in den Bänden VII 4° 13, VII 4° 14, VII 4° 17 u. VII 2° 115 der Gymnasialbibliothek Freiberg. Typen recht ähnlich Basel: Furter 1:83G (GfT1021) (Divise anders) u. Furter 14:71G (hier kleinere Type auf demselben Kegel wie größere) (GfT 2279). Eine gewisse Verwandtschaft auch mit Typen Frobens und Amerbachs. Da die Identifizierung mit Typen der Inkunabel nicht möglich war, wurde die Datierung in Erwägung gezogen, trotz eines terminus post quem auf einem Blatt in VII 4° 17 ⁊ hoc qꝛ innōcēti papa viij. pꝛecepit. M.cccclxxxiij.
Döring: Freiberg 554. ISTC ib01144380.
Freiberg Gy (Fragm. 10 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Windeshemense Windeshemensis
Dem PS folgen stets Lit., Prec. mai. et min., Preces perbreves, Off. defunct. (im folgenden nicht erwähnt).
Das Off. defunct. enthält in Nr. 5240 u. 5242 das letzte Stück (Commendationes animarum) nicht.
Das PT reicht, mit Teilung zu Ostern, von Dom. I. Adv. bis Dom. XXIII post Trin.
Das PS, das von Vigilia S. Andreae 29. XI. bis S. Saturnini 29. XI. geht, wird durch das Off. dedic. eccl. beschlossen.
Dem CS folgen stets Off. BMV. in sabb., Suffr. und meist das Off. BMV. parv. (im folgenden nicht erwähnt).
Neben den fü die gesamte Kongregation bestimmten Brevieren gibt es noch ein Spezialbrevier für das Klosten S. Marie in Sion bei Beverwijk, das sich in den Festgraden des Kal., in den Rubr.gen. und durch erhebliche Textvarianten im PT und PS von den erstgenannten Brevieren unterscheidet.
 
05240 Breviarium Windeshemense. [Antwerpen: Gerard Leeu, um 1485/90] [vielmehr um 1483/84]. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 5:82G.
1. Rubrica generalis.
6 Bl. a⁶. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα De aduentu  []Duentꝯ di ꝓxima  dica poſt vi klās decēbꝛis īchoa. … Endet Bl. 6aβ Z. 17 … et ab oc-taua ſacramenti vſz ad aduētum di  Bl. 6b leer.
2. Kalendarium.
12 Bl. 〈1 3〉⁸[a]. 
Bl. 1a m. Sign. i Ianuarius h dies xxxi  … Endet Bl. 11b Z. 3 … ⁊ hab  pꝛimas v a caplʾo vlteriꝯ Sed in ſcdʾis s nichil de eo eciā in  dominica  Bl. 12 leer.
3. Psalterium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
180 Bl. a–i⁸k¹⁰l–x⁸y¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. ai Dnīcis diebꝯ Inuitatoꝛiū  [²]Doꝛemꝯ dm Qui fecit  nos … Endet Bl. 179bβ Z. 33 … Ui Bl. 180aα ta in ligno moꝛitur infernus  ex moꝛſu deſpolia Cetʾa vt  ſupꝛa  Bl. 180b leer.
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
212 Bl. A–K⁸LM–YAaBb⁸CcDdEe⁸Ff. 
Bl. 1aα m. Sign. Ai In vigilia paſche Ad v  a Allʾa  alleluia.  p. Laudate do.  oēs gen.  Ad magnifi. a  [⁸]Eſpere  autē ſabbati  luceſcit in pꝛi-ma ſabbati venit maria magdalena … Endet Bl. 212aβ Z. 19 … qui te-cum viuit ⁊ regnat in vnitate  ſpūs ſancti deus: ꝑ omnia ſe-cula ſeculoꝛū Amen  Benedictus deus  Bl. 212b leer.
Reproduktionen: Haag MMeerman (IISTC). Haag KglB (Digitalisat, P. 4).
C 3427(2). Bohatta: Lit.Bibl. 39. 41. CA 1062(2). Kronenberg: CA 366a. ILC 480. 1381(2). CBB 893. IDL 1046. 2844(2). CRF XIII 574. Borm: IG 629. Korteweg 159. Madsen 913. ISTC ib01144400. ik00000600.
Brussel Bollandist (Tit. fehlt). Haag KglB
(4, def.), MMeerman
(2). Heerenberg HsBergh
(def.). København KglB (def.). Paris EcBeauxArts. Strasbourg BNU (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 30 Z. Typ. 3B:63G. Init. k.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
18 Bl. aa⁸bb¹⁰. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2aα m. Sign. aa2 De aduentu  []Duentus di ꝓxi-ma dica poſt vj:  kalēdas decēbꝛis  inchoa. Per totū aduentuz  … Endet Bl. 18a Z. 24 … ⁊ habet mas  v a capitulo vlteriꝯ Sz in ſcdʾis s nichil de eo etiā in dica  Bl. 18b leer.
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
104 Bl. A–N⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A Dicis diebꝯ inuitatoꝛiuz  []doꝛemus dominū qui fe-cit nos. … Endet Bl. 104bβ Z. 26 … ⁊  digne poſtulant ſe merean Per xm  dm nm Adiutoꝛiū nm in  nōie di. Qui fecit celum et  terram. 
3. Proprium de tempore.
105 Bl. aa–gg⁸hh⁵ii⁶kk–nn⁸oo⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. aa Dica pꝛima in aduētu ad  veſperas ae ⁊ s ferialʾ. caᵐ  [⁸]Obꝛie ⁊ iuſte ⁊ pie viuamus  in hoc ſeculo expectātes be-atam ſpem … Endet Bl. 105bα Z. 12 Vita in ligno moꝛi infernꝯ  ex moꝛſu deſpoliatur Cetera  vt ſupꝛa 
4. Proprium de sanctis.
34 Bl. j–3⁸4¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. ji In vigilia beati andꝛee Lec⸗tio pꝛima Scdʾm iohēm  []N illʾ. Stabat iohēs et  ex diſcipulis eius duo. … Endet Bl. 34aβ Z. 2 … Ego ſū vit  vera. reꝛe ſeruatij ei.  Explicit ꝑs hyemalʾ bꝛeuiarij regulariū Impꝛeſſa ant-vverpie ꝑ me Gerardū leeu.  Anno di (M).CCCC.lxxxviijᵒ menſis octobꝛis die xv.  Bl. 34b leer.
5. Pars aestivalis. Kalendarium.
18 Bl. aa⁸bb¹⁰. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2aα m. Sign. aa2 De aduentu  []Duentus di ꝓxi-ma dica poſt vj:  kalēdas decēbꝛis  inchoa. Per totū aduentuz  … Endet Bl. 18a Z. 24 … ⁊ habet mas  v a capitulo vlteriꝯ Sz in ſcdʾis s nichil de eo etiā in dica  Bl. 18b leer.
6. Psalterium.
Das einzige vorhandene Exemplar des Sommerteils enthält an dieser Stelle den ganzen Teil 2. Traut man dem Drucker eine solche Fehldisposition nicht zu, so muss man annehmen, dass der Sommerteil nur bis einschliesslich Lage I mit dem Winterteil identisch war, und die ersten 3 Bl. der Lage K im Neusatz, etwa in einer Lage von 4 Bl., enthielt. Daran schloss sich dann der Hymnarius des Sommerteils (s. Teil 3). Das Commune sanctorum (im Winterteil Lage L–N) konnte mit veränderter Signatur auch im Sommerteil Verwendung finden. Der Fehler würde dann nur am vorliegenden Exemplar liegen.
7. Hymnarius. Pars aestivalis.
8 Bl. (A)⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. (A)i Ab octaua paſche vſ ad aſ⸗cenſionē di ad v ymnꝯ.  [⁶]D cenam agni ꝓuidi ⁊ ſtolis albis cādidi … Endet Bl. 8aα Z. 17 cui laus eſt ⁊ ptās ꝑ eterna ſecula Amen.  Bl. 8b leer.
8. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
194 Bl. a–c⁸d¹⁰e–k⁸l¹⁰m–rꝛſs–x⁸y⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. ai In vigilia paſche Ad v a  Allʾa allʾa. s. Laudʾ. do. omēs  gentes Ad mḡt anthiphō  [⁸]Eſpere aūt ſabbati  luceſcit  in pꝛima ſabbati venit maria  magdalena … Endet Bl. 193bβ Z. 23 … et  templū intꝯ oꝛnatum ac deſuꝑ  tectum fulgebat  ⁌ Finit bꝛeuiariū regulariū  b ⁊ diligēter coꝛrectū: Ant-vverpie imſſuz ꝑ me Gerardum leeu Anno di M.cccc.lxxxviij. xvᵃ die octobꝛis:  Bl. 194 leer.
9. Officia annexa.
6 Bl. (A)⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. (A)j In tranſlatione beati au-guſtini ad veſperas ſup pſal-mos feriales a  [¹]Etare mater noſtra iheruſalem quia rex tuus diſpenſatoꝛem ſtrennuū … Endet Bl. 6aβ Z. 5 … et ſepulchrum eiꝯ nō  inuenitur Euāgeliū Sint  lumbi veſtri. in cōmuni .:.  Bl. 6b leer.
Anm. 1. Die erhaltenen Exemplare (mit Ausnahme des 1. Bandes des Ex. Haag KglB) weisen an Stelle des von Leeu gedruckten ein von Thierry Martens hergestelltes, inhaltlich unverändertes Kalendarium auf. Es liegt in zweifachem Satz vor.
1a. Kalendarium. Alost: Thierry Martens [um 1488(?)]. 8°.
18 Bl. a⁸〈bb b〉¹⁰. 1 u. 2 Sp. Typ. 3:145G, 4:63G. Init. c.
Tit. Bꝛeuiarium ſecundum  oꝛdinem regulariū capituli vvindechimenſis.  Bl. 2aα m. Sign. a2 De aduentu  []Duentus di ꝓxi-ma dica poſt vi.  kalēdas decēbꝛis  inchoa. Per totū aduentū  … Endet Bl. 18a Z. 24 … ⁊ habet mas veſperas capitulo vlterius (S)ed in ſcdʾis nihil de eo etiā in dōc  Bl. 18b leer. (Ex. Haag KglB. Quedlinburg StiftsB).
1b. Kalendarium. Alost: Thierry Martens [um 1488(?)]. 8°.
18 Bl. [8]bb¹⁰. 1 u. 2 Sp. Typ. 2:72G, 4:63G. Init. c. 1 Hlzs.
Tit. Bꝛeuiariū ſcdʾm oꝛdinē regularium  capituli windechimenſis.  Dar. Hlzs. Bl. 2aα De aduentu.  []Duentus di ꝓxi-ma dica poſt vj.  kalendas decēbꝛis  inchoa. Per totū aduentuz  … Endet Bl. 18aα Z. 24 … ⁊ habet mas  v a capitulo vlteriꝯ Sz ī ſcdʾis ꝟs nichil dʾ eo etiā ī dica  Bl. 18b leer. (Ex. Göttingen SUB. Oxford Bodl. — Ehem. Hettlage, Münster.)
Es ist nicht unwahrscheinlich, dass einer der beiden Drucke – am ehesten die 2. Form – als Fragment eines unbekannten Brevierdruckes des Thierry Martens für die Windesheimer Kongregation anzusehen ist.
Anm. 2. Der Hinweis in Tl. 8 Bl. r2aβ Z. 25 zum Officium S. Dominici (5.VIII.) und Bl. v7bα Z. 24 zum Officium S. Willibrordi (7.XI.): „Lectiones require in fine“ bezieht sich wohl auf einen unbekannten oder nicht erschienenen Annex.
C 1331. 1332. Kok: Houtsneden S. 240. CA 367. ILC 481. Inventaris Antwerpen 165. CBB 4253. IDL 1047. Pr 367A. 9378. Bod-inc B-528. Borm: IG 630. Hartig: Paderborn 165. 166. Kind: Göttingen 946. ISTC ib01144450.
Brussel BR (Pars hiemalis, def.). Göttingen SUB (def.). Haag KglB
(2 Ex., 2. Ex. Pars hiemalis, def.). Halle MarienB (Pars hiemalis, def., gemischt mit GW 5244), ULB (def.). Oxford Bodl. Paderborn AkadB (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (Pars hiemalis).  — Ehem. Hettlage (Münster) (def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:99G. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. α. x Hlzs.
1. Kalendarium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
104 Bl. [ab]c–n⁸. 
Tit., xylogr. Bꝛeuiarium  gedr. Canonicoꝛū regulariū ſcdʾm oꝛdinariū Caplʾi de windeſim.  Dar. Hlzs. Bl. 2aα De aduentu di.  [³]Duentꝯ di ꝓxima  dica pꝯ viᵒ. klʾas decēbꝛis inchoa. … Bl. 6a Ianuariꝯ habet dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 15bα [²]Enite exultemꝯ do iubilemꝯ deo ſalutari no  … Endet Bl. 16aβ Z. 9 … ab omni  creatura. ꝑ infinita ſeculoꝛū  ſecula. Amen.  Bl. 16b leer. Bl. 17aα m. Sign. ci ⁌ Dica pꝛima in aduentu  di Ad v Anᵉ. ⁊ i fe. Ca  [⁸]Obꝛie  ⁊ iuſte  et pie  viuamꝯ in  hoc ſeculo:  … Endet Bl. 104bβ Z. 9 Vita in ligno moꝛitur infernus ex moꝛſu defpoliatur.  Cetera. vt. 
2. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
24 Bl. .a.–.c.⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. .ai In vigilia btī andꝛee aplʾi  Lectio pꝛima. Scdʾm iohānē.  []N illʾ. Stabat iohʾes et  ex diſcipulis eiꝯ duo: … Bl. 3aα m. Sign. .aiij Z. 2 … Elegit  eum ds ⁊ excelſū fecit eum  … Endet Bl. 24bβ Z. 28 … Ego ſū vitis vera. ᵉ. ſeruacij epiſcopi 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
88 Bl. A–H⁸IMN⁸O. 
Bl. 1aα m. Sign. A Dicis diebꝯ. Inuitatoꝛiū.  []doꝛemꝯ dm Qui fecit  nos. … Bl. 62(H6)bβ Z. 15 []ancte willibꝛoꝛde oꝝ.  []ancte benedicte oꝝ.  []ancte egidi oꝝ.  []ancte bernarde oꝝ.  []ancte franciſce oꝝ.  … Bl. 85aα m. Sign. Oi Z. 2 virgībꝯ  accipiētes lāpades  … Endet Bl. 88bβ Z. 31 … vt te toto coꝛde  ꝑquirant. ⁊ que digne poſtulant aſſequātur. Ꝑ. 
4. Hymnarius.
10 Bl. 〈 … 〉¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. . ⁌ In aduētu di. Ad v. ȳnꝯ  [⁵]Onditoꝛ alme  ſyderū eterna  lux credētium.  … Endet Bl. 10bβ Z. 15 … ⁊ tibi compar vtriuſ ſemꝑ ſpiritus alme deꝯ  vnus omī tēꝑe ſecli. Amen. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
80 Bl. a.–k.⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a.i In vigiᵃ. paſche. Ad v. ā  Allʾa allʾa. P. Laudʾ d. ō. gē.  Ad t. ā.  [⁷]Eſꝑe aūt  ſabbati   luceſcit in  ma ſabbati veīt  maria  magdalena … Bl. 25(d1)bβ Z. 1 In feſto penthecoſtes. Ad  (veſꝑas a.  [⁶]Eni ſancte  ſp … Endet Bl. 80bβ Z. 30 … Saciauit ds  quī milia hoīm de quī  panibꝯ ⁊ duobꝯ piſcibꝯ. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
82 Bl. aa.–ii.⁸kk.⁶ll. 
Bl. 1aα m. Sign. aa.i Incipit cōmune ſcōꝝ poſt  paſcha. De vno me. Ad v  a. ferialʾ huiꝯ tꝑis. Ca. ȳni  ⁊ v. vt in alio coī. Ad it. a  [⁶]Ilie iheruſalē veīte ⁊ vi–dete martirē  … Bl. 37(ee5)bβ Z. 32 Euangeliū. vt in alio eius  feſto. pꝯ natiuitatem.  Bl. 38aα Z. 1 ⁌ Dici confeſſoꝛis. Collʾ.  … Endet Bl. 82aβ Z. 25 ⁊ templū intus oꝛnatū. ac de ſuꝑ tectū fulgebat. Tu autē.  ⁌ Finit bꝛeuiariū hoꝛaꝛū canoīcarū iuxta ritū et oꝛdinē  Caplʾi de wīdeſim Anᵒ. ſalut  mᵒ.ccccᵒ.xcixᵒ. extra muros oppidi ſcoēhouie accuratiſſime  ſūmatū circa klʾ febꝛuaas.  Bl. 82b leer.
HC 3952. C 1333. Bohatta: Lit.Bibl. 549. 550. CA 368. 369. Kronenberg: CA 368. ILC 482. IDL 1048. IGI 2150. Pell 2978. CRF VI 490. Bohatta: Parma 487. Collijn: Stockholm 277. Finger: Düsseldorf 260. Madsen 4423. ISTC ib01144500.
Amersfoort Arch
. Deventer StB
. Düsseldorf ULB (def.). Haag KglB
(2 Ex., 1. Ex. 1 def.). København KglB (def.). Lille BMun. Milano BNBraid. Paris Mazarin (def.). Stockholm KglB (def.). Utrecht M. Zwolle HistCentr.
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05243 Breviarium Windeshemense. Delft: Hendrik Eckert, August 1499. 
2 Sp. 40 Z. Typ. 1:150G, 2:97G. Rubr. α.
1. Kalendarium.
12 Bl. [6]〈::.〉⁶. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
62 Bl. a–e⁶f–hik⁶lm. 
3. Hymnarius. Pars aestivalis.
6 Bl. 〈A〉⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
136 Bl. A–X⁶Y¹⁰. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
94 Bl. AA–PP⁶QQ. 
Anm. 1. Als Vorlage diente Nr 5241.
Anm. 2. Die Unstimmigkeit im Hymn. aest. der die Hymnen des CS wiederholt, scheint auf mechanischen Nachdruck der Vorlage zurückzugehen. Andernfalls sind die erhaltenen Exemplare defekt.
Anm. 3. Kopien von Einband-Fragm. aus Privatex. vorh.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Haag KglB (Digitalisat).
HC 3951. Bohatta: Lit.Bibl. 547. CA 371. ILC 483. IDL 1050. IGI 2151. CRF XIII 575. Pr 8909. BMC IX 28. Borm: IG 631. Voulliéme: Trier 2372. ISTC ib01144550.
Amsterdam UB
. Haag KglB
(1–5, def.). London BL
. New York MorganL. Praha NKn. Ravenstein StudCentr. Roma BN
. Strasbourg BNU (def.). Trier StB (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (3 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05244 Breviarium Windeshemense. [Strassburg: Johann Prüss, um 1499/1500]. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 9:150G, 10:65G. Init. i, r. Rotdr.
1. Kalendarium.
22 Bl. 1⁸[a–bc⁶]. 
2. Psalterium.
94 Bl. A–K⁸L⁶M⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
110 Bl. aa–nn⁸oo⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
264 Bl. a–qms–z⁊A⁸B⁶C–H⁸I¹⁰. 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
R 441. Bohatta: Lit.Bibl. 85. 544. IGICorr 2151A. CRF XIII 576. VB 2319.2. 2319.8. BSB-Ink B-908. Borm: IG 632. ÖNB-Ink B-692. Sack: Freiburg 833. ISTC ib01144600.
Berlin *SB
(def.). Freiburg UB
. Halle MarienB (def., nur Pars hiemalis, gemischt mit GW 5241). Herzogenburg Aug
(def.). München SB
(def.). Padova Sem (def.). Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Wien NB
(def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (2 Ex., 2. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:99G. Init. a. Rubr. α. 1 Hlzs.
1. Kalendarium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
106 Bl. a–i⁸k¹⁰l–n⁸. 
2. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
24 Bl. .a–.c⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
88 Bl. A–H⁸IMN⁸O. 
4. Hymnarius.
10 Bl. 〈…〉¹⁰. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
80 Bl. a.–k.⁸. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
84 Bl. aa.–ii.⁸kkll⁶. 
7. Officia annexa.
6 Bl. 〈j 2〉⁶. 
C 1334. Bohatta: Lit.Bibl. 497. 498. 548. CA 370. ILC 484. CBB 888. Ce³ B-1145. IDL 1049. Pell 2977. ISTC ib01145000.
Boulogne-sur-Mer BMun. Brussel Bollandist. Deventer StB
(1-4.7). New York MorganL.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviere der Diözesen
Vorbemerkung
Bei den Diözesanbrevieren muss man unterscheiden zwischen den offiziellen vom Bischof veranlassten oder approbierten Ausgaben, und den nicht offiziellen Ausgaben, die ihre Entstehung lediglich privater Initiative verdanken. Ob es sich bei einem Diözesanbrevier um eine offizielle Ausgabe handelt, bleibt in vielen Fällen zweifelhaft, es sei denn, dass die Mitwirkung des Bischofs im Kolophon oder in der Praefatio erwähnt wird.
Den Brevieren der Diözesen sind gleichgestellt diejenigen der Kapitel von St. Marien in Antwerpen und St Marien in Erfurt
Das Ps. enthält, von ganz wenigen Ausnahmen abgesehen, stets die Lit. am Ende. Diese wird also im Folgenden nur erwähnt, wenn sie an anderer Stelle erscheint.
Für die Teilung der Propria in Winter- und Sommerteil ist der gewöhnliche Fall des Beginns des PT aest. mit Pfingsten nicht näher bezeichnet; wenn dagegen das PT aest mit Ostern beginnt, sind die Bezeichnungen hiem. und aest. durch ein * gekennzeichnet. Andere Abweichungen werden angemerkt.
In einzelnen Fällen kommen Breviere vor, die keine Teilung-in PT und PS zeigen; vielmehr wechseln Officia des PT mit solchen des PS ab. Diese Anordnung wird durch die Überschrift ‛Proprium de tempore et de sanctis’ angezeigt.
Beigaben, die in den Brevieren einer Diözese ständig in derselben Ordnung wiederkehren, sind in einer Notiz zu der einzelnen Diözese zusammengefasst und erscheinen dann nicht mehr in den Inhaltsangaben der Ausgaben.
Breviarium Petragorenses. Rituale Petragoricense
Breviarium Aeduense
05246 Breviarium Aeduense (Autun). Auf Veranlassung des Kardinals Jean (Rolin), Bischof von Autun, hrsg. von Simon de Vetericastro. Paris: [Ulrich Gering], 10.III.14
80
81
390 Bl. [6]a–z⁸¹⁰A–IkkL–Z⁸aa⁶. Gez. [7].i.–.ccclxvi.[15] [m. Fehler]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 4:80R. Min. f. Init. Rotdr.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
Bohatta: Lit.Bibl. 53. Pell 2844. CRF X 176. Pr 7867. Bod-inc B-529. ISTC ib01145100.
Orléans BMun (Perg. def.). Oxford Bodl (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05247 Breviarium Aeduense (Autun). Hrsg. Hugo Buffoti. Paris: [Pierre Le Rouge für] Guillaume Seigneret, 22.V.1489. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 4:64G, 5:84G. Init. f, g, h. DrM II. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a⁸b²]. 
2. Psalterium.
72 Bl. a–i⁸. Gez. [1]i.–lxxi[1] [m. Fehler]. 9 Hlzs.
3. Proprium de tempore.
160 Bl. A–V⁸. Gez. [1]ii.–C.lix.[1]. 9 Hlzs.
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
230 Bl. aa–zz⁊⁊ꝯꝯ⁸AA⁶BB–DD⁸. Gez. [1]ii.–CCxxxi[1] [m. Fehlern]. 27 Hlzs.
Bohatta: Lit.Bibl. 54. 944. Claudin I 474. Pell 2845. ISTC ib01145200.
Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Ambianense
05248 Breviarium Ambianense. [Lyon: Janon Carcain, um 1490]. 
2 Sp. 44 Z. Typ. 1:65G, 2:57G.
1. Psalterium.
40 Bl. Lagen nicht feststellbar. 
2. Proprium de tempore et de sanctis. Pars prima.
?+56 Bl. Lagen nicht feststellbar. 
3. Proprium de tempore et de sanctis. Pars altera.
74 Bl. Lagen nicht feststellbar. 
4. Proprium de tempore et de sanctis. Pars tertia.
68 Bl. Lagen nicht feststellbar. 
Anm. Die Zuweisung des unvollständigen Breviers an die Diözese Amiens beruht auf dem Vorkommen des Festes Receptio faciei S. Ioannis baptistae (17.XII.) in 2, Bl. [1]b.
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
C 1246. Bohatta: Lit.Bibl. 55. 56. Pell 2846. ISTC ib01145300.
Mainz StB (Fragm. 1 Bl.). Paris Genev
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Ambrosianum
Die von der üblichen stark abweichenden Einrichtung des Breviers beruht zum Teil auf der Eigentümlichkeit des Ambrosianischen Ritus.
In den Sommerteil ist das Off. dedic. eccl. eingefügt.
Die für Sonn- bzw. Werktage gleichbleibenden Teile der Officia sind in einem Commune dominicarum bzw. Feriale (entsprechend dem heutigen Ordinarium officii) zusammengefasst.
Dem Ps. folgen Cant. u. Hymn.; die Lit. ist an verschiedenen Stellen des Breviers wiederholt.
 
2 Sp. 27 Z. Typ. 3:77G. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
82 Bl. [a–k⁸l²]. 
3. Nocturnale de tempore et de sanctis.
152 Bl. [a–t⁸]. 
4. Commune nocturnale. — Diurnale per annum.
60 Bl. [a–g⁸h]. 
HR 3782. Bohatta: Lit.Bibl. 57. IGI 2065. ISTC ib01145400.
Città del Vaticano BVat
. Milano BAmbros.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0524950N Breviarium Ambrosianum. [Mailand(?), um 1477]. 
?+381+? Bl. Rotdr.
Anm. Vgl. Valentini, Ubaldo/Malusardi, Giovanni B.: Incunaboli e cinquecentine della Biblioteca Capitolare di Milano. Milano 1983. (Archivio Ambrosiano. 48.) Nr 19. — Valentini, Ubaldo/Malusardi, Giovanni B.: Due edizioni del Breviario Ambrosiano tuttora sconosciute? Nota informativa. In: Ambrosius 54(1978) S. 506–510.
ISTC ib01145500.
Milano Cap (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05250 Breviarium Ambrosianum. Hrsg. Gentilinus de Mayno. Mailand: In canonia divi Ambrosii [mit dem Druckmaterial des Andreas Torresanus] [vielmehr Jacobus de Sancto Nazario], 17.XII.1487. 
412 Bl. [8]A–Yc⁊ꝝ⁸AA¹⁰BB–ZZ⁸[10]. Gez. [8]I–CCCLXXXXII [mit Fehlern] (am Fuße der Seite). [9]2–393[1] [m. Fehlern] (am Kopf der Seite gestempelt). 2 Sp. 36 Z. Typ. 4:58G. Init. f, g. Rubr. δ. 2 schem. Hlzs. Rotdr.
Anm. Ganda, Arnaldo: Iacopo Sannazzaro della Riva stampatore di un breviario ambrosiano del 1487 (IGI 2066-A; GW 5250). In: La Bibliofilía 88(1986) S. 118–130.
H 3783. HR 3784. Bohatta: Lit.Bibl. 58. IGI 2066. Pell 2847. CIBN B-803. ISTC ib01145600.
Manchester RylandsL
(Perg.). Milano BAmbros. Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05251 Breviarium Ambrosianum. Hrsg. Petrus Casola. Mailand: Antonius Zarotus auf Veranl. des Herausgebers, 1.IV.1490. 
320 Bl. a.a–z⁊ꝝA–IkL⁸L⁶A¹⁰. Gez. [8]I–CCCII[10]. 2 Sp. 43 Z. Typ. 4:110G. Rotdr.
Anm. Vgl. Peruzzo, Federica: Pietro Casola editore di libri liturgici Ambrosiani nel Quattrocento. In: Italia medioevale e umanistica 47(2006) S. 149–206.
HR 3785. Bohatta: Lit.Bibl. 59. Ce³ B-1146. IGI 2067. ISTC ib01146000.
Milano BAmbros (2 Ex., 1. Ex. Perg.), BTrivulz, Cap (3 Ex.). Monza BCiv. Parma BPalat. San Daniele del Friuli BCom. Washington (D.C.) LC.
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05252 Breviarium Ambrosianum. Hrsg. Petrus Casola. Mailand: Antonius Zarotus auf Kosten und Veranlassung des Herausgebers , 1.IV.1492. 
398 Bl. [8]a–z⁊ꝝA–X.XX.XXX⁸. Gez. [8]I–ccclxxxv[2] [mit Fehlern]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 8:69G. Init. c, d. Rotdr.
Anm. Vgl. Peruzzo, Federica: Pietro Casola editore di libri liturgici Ambrosiani nel Quattrocento. In: Italia medioevale e umanistica 47(2006) S. 149–206.
R 851. Bohatta: Lit.Bibl. 60. IGI 2068. ISTC ib01146100.
Città del Vaticano BVat. Milano BAmbros.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Andegavense
2 Sp. 34 Z.
Bl. [1]aα m. Sign. B2 maris littus unda famulāte  eiecta. Tu … Bl. [2]aα m. Sign. C1 quattuor militib lanceis ꝑforatus … … Bricht ab Bl. [2]bβ Z. 33 … Ut paupers illū quasi pauperē aspicerēt: di
Vorlage: CIBN.
CIBN B-804. ISTC ib01146150.
Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Antissiodorense
2 Sp. 33 Z. Typ. 2:70G, 3:70G. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
100 Bl. a⁸b–h¹²i⁸. 
3. Proprium de tempore.
204 Bl. A–K¹²L¹⁰M–Q¹²R⁸S⁶. 
4. Proprium de sanctis.
206 Bl. aa–qq¹²rr⁸ſ⁶. 
5. Rubrica generalis.
10 Bl. 〈i–v〉¹⁰. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Madrid BN (Digitalisate) (1), (2).
Bohatta: Lit.Bibl. 87. IBE 1182. Pell 2854. CIBN B-808. ISTC ib01146200.
Madrid BN. Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 4:94G, 10:66/67G. Min. f. Init. Kol.-T.z.T.gest.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
100 Bl. A–H⁸IK–N⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
148 Bl. AA–SS⁸TT. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
60 Bl. aa–gg⁸[4]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 88. Pell 2855. ISTC ib01146250.
Auxerre BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Antverpiense
05255 Breviarium capituli S. Mariae Antverpiensis (Antwerpen) . Auf Veranl. des Kapitels und auf Kosten des Cornelius de Bomberga hrsg. Venedig: Johann Hamann, März 1496. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 1:158G, 5*:66G, 6:61G. Init. f, g, t, z, gg, hh, kk, ll. Rubr. β. VM. Zweimal DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Pars hiemalis. 7.III.1496.
336(?) Bl. [8][erschlossen:4]1–12⁸1314–41⁸. Gez. [12?]1–329[1] [mit Fehlern].
2. Pars aestivalis. 1.III.1496.
300 Bl. [8]aaa–yA–O⁸. Gez. [12]1–288.
Bohatta: Lit.Bibl. 62. CBB 869. IDL 1030. CRF XIX 327. ISTC ib01146300.
Antwerpen VrouweC
(1). Besançon Bisch
(2). Brussel BR
(1.2. 1, Bl. gez. 9–12, ungez. Bl. 17–24 u. 41–48 fehlen). Hilversum LibernaColl
(1). London CongregationalL (1).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Aquense
05256 Breviarium Aquense. Lyon: Michel Topié, [1499, vor 9.X.]. 
Gez. [12]fol’.i–cccxxxiij[1]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 11:59G, 13:145G. Init. o, p. Rubr. γIII. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
4 Bl. ✠. 
3. Psalterium.
56 Bl. a–g⁸. Gez. fol’.i–lvi.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
278 Bl. A–Xaa–nn⁸oo⁶. Gez. lvij.–cccxxxiij[1].
Bohatta: Lit.Bibl. 63. Claudin IV 47. Pell 2848. ISTC ib01146400.
Aix-en-Provence BMejanes.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Aquileiense
05257 Breviarium Aquileiense. Venedig: Franz Renner, 1481. 4° u. 8°
544 Bl. [6]a–c¹²d¹⁰e⁸f⁶g(rot)¹h–q¹²r⁸st¹²v¹⁰xy¹²1¹⁰2.3¹²4⁸5¹²6(rot)6–8¹²9¹⁶10¹11–19¹²20¹⁶21¹²22¹⁶A⁸. 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:65G, 8:65G. Init. d, e. Rotdr.
Anm. Quaritch (London) Kat. 1429: Continental Books (2014) Nr 7 m. Prov. Ljubljana Auersperg (Perg.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
H 3786. Bohatta: Lit.Bibl. 64. IGI 2069. Pr 4178. BMC V 196.IA 19878. ÖNB-Ink B-659. ISTC ib01146500.
Gorizia BStat (Perg. def.). London BL
. Salzburg UB. Udine BCap. Wien NB
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 17:68G, 18:142G, 19:68G. Init. d, f. Zweimal DrM IV Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
48 Bl. a–f⁸. 
3. Hymnarius. Pars hiemalis. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
164 Bl. a⁶b⁸c⁶d–x⁸. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
74 Bl. aa–gg⁸hh⁶ijkk⁸. 
5. Hymnarius. Pars aestivalis.
6 Bl. ✠⁶. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
206 Bl. A–I⁸KL–ZAABB⁸CC⁶DD. 
7. Commune sanctorum.
28 Bl. 1.2⁸3¹². 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. München SB (Digitalisate) (1), (2) (3), (4), (7).
HC 3787. Bohatta: Lit.Bibl. 65. IGI 2070. BSB-Ink B-839. Pr 4741. BMC V 312.IA 21739. Oates 1869. ISTC ib01146550.
Cambridge UL (def.). Gorizia BStat. Graz LB (def.), UB. London BL
. Milano BNBraid (def.). München SB
(1–4.7). Salzburg UB (def.). San Daniele del Friuli BCom. Udine BCap, BCom (def.). Venezia BNMarc (def.), MCorrer.
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Arelatense
5 Sp.194a Breviarium Arelatense. [Arles: Jean de la Rivière, 15.VII.1501]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 65. Pell 2849.
Es handelt sich um die Ausgabe Arles: Jean de la Rivière, 15. Juli 1501. Vgl. Labande in : Gutenberg- Jahrbuch 1931, S. 170-172
Breviarium Argentinense
05259 Breviarium Argentinense (Strassburg) . Hrsg. im Auftrage von Rupert (Herzog von Bayern), Bischof von Strassburg. [Strassburg: Drucker des Henricus Ariminensis (Georg Reyser)], 12.I.1478. 
2 Sp. 42 Z. Typ. 4:88G mit großen Min.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Rubrica generalis.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Psalterium.
56 Bl. [a–e¹⁰f⁶]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
124 Bl. [a–l¹⁰m⁸n⁶]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
52 Bl. [a–d¹⁰ef⁶]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
60 Bl. [a–f¹⁰]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
136 Bl. [a–m¹⁰no⁸]. 
8. Commune sanctorum.
24 Bl. [a–b¹⁰c]. 
9. Officium dedicationis ecclesiae.
6 Bl. [a⁶]. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9).
C 1247a. Bohatta: Lit.Bibl. 71. Schr 3583. Ohly: Reyser 41. IBP 1275. Pell 2850. CRF VI 491. CRF XIII 563bis. CRF XVII 156. VB² 2162.5. BSB-Ink B-840. CIBN B-805. BMC II 484.IB 15381. Bod-inc B-530. ISTC ib01146600.
Berlin SB
(3. 6–9 ). London BL
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). München SB
. Oxford Bodl (def.). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. 4.5, 2. Ex. 6.7), Mazarin (4-7). Rouen BMun (6.7). Sélestat BVille (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Stuttgart LB
(2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05260 Breviarium Argentinense. Hrsg. im Auftrage von Rupert (Herzog von Bayern), Bischof von Strassburg. [Strassburg: Drucker des Henricus Ariminensis (Georg Reyser)], 12.I.1478. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 4:88G mit zweierlei Min.. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Rubrica generalis.
12 Bl. [ab⁶]. 
3. Psalterium.
98 Bl. [a–l⁸m⁶n]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
218 Bl. [a–zA–C⁸D¹⁰]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
86 Bl. [a–k⁸l⁶]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
98 Bl. [a–l⁸m¹⁰]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
234 Bl. [a–zA–E⁸F¹⁰]. 
8. Commune sanctorum.
40 Bl. [a–e⁸]. 
9. Officium dedicationis ecclesiae.
10 Bl. [a¹⁰]. 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
H 3788. HC 3789. C 1247. Bohatta: Lit.Bibl. 67–70. 72. 225. 229. Ohly: Reyser 42. Pell 2851. CRF VI 492. CRF XIII 564. VB² 2162.6. CIBN B-806. Deckert 176. Sallander: Uppsala 2118. ISTC ib01146650.
Berlin SB
. Dresden SUB
(4.5. Perg.). Mainz GutenbergM. Paris BN (Perg. 1.6.7), Mazarin (2.4.5). Sélestat BVille (2 Ex., 1. Ex. 2.4.5, 2. Ex. 2.4.5). Strasbourg BVille (1.3.6–9), Sem (1–3.8.9). Uppsala UB (4.5, def.).  — Black (Amherst) (Perg. Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Gez. [16]Folium I–517[1] [mit Fehlern]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 11*:92G, 15:64G, 30:48G. Init. i, o. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies: 3i. Luna .30.  … Bl. 8a, rot Tablʾa interualli  … Bl. 86a, rot Continētia huius libelli  … Endet β Z. 31 …  finē  optatū huic operi imponit. 
2. Rubrica generalis.
8 Bl. 〈j–4〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. j, rot Setur tabula aduētus  schwarz [³]Uando ꝑ A aduē-tus di inchoa .A.  erit dica ma … Endet Bl. 8bβ Z. 32 … ⁊ ſuꝑ cāticū itera a. Hauriet  as. Cetʾa  mutā rot Finis 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore.
312 Bl. a–p¹⁶q⁸r–v¹⁶. Gez. Folium I–312. 1 Hlzs.
Bl. 1aα m. Sign. a u. roter Blz. Folium I, rot (i)N nomine di no-ſtri ieſu chꝛiſti amē  Oꝛdo pſalterij m  moꝛē ⁊ ſuetudinē  Argentinen: feliciter incipit  In dic dieb cū dʾ dica agitur. ad matutʾ Inuitatʾ. schwarz Ad-oꝛemus dm. Qui fecit nos.  … Endet Bl. 312bβ Z. 25 … excipiētes  verbū in tribulatiōe multa  cum gaudio ſpirituſſancti.  rot Finit pars de tempoꝛe. 
4. Proprium de sanctis.
208 Bl. A–C¹⁶D⁸E–N¹⁶O⁸. Gez. 313–517[1] [mit Fehler].
Bl. 1aα m. Sign. A u. roter Blz. 313, rot In vigilia Andree  aplʾi. m Iohʾm  schwarz [⁵]N illo tēpoꝛe  Stabat iohʾes et  ex diſcipulis eiꝯ  duo … Endet Bl. 206bβ Z. 33 … a pti liberari  triſticia ⁊ eterna perfrui leti-cia. Per dominū noſtrū ⁊.  Bl. 207a m. roter Blz. 517, rot Specialis mēoꝛia paſſiōis btē vir-ginis … Endet Bl. 207b Z. 14 … cuius ſacratiſſimā  animā in hoꝛa dire paſſionis tue gladiꝯ doloris ꝑtrāſiuit. Qui cū deo patre ⁊ ſpūſancto  viuis et regnas deꝯ. ꝑ omnia ſe. ſeculo. amen  Actū diligenti adhibita examinatiōe. impē-ſis pꝛouidi viri Iohannis Reynardi (alias  grunynger) Anno noſtre ſalutis .Mcccclxxxix. kalendas vero apꝛilis .xiij.  Bl. 208 leer.
Anm. Psalterium und Commune sanctorum (Bl. 1–112) auch in doppelt abweichendem Satz.
1. Neusatz
Bl. 1aα m. Sign. a u. roter Blz. .i. (I)N [I rot] noīe di ni ie-ſu xi amen. Oꝛdo pſalterij  m moꝛē ⁊ ſuetudinē argē-tine: felicitʾ īcipit. rot Jn dic  dieb cū dʾ dica agi/ ad matutinas inuitatoꝛiū. … Endet Bl. 111(g15)bβ Z. 20 statt … ſolatiōis  tue bficia ſen. Per dm  noſtrum ieſum chꝛiſtū fi. ⁊.  auch Z. 23 … cōſolatiōis tue beneficia conſequantur. Per dominum noſtrum ieſuz chꝛī.  Bl. 112 leer. (Pellechet-Polain 2852; z. B. Ex. Paris BMaz., Strassburg UB.)
2. Neusatz
Bl. 1aα m. Sign. a (I)N [I rot] nomine domini noſtri ieſu chriſti amē. Ordo pſalterij ſecundum morem et conſuetudinē Argētine. feliciter incipit  … (Pellechet-Polain 2852 A; z.B. Ex. Paris BN.)
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (3), (4).
HC 3790. Bohatta: Lit.Bibl. 73. 948. Schr 3584. Schramm XX Abb. 114. Pell 2852A. CRF VI 493. CRF XIII 565. BSB-Ink B-841. CIBN B-807. Sallander: Uppsala 2119. ISTC ib01146700.
Karlsruhe LB
(2 Ex., 1. Ex. def.). München SB
(1.3.4). Paris BN (Perg., def.), Mazarin (def.). Pommersfelden Schönborn. Solothurn ZB
(def.). Strasbourg BNU (def.), Sem (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Uppsala UB (def.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Augustanum
316 Bl. [a–zA–H¹⁰I⁶]. 2 Sp. 34–36 Z. Typ. 3:119G. Init. c, g, i, k, l, s=u, t. Rubr. α.
Bl. 1aα ⁌ Dominica ma aduentꝯ ſuꝑ  pſalmos. Benedictus ⁌ cū cete–ris at. Benedictꝯ ⁌ cū reliquis  Capitlʾm.  (D)Eus pacis  ſanctificet  vos ꝑ omīa  … Endet Bl. 311bβ Z. 16 … non eſt hic aliud  niſi domus dei et poꝛta celi.  (L)ibꝛoꝝ hoꝛarū pars hyemalis  cum omnibꝯ nouis hyſtoꝛijs eiuſ-dem partis. ſcdʾm choꝛum eccleſie  Auguſten. finit feliciter ⁊.  Per Iohannem Bämler Ciuem  ibidem. Anno .M.ccccᵒ.lxxixᵒ.  iij. Klʾ. Decembꝛis.  Bl. 312aα []Otandū quo ꝙ in  quacun die vigilia  natiuitatis di euenerit in eadē die cedente ideſt in octaua ꝓxima laudes cū  hyſtoꝛia. … Endet Bl. 315bβ Z. 32 … ⁌ Pꝛo quarta antiphona. (E)xpectetur.  ⁌ (D)eo gratias.  Bl. 316 leer.
H 3791,1. Bohatta: Lit.Bibl. 75,1. BSB-Ink B-842. Ohly-Sack 710. ÖNB-Ink B-660. ISTC ib01146750.
Augsburg UB
(def.). Dillingen StudB. Frankfurt (Main) UB (Fragm. 2 Probedr. Bl. 14a u. 17b). Memmingen StB (def.). München *SB
. Regensburg SB. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05263 Breviarium Augustanum. Hrsg. Balthasar Doner. [Memmingen: Albrecht Kunne], 1480. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 1:82G. Init. i. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
10 Bl. a¹⁰. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b De aureo numero.  … Bl. 2a m. Sign. a2, rot Ianuarius hz dies 31 Luna 30 Capꝛicoꝛnꝯ  … Bl. 8aα, rot Regula pꝛima.  [²]I vigilia die dico euenerit ī ꝓxima acedēti dica  … Endet Bl. 10bβ Z. 9 … rot Cetera de vigilia.  Et ſic eſt finis.  U. d. Sp., schwarz De Inditione  … Endet Z. 19 … 1 2 3 4  6 7 
2. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Inuitat. schwarz Adoꝛemꝯ dm qui fe-cit nos.  [⁸]Eatus virꝗ nō abijt ī  conſilio impioꝛū … Endet Bl. 64aβ Z. 26 … Ꝑ oīa  ſ. ſ. Nos cum prole pia. Benedicat virgo maria. Amen.  Bl. 64b leer.
3. Commune sanctorum.
24 Bl. j–3⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. j, rot Sequū ſolita ſuffragia longiora  h ꝑ choꝝ Ang oī ſabbʾo … Z. 8, schwarz Ste ē dʾ ſublimibꝯ celoꝝ potētibꝯ vnꝯ quē māꝯ dēi ſecrauit … Endet Bl. 24bβ Z. 31 qui de hijs   egerūt intus glʾiam querūt. T  rot Et ſic eſt finis. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
176 Bl. A–Y⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot In aduentu di ſuper p ferialʾ  a. schwarz Bdictꝯ rot cū cetʾis Capitulū  schwarz [⁸]Eꝯ pacis  ſanctificz  vos per  omnia … Endet Bl. 176bα Z. 24, rot … Caplʾa  ⁊ collʾ  ad curſus re ī dedicatiōe circa  michahelis. Similiter .ij. v.  Et ſic eſt finis libꝛi hoꝛatū part  hyemalis viatici. Collecte ꝑ honoꝛabilem virū dm Baltuſar  doner ſcdʾm choꝝ ecclīe Aug.  miniſtrū pꝛedicti choꝛi eccleſie  Aug. Anno di .M.cccc.lxxx 
5. Pars aestivalis. Kalendarium.
10 Bl. a¹⁰. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b De aureo numero.  … Bl. 2a m. Sign. a2, rot Ianuarius hz dies 31 Luna 30 Capꝛicoꝛnꝯ  … Bl. 8aα, rot Regula pꝛima.  [²]I vigilia die dico euenerit ī ꝓxima acedēti dica  … Endet Bl. 10bβ Z. 9 … rot Cetera de vigilia.  Et ſic eſt finis.  U. d. Sp., schwarz De Inditione  … Endet Z. 19 … 1 2 3 4  6 7 
6. Psalterium.
64 Bl. a–h⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Inuitat. schwarz Adoꝛemꝯ dm qui fe-cit nos.  [⁸]Eatus virꝗ nō abijt ī  conſilio impioꝛū … Endet Bl. 64aβ Z. 26 … Ꝑ oīa  ſ. ſ. Nos cum prole pia. Benedicat virgo maria. Amen.  Bl. 64b leer.
7. Commune sanctorum.
24 Bl. j–3⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. j, rot Sequū ſolita ſuffragia longiora  h ꝑ choꝝ Ang oī ſabbʾo … Z. 8, schwarz Ste ē dʾ ſublimibꝯ celoꝝ potētibꝯ vnꝯ quē māꝯ dēi ſecrauit … Endet Bl. 24bβ Z. 31 qui de hijs   egerūt intus glʾiam querūt. T  rot Et ſic eſt finis. 
8. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
174 Bl. a–rſstu⁸x⁶. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα m. Sign. a2, rot In vigilia penthecoſtes ad ve-ſperas ſuper p omīa: schwarz Laudate  rot a. Ante p ⁊ poſt legitur.  schwarz [⁸]Eni ſancte  ſpiritus reple tuoꝛuz  coꝛda fidelium … Endet Bl. 174aβ Z. 19 … ita ſecuri no-ctem in tuo noīe tranſeamꝯ. Ꝑ  rot Et ſic eſt finis libꝛi hoꝛaꝝ  part eſtiualis viatici. Collecti per honoꝛabilem viꝝ  dominum Baltuſar do-ner ſecundum choꝛū ec-cleſie Aug. miniſtrū pꝛedicti choꝛi eccleſie Aug  Anno di M.CCCC.LXXX: finiti in die ſcī  bonifacij ⁊ ſocioꝛum eius  martirum.  Impꝛeſſum Memmingen.  Bl. 174b leer.
Anm. Das Psalterium und das Commune sanctorum des Winterteils auch vereinigt in anderem Satz.
Commune sanctorum — Psalterium
80 Bl. a–k⁸
Bl. 1aα m. Sign. a Sequū ſolita ſuffragia lōgio-ra  h ꝑ choꝝ Aug oī ſabbʾo  … Z. 8 Ste ē de ſublimibꝯ celoꝝ po-tētibꝯ vnꝯ quē māꝯ dēi ſcrauit … Endet Bl. 80aβ Z. 14 … cui laus eſt et  poteſtas ꝑ eterna ſecula. Amen  Bl. 80b leer.
Bohatta: Lit.Bibl. 1086. Saam: Kunne 9. BSB-Ink B-849. ISTC ib01146800.
München SB
(2 Ex.). Regensburg HB (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
282 Bl. [a–zA–D¹⁰E¹²]. 2 Sp. 34–36 Z. Typ. 3:119G, 8:120G. Init. c, n, t, u. Rubr. α, δ.
Bl. 1 leer. Bl. 2aα ⁌ In vigilia Penthecoſtes Ad  veſperas ſupeꝛ pſalmos omnia.  (L)audate ⁌ at  legi a ⁊ pꝯ  (U)Eni ſancte  ſpiritus reple tuoꝛū  coꝛda fidelium … Endet Bl. 280bβ Z. 24 … ita ſecuri noctē  in tuo noīe trāſeamꝯ Ꝑ.  ⁌ (L)iber hoꝛaꝝ ꝑs Eſtiualis  cū omibus nouis hyſtoꝛijs ſcdʾm  Choꝛū eccleſie Augu. Finit feliciter Per Iohannē Bämler in  Auguſta. Anno di .M.cccc.lxxxj. quarta feria a Katheꝛine  Bl. 281 u. 282 leer.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3791,2. Bohatta: Lit.Bibl. 75,2. BSB-Ink B-843. Hubay: Augsburg 475. Voulliéme: Trier 15. ISTC ib01146850.
Augsburg *SStB. Memmingen StB (def.). München *SB
. Trier StB.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
610 Bl. [a⁸bc]a–c¹²d¹⁰e¹²fg–yaa–cc¹²dd¹⁰ee⁸ff–yyAB¹²CD⁸EF¹²G¹⁰〈1–3〉⁸. Gez. [16]1–586[8]. 2 Sp. 38 Z. Typ. 6:76G, 9:130G, 10:65G. Init. e, m, n, r, s. 1 Hlzs., Wappen Rotdr.
Anm. Zur unterschiedlichen Struktur der Teilauflagen vgl. den gedruckten GW.
H 3792. 3796. Bohatta: Lit.Bibl. 74. 77. Sander 1269. CRF V 219. BSB-Ink B-844. B-845. Hubay: Augsburg 476. Madsen 890. Oates 1759. ISTC ib01146900.
Augsburg Bisch (def.), SStB. Cambridge UL (def.). Città del Vaticano BVat. Darmstadt *ULB (def.). København KglB (Perg. def.). Mainz GutenbergM (Fragm. 3 Bl.). Memmingen StB
(Fragm. Bl. 445 u. 446). München *SB
(4 Ex., 2. Ex. Perg., 4. Ex. Perg.). Nantes MDobree (Perg. def.). Solesmes Abt (def.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05266 Breviarium Augustanum. Hrsg. im Auftrag von Friedrich II. (Graf von Hohenzollern), Bischof von Augsburg. Augsburg: Erhard Ratdolt, Januar 1493. 
2 Sp. 49 Z. Typ. 7:92G, 21:107G. Init. a, b, d, f, q, t. Zweimal DrM I Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 2 Hlzs.
2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
3. Psalterium.
46 Bl. a–c⁸df⁶g. Gez. I–XLVI.
4. Proprium de tempore.
128 Bl. h–z⁸. Gez. XLVII–CLXXIII[1].
5. Proprium de sanctis.
56 Bl. aa–gg⁸. Gez. CLXXIIII–CCXXVIII XLVI.
6. Commune sanctorum.
32 Bl. A–D⁸. Gez. I–XXX[2].
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 2 Hlzs.
8. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
9. Psalterium.
46 Bl. a–c⁸df⁶g. Gez. I–XLVI.
10. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis..
174 Bl. A–X⁸Y⁶. Gez. XLVII–CCXIX[1].
11. Commune sanctorum.
56 Bl. aa–gg⁸. Gez. CLXXIIII–CCXXVIII XLVI.
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–6), (7–11).
H 3793. Bohatta: Lit.Bibl. 78. Schr 3585. CBBSuppl 4248,2. IBP 1276. IGI 2071. VB 303. BSB-Ink B-846. Pr 1889. 1899. BMC II 386.IB 6738. Bod-inc B-531. Hubay: Augsburg 477. ISTC ib01146950.
Augsburg SStB (def.). Berlin KunstB
(def.). Birmingham PL (def.). Dillingen StudB (1). Füssen Franzisk. Leipzig BuchM
. London BL
(def.). Louvain-la-Neuve BU (def.). Milano BNBraid (def.). München SB
(3 Ex.), UB
(1, def.). Neuburg SB (def.). Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Tübingen UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05267 Breviarium Augustanum (Augsburg). Augsburg: Erhard Ratdolt, 1495. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 4:76G, 15:70G. Init. f, p, u, cc. DrM II. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium.
86 Bl. a–k⁸l⁶. Gez. 1–85 [m. Fehlern].
4. Proprium de tempore.
212 Bl. A–ZL’℞ꝟ⁸~ps. Gez. 87–298.
5. Proprium de sanctis.
104 Bl. AA–NN⁸. Gez. 299–401[1].
6. Commune sanctorum.
41 Bl. A–D⁸E⁹. Gez. 1–40[1].
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
8. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
9. Psalterium.
86 Bl. a–k⁸l⁶. Gez. 1–85 [m. Fehlern].
10. Proprium de tempore.
76 Bl. m–v⁸x. Gez. 87–162.
11. Proprium de sanctis.
200 Bl. aa–zz⁊⁊⁸. Gez. 163–360[2].
12. Commune sanctorum.
41 Bl. A–D⁸E⁹. Gez. 1–40[1].
Anm. Venator & Hanstein (Köln) Auktion 169 (2022) Nr 388.
Reproduktionen: Bibl.Palat. 01333. München SB (Digitalisat).
HC 3794. R 434. Bohatta: Lit.Bibl. 81. Schr 3586. Schramm XXIII Abb. 13. 33. Ce³ B-1147. CIH 813. CRF V 220. BSB-Ink B-847. Pr 1907. BMC II 388.IA 6762. 388.IA 6763. Hubay: Augsburg 478. Hubay: Neuburg-Ottobeuren 100. Hummel-Wilhelmi 170. Madsen 891. ISTC ib01147000.
Augsburg Sem (1), SStB (1), UB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Città del Vaticano BVat. Innsbruck Kapuz (def.). København KglB (def.). London BL
. Memmingen StB (1). München SB
, UB
(2, def.). Neuburg SB (def.). New Haven UL (def.). Ottobeuren Benedikt (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Rottenburg BischB
. Solesmes Abt (def.).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05268 Breviarium Augustanum (Augsburg). [Strassburg]: Johann Grüninger, 30.VI.1495. 
620 Bl. [8]Ia–e⁸f¹⁶g–k⁸l¹²m–zaa–ss⁸tt¹²A–G⁸H¹²I–ZAA–HH⁸. Gez. [16]i–47,neunmal 48,49–251,zweimal 252–259,260–339,fünfmal 340 341–591[1] [mit Fehlern]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 15:64G, 17:145G, 33:64G. Init. m, o, q=dd. 1 Hlzs. Rotdr. Marg.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3795. Bohatta: Lit.Bibl. 79. Schr 3587. Schramm XX Abb. 114. IGI 2072. VB 2289. BSB-Ink B-848. Hubay: Neuburg-Ottobeuren 101. Hummel-Wilhelmi 171. ISTC ib01147200.
Berlin *SB†
. Milano BNBraid (2 Ex.). München SB
(2 Ex.). Ottobeuren Benedikt (def.). Regensburg HB, SB (def.). Roma BAngel. Stuttgart LB
. Tübingen Stift
(def.). Wilhering Zisterz
.
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Aurelianense
05269 Breviarium Aurelianense. Hrsg. Nicolaus de Ponte. Rouen: Jean Le Bourgeois, 1.XII.1491. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 8:68G mit zweierlei Min. Randleisten. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
110 Bl. A–I⁸K⁶L–O⁸. 
3. Proprium de tempore.
64 Bl. [4]fff–mmm⁸nnn. 
4. Proprium de sanctis.
203 Bl. EE–IIkkLL–VVAa–Ii⁸Kk1–3. 
Bohatta: Lit.Bibl. 86. Pell 2853. CRF X 178. ISTC ib01147250.
Orléans BMun (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Auriense
?+295+? Bl. ?+c³⁺d¹⁰ef¹²g⁶h–r¹⁰s⁶t¹⁰ux⁸yz⁊aa¹²bb–ff¹⁰A¹²B¹⁰⁺ . 2 Sp. 35 Z. Typ. 1:86G, 2:86G. Init. a. Min. f. Init. Rubr. α.
Anfang unbekannt. Bl. c?aα ceret eos ī deto ut deiceret ſemē  eoꝝ in nationibꝯ: et diſꝑderet eoſ  ī regionibꝯ. … Bricht ab Bl. B10bβ Z. 34 … Venientibꝯ itaq ſponſa die  ui… Schluss unbekannt.
Vorlage: Orense Catedr (Faksimile).
Anm. Odriozola, Antonio: La primeras impresiones de libros liturgicos españoles y un curioso y desconocido breviario para la diocesis de Orense (?1480?). In: Gutenberg-Jahrbuch 1965 S. 87–92 (m. 2 Abb., davon eine fälschlicherweise als Abb. dieser Ausgabe angegeben).
Faks. Breviario Auriense o incunable de 1485–1490. Estudio preliminar e edición de José Ignacio Cabano Vázquez y José M. Díaz Fernández. Santiago de Compostela 2004. (Bibliofilia de Galicia. 21).
IBE 6215. ISTC ib01147270.
Orense Catedr (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2+? Bl. ?+Q⁸⁽⁾+?. 2 Sp. Typ. 1:76G, 2:76G. Init. a, b. Rotdr.
Anm. Odriozola, Antonio: Una probable impresión de la segunda imprenta incunable de Monterrey (Orense). In: Boletín Auriense 6(1976) S. 265–284 (m. Abb.).
IBE 6216. ISTC ib01147280.
Pontevedra ArchHist (Fragm. Bl. Q4/5).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Aversanum
05270 Breviarium Aversanum. Im Auftrage von Giovanni Paolo (Vassalli), Bischof von Aversa, hrsg. von Paulus Brassicius. [Neapel]: Francesco del Tuppo, 1499. 
388(?) Bl. [6]a–rſstuvx–zA–Y⁸Z⁶. 2 Sp. 37 Z. Typ. 6:62G. Init. a. Rotdr.
Fava 78. ISTC ib01147300.
Città del Vaticano BVat.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Bajocense
37 Z. Typ. 104/105G, 2:78G m. Durchsch .
Anm. kein Material vorhanden
CRF IV 131bis. ISTC ib01147330.
Caën BMun (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Bambergense
Dem Ps. folgen nach der Lit. die Prec. mai. et min. und der Hymn. Es enthält auch (hinter den Dominicalpsalmen) Ps., Orat. usw. für das Off. defunct., sowie die Suffr.
Dem CS folgt ein vierfaches Off. defunct.: 1. Off. defunct. min., 2. Off. in anniversariis episcoporum, 3. Off. defunct. mai., 4. Off. postridie post festum Obitus S. Heinrici imperatoris, in vigilia S. Dionysii et in die Omnium animarum peragendum.
Dem PS aest. folgt das Off. dedic. eccl.
Die Rubr. gen. besteht aus der Rubr. adv., einer Rubr. de matutinis (darin eingefügt: Benedict. matut.), der Rubr. fest., einer Rubr. de suffragiis, precibus, hymnis.
 
1 u. 2 Sp. 48–51 Z. Typ. 8*:124G, 8**:105G. Init. m, o, p. Rubr. θ. DrM I. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 1 Hlzs.
2. Psalterium.
36 Bl. [ab¹⁰cd⁸]. 
3. Commune sanctorum.
14 Bl. [a⁸b⁶]. 
4. Proprium de tempore.
168 Bl. [ab¹⁰cd⁸e–m¹⁰n⁸op¹⁰q–s⁸]. 
5. Proprium de sanctis.
134 Bl. [ab¹⁰cd⁸e–m¹⁰n⁸o¹⁰]. 
6. Officia annexa.
4 Bl. [a]. 
7. Rubrica generalis.
6 Bl. [a⁶]. 
C 1248. 1248a. Bohatta: Lit.Bibl. 89. 90. Schr 3588. Geldner: Bamberg 18(2). 25. IGI 2074. Pell 2856. CIBN B-809. Collijn: Stockholm 911. Hubay: Würzburg 530. Kind: Göttingen 928–930. ISTC ib01147350.
Arolsen HB
(Perg. Fragm. 1 Bl., def.). Bamberg SB, Sem. Erlangen UB. Göttingen SUB (3 Ex., 2. Ex. def., 3. Ex. Perg. Fragm. 2 Bl.). Kremsmünster Benedikt. Leipzig UB
(Fragm.). Milano BNBraid (def.). Nürnberg LKArch (def.), StB
(def.). Paris BN (def.). Stockholm KglB (2). Würzburg UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 15 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
LagenKust. 28 Z. Typ. 9:79G, 9**:73/74G. Init. n, ee. Rubr. ι. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
108 Bl. [a–n⁸o]. 
3. Commune sanctorum.
28 Bl. [ab–d⁸]. 
4. Proprium de tempore.
194 Bl. [a⁸b¹⁰c–zA⁸]. 
5. Proprium de sanctis.
80 Bl. [a–k⁸]. 
6. Rubrica generalis.
16 Bl. [a–b⁸]. 
7. Supplementum officiorum.
6 Bl. [a⁶]. 
8. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
9. Psalterium.
108 Bl. [a–n⁸o]. 
10. Commune sanctorum.
28 Bl. [ab–d⁸]. 
11. Proprium de tempore.
84 Bl. [a–k⁸l]. 
12. Proprium de sanctis.
164 Bl. [a–v⁸x]. 
13. Supplementum partis aestivalis.
4 Bl. [a]. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–7), (8–13).
H 3797. 3798. Bohatta: Lit.Bibl. 91. 92. Schr 3588a. Geldner: Bamberg 27. Pell 2857. BSB-Ink B-850. CIBN B-810. BMC III 860. Collijn: Stockholm 1176. Günther 196. 197. ISTC ib01147400.
Bamberg SB (2 Ex., 1. Ex. 2, 2. Ex. 2). Città del Vaticano BVat. Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Erlangen UB (Perg.). Leipzig StB
(2). London BL
(2, def.). München SB
(2 Ex.). Nürnberg GermanNM (def.), LKArch
(def.). Paris BN (Perg. def.). Stockholm KglB (Perg. def.). Würzburg UB
(2, def.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
27–32 Z. Typ. 15:86G, 16:73G, 17:73G. Init. i, n, p, ee. Rotdr.
1. Pars hiemalis. 23.XI.1498. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. Gez. Pars hiem.:[16]I–CCCXCIX[13]. 1 Hlzs.
2. Tabulae.
8 Bl. 〈j–4〉⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
152 Bl. a–o⁸p⁶q¹⁰r–t⁸. Gez. I–CLII.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
248 Bl. aa–xx⁸yyzz⁊⁊ccAa–Dd⁸EeFf⁸. Gez. CLIII–CCCXCIX[1].
5. Rubrica generalis.
12 Bl. [a⁸b]. 
6. Pars aestivalis. 24.I.1499.Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. Gez. Pars aest.:[16]I–CCCLXX[4]. 1 Hlzs.
7. Tabulae.
8 Bl. 〈j–4〉⁸. 
8. Psalterium. — Commune sanctorum.
152 Bl. a–o⁸p⁶q¹⁰r–t⁸. Gez. I–CLII.
9. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
218 Bl. AA–ZZ⁊⁊⁸ꝝꝝ¹⁰. Gez. CLIII–CCCLXX.
10. Rubrica generalis.
4 Bl. [a]. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–5), (6–10).
H 3799. Bohatta: Lit.Bibl. 93. 94. Schr 3589. 3590. Geldner: Bamberg 39. Ce³ B-1148. Pell 2858. 2859. BSB-Ink B-851. CIBN B-811. Pr 793A. BMC I 176.IA 2665. ISTC ib01148000.
Bamberg SB (3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Eichstätt UB. München *SB
(def.). London BL
(Pars hiemalis). New York MorganL
. Nürnberg GermanNM (Pars hiemalis), LKArch
(def.). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Basiliense
Die älteste Ausgabe hat ein besonderes (mit Feriale betiteltes) Ordinarium officii, enthaltend die gleichbleibenden Teile der Sonn- und Werktagsofficia, dessen Text später mit dem Ps. vereinigt wurde.
05274 Breviarium Basiliense. Hrsg. auf Veranl. von Johannes (von Venningen), Bischof von Basel, und von Burckhard Hanffstengel. [Basel: Michael Wenssler, nach 14.V.1478]. 
2 Sp. 35 bzw. 46 Z. Typ. 1b:121G, 2:92G. Vereinzelt Min. f. Init.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
58 Bl. [a–e¹⁰f⁸]. 
3. Ordinarium officii.
6 Bl. a⁶. 
4. Rubrica adventus.
10 Bl. [a¹⁰]. 
5. Proprium de tempore.
273 Bl. a–c¹⁰d–g⁸h¹²[i–n¹⁰]o⁶p⁸qr¹⁰s¹¹t⁸vx¹⁰y⁸zaa–dd¹⁰[ee¹⁰ff⁸]. 
6. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
80 Bl. [a¹²bc¹⁰d⁸e¹⁰f⁸g¹⁰h⁸i]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
174 Bl. [a–c¹⁰d⁸ef¹⁰g⁸h–m¹⁰n⁸o–s¹⁰]. 
8. Commune sanctorum.
28 Bl. [a–b¹⁰c⁸]. 
9. Officium BMV. in sabbato.
14 Bl. [a⁶b⁸]. 
10. Officium dedicationis ecclesiae.
6 Bl. [a⁶]. 
11. Officia annexa.
8 Bl. [a⁸]. 
12. Kalendarium.
7 Bl. [a⁷]. 
13. Kalendarium.
14. Ordinarium officii.
6 Bl. [a⁶]. 
15. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
169 Bl. [a–c¹⁰d–g⁸h¹²i–n¹⁰o⁶p⁸q¹⁰r¹⁰s¹¹]. 
16. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
104 Bl. [a⁸bc¹⁰d⁸e–k¹⁰l⁸]. 
H 3800–3802. C 1250. 1251. R 83. 84. RSuppl 32. Bohatta: Lit.Bibl. 95. 96. 99–104. Ce³ B-1149. CRF XIII 566. CRF XIV 150. VB² 360.7 (385.5). Pr 7492. BMC III 724.IB 37099. Gamper 233. Jurot: Porrentruy 217. Ohly-Sack 711. Sack: Freiburg 818. ISTC ib01149000.
Basel UB
(4 Ex., 1. Ex. 12, 4. Ex. def.). Berlin SB
. Chapel Hill UL. Città del Vaticano BVat. Delémont M
. Frankfurt (Main) UB (def.). Freiburg UB
(def.). Jerusalem NL
(def.). Ligugé Benedikt (def.). London BL
(def.). New York MorganL (def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Gallen StB
(Fragm. 1 Bl.). Solothurn ZB
(8 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def., 5. Ex. def., 6. Ex. def., 7. Ex. def.). Strasbourg Sem (def.).
Gesamtüberlieferung: 25 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05275 Breviarium Basiliense. [Speyer: Peter Drach, um 1481]. 
2 Sp. 29 Z. Typ. 5:74G. Init. z, aa. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Rubrica adventus.
10 Bl. a¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
248 Bl. a–k¹⁶l⁸ll¹²m–o¹⁶p⁸q¹². 
4. Psalterium. — Proprium de sanctis.
314 Bl. A–T¹⁶V¹⁰. 
5. Commune sanctorum.
42 Bl. AA⁸BB¹⁶CC⁸DD¹⁰. 
6. Appendix.
8 Bl. [a⁸]. 
C 1249. Bohatta: Lit.Bibl. 98. Madsen 892. ISTC ib01149500.
Basel UB. Colmar BVille
(Fragm.). København KglB. Solothurn ZB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 16:64G. Init. p, q. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
80 Bl. A–K⁸. KolTit.
3. Proprium de tempore.
194 Bl. a–z⁸⁊¹⁰. 
4. Proprium de sanctis.
194 Bl. aa–ff⁸gg⁶hh–zz⁸⁊⁊¹². Gez. I–CXCIIII.
5. Commune sanctorum.
40 Bl. AA–EE⁸. Gez. I–XXXIX[1]. KolTit.
6. Officia annexa. Pars aestivalis.
8 Bl. [a⁸]. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 97. Ce³ B-1150. BSB-Ink B-851.050. Madsen 893. ISTC ib01150000.
Basel UB. København KglB (def.). München SB
(2.3.4.5, 3 def.). Washington (D.C.) LC (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Rotdr.
1. Psalterium.
80 Bl. A–K⁸. Jakob Wolff Typ. 2:65G. Init. f, o. KolTit.
Bl. 1aα m. Sign. A, rot Dica die Inuitato-riū. schwarz Adoꝛemus dominū:  Qui fecit nos. rot Pſalmus  schwarz (U²)enite [U rot] exultemus do-mino: iubilemus deo  ſalutari noſtro: … Endet Bl. 79bβ Z. 15, rot ꝟ. schwarz In  pace factus eſt locus eiꝯ.  rot Oꝛemus. schwarz Domine Jeſu  chꝛiſte.  Bl. 80 leer.
2. Proprium de tempore.
194 Bl. a–z⁸⁊¹⁰. Gez. I–CXCIIII. Michael Furter Typ. 4:64G. Init. n, p.
Bl. 1aα m. Sign. a u. roter Blz. I, rot Sabbato aduētus ad v  p. Bdictꝯ. cū reliquis  Dar. eingerückt Ca.  Z. 3, schwarz (d)Eus  pacis ſancticet vos per  oia. … bricht ab Bl. 193bβ m. roter Blz. CXCIIII Z. 33 … quo  genus crediderit iudeoꝛū  Bl. 194 unbekannt.
3. Proprium de sanctis.
196 Bl. aa–zz⁸⁊⁊¹². Gez. I–CXCIIII [m. Fehlern]. Michael Furter Typ. 4:64G. Init. n, p.
Bl. 1aα m. roter Sign. aa u. roter Blz. I, rot Incipit de ſanct pars hyemalʾ. Saturnini ⁊ ſocioꝝ  eius a. schwarz Sct eſt verum.  rot Oꝛatio.  schwarz (b)Eatoꝛum  … Endet Bl. 196aβ m. roter Blz. CXCIIII Z. 24 … rot vt cōmu-niter agun cum schwarz alľa.  Bl. 196b leer.
4. Commune sanctorum.
40 Bl. AA–EE⁸. Gez. I–XXXIX[1]. Jakob Wolff Typ. 2:65G. Init. f, o. KolTit.
Bl. 1aα m. Sign. AA u. roter Blz. I, schwarzrot Incipit cōmune ſctōꝝ  In vigilia apoſtoloꝝ ad  matuti. omelia. … Z. 15 … Scďm Matt.  schwarz (I²)N [I rot] illo tempoꝛe. Mi-ſit ieſus duodecim di-ſcipulos ſuos: … Endet Bl. 39bβ Z. 10 … ⁊ vſ in finem hij  ſerui tui ſub tua ꝓtectio-ne cuſtodian. Tu aūt.  Bl. 40 leer.
Vorlage: Solothurn ZB (Teildigitalisat).
Anm. Neu, kein alter Ms.-Zettel vorhanden.
Solothurn ZB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05277 Breviarium Basiliense. [Basel: Jakob Wolff, um 1498]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 2:65G. Init. d, e, i, p, q, s. Rubr. α. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a, rot KLʾ Ianuarius hꝫ dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 33, rot Nox habet hoꝛas .xviij. Dies .vi. 
2. Psalterium.
80 Bl. A–K⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot Dica die Inuitato–riū. schwarz Adoꝛemus dominū:  Qui fecit nos. rot Pſalmus  schwarz (U²)Enite [U rot] exultemꝯ do–mino iubilemus deo  ſalutari noſtro. … Endet Bl. 79bβ Z. 23, rot ꝟ. schwarz In pace factꝯ eſt lo. eiꝯ.  rot Oꝛemus. schwarz De ieſu xe.  Bl. 80 leer.
3. Commune sanctorum.
40 Bl. AA–EE⁸. Gez. I–XXXIV[1] [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. AA u. roter Blz. I, rot ¶ Incipit cōmune ſanctorum. In vigilia aplʾoꝝ ad  matu. omelia. … Z. 15 … Scdʾm Matthʾ.  schwarz (I)N [I rot] illo tꝑe  Miſit hieſus duodecim diſci–pulos ſu–os … Endet Bl. 39bβ Z. 22 … ⁊ vſ in finem hi ſer–ui tui ſub tua ꝓtectōe cu–ſtodian. Tu autem.  Bl. 40 leer.
4. Officia annexa. Pars hiemalis.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1aα, rot Iu parte hyemali Ur–bani pape ⁊ martiris Oo  schwarz (D²)A [D rot] s oms deus ⁊. vt   btī vrbani martʾ. tui  at pontiſicis ſolemnia colimus. … Endet Bl. 6aβ Z. 23 … et ſuper hanc petrā  edificabo eccleſiam meā.  Bl. 6b, Bl. 7 u. Bl. 8 leer.
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
ISTC ib01150025.
Basel UB
. Solothurn ZB
(def. Variante).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Bayonense
05278 Breviarium Bayonense. Valencia: Johann Rosembach für Jaime de Vila, 1492 [nach 12.I.]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 106. Haebler 76.
Breviarium Belvacense
05279 Breviarium Belvacense. Paris: Jean Du Pré, 3.VIII.1482. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 9:84G mit zweierlei Min.
1. Kalendarium.
76 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a Ianuarius habet dies .xxxi. luna xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 32 xiii A ii klʾ Silueſtri pape ⁊ cōfe. ii lʾ de natʾ. ⁊ tʾcia de ſcō 
2. Rubrica adventus.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1aα [³]uando natale di die  dica euenerit. … Endet Bl. 8bβ Z. 26 … Eodē die ⁊ ī craſtinū totū fiet de octʾ epyphanie.  et cetera. 
3. Psalterium.
72 Bl. A–I⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A.i. [³]Vando inchoatur  aliqua hyſtoꝛia Inuitatoꝛium. Dominum qui fecit nos Venite adoremus. … Endet Bl. 72bβ Z. 30 … vt  pariter nobis indulgentiā  tribuas benignus et pacē.  Per dm nm. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis. — Commune sanctorum.
180 Bl. a–rſst⁸vux⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a.i [²]abbō intrāte in aduētu  di. … Z. 15 … Caplʾm  [²]cce dies veniūt dicit  ds et ſuſcitabo da-uid germē iuſtū … Endet Bl. 164aα Z. 21 … ꝟ Quoniam  magnus es tu et faciens mirabilia tu es deꝯ ſolus. Tibi gloria in ſecula.  Finit feliciter pꝛima pars  bꝛeuiaꝛii tam de tempoꝛe   de ſanctis ſecundum vſum  inſignis eccleſie beluacen.  Bl. 164b leer. Bl. 165aα m. Sign. u.i [²]Ncipit cōmune ſanctoꝝ  Et pꝛimo ī natali vniꝯ  euāgeliſte. … Z. 25 … Reſpōſoꝛiū.  [²]N viſione dei vidi et ecce ventus turbinis veniebat … Endet Bl. 180bβ Z. 30 … doctrine īſeruiūt:  īdigētibus mlʾta largiūtur. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
270 Bl. aa–mm⁸nnoo–rrſſssvv–zzꝝꝝAA–HH⁸II¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. aa.i. [³]N nomine ſancte ⁊ indiuidue trinitatis. Incipit ſecunda pars bꝛeuiarii  de te ad vſum inſignis eccleſie beluacenſis. Sabbato in  vigilia paſche. … Z. 14 … Oꝛatio  [²]p in nobis de tue  caritatis infunde. … Endet Bl. 270bβ Z. 30 … yꝯ. Saluatoꝛ. a.  Lucē. tuā. . Nunc dimittis.  FINIS. 
6. Officium dedicationis ecclesiae.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1aα In dedicatione eccleſie. Ad  veſperas. Antiphona.  [³]N domū di letantes  ibimus. … Endet Bl. 8aβ Z. 1 … Et ſi-militer fit quādo ſūt tres expoſitiones in vno die.  [²]D laudē dei omnipotētis: eiuſ intemeꝛa-te genitricis et virgīs marie: totiuſ curie celeſtis: actū at perfectū extitit pꝛe-ſens oꝛdinariū: ſeu bꝛeuiaꝛiū  beluacēſi eccleſie accōmodū:  in pꝛeclara pariſioꝛū vrbe:  per iohannem de pꝛato eiuſdʾ  incolam  feliciter impꝛeſſum: … Z. 19 … Qdʾ  quidē opus pꝛeclarū:  plu-rimoꝝ hoꝛtatu eccleſiaſtico-rū viroꝛū: id īpigre at ſol-licite depoſcētiū: inceptū tādē (deo duce) extitit rite ac feliciter cōſūmatū. Anno di  milleſimo quadringenteſimo  octuageſimo ſcdʾo: tercio nonas auguſti.  Deo gratias.  Bl. 8b leer.
Anm. 1. Neu gesetzt und Benedict. matut. hinzugefügt:
3a. Psalterium
70 Bl. A–C⁸D¹⁰E–H⁸I.
Bl. 1aα m. Sign. A.i Q īchoatur aliqua hiſtoꝛia  Jnuitatoꝛiū. Dominū qui fecit nos. Venite adoꝛemꝯ. … Endet Bl. 70bβ Z. 26 … Et ſimiliter fit quādo ſūt tres ex-poſitiōes in vno die. 
Anm. 2. Druckvorlage: Paris BU, ms. 179. Vgl. Albiero, Laura: Les livres liturgiques à l’épreuve de la presse. Le cas du Bréviaire de Beauvais. In: Gazette du livre médiéval 60(2013) S. 28–53.
ISTC ib01150075.
Paris *BN
(Perg. u. Pap.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 39 Z. Typ. 16:62G, 17:52G. Init. k. Rubr. β. DrM II. Rotdr.
1. Rubrica adventus.
8 Bl. (A)⁸. 
Tit., rot Bꝛeuiariū ad vſum  schwarz Inſignis eccleſie beluacenſis ex decreto ⁊ certa volūtate  venerabilis capituli eiuſdē eccleſie optimis pulcherrimiſ caracteribus Pariſius imſſū In ſole aureo vici ſoꝛbonici venale reperies.  Dar. DrM, schwarz und rot.  Bl. 2aα m. roter Sign. (A)ij, rot (Q²)Vando [Q schwarz] natale di die  dica euenerit. … Endet Bl. 8bβ Z. 34, rot … Eodē die  ⁊ in craſtinū totū fiet de oc.  epyphanie. ⁊.  schwarz (F)init. [F rot] 
2. Kalendarium.
6 Bl. ✠⁶. 
Bl. 1a Pocula Ianus amat.  rot L Ianuarius habet dies .xxxi. luna xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 34, rot xiij (A) schwarz ii klʾ Silueſtri pape ⁊ cō. rot ii. lʾ. dʾ natʾ. ⁊ cia dʾ ſcō. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
70 Bl. a–h⁸i⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. arot Q inchoa aliqua hiſtoria. Inuitato. schwarz Dominū  fecit nos. Uenite adoꝛemꝯ. … Endet Bl. 70bβ Z. 18, rot … ſumūtur benedictiōes vt in feſtis  nouē lectionū. 
4. Officium dedicationis ecclesiae.
10 Bl. A⁸B². 
Bl. 1aα m. roter Sign. (A)rot In dedicatione eccleſie.  Ad veſperas. Antiphona.  (I²)N domū di letātes ibi-mus. … Endet Bl. 10bβ Z. 23 Anime oīm fidelium. ⁊.  Amen. 
5. Missae votivae.
16 Bl. a–b⁸. 1 Hlzs.
Bl. 1aα m. Sign. arot Incipit paratio ad mi-ſſam. Et mo ſacerdos dicat induendo ſe. Ad amictum.  (P)one de galeā ſalutis ſuꝑ  caput meū … Endet Bl. 16bβ Z. 16 et os fideles tui vitā perpetuā adipiſci merean. Per  dm noſtrum ieſū xm filiū  tuū. Qui tecum viuit. 
6. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
136 Bl. aa–ll⁸mm⁶nn–qq⁸rr¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. aa, rot (ſ³)Abbō intrate aduentu di. … Z. 16 … vt ī pſal- Dar. eingerückt terio Caplʾm.  Z. 17, schwarz (E²)Cce. [E rot]  dies veniūt dicit domi-nꝯ et ſuſcitabo dauid germē  iuſtū … Endet Bl. 136bβ Z. 30, rot … ꝟ. schwarz Q  magnꝯ es tu ⁊ faciēs mira-bilia tu es deus ſolus. Tibi  gloꝛia in ſecula.  rot Finis. 
7. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
232 Bl. A–ZAA–FF⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot (I)N noīe ſancte ⁊ indiuidue trinitatis Incipit  ſecūda ꝑs bꝛeuiarij de tꝑe ⁊ ſctīs ad vſū inſignis eccleſie  beluacēſis. Sabbato in vi-gilia paſche: … Z. 14 … Oo.  schwarz (S²)Piritū [S rot] ī nobis de tue  charitatis īfūde: … Endet Bl. 232aβ Z. 24 ⁊ vltra in me maneas et vſ  in eternū me non dimittas.  Amen.  rot Impꝛeſſum pariſij in ſole aureo vici ſoꝛbonici Per Udalricum gering et magiſtrum  Berchtoldum renbolt.  Anno di .M.cccc.xcvi. die  vero .rvi. Auguſti.  Bl. 232b leer.
Bohatta: Lit.Bibl. 107. ISTC ib01150100.
Paris *BN
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 15:205G, 25:62G mit Einsprengungen aus 26:52G. Init. k, l. Rotdr. KolTit.
1. Rubrica adventus.
8 Bl. A⁸. 
2. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Psalterium.
80 Bl. A–H⁸I¹⁰K⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
96 Bl. aa–mm⁸. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
44 Bl. a–e⁸f. 
6. Commune sanctorum.
14 Bl. AA⁸BB⁶. 
7. Missae votivae.
16 Bl. ✠.✠✠⁸. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Paris Genev (Digitalisat).
C 1252. Bohatta: Lit.Bibl. 108. Pell 2860. CIBN B-812. ISTC ib01150125.
Paris BN (def.), Genev
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Bisuntinense
2 Sp. 32 Z. Typ. got.. DrM. Rotdr.
05283 Breviarium Bisuntinense. Hrsg. im Auftrag von Charles (de Neufchatel), Erzbischof von Besançon. Basel: Bernhard Richel, 17.VIII.1480. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 5:180G, 6:93G, 7:93G. Zweimal DrM I. Rotdr.
1. Rubrica generalis.
22 Bl. [a¹⁰b¹²]. 1 Hlzs.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, Tit. Preſens bꝛeuiarium cū  ſuis regulis ⁊ conſtitutionibus collectum ꝑ Reuerendiſſimū  in chꝛiſto patrem et dm dm Carolum de Nouocaſtro. dei  et aplʾice ſedis ga Archiem eccleſie metropolitane Biſunti. Ad laudem oipotentis dei. eiuſ intemerate virginis  et matris Marie/ ac oīm ciuium ſuꝑnoꝛū/ necnō ad decoꝛē  fate ſue eccleſie metropolitane Biſunti/ totiuſ cleri vtilitatē In inclita vꝛbe Baſilien. imſſuz ac bene coꝛrectū feliciter finit. Sub Anno incarnatōis dice .Milleſimo­quadringenteſimo octuageſimo. Die vero decima­ſeptima Menſis  Auguſti.  Dar. Hlzs., Wappen. Bl. 2aα [²]N āno quo  natiuitas  domini celebꝛatur die do⸗minica. … Endet Bl. 22bβ Z. 14 … ꝓut exſſum eſt in  regulis ſupradictis.  Finiūt regule ecclʾie metropolitane Biſuntine. 
2. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a Iani prima dies et ſeptima fine timetur.  Pꝛincipium iani ſancit tropicus capꝛicoꝛnus.  rot Sol habet dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 8b Z. 20 []d ſocietatem ciuium ſupernoꝝ perducat nos regina ange⸗loꝛum. Amen 
3. Psalterium.
70 Bl. [a–e¹²f¹⁰]. 
Bl. 1aα, rot Criſti nomine inuocato. Incipit pſalteriū cum antiphonis verſiclʾis et hymnis pꝛout per ai circulū in eccleſia  metropolitana ⁊ dioceſi Biſuntinenſi decantatur  Dar. eingerückt Inuita.  Z. 7, schwarz Adoꝛemꝯ dominū.  quoniā fecit nos. … Endet Bl. 69bβ Z. 28 … ⁊ defunctis fi⸗delibus vitā ⁊ reez ꝓpiciꝯ  donare digneris ſempiter⸗nam. Qui cū ꝛe.  rot Explicit Pſalterium.  Bl. 70 leer.
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
116 Bl. [a–i¹²k⁸]. 
Bl. 1aα, rot Sabbato in vigilia aduētus  di ad veſperas an. Et hoc  ſcdʾm vſū ecclʾie Biſuntine  … Z. 6 Capitulum  schwarz []Eus autem  pacis ſanctificet vos per  omīa … Endet Bl. 116bα Z. 27rot Oꝛō. schwarz Reſpice queſumus de ſuꝑ hanc  familiam tuam. rot vt ſupꝛa. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
56 Bl. [a–d¹²e⁸]. 
Bl. 1aα, rot In vigilia ſancti andꝛee.  Scdʾm iohannem  [²]N illo temꝑe. Sta⸗bat iohannes: et ex  diſcipulis eius duo. … Endet Bl. 55bβ Z. 31 s Nūc dimittis. rot Oꝛatio  vt ſupꝛa cum schwarz Illumina.  Bl. 56 leer.
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
104 Bl. [ab¹²c¹de¹²f⁶g–i¹²]. 
Bl. 1aα, rot In ſabbato ſancto paſche  ad veſꝑas a. schwarz Alleluia. rot p  schwarz Laudate dm omnes gen⸗tes. … Z. 9, rot … Ad mag. a.  schwarz [²]Eſpere aute ſabba⸗ti que luceſcit in pꝛima ſabbati vēit maria magdalene … Endet Bl. 104bβ Z. 19 … quia ſermonem regis aꝑuiſti nobis. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
184 Bl. [a–o¹²pq⁸]. 
Bl. 1aα, rot In annunciacōe beate ma⸗rie ꝟginis qū celebra poſt  paſcha. ad veſꝑas a. schwarz Allʾa  rot ſeptē. si schwarz Laudate pueri.  rot cū ceteris. Capitulum.  schwarz []Cce virgo cipiet in  vtero … Endet Bl. 184aβ Z. 24 … eius nos tribue meri⸗tis adiuuari. Per dm.  Dar. DrM, rot. Bl. 184b leer.
8. Commune sanctorum.
16 Bl. [ab⁸]. 
Bl. 1aα, rot Incipit cōmune ſanctoꝛum  In natiuitate vnius apoſtoli ad veſperas antiphona.  schwarz Eſtote foꝛtes in bello ⁊ pu⸗gnate cū antiquo ſerpente … Endet Bl. 16aβ Z. 24, rot … s.  schwarz Magnificat. rot Oratio vt   Finit cōmune ſanctoꝝ.  Bl. 16b leer.
9. Appendix.
12 Bl. [ab⁶]. 
Bl. 1aα, rot Incipiunt hoꝛe beate ma⸗rie virginis ſecundū vſum  cathedralis eccleſie biſuntinenſis. Ad matutinas in⸗uitatoꝛiū. schwarz Aue maria gra⸗tia plena dominus tecum.  … Endet Bl. 12bβ Z. 4 … Requieſcant in pace. Amen.  rot Ex dei adiutoꝛio a quo oē  datum optimū. finit Bre⸗uiarium ſecundum vſum  eccleſie metropolitane Biſuntine per Bernardum  Richel ciuē Baſilienſem  impꝛeſſum. Anno curꝛente  a partu virginis ſalutifero  milleſimo­quadringenteſimo­ſeptuageſimo­nono.  Dar. DrM, rot.
Anm. Band 3 auch neu gesetzt:
3a. Psalterium
70 Bl. [a¹²–e¹²f¹⁰]. Init p.
Bl. 1aα Criſti nomine īuocato Jncipit pſalteriū  cum antiphonis verſiculis et hymnis ꝓut per āni circulū in  eccleſia metropolitana et dioceſi Biſuntinenſi decantatur.  Dar. eingerückt Jnuita.  Z. 9 Adoꝛemꝯ. dm  quoniā fecit nos. … Endet Bl. 69bβ Z. 28 … et defunctis fidelibus vitā et requiē ꝓpi⸗cius donare digneris ſem⸗piternam. Qui cum patre.  Explicit pſalterium.  Bl. 70 leer. (Castan 260; 1. Ex. Besançon BMun, Bd II).
Dieser Neusatz weist keinen Rotdruck auf; an dessen Stelle tritt stets als Auszeichnungstype die Type 7:73G.
C 1258. Bohatta: Lit.Bibl. 129. Schr 3591. Pell 2863. CRF XIX 329. ISTC ib01150175.
Besançon BMun
(2 Ex., 1. Ex. 1, 5 u. 6 fehlen, 2. Ex. 5 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 1:64G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
56 Bl. a–g⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
206 Bl. A–I⁸K⁶L–Yz⁊ꝝ⁸. 
4. Commune sanctorum.
24 Bl. AA⁸BB⁶CC¹⁰. 
5. Rubrica generalis.
16 Bl. AB⁸. 
C 1257. Bohatta: Lit.Bibl. 128. Pell 2862. CRF XIX 330. CIBN B-813. ISTC ib01150200.
Besançon BMun
. Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05285 Breviarium Bisuntinense. Paris: Jean Du Pré, 26.X.1489. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 23:66G. Min. f. Init.
1. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
82(?) Bl. a⁸b⁸(?)c–i⁸k¹⁰. 
2. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
72 Bl. A–I⁸. 
3. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
38 Bl. aa–dd⁸ee⁶. 
4. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
114 Bl. aa–ff⁸gg⁶hh–oo⁸pp. 
5. Commune sanctorum.
16 Bl. ā⁸ē⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 130. Pell 2864. CRF XIX 331. ISTC ib01150225.
Vesoul BMun
(1–5, Bl. 7–14 in 1 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05286 Breviarium Bisuntinense. Paris: Jean Du Pré, 10.I.14
96
97
2 Sp. 36 Z. Typ. 23:66G, 25:62G. Init. k, l. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
84 Bl. A–G⁸HI–L⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
78 Bl. A–I⁸K⁶. 
4. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
116 Bl. a–o⁸p. 
5. Rubrica generalis.
20 Bl. ā⁸ē⁸ī. 
6. Officia annexa.
10 Bl. ✠¹⁰. Gez. Fol’.i.–Fol’.x.. Rubr. γ.
C 1259. Bohatta: Lit.Bibl. 127. 132. 133. Pell 2865. 2867. CRF XIX 332. ISTC ib01150250.
Besançon BMun
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0528610 Breviarium Bisuntinense. [Paris: Jean Du Pré, um 1498]. 
Fragm. 4 Bl. ꝯ. 2 Sp. 36 Z. Typ. 23:66G, 25:62G. Init. k, l. Rubr. γ. Rotdr. KolTit.
Inhalt: Bl. 1a: Ende des Psalterium. — 4a: Benedictiones matutinalis. — Benedictiones variae. — 4b: Versus memoriales varii.
Anm. Das vorliegende, in dem Ex. der Nr 5286 erhaltene Fragment stimmt (bis auf die hier fehlende Blattzählung) in Typen und Ausstattung mit Nr 5286, 9. überein. Es gehört jedoch nicht zu dieser Ausgabe, da diese den Text des Fragments am Ende des Ps. bzw. des Kal. enthält; auch kann sich die hier Bl. 3bβ Z. 33 gegebene Verweisung auf die erwähnte Nr nicht beziehen. Daher muß es zu einer verlorenen Ausgabe gehören, die nach ihrer abweichenden Einrichtung wohl später als Nr 5286 anzusetzen ist.
Bohatta: Lit.Bibl. 126. Pell 2866. CRF XIX 333.
Besançon BMun
(Fragm. 4 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05287 Breviarium Bisuntinense. [um 1500(?)]. 
2 Sp. 37 Z. Typ. got., 2 Größen. Init. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
80 Bl. A–K⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 125. Pell 2861. CRF XIX 334.
Vesoul BMun
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Bituricense
2 Sp. 41 Z. Typ. 3:75G, 4:75G.
1. Proprium de tempore.
94(?) Bl. a⁸(?)b⁸(?)c–l⁸m⁶(?). 
2. Proprium de sanctis.
101(?)+? Bl. a–g⁸h⁸(?)i–m⁸n⁸(?) …. 
Bohatta: Lit.Bibl. 134. Claudin I 180. Pell 2868. ISTC ib01150300.
Auxerre BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Rubrica In anno.
8 Bl. ✠⁸. 
3. Psalterium.
56 Bl. AA⁸BB–EE¹². 
4. Proprium de tempore.
120 Bl. A–G〈HI〉KL¹². 
5. Proprium de sanctis.
176 Bl. a–o¹²p⁸. 
6. Commune sanctorum.
28 Bl. aabb¹²cc. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
HC 3808. Bohatta: Lit.Bibl. 135. Pell 2869. ISTC ib01150325.
Paris Genev
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
A. 2 Sp. ?+30 Z. Georg Wolff Typ. 16:52G, Johann Philippi Typ. 2:108G. Init. b. Rubr. Johann Philippi Rubr. α. VM der Brüder de Marnef (Silvestre 9) Rotdr.
Tit. ⁌ Bꝛeuiaria inſignis eccleſie Biturice. ſumma cū diligentia nuꝑreuiſa ac emēdata: cū miſſa rochi.  ac nōnullis aliis miſſis cōibus: in  Pariſeoꝝ academia imſſa. venalia reperiētur in venerabili Biturice. vꝛbe: ī domo Gerardi paon.  ad īterſigniū Pellicani in magno  vigno  VM Bl. 1b Almanach für 1497–1520.
Vorlage: Delarue.
Anm. Vgl. Henry Delarue: Trouvailles Bibliographiques. In: Bibliothèque d' Humanisme et Renaissance : Travaux et Documents. 15 (1953), S. 161–162 (m. Abb.).
Paris [Genev].
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Braccarense
2 Sp. 40 Z. Typ. 1:76G, 2:76G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. y⁶. 
2. Psalterium.
58(?) Bl. a⁸b⁸(?)c–f⁸g¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
116 Bl. A–N⁸O¹². 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum. — Rubrica generalis.
148 Bl. aa–rr⁸ss¹². 
Reproduktionen: Lisboa BN (Digitalisat).
HC 3809. Bohatta: Lit.Bibl. 136. Haebler 78. Jüsten 6. IBPort 894. Mendes: Lisboa 627. ISTC ib01150350.
Arouca M†. Cantanhede BMun
(def.). Lisboa BN
(def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Anm. Zweifelhafte Ausgabe, vgl. Peixoto, Jorge: Incunabulos Portugueses - estado da questão. In: Gutenberg-Jb. 1962 S. 170 Nr 7. Eventuell Verwechslung mitM24284.
Breviarium Bremense
05291 Breviarium Bremense. Köln: [Heinrich Quentell], 2.XII.1486. 
2 Sp. 30 u. 36 Z. Typ. 4:91G, 5:75G. Init. f.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. Rotdr.
2. Psalterium.
72 Bl. [A]B–I⁸. 1 u. 2 Sp.
3. Hymnarius.
10 Bl. A¹⁰. 
4. Commune sanctorum.
26 Bl. $$$.$$⁸$$$¹⁰. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
218 Bl. a–z⁊⁸ꝯ¹⁰. 
6. Rubrica adventus.
6 Bl. [a⁶]. 
7. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. — Officia annexa.
340 Bl. A–ZAA–TT⁸UU. 
Bohatta: Lit.Bibl. 140. VK 277. Kind: Göttingen 933. Madsen 897. ISTC ib01150375.
Göttingen SUB (7). København KglB (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Brixiense
05292 Breviarium Brixinense. Im Auftrage von Melchior (von Meckau), Bischof von Brixen, hrsg. von Johannes Angelus Johannes Angelus. Augsburg: Erhard Ratdolt, 20.VII.1489. 
432 Bl. [ab⁸c]a–i⁸k⁶l–zaa–zzA–E⁸F⁶. Gez. [20]1–410[2]. 2 Sp. 35 Z. Typ. 4:76G, 15:70G, 23:61G. Init. n, r, u. 2 Hlzs. Rotdr.
H 3811. 3812. Bohatta: Lit.Bibl. 142–144. Schr 3592. IGI 2081. ÖNB-Ink B-663. ISTC ib01150400.
Bressanone Sem. Fiecht Benedikt
(es fehlen Bl. 1-3). Innsbruck LM, Präm
, ULB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Stams Zisterz
(Bl. 407ff fehlen). Trogen KantB (def.). Wien NB
(Perg. Bl. 1,2, 3,16,21,432 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Burgense
2 Sp. 35 Z. Typ. 1:91G, 2:91G. Init. a.
1. Psalterium.
70 Bl. Lagenformel nicht feststellbar. 
2. Commune sanctorum.
22 Bl. Lagenformel nicht feststellbar. 
3. Proprium de tempore.
170 Bl. Lagenformel nicht feststellbar. 
4. Proprium de sanctis.
212 Bl. Lagenformel nicht feststellbar. 
Anm. ISTC: [Venedig: Franz Renner(?)].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Madrid BN (Digitalisat).
Haebler 79. IBE 1184. ISTC ib01150425.
Madrid BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Caesaraugustanum
369(?) Bl. [8]a–c¹²d⁸ef.ffg–i¹²kl⁸m–p¹²qr⁸ſ¹²s⁸tvwx¹²y⁸1–6¹²7⁹. 2 Sp. 35–38 Z. Typ. got., 2 Größen. Rotdr.
Anm. Vgl. Lambert Nr 4 [5.II.2013].
Bohatta: Lit.Bibl. 147. Haebler 79.5. IBE 1185. ISTC ib01150450.
Barcelona BCatal
(def.). Madrid PalacR (def.). Montserrat Benedikt (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 31 Z. Typ. 9:68G. Init. c, f. DrM IV. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium. — Tabulae.
16 Bl. [8]✠⁸. 
2. Psalterium.
108 Bl. aa–nn⁸oo. Gez. j–ciiij [mit Fehlern?].
3. Proprium de tempore.
198 Bl. a–z⁊⁸⁶. Gez. j–cxcvij[1].
4. Proprium de sanctis.
214 Bl. A–ZAA–CC⁸DD⁶. Gez. j–ccxiiij.
5. Commune sanctorum.
24 Bl. AAA–CCC⁸. Gez. j–xxiiij.
6. Officia annexa. [Barcelona: Johann Rosembach, nach 3.IX.1497]. 
4 Bl. ✠. Typ. 7:69G, 8:69G. Init. k. Rubr. β.
7. Rubrica nova. — Officia annexa. [Zaragoza: Georg Coci und Genossen, nach 1500(?)]. 
4 Bl. [a]. Typ. 3:100G, 6*:75/76G. Init. m, n. Rubr. γ.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Res.Publ. Unit 55. Madrid BN (Digitalisat).
C 1259a. Bohatta: Lit.Bibl. 148. 149. Haebler 80. 488.5. IBE 1186. 4177. IBEPostinc 227. ISTC ib01150475(1–5). io00050500(6). ir00135300(7).
Madrid BN (1–5).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Calagurritanum
Anm. kein Material vorhanden
Breviarium Cameracense
05296 Breviarium Cameracense. Paris: Jean Du Pré, Mai 1485. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 18:71G, 18*:71G. Init. m.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
78 Bl. A–I⁸K⁶. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
102 Bl. a–m⁸n⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
102 Bl. A–M⁸N⁶. 
5. Proprium de sanctis.
224 Bl. aa–rrꝛꝛſſsstt–zzꝝꝝ⁊⁊⁸. 
CBB 871. CIBN B-814. ISTC ib01150500.
Gent BU. Leuven TheolF
. Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 38 Z. Typ. 7:64G. Init. k, m. DrM II. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
88 Bl. A–L⁸. Gez. Fo.i.–lvi[32].
3. Proprium de tempore.
172 Bl. a–l⁸m⁶n–x⁸y⁶. 
4. Proprium de sanctis.
214 Bl. A–H⁸IK–ZAA–CC⁸DD¹⁰. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat) (1–3, Bl. 94), (3, Bl. 95–4).
HC 3813. Bohatta: Lit.Bibl. 152. Pell 2870. CIBN B-815. ISTC ib01150525.
Paris BN (Perg.), Genev
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Caminense
2 Sp. 41 Z. Typ. 1:77G. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
48 Bl. [ab⁸c⁶de⁸f¹⁰]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
62 Bl. [a–e⁸f¹⁰g¹²]. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
52 Bl. [a–e⁸fg⁶]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
24 Bl. [a–c⁸]. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
56 Bl. [a–g⁸]. 
7. Commune sanctorum.
8+? Bl. [a⁸…]. 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
VB 2709.5. ISTC ib01150550.
Berlin *SB
(P.2 Bl. 31, P.3 Bl. 1 u. P.7 Bl. 8ff fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05299 Breviarium Caminense. Nürnberg: Georg Stuchs, 28.IX.1491. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 7:108G, 13:72G, 14:72G. Init. d, f, k. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
64 Bl. A–H⁸. 
3. Proprium de tempore.
144 Bl. a–s⁸. 
4. Proprium de sanctis.
124 Bl. Aa–Oo⁸PpQq⁶. 
5. Commune sanctorum.
16 Bl. AaBb⁸. 
CR 1261. Bohatta: Lit.Bibl. 153. Baumann: Stuchs 41. IGI 2082. ISTC ib01150575.
Roma BAlessandr.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Capuanum
05300 Breviarium Capuanum. Hrsg. im Auftrag von Giordano (Gaetano), Erzbischof von Capua. Capua: Christian Preller, 10.III.1489. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 4:85G, 5:85G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
14 Bl. [a¹⁰b]. 
2. Psalterium.
66 Bl. A–G⁸H¹⁰. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
482 Bl. a–rſs–zaa–ll¹²mm¹nnoo¹⁰ppqq⁸rrss⁶. 
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
H 3814. R 435. Bohatta: Lit.Bibl. 154. IGI 2083. Pell 2871. CIBN B-816. ISTC ib01150600.
Capua M. Città del Vaticano BVat. Milano BAmbros. Napoli BN (def.). Paris BN (def.). Roma BAlessandr.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Carnotense
05301 Breviarium Carnotense. Chartres: In casa canoniali [mit dem Druckmaterial des Jean Du Pré], 17.VII.1483. 
2 Sp. 28 Z. Typ. 3:71G, 3*:71G. Min. f. Init.
1. Kalendarium.
8 Bl. 〈. … ….〉⁸. 
2. Psalterium. 14.IV.1483. — Commune sanctorum. 20.IV.1483.
108 Bl. a–k⁸lm–o⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
248 Bl. A–XAa–Kk⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 160. Pell 2872. CIBN B-817. ISTC ib01150625.
Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05302 Breviarium Carnotense. Auf Kosten und Veranl. von Milon Milon (d'Illiers), Bischof von Chartres, René de Châteaubriand und Jean de Vallé hrsg. von Johannes Remigius. Venedig: Johann Hamann, 7.XI.1486. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 5:70G, 5*:66G. Init. g, t. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
206 Bl. a–e⁸f¹⁰g–z⁊⁸¹². 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
136 Bl. A–R⁸. 
4. Commune sanctorum.
12 Bl. a¹². 
5. Appendix.
16 Bl. 〈1–4〉〈5–8〉⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 161. Pell 2873. CIBN B-818. ISTC ib01150650.
Paris BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Carthaginense
400 Bl. abaa–uu⁸xxaaa–iii⁸lllaaaa–cccca–r⁸s (jeweils ohne Sign. k). 2 Sp. 31 Z. Typ. 3:92G. Init. b. Rubr. VM. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1bα a  ⁌ Tabula de recta ordina-tione huius breuiarij.  … Bl. 4b  .is.  Ad laudem gloꝛiam ⁊ honoꝛem di ni iu xi.  Hoc opus magno grauiſſimo laboꝛe cōgeſtum … Z. 5 … Reuerēdus pater ⁊ ds dominus. Martinus de ſelua ſedis apľice Prothonotarius.  huius eccīe Cartagi bene merito Decanus. nimio zelo  at uicio dei comotus fieri fecit ⁊ ad eius inſtantiam ⁊  petitioē. Honoꝛabiles Magiſtri Alfonſus de coꝛdoua. ⁊  eius frater Bartholomeꝯ coꝛrectu ⁊ emēdatum oipo-tentis dei voluntate ꝑegerūt. Murcie Cartagi dio. xij.  menſis Ianuarij Anno a natiuitate dⁱo M.cccc lxxx iiij.  DrM  Bl. 5aα Z. 13 … Kalendarium (I²)n noīe dio ni iu xi  Ad laudē ⁊ gľiā pis  ⁊ filij ac ss sci. Incipit or-do de suetudībꝯ dīoꝝ officioꝝ eccīe Cartagi. videlicet  … Bl. 169a m. Sign. aaa1 Incipit pſalterium ſecundum conſu-etudinem eccleſie Cartaginenſis.  … Bl. 246a m. Sign. aaaai Incipit commune ſanctorum ſecundum con-ſuetudinem eccleſie Cartaginenſis  … Bl. 269aα m. Sign.  .a.ij. Incipit ſanale m ſuetudīe eccīe rtagiū. Et . Inuľi ſci ſtephẚ pꝛothomeis  duplex. Ad ueſꝑos totū officiū fiat ď ma d ⁊  colľctā fit ſo coo ď bo ſtephano … Z. 13 … oꝛo  (D)a u qs de īmitari qď colimꝯ: ut diſ-camꝯ ⁊ īmicos diligere … Endet Bl. 399bβ Z. 26 … concede nobis procius. vt confeſſionis  ꝑ eius inſtituta greſſibus ꝑ-gere. vt eiusde in regiōe ui-uentium mereamur gaudijsadmii. Per d n i x  Bl. 400 leer.
Vorlage: IGI (Bl. 1–5, 399) u. GW–Manuskript (Bl. 169–269).
IGI 2087. ISTC ib01150700.
Casale Monferrato [Sem].
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Catalaunense
Bohatta: Lit.Bibl. 165.
Exemplare der Ausgabe, von der dem Herausgeber des Ecclesiologist (W. H. James Weale) ein unvollständiges Exemplar vorlag, sind nicht nachweisbar
Breviarium Cenomanense
0530230N Breviarium Cenomanense (Le Mans). Hrsg. Petrus Hennier. [Paris: Johann Higman und Wolfgang Hopyl, um 1494/97]. 
8+? Bl. 1 u. 2 Sp. 37 Z. Typ. 7:130G, 15:62G. Rotdr.
Bl. 1a Z. 1 Bꝛeuiaria ad vſum inſignis eccleſie cenomanē.  per petrū hennier: eiuſ-dem eccleſie canonicū:  … Z. 12 emendata: vna cum tabulis feſtoꝛū: a cena do-mini vſ ad pentheco.  et  .xxiiii. dominicarum  a penthe. vſ ad aduē-tum rot Petrus Hennier.  … Bricht ab Bl. 8bβ Z. 34, rot … et ꝓmulgata  ī ſynodo beati luce in ecca  ceno. celebrata: anno di  M.cccc.lxxu. 
Vorlage: CRF. Baurmeister..
Anm. Erhalten ist nur das einem Ex. von Nr 5303vorgebundene Kalendarium. Vgl. Baurmeister, Ursula: Un missel inconnu du XVe siècle á l’usage du Mans. In: La Province du Maine 85, 4e série, 2 fasc. 47, juillet–septembre 1983 S. 264–276 (S. 274–275) m. Abb.
CRF V 224. ISTC ib01150725.
Le Mans BMun
(Fragm. 8 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05303 Breviarium Cenomanense. Hrsg. Petrus Hennier. [Rouen: Martin Morin] auf Kosten des Herausgebers , [um 1492]. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 12:62G, 12*:62G. Häufig Min. f. Init. DrM I. KolTit.
1. Psalterium. — Commune sanctorum.
108 Bl. a–n⁸o. Gez. Folio primo–Fo.lxxx[28].
2. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
108 Bl. A–N⁸O. 
3. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
120 Bl. aa–pp⁸. 
Reproduktionen: Le Mans BMun (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 167. Pell 2874. CRF V 223. CIBN B-819. ISTC ib01150720.
Le Mans BMun
(def.). Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05304 Breviarium Cenomanense. Hrsg. Petrus Hennier. [Rouen: Jean Le Bourgeois], 1500. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 2:61G, 2*:61G, 9:135G. Rubr. β, γ. Rotdr. KolTit.
1. Psalterium. — Commune sanctorum.
108 Bl. a–n⁸o. Gez. [Erschlossen:Folio I–VIII] Folio.ix.–Fo.lxxi[37].
2. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
?+12 Bl. …GG⁸HH. 
Bohatta: Lit.Bibl. 169. Pell 2875. CRF V 225. CRF X 177. ISTC ib01150730.
Le Mans BMun (Perg. def.). Tours BMun.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Coloniense
05305 Breviarium Coloniense. Köln: Petrus in Altis, [um 1478] [vielmehr 27.XI.1480]. 
390(?) Bl. 2 Sp. 36 u. 46 Z. Typ. 1:89G, 2:105G.
Bl. 1a Kalendarium  Bl. 3(?)aα Dicis diebus Inuitatorium  Adoremus dm. Qui fecit nos.  ſ. Venite A. Seruite.  [⁸]Eatus vir   nō abijt  in concilio  impioꝝ … Endet Bl. ?aβ Z. 13 vt ſupra in primis veſperis  Bꝛeuiariꝯ iuxta oꝛdinariū  veꝝ eccleſie Colonie im-preſſus Colonie agrippine  Sub anno a natiuitate do-mini Milleſimo quadrin-genteſimo octuageſimo.  Per me petrum in altis de  Olpe. Finitus et cōpletus  ipſo die lune viceſima ſeptima menſis nouembris fi-nit feliciter. 
Vorlage: Euskirchen PfarrArch (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 183. 187. VK 279. IBP 1277. CIBN B-820. ISTC ib01150740.
Berlin *SB
(Fragm. 2 Bl.). Euskirchen PfarrArch (def. 227 Bl. vorhanden). Köln UStB
(Fragm. 5 Bl.). Paris BN (def.). Sankt Petersburg Akad (Fragm. 5 Bl.). Wrocław BU (Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. 253–335, 376–400. 24 Z. Typ. 2:88G, 4:88G. Min. f. Init.
1. Bruchstück 1.
m⁶–⁸n–y⁸. 
2. Bruchstück 2.
bb–dd⁸ee¹…. 
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 1265. Bohatta: Lit.Bibl. 189. VK 281. Pr 949. BMC I 207.IA 3162. ISTC ib01150750.
London BL
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [37]1–364 364–405 365–477(?)[1] [mit Fehlern]. 29 Z. Typ. 3:73G des Molner oder 1:73G des Welker.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
2. Rubrica generalis.
10 Bl. 〈2–5〉¹⁰. 
3. Rubrica adventus.
16 Bl. 〈abCD〉〈c–f〉⁸. 
4. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore.
366 Bl. A–O⁸P⁶Q–Ya–z⁊⁸. Gez. [1]1–364[1].
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
52 Bl. aa–ee⁸ffgg⁶. Gez. 364–405 [mit Fehlern].
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
146(?) Bl. ē⁶AA–MM⁸NN⁶OOPP⁸[QQ⁸?]RR⁶. Gez. 365–477(?)[1] [mit Fehlern].
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 1264. 1266. Bohatta: Lit.Bibl. 185. 188. VK 280. 282. VB 1068.20. ISTC ib01150775.
Berlin *SB
(def. ). Köln UStB
(2 Ex., 2. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [9]1–571[1] [mit Fehlern]. 28 Z. Typ. 3:73G des Molner oder 1:73G des Welker. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
118 Bl. a–o⁸p⁶. Gez. [1]i–117.
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
452(?) Bl. [a–q]r–z⁊ēA–D[erschlossen:E–K]L–Zaa–dd⁸ee¹⁰. Gez. [118–264?]265–385[386–432?]433–571[1] [mit Fehlern].
Bohatta: Lit.Bibl. 191. Pell 2876. CIBN B-821. ISTC ib01150800.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0530810 Breviarium Coloniense. [Basel: Michael Wenssler, vor 1.VI.1486]. 
Anm. Das Vorhandensein dieser Ausgabe, von der kein Exemplar bekannt ist, geht aus dem Eintrag im Basler Urteilsbuch vom 1. Juni 1486 hervor, wonach Konrad Gilgenstein vorzeiten von Michael Wenssler „ettliche Prefier oder Bettbücher in Cölner Bistum dienende“ gekauft hat und mit diesem Kauf wohl zufrieden gewesen ist (Stehlin 474).
2 Sp. 38–39 Z. Typ. 3:180G, 4:91G, 5:75G. Init. f. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica generalis.
8 Bl. AA⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
232 Bl. a–zaa–ff⁸. Gez. [1].i.–ccxxxi..
4. Appendix.
6 Bl. A⁶. 
5. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
6. Rubrica generalis.
8 Bl. AA⁸. 
7. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore.
182 Bl. A–K⁸L⁶M–Z⁸. Gez. [1].i.–clxiiij[16] [mit Fehlern].
8. Proprium de sanctis.
126 Bl. Aa–IiAAa–FFf⁸GGg⁶. 
C 1267. Bohatta: Lit.Bibl. 192. VK 283. VB 935.10. ISTC ib01150825.
Berlin *SB
(nur 8). Köln UStB
(3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
508(?) Bl. 2 Sp. 34 Z. Rotdr.
Tit. rot Breuiariū m cōsuetudinē  maioris ecclesie Colonie.  Bl. 1b, rot Tabula annoꝝ cōmuniū ⁊ bisextiliū: litterarū di … Bl. 2a, rot Ianuariꝯ habet dies  .xxxj. Luna  .xxx  … Bl. 3a m. Sign. a, rot In noīe scē indiuidue trinitatis pis ⁊ filij ⁊ spūssancti  ac gľiose semꝑ virgis dei ge-nitricis marie ⁊ scti petri n-cipis apľoꝝ ac alioꝝ patro-noꝝ insignissime eccľie Coloniēsis. Incipit breuiarius m  modū ⁊ suetudinē chori ei-usdē ecclesie Colo … Sign. b, rot Ita incipientur hore in priuato tam de sanctis  de tēpore. … Endet Bl. 507(?)bβ Z. 7, rot historie commemorationis  qualiter seruandū sit.  Laus Deo.  Breuiariū iuxta ritū ⁊ cō-suetudinem sacrosancte Coloniensis ecclesie maioris.  Uigilanti cura et diligentis  emendatū. Litteraꝝ caracteribus exquisitis: Iohannis  vulgo dictum Hertzog arte  sua mira laudatissimi impressione videlicet felici numine  est explicitū. Impēsis Gerardi cluen de āmersfort ciuis  Colo. Anno salut  .M.ccccLXXXXij. i8. kaľ. octobirs  Bl. 508(?) leer.
Vorlage: CBB.
CBBSuppl 4251. CRF XIX 335. ISTC ib01150835.
Besançon Bisch
. Köln UStB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05310 Breviarium Coloniense. [Köln: Hermann Bungart, um 1495(?)]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 1:65G. Init. a. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubricae.
28 Bl. I¹⁰II⁸III¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
242 Bl. a–i¹⁶k¹⁰l⁸m–q¹⁶. 
4. Psalterium. — Proprium de sanctis.
300 Bl. A–D¹⁶E¹²F⁸GH¹⁶I¹²K⁸L–T¹⁶U¹²X⁸. 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. aabb¹⁶. 
Bohatta: Lit.Bibl. 184. Oates 833. ISTC ib01150850.
Cambridge UL.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
1 u. 2 Sp. 34 Z. Typ. 1:65G. Init. g. Rubr. α, θ.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica generalis.
8 Bl. 8⁸. 
3. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
4. Psalterium. 19.I.1495. 
84 Bl. A–G¹². Gez. i–84.
5. Commune sanctorum.
32 Bl. aabb¹²cc⁸. Gez. 85–116.
6. Appendix.
4 Bl. ℞. Gez. 117–120.
7. Rubrica adventus.
20 Bl. Aa¹²Bb⁸. 
8. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis. 7.IX.1495. 
166 Bl. a–d(rund)d–f.ffg¹²h¹⁰i–m¹². Gez. i–cxxij Ai–Ali.
9. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
118 Bl. H⁶I–R¹²S. Gez. [6]avij–acviij [mit Fehlern].
10. Proprium de sanctis. Pars aestivalis. 13.VII.1495.
156 Bl. dd–gg¹²hh¹ii–pp¹²qq¹⁰. Gez. bi–bclxiiij[1] [mit Fehlern].
C 1268. Bohatta: Lit.Bibl. 193. VK 284. CRF I 362. ISTC ib01150875.
Köln UStB
(2 Ex., 1. Ex. def.). Langres SocHist (Perg. def.). Münster ULB (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05312 Breviarium Coloniense (Köln) . Hrsg. auf Kosten von Johann von Ravensberg. Venedig: Johann Hamann, 30.IX.1498. 
552 Bl. [8]✠1–14⁸1516–66ab⁸. Gez. [8]1–4 1–524[16] [mit Fehlern]. LagenKust. 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:61G. Init. f, g, h, p, t. Rubr. β. DrM III. Rotdr. KolTit. Marg.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
C 1269. Bohatta: Lit.Bibl. 194. CBB 874. Pr 5201. BMC V 428.IA 23391. ISTC ib01150900.
Brussel Bollandist (def.). Köln *UStB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Bl. 1–9 fehlen). London BL
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [14]Fo.I–Fo.CCCLXVIII [mit Fehlern]. 2 Sp. 40–41 Z. Init. a, b, c, d, f. Rubr. β, γ, ζ. KolTit.
1. Kalendarium.
14 Bl. [6]〈j–iij〉⁸. Typ. 1:65G, 3:145G, 4:81G, 6:96G, 7:95G. Rotdr.
Bl. 1a, rot KL Ianuariꝯ habet dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 34 Locio ſit vana ſz va potacio cara. Sit tepidus potꝯ frigoꝛe trarie totꝯ  Bl. 7a ¶ Tabula annoꝛ cōmuniū ⁊ biſextiliū. larum dicaliū quotānis currentium … Bl. 8aα m. Sign. j [⁶]N noīe ſancte  et indiuidue trinitat.  patris filij ⁊ ſpūſſancti. ac gloꝛioſiſſime ſꝑ  virginis genitricis dʾi  marie: et ſancti petri  pꝛincipis apoſtoloꝛuz: ac alioꝛum  patronoꝛū ſacroſctē ecclʾie Colo.  Ad laudē oipotentis dei ꝓ infoꝛmatiōe nouitioꝝ hoꝛas canonicaſ  legere volentiū: m oꝛdinariuz ac  ſuetudinē ſctē Colo. ecclʾie … Endet Bl. 14bβ Z. 40 … ſupplico ſis  mihi ſolatiū moꝛt in agone Amē. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
201 Bl. a–g⁸h¹⁰i⁸k¹²l–o⁸p⁹q–t⁸vx⁶yz⁊⁸⁶. Gez. Fo.I–CC [mit Fehlern]. Typ. 3:145G, 4:81G, 5:79G, 6:96G, 7:95G.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. Fo. I ¶ Dicis diebus ad matu. quādo  nocturnus ſerua … Z. 4 … Inuita. (A)doꝛe⸗mus dominū. Qui fecit nos. … Endet Bl. 201bβ Z. 23 … tunc anticipabi in quintam feriā etiā ſi .ij. veſꝑis.  Ad omnitenētis lau⸗dez: ⁊ clericoꝝ oculoꝛū releuamen  maximū nec nō animaꝝ fideliū ſalutez hiemalis bꝛeuiarij ꝑs: ſum⸗ma lucubꝛatiōe coꝛrecta: ſuꝑfluis  quibuſdā reiectis: ⁊ neceſſarijs ⸗buſdā additis. Per me Hermānū  Būgart. de Ketwich Ciuē Colo.  ibidē in ātiquo foꝛo eregiōe ſancti  Martini maioꝛis moꝛantē. teutonico mone. Tzo dē wilden māne.  Sub gracioſiſſimo necnō illuſtriſſimo do. do Hermāno dʾ haſfia.  Archieo Colo. āno eiꝯ .xxj. Nec⸗nō In āno Iubileo ⁊ āno a natiui.  M. ncenteſimo Explicit felicitʾ. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
166 Bl. A–H⁸I¹⁰K–V⁸X. Gez. CCI–CCCLXVIII [mit Fehlern]. Typ. 3:145G, 6:96G, 7:95G.
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. CCI In die ſancto paſce ⁊  deinde ꝑ totū annū dʾꝛ ad ma. De  labia mea aꝑies. … Endet Bl. 166bβ Z. 3 … de  quo vide ſu in fine hyſtoꝛie cōmēo⸗rationis qualiter ſeruādū ſit .lxxvij.  (D)eo Gratias  Ad laudem ⁊ omnite⸗nentis gloꝛiā. tā ſenū  iuuenum  in oculoꝝ releuamē gratiſſimuz:  Necnō longe plus ad nouicioꝝ et  quoꝛūlibet alioꝝ deuotoꝛuz hoꝛas  ſuas coꝛrecte ſine quouis mentis  faſtidio leg volentiū vtilitatez. tū  nūerꝯ paſſim ꝑ libꝛū totū. p. a.  et buſlibet alijs additꝯ mētis dubietatē tollit: tū tituli paſſim in capite pagine cuiuſlibet poſiti viaz  indicāt. Sub gratioſiſſimo necnō  illuſtriſſimo do: do Hermāno  de haſſia. Archieo Colo. Anno  eiꝯ .xxj. Per Hermannū Būgart  alʾs Stouēſteȳ de Ketwich ciuem  Colo. ibidē in antiquo foꝛo habi⸗tantē in oppoſito ſctī martini ma⸗ioꝛis qdʾ teutonico ſermone nomināt Tzo dē wildē māne. Bꝛeuiarium m ſacroſctē ecclʾie Colo ma⸗ioꝛis ſuetudinē: exactiſſima dili⸗gentia cura ⁊ ſtudio: la groſſa et  oculis ꝑiocūda. Impꝛeſſum reui⸗ſum emendatū. Anno a natiui⸗tate di Milleſimo ngenteſimo  qui tūc annꝯ Iubileꝯ erat In vigilia penthʾ. Feliciter ſummatū eſt  ¶ ☞ Valete ⁊ valeant qui nos male  viuere optant. 
Anm. Auch neu gesetzt:
1a. Kalendarium
14 Bl. 〈j–iiij〉⁶〈j–iij〉⁸. Typ. 3:145G, 6:96G, 7:95G, 9:115G.
Bl. 1a m. Sign. j Aureus  numerus Daneben []Januarius habet dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 37 Sit tepidus potus. nam frigus abhoꝛreo totus.  Bl. 7–14 wie 1. (Ex. Düsseldorf ULB).
Bohatta: Lit.Bibl. 195. VK 285. CBB 875. IDL 1032. Bod-inc B-532. Finger: Düsseldorf 255. Oates 837. Voulliéme: Trier 786. ISTC ib01150925.
Cambridge UL (def.). Düsseldorf ULB. Köln Erzbisch (2 Ex., 1. Ex. def.), UStB
(3 Ex.). Leuven TheolF. Oxford Bodl. Trier StB. Utrecht BU
(def.). Wesel MartiniK (def.).
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Comense(?)
323 Bl.
… Bl. 52a In festo sancti provini episcopi cumani hymnus … Bl. 64b Incipit ordo ad benedicendum mensam per totum annum congregatis fratribus ad prandium in refectorio … Bl. 65b Nota quod quando aguntur gratie in prandio incepto psalmo competenti fratres procedunt bini: ad ecclesiam … Bl. 170b Hic incipit officium corporis dni nri iesu xpi quod institutum fuit a summo pontifice papa Urbano IIII feria quinta post octavam pente usque ad octavam celebrari reverentissime in ecclesiis cathedralibus tantum: postea ipsum officium non affirmando ordinatum fuit a summo pontificie papa ioanne celebrari in quibuscumque ecclesiis. … Bl. 200a Incipiunt festivitates sanctorum propris inhabentium per anni circulum secundum ordinem patriarchalem. … Bl. 253a Oratio sanctissimi domini nostri sixti pape quarti: quam habuit in ecclesia sancte marie de populo sacri ordinis heremitarum divi augustini congregationis observantiarum lombardie: in die visitationis beate virginis marie quando hoc novum visitationis officium inter missarum solennis immediate finita dominica oratione publicatum est. MCCCCLXXV pontificatus vero sui anno quarto. … Bl. 266b Incipit officium transfigurationis dni nri iesu xpi de novo institutum per f.d.n. Calistum papam tertium solennis duplicis celebratione. … Bl. 305b In sancti petri confessoris olim celestini pape quinti quem canonizavit dominus clemens quintus cuius festum est XIX mensis madii. … Bl. 306a Incipit officium de communi sanctorum secundum morem patriarche ecclesie. 
Vorlage: Valentini/Malusardi.
Anm. Vgl. Valentini, Ubaldo u. Giovanni B. Malusardi: Incunaboli e cinquecentine della Biblioteca Capitolare di Milano. Milano 1983. (Archivio Ambrosiano. 48.) Nr 23.
ISTC ib01150935.
Milano Cap (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Compostellanum
2 Sp. 38 Z. Typ. 1:59/60G, 2:120G. Init. a, b. Rubr. α, β. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
72 Bl. A–F⁸G⁶I⁸K¹⁰. Gez. Folio[I?]ij–liiij[18].
3. Proprium de tempore.
120 Bl. Aa–Pp⁸. Gez. Folio.j–Fo.cxx.
4. Proprium de sanctis.
192 Bl. a–z⁊⁸. Gez. Folio.j–clxxxiiij[8].
C 1269a. Bohatta: Lit.Bibl. 197. Haebler 82. Jüsten 18. IBE 1190. ISTC ib01150950.
Madrid AcadHist
(def.), BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Haebler 81. IBE 6217. ISTC ib01150940.
La Coruña ArchHistNotar (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Constantiense
Die Offiziellen, von den Bischöfen veranlassten Ausgaben weichen im Text von den nicht offiziellen ab.
Die ältesten Ausgaben enthalten ein Ordinarium officii, dessen Text in den späteren mit dem PS. vereinigt ist. Es enthält die für Sonn- und Wochentage gleichbleibenden Hymn., Ant., Capit. und Orat.
 
2 Sp. 31 Z. Typ. 1:138G, 1*:138G.
1. Proprium de tempore et de sanctis. Pars hiemalis. Fasc. I.
130 Bl. [a–k¹²l¹⁰]. 
2. Proprium de tempore et de sanctis. Pars hiemalis. Fasc. II.
118 Bl. [a–e¹²f¹⁰g¹²h⁸i⁶k¹²l¹⁰]. 
3. Proprium de tempore et de sanctis. Pars aestivalis. Fasc. I.
156(?) Bl. Sign. unten rechts gestempelt:[a–d, darunter wahrscheinlich 3 Lagen zu 12 u. eine zu 8 Bl.][e–i]k[l]m¹²n[o⁸]. 
4. Proprium de tempore et de sanctis. Pars aestivalis. Fasc. II.
146 Bl. Sign. unten links gestempelt: [a–g]h–k¹²l¹⁰mn⁸. 
5. Commune sanctorum.
44 Bl. [ab¹²cd¹⁰]. 
Reproduktionen: Stuttgart LB (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2).
Brinkhus 3073. ISTC ib01150975.
New York MorganL (Fragm. 1 Bl.). Stuttgart LB
(2 Ex., 1. Ex. 1.2.5, hsl. 1473, def., 2. Ex. 3.4, def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05316 Breviarium Constantiense. [Süddeutschland (Konstanz?): Drucker des Remigius (GW 6281) (Heinrich Jan?) , nicht nach 1470] [vielmehr nicht nach 17.VIII.1476]. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:130R, 2:130R, 3:109R. Rubr. α, β.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a Ianuarius habet dies xxxi  iii A Circumciſio domini Duplex  … Bl. 5a Z. 10 xviii g v Idʼ Goꝛgonii Dedicatio eccleſie .ſt. Sūmum  … Endet Bl. 6b Z. 32 xiii A ii Klʼ Silueſtri pape plenum 
2. Rubrica generalis.
12 Bl. [a¹²]. 
Bl. 1a []Ro maiori directōne quedā generalia ſūt mittēda. Primo cū ſabbato at ſequēti dica feſtu alicuiꝯ ſcī nouē lectionū nō fuerit … Bl. 2a [⁹]Rima regula cum interuallum  ſex fuerint ebdomade a ma dominica poſt diem natiuitatis domini: … Endet Bl. 11b Z. 3 Item feſtum ſancti Auguſtini in tertiam poſtponi fe⸗riam. Finiunt feliciter regule.  Bl. 12 leer.
3. Ordinarium officii.
10 Bl. [a¹⁰]. 
Bl. 1aα In diebus dicis Inuitatoꝛium  Regem magnum adoꝛemꝯ  dominum. Aliud  Adoꝛemus dominum qui  fecit nos.  … Endet Bl. 10aβ Z. 30 … vt tua inſpiratione compuncti. noxias dele⸗ctationes vitare pꝛeualeant  Per dm  Bl. 10b leer.
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
318 Bl. [a–zA–H¹⁰I⁸]. 
Bl. 1aα []N aduentu domī ad  pꝛimas ueſꝑas pſal⸗mi recipiun feria⸗les. ſcʒ Benedictus  cū reliquis. & ſuis ais.  Capitulum  []Eus pacis ſāctificet vos  ꝑ omnia. … Endet Bl. 318aβ Z. 12 … hic eduxit illos. faciēs  pꝛodigia: & ſigna in terra egipti: et in rubꝛo mari: et in  deſerto: annis quadꝛaginta  Tu autem de.  Sequitur de ſanctis  Bl. 318b leer.
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
134 Bl. [a–l¹⁰mn¹²]. 
Bl. 1aα []N vigilia ſancti Andree Miſſa prior Salus. Lectio Iuſti  in ꝑpetuū. Alleluia San⸗cti tui. … Z. 14 … Ad veſꝑas Capitulum.  []Enedictio do⸗ mini ſuper caput iuſti. ideo  dedit illi hereditatē. … Endet Bl. 134bα Z. 16 … Nota: ſi predicta  feſta trium lectionum ante feſtuʒ  venerint corꝑis xi. ſolam anti⸗phonam cum oone ſequun.  Explicit pars hyemalis  de temꝑe et de ſanctis. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
202 Bl. [a–t¹⁰v¹²]. 
Bl. 1aα In vigilia penthecoſtes. Inuita⸗torium Regem aſcendētem  Ymni vt ſupra de aſcenſione.  Ad nocturnū. A: Ego roga⸗bo peʒ. & alium ꝑaclitum  dabit vobis: allʼa. … Z. 9 Scdʼm Iohannem  [⁵]N illo temꝑe. dixit  ihʼus diſcipulis ſuis.  Si diligitis me. mandata mea ſeꝛuate. … Endet Bl. 202bα Z. 29 vt videre poſſimus que agēda ſunt. et que recta ſunt a⸗gere valeamus .ꝑ. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
269 Bl. [a¹³b–p¹⁰q¹²r–zA¹⁰BC¹²]. 
Bl. 1aα In vigilia ſancti iohannis bapti⸗ſte legi omelia ſuꝑ euangeliu  Iniciuʒ ſcī euangelii ſcdʼm lucā  [³]Vit in diebus hero⸗dis regis ſacerdos  quidam. noīe ʒacharias. de vice abia. … Endet Bl. 269aα Z. 33 Capitulum Iuſti autem in  β perpetuum. Eua A  Sancti ꝑ fidem vicerunt re⸗gna.  Explicit pars eſtiualis  Bl. 269b leer.
8. Commune sanctorum.
50 Bl. [a–e¹⁰]. 
Bl. 1aα Incipit Commune ſanctoꝝ  Per Circulum Anni. Et pri⸗mo de Aplʼis Ad veſꝑas. ſuper  omīa Laudate A Eſtote fortes ⁊  Ciues aplʼoꝝ ⁊ domeſtici ⁊. Ymnus.  [⁵]xultet celū lau⸗dibꝯ reſultet teꝛra gaudiis … Endet Bl. 49bα Z. 29. Etſi verbum caro factū eſt.  quod non erat. manet quod  erat.  Explicit Cōmune ſcōꝝ  Bl. 50 leer.
9. Officium dedicationis ecclesiae.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1aα In dedicatione eccleſie ſuper  omnia Laudate A  [³]Reſta de. vt quiſ⸗quis hoc templuʒ beneficia petiturus in⸗gredi. … Endet Bl. 6bβ Z. 17 … hodie huic domui  ſalus a deo facta eſt. allʼa. 
10. Registrum partis aestivalis.
1 Bl. 6 Sp.
Bl. 1a Sp. 1 ⁌ In vi. penthʼ.  ꝟ Exaltare  … Endet Sp. 6 Z. 44 illumina[.]  Bl. 1b leer.
Anm. 1. Ein eigenes Psalterium ist der Ausgabe anscheinend nicht beigegeben worden.
Anm. 2. Für die Datierung ist die derfolgenden Nr maßgebend, der die vorliegende zeitlich vorangehen muss, wie die dort an der Hand vorliegender Nr vorgenommene Kürzung der Lektionen und die praktischere Einrichtung des Ps. beweisen.
Anm. 3. Bezüglich der Autorität der Ausgabe vgl. Anm zur vorhergehenden Nr.
Anm. 4. Ordinarium officii auch in anderem Satz:
3a. Ordinarium officii
10 Bl. [a¹⁰]
Bl. 1aα In diebus dominicis Inuitato⸗rium. Regem magnū ad⸗oremus domimum … Endet Bl. 10aβ Z. 29 … noxias delectationes  vitare preualeant. Per do.  (z. B. Ex. London BrM, Schwarzau Parma).
Anm. 5. Das CS auch in zwiefach anderem Satz:
8a. Commune sanctorum
50 Bl. [a–e¹⁰]
Bl. 1aα Incipit Commune ſanctoꝝ  Per Circulum Anni. Et pꝛimo  de Apoſtolis Ad veſperas. ſu⸗ per omnia Laudate A Eſtote  foꝛtes ⁊  Ciues aplʼoꝝ &  domeſtici ⁊. Ymnus.  [⁵]Xultent celuʒ  laudibus reſultet terꝛa gau⸗diis … Endet Bl. 49bβ Z. 28 … Etſi verbum caro factum eſt. quod  non erat. manet quod erat.  Explicit Cō⸗mune ſanctoꝝ.  Bl. 50 leer.
8b. Commune sanctorum
50 Bl. [a–e¹⁰]
Bl. 1aα Incipit Commune ſanctorum  Per circulum anni Et primo de  Apoſtolis …
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat, Fragm.). München SB (Digitalisate) (1), (2), (7), (8), (10).
C I 3826(nicht Hain). Nachtr 56. Bohatta: Lit.Bibl. 202. 204. Ce³ B-1151. IGICorr 2090A. VB² 2696.5. BSB-Ink B-859. CIBN B-822. Pr 1936. BMC III 803.IB 38308. Bohatta: Parma 112. Hummel-Wilhelmi 172. 173. 620. Schlechter-Ries 416. Sack: Freiburg 820. ÖNB-Ink B-665. ISTC ib01151000.
Berlin *SB
(5.8). Bregenz Zisterz
. Ehingen Kap
(Fragm.). Engelberg Benedikt. Esslingen StArch (def.). Frauenfeld KantB (2 Ex.). Freiburg UB
(Fragm. 2 Bl.). Heidelberg UB
(Fragm.). Innsbruck ULB (def.). Konstanz M
(4. 5 u. 10 fehlen), StArch
(Fragm. 5 Bl. u. 22 Doppelbl.). London BL
(def.). München SB
(1.2.7.8.10). New York MorganL (2-4). Paris BN. Roma BAngel (def.). Rottenburg BischB
, Sem
(def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (7). Solothurn ZB
. Stuttgart LB
. Wien NB
(Fragm. 10 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 23 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. α.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 32 Z. Typ. 3:109R.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a Marcius habet dies xxxi  … Endet Bl. 5b Z. 32 v c ii Klʼ Quintini martiris tri Vigilia  Bl. 6 unbekannt.
2. Psalterium.
150 Bl. [a–p¹⁰]. 21 Z. Typ. 2:130R.
Bl. 1a [²]Ic ymnus canitur ad nocturnū a prima dica octobris vſ ad aduentū  di. et ab octaua epiphanie vſ ad qua⸗drageſimam Inuitatoriū Adoꝛemꝯ dm  Qui fecit nos. … Endet Bl. 150b Z. 14 … vt  eas a pctīs oibus exuas ⁊ tue redemptō⸗nis facias eſſe participas Qui viuis ⁊ regnas .⁊. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
222 Bl. [a–v¹⁰x¹²y¹⁰]. 30 Z. Typ. 3:109R.
Bl. 1a N aduentu di ad mas veſ. pſalmi recipiuntur fe⸗riales. ſc Benedictus: cū reliquis. et ſuis anis.  Dar. eingerückt Capitulū  Z. 3 []Eus pacis ſanctificet vos  ꝑ omnia. … Endet Bl. 222a Z. 18 … In .ii. veſ. Virgā virtutis tue. cum reliquis  Eua a Hec eſt vera ſraternitas.  EXPLICIT FELICITER  Bl. 222b leer.
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
56 Bl. [ab¹²cd¹⁰e¹²]. Typ. 3:109R.
Bl. 1 leer. Bl. 2a [³]N vigilia penthecoſtes Inuitatoriū Regē aſcendentem. Ymni vt ſupra de aſcenſione. Ad no⸗cturnū a Ego rogabo pem. et aliū ꝑaclituʒ da⸗bit uobis. allʼa. …  … Scdʼm Iohannem.  N illo tꝑe dixit iheſus diſciplʼis ſuis. Si diligitis me  mandata mea ſeruate. … Endet Bl. 56b Z. 14 … vt videre poſſimꝯ  que agenda ſunt. et que recta ſunt agere valeamus.  Per 
5. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
114 Bl. [a–h¹⁰ik¹²l¹⁰]. 30 Z. Typ. 3:109R.
Bl. 1a [²]N vigilia ſancti Iohannis baptiſte: legi Omelia ſuꝑ euangeliū Iniciū ſcī euangelii m Lucam  [³]Vit in diebꝯ herodis regis ſacerdos quidaʒ  nomine acharias. de vice abia: … Endet Bl. 114b Z. 26 … Caplʼm Iuſti autem imꝑ.  Eua a Sancti ꝑ fidem vicerunt regna 
Zur Datierung: Vgl. Sack: Freiburg 821.
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 201. CBB 876(3). BSB-Ink B-860. Ohly-Sack 714. Sack: Freiburg 821. Stolz: Überlingen 78. ISTC ib01151500.
Brugge Sem (3). Frankfurt (Main) UB (Fragm. 2 Bl.). Freiburg UB
(4.5, def.). München SB
(3, def.). Überlingen LeopoldSophieB
(2.4–7, def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05318 Breviarium Constantiense. Hrsg. im Auftrag von Otto (von Sonnenberg), Bischof von Konstanz. [Basel: Michael Wenssler, vor 21.V.1480]. 
2 Sp. 41 Z. Typ. 5:108G, 5*:108G. Meist Min. f. Init.
I. 1. I. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1bα Hec benedictiones dan ad lectio-nes ſecundum choꝝ Conſta. eccleſie.  Pꝛimo cu agitur de tempoꝛe. finitus  eſt pꝛimus nocturnus … Bl. 2a Ianuarius habet dies .xxxi.  … Endet Bl. 7b Z. 32 xiij ij Klʾ Silueſtri pape plenum  Bl. 8 leer.
I. 2. Rubrica generalis.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a (p³)Ro maioꝛi directione quedam generalia ſunt pꝛemittenda. Pꝛimo  cum ſabbato at ſequenti dominica feſtum alicuiꝯ ſancti nouem lectionū non fuerit. pſalmi feriales ſc Benedictꝯ canuntur. capitulu  … Bl. 8b Z. 33 … Et feſtum  ſecunda feria poſt vdalrici celebꝛetur. … Endet Z. 38 Item feſtum ſancti Auguſtini in terciam poſtponitur feriam.  Finiunt feliciter regule. 
I. 3. Psalterium.
50 Bl. [a¹²b¹⁰c¹²de⁸]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα Incipit pſalterium m curſum  Conſtancie. dyoce. Et hic  ymnus canitur ad nocturnum … Z. 7 … Inuitatoꝛiū. Adoꝛemus dominum: Qui fecit nos. … Endet Bl. 50aβ Z. 38 (a²)Nimabꝯ s de oīm fideliū  defūctoꝝ oꝛō ꝓficiat ſuplicātiū vt  eas a ptis oībꝯ exuas ⁊ tue redēp tiōis facias eē ꝑticipes Qui viuis.  Bl. 50b leer.
I. 4. Proprium de tempore.
201 Bl. ab¹⁰c⁸d¹²e⁸f⁶g⁸h⁶i⁸[k]lm¹⁰n⁷o⁸p–y¹⁰. 
Bl. 1aα (i³)N aduentu domini ad pꝛimas  veſꝑas pſalmi recipiuntur feri-ales. ſcilicet. Benedictus. cū  reliquis. et ſuis Ais. Capitulū  (d³)Eus pacis ſanctificet vos  per omnia … Endet Bl. 201bα Z. 33 … hic e-duxit illos faciens ꝓdigia et ſigna  in terra egipti. et in rubꝛo mari ⁊ in  deſerto annis quadraginta. Tu.  Sequitur de ſanctis. 
I. 5. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
124 Bl. a–d¹⁰e⁸f–h¹⁰I⁸ij.i⁶k¹⁰lm⁸. 
Bl. 1aα Incipit pars hiemalis de ſanctis.  In vigilia ſancti andꝛee aplʾi  Secundum Iohannem  N illo tempoꝛe Stabat iohānes et  ex diſcipulʾ eiꝯ duo … Endet Bl. 124aβ Z. 34 … vt qui beataꝝ .N. ꝟginū  tuaꝝ ſolennia colimus. earū apud  te patrocinia ſentiamus. Per  Explicit Commune ſanctoꝝ.  Bl. 124b leer.
II. 1. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1bα Hec benedictiones dan ad lectio-nes ſecundum choꝝ Conſta. eccleſie.  Pꝛimo cu agitur de tempoꝛe. finitus  eſt pꝛimus nocturnus … Bl. 2a Ianuarius habet dies .xxxi.  … Endet Bl. 7b Z. 32 xiij ij Klʾ Silueſtri pape plenum  Bl. 8 leer.
II. 2. Rubrica generalis.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a (p³)Ro maioꝛi directione quedam generalia ſunt pꝛemittenda. Pꝛimo  cum ſabbato at ſequenti dominica feſtum alicuiꝯ ſancti nouem lectionū non fuerit. pſalmi feriales ſc Benedictꝯ canuntur. capitulu  … Bl. 8b Z. 33 … Et feſtum  ſecunda feria poſt vdalrici celebꝛetur. … Endet Z. 38 Item feſtum ſancti Auguſtini in terciam poſtponitur feriam.  Finiunt feliciter regule. 
II. 3. Psalterium.
50 Bl. [a¹²b¹⁰c¹²de⁸]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα Incipit pſalterium m curſum  Conſtancie. dyoce. Et hic  ymnus canitur ad nocturnum … Z. 7 … Inuitatoꝛiū. Adoꝛemus dominum: Qui fecit nos. … Endet Bl. 50aβ Z. 38 (a²)Nimabꝯ s de oīm fideliū  defūctoꝝ oꝛō ꝓficiat ſuplicātiū vt  eas a ptis oībꝯ exuas ⁊ tue redēp tiōis facias eē ꝑticipes Qui viuis.  Bl. 50b leer.
II. 4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
340 Bl. a¹⁰b⁸c⁶d–h¹⁰i⁸k–m¹⁰no⁸pq¹²r¹⁰s⁸t–z⁊a–g¹⁰H⁶h¹⁰ik⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a In vigilia penthecoſtes. Inuitato.  Regem aſcendentem. Ymnus. vt ſu  de aſcenſione. In choꝛo Conſtantie  non recipitur ymnus ad nocturnū ne  ad Laudes Ad nocturnum A. Ego  rogabo patrem et alium paraclitu dabit vobit vobis alleluia … Endet Bl. 340aβ Z. 34 … vt qui beataꝝ .N. ꝟginū  tuaꝝ ſolemnia colimus. earū apud  te patrocinia ſentiamus. Per  Explicit Commune ſanctoꝛū  Bl. 340b leer.
II. 5. Officium dedicationis ecclesiae.
4 Bl. [a]. 
Bl. 1aα In dedicatione eccleſie ſuper oia  laudate A  (p³)Reſta de. vt quiſquis hoc tēplu beneficia petiturꝯ ingre-ditur. … Endet Bl. 4aβ Z. 33 … ho-die huic domui ſalꝯ a dʾo facta ē alles luia  Bl. 4b leer.
Anm. 1. Aus einer von Karl Reider … ist nicht erhalten.
Anm. 2. Aus der Einrichtung der Ausgabe scheint hervorzugehen … sowie den letzten Lagen von I., 5 vorliegen.
Anm. 3. Pars hiemalis. Kalendarium Bl. 3 u. 6 auch in abweichendem Satz:
Bl. 3a Z. 8 statt … Perpetue ⁊ felicitatis …  auch … Perpetue ⁊ Felicitatis …  Bl. 6a Z. 2 statt … Verene ꝟginis Egidij vtꝝ plenum  auch … Verene virginis. Egidij vtrū plenum  Bl. 6b Z. 7 statt … Fidis virginis ⁊ martiris …  … Sergi ⁊ Bachi mēoꝛa  auch … Fidis ꝟginis ⁊ martir …  … Sergij ⁊ Bachi mēoꝛa.  (z. B. Ex. München SB, San Marino HuntingtonL).
Bl. 1b auch in zwiefach abweichendem Satz:
a) α Z. 1 Hec benedictiones dan ad lectio-nes Secundum choꝝ Conſta. eccleſie.  Pꝛimo cum agi de tempoꝛe. et finitꝯ  eſt pꝛimus nocturnus … (z.B. Ex. Freiburg i. Br. UB, San Marino HuntingtonL, Tübingen UB).
b) α Z. 1 Hec benedictiones dantur ad lectō nes m chorum conſtantie. eccleſie.  … (z B. Ex. Zürich ZB).
Bl. 8 enthielt ursprünglich… hier ausgelassen und am Schluss nachgetragen.
Bl. 8a Z. 1 [²]Ro maioꝛi directōne dā generalia ſunt mittēda. Pꝛīo cū ſabbato  at ſenti dica feſtu alicꝯ ſcī nouē lectionū  fuerit. … Endet b Z. 35 … ſed vt qui ſpāli deuotōe maioꝛi eccleſie ſtā. ſe foꝛmare  voluerint foꝛmā et materiā hēant.  (z. B. Ex. Isny Nik.Kirche. London BrM, II. München SB, I.)
Anm. 4. Pars hiemalis. Rubrica generalis auch in anderem Satz:
8 Bl. [a⁸]
Bl. 1a (p³)Ro maioꝛi directione quedam generalia ſunt pꝛemittenda. Pꝛimo  cum … feſtum alicuius ſancti nouē lectionum non fuerit. pſalmi feriales ſc Benedictus canun caplʾm  … Bl. 8b Z. 33 … Et feſtum  hoc ſecunda feria poſt vdalrici celebꝛe. … Endet Z. 39 Finiunt feliciter regule.  (z.B. Ex. Freiburg i. Br. UB, Heidelberg UB, Tübingen UB, I.)
Anm. 5. Pars hiemalis. Psalterium auch in anderem Satz:
48 Bl. [ab¹⁰c¹²de⁸]
Bl. 1aα Jncipit pſalterium m curſum con|ſtantie. dyoce. Et hic ymnus  canitur ad nocturnum … Endet Bl. 48aβ Z. 38 (a²)Nimabꝯ s de oīm fidelium  defūctoꝝ oo ꝓficiat ſupplicātiū vt  eas a ptis oībꝯ exuas ⁊ tue redēp-tiōis facias eē ꝑticipes Qui viuis.  Bl. 48b leer. (Reichling Suppl. 33. Gisi 143; z. B. Ex. Freiburg i. Br. UB, Heidelberg UB, Luzern BürgerB, Solothurn ZB, II, Überlingen Leop. Soph.B, II.)
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (I.1), (I.2), (I.3), (I.4), (I.5). Zürich ZB (Digitalisat).
C 1270. 1272. RSuppl 33. Bohatta: Lit.Bibl. 200. 205. Kaufmann-Nabholz 191. Ce³ B-1152. BSB-Ink B-861. Pr 7499. BMC III 730.IB 37113. Hummel-Wilhelmi 174. 175. Oates 2744. Sack: Freiburg 822. Schlechter-Ries 413–415. ISTC ib01152000.
Basel UB. Berlin SB
(Fragment Bl. 112, m. abw. Satz). Bregenz LB
(def.). Cambridge UL (2). Freiburg UB
(def.). Gries Benedikt. Heidelberg UB
. Isny K (def.). Konstanz StArch
(Fragm. 80 Bl.). London BL
(Bl. 176 fehlt. Bl. 65 def.). München SB
(I.1–5). Nürnberg StB
. Rottweil Kap
(2 Ex.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Solothurn ZB
(2 Ex., 1. Ex. 1.2, 2 def.). Stuttgart LB
(3 Ex.). Tübingen UB
(def.). Überlingen LeopoldSophieB
(def.), StArch (Fragm. P. I.3 Bl. 42 u. P. I.5 Bl. 19). Zürich ZB
(Pars hiemalis).
Gesamtüberlieferung: 24 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
27 Z. Typ. 5:74G. Init. z, aa. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
116 Bl. A–E⁸F¹²G–O⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
284 Bl. aa–zzAA–LL⁸MM¹². 
4. Commune sanctorum.
56 Bl. A–G⁸. 
5. Officium defunctorum.
8 Bl. [a⁸]. 
Anm. Der Winterteil ist nicht erhalten.
Reproduktionen: Zürich ZB (Digitalisat).
H 3827. C 1271. Bohatta: Lit.Bibl. 198(?). 206. Ce³ B-1153. Pr 2349. BMC II 492.IA 8525. Scheidegger-Tammaro 324. ISTC ib01153000.
Isny K (def.). London BL
(1, Bl. 7 u. 8 fehlen)). Washington (D.C.) LC. Zürich ZB
(1–5, def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
32 Z. Typ. 3:93G. 1 Hlzs.
1. Kalendarium. — Rubrica generalis.
16 Bl. [ab⁸]. 
2. Psalterium.
66 Bl. [a⁸bc⁶d–h⁸i⁶]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis. 3.IX.1482. 
196 Bl. [a–r⁸s¹⁰t–y⁸z¹⁰A⁸]. 
4. Commune sanctorum paschale. — Officium dedicationis ecclesiae. 29.IX.1482. 
8 Bl. [a⁸]. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
156 Bl. [a–e⁸fg¹⁰h–t⁸]. 
6. Tabula impositionis historiarum.
4 Bl. [a]. 
7. Commune sanctorum.
34 Bl. [a–c⁸d¹⁰]. 
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat). München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (7).
HR 3828. Bohatta: Lit.Bibl. 207. Ce³ B-1154. IGI 2090B. IGICorr 2090B. BSB-Ink B-862. Sack: Freiburg 823. ISTC ib01154000.
Aosta Sem. Freiburg UB
(def.). Glasgow MitchellL (1.2.5-7). München SB
(1–4.7, def.). Solothurn ZB
(def.). Tübingen UB
(2 Ex., 2. Ex. Fragm. aus 5). Washington (D.C.) LC (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 42 Z. Typ. 8:81G, 14:102G. Init. a, b, o. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 1 Hlzs.
2. Rubrica generalis.
6 Bl. 〈i–iiij〉⁶. 
3. Psalterium.
44 Bl. a–d⁸e¹². 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
274 Bl. aa–zz.ab.ac〈ac.ad〉ae–al⁸am¹⁰. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
276 Bl. A–N⁸OP⁶Q–YzAa–Mm⁸. 
6. Commune sanctorum.
32 Bl. aa–dd⁸. 1 Hlzs.
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat).
H 3826. Bohatta: Lit.Bibl. 203. Schr 3594. Ce³ B-1155. Pr 502. BMC I 117.IB 1526. Bod-inc B-533. Schlechter-Ries 417. 418. Sack: Freiburg 824. ISTC ib01155000.
Dettelbach Franzisk (3.5.6). Freiburg UB
(def.). Heidelberg UB
(2 Ex.). Karlsruhe LB
(2 Ex.). Konstanz StArch
(Fragm. 19 Bl.). London BL
(def.). Maria Laach Benedikt. Oxford Bodl (def.). Providence ABrownL (1-3). Reutlingen StB
(2 Ex., 1. Ex. 1–4.6, 2. Ex. 1–3.5.6). Stuttgart LB
. Überlingen LeopoldSophieB
(2 Ex., 1. Ex. def.). Winterthur StB
.
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 13:158G, 16:64G. Init. g, h, p, q. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
80 Bl. A–C¹⁶D¹²E⁸F¹². 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
388 Bl. a–x¹⁶y¹²z⁊¹⁶⁸. 
Hellwig 253. Sack: Freiburg 825. ISTC ib01155500.
Engelberg Benedikt (def.). Freiburg UB
(def.). Lindau StB (def.). Nürnberg GermanNM (Fragm.). Salzburg BenediktPeter. Tübingen UB
(def.). Zürich ZB (def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 16*:64/65G. Init. h, q. Rubr. δ. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj.  iij (A) Circūciſio di schwarz du.  … Endet Bl. 7b Z. 32, rot xiij (A) ij schwarz klʾ Siluejlri pape  Bl. 8 unbekannt.
2. Psalterium.
72 Bl. aa–ii⁸. Gez. I–71. 62 [statt 72].
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
176 Bl. a–y⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot ⁌ In aduētu di ad pꝛīas  v pſalmi recipiuntur feriales ſcz. Bdictus. cū relis  ⁊ ſuis ais. Capitulū.  schwarz [⁵]Eus pacis ſā-ctificet vos per  oīa. … Endet Bl. 175bβ Z. 11 … pꝛocuret homini reo ſo-lamē opem veniā ⁊ poſt hoc  celi patriā.  rot Finit pars hyemalis de ſanctis.  Bl. 176 leer?
4. Commune sanctorum.
32 Bl. T–Z⁸. 
Inhalt: P. 1. Bl. 2a: Kalendarium. — 8a: Tabula psalmorum (wie Nr 5322).

P. 2. Bl. a1a: Proprium de tempore hiemalis. — r3a: Proprium de sanctis hiemalis (wie Nr 5322, 3, Lage z ff.).
Anm. 1. Die Propria des Sommerteils sind nicht erhalten. Es ist anzunehmen, daß die Signaturen des CS an diejenigen der Propria des Sommerteils anschlossen.
Anm. 2. Die vorliegende Ausgabe weist in der Zusammenstellung der aus Type 16 abgeänderten Type 16* mit Init. q und der (gegenüber Init. p) leicht abgeänderten Init. h den Zustand des Typenmaterials auf, den Wensslers spätere in Cluny hergestellte Drucke zeigen. Sie ist somit wohl später als die vorhergehende Nr entstanden.
Ce³ B-1156. Goff: LC B1026a. ISTC ib01156000.
Washington (D.C.) LC (1-4).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [16]I–CCCCXIIII[2]. 2 Sp. 33 Z. Typ. 4:52G, 15:64G. Init. f, i, o, q. Rotdr. Marg.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 1 Hlzs.
Tit., rot Bꝛeuiariū de tēpoꝛe et de ſanctis. m ritū ⁊ oꝛ-dinem Conſtanti. dijoceſis. cū ſuis cōcoꝛda-cijs veteris et noui teſtamenti. iuriſ canonici  fideli ſtudio collectum de emendatum.  Dar. Hlzs. Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies .xxxi. Luna vero .xxx.  … Endet Bl. 8aβ Z. 31 cetera feſta mobilia indubie poterunt inueniri.  Bl. 8b leer.
2. Tabulae.
8 Bl. 〈I–IIII〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. I, rot Tabula pꝛo inueniendis  p. m oꝛdinem folioꝝ quo-rum numerus etiam hic ponitur in tabula.  … Endet Bl. 8bβ Z. 11 … cuiꝯ reboat in omni  glʾia mundo. Amen. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
274 Bl. a–g⁸h¹²i–l⁸m¹²n–yaa–ee⁸ff⁶gg–kk⁸ll¹². Gez. I–CCLXXIIII. 1 Hlzs.
Bl. 1aα m. Sign. a, rot (I)Ncipit pſalteriū m eccleſie  modū Cōſtantie dyoce. dominicis dieb. In mo no-ctur. A schwarz Seruite. rot P.   Dar., schwarz Hlzs. Z. 5 (b)Eatus vir  nō  abijt in cōſilio  impioꝝ: … Endet Bl. 274bβ Z. 21 … pꝛocuret homini reo ſolamen: opem veniam: ⁊ poſt  hoc celi patriam.  rot Finit pars hyemalis de Sanctis. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
142 Bl. A–E⁸F¹⁰G–Q⁸R¹². Gez. CCLXXV–CCCCXIIII[2].
Bl. 1a m. Sign. A u. roter Blz. CCLXXV, rot (I)Ncipit Pars Eſtiualis de  temꝑe. Et pꝛimo in vigilia  Penthecoſtes. Ad veſperas  ſuper omnia Laudate. A.  schwarz [⁷]Eni ſctē ſpiritus: reple  tuoꝛū coꝛda  fidelium: … Endet Bl. 140bα Z. 11, rot Caplʾm schwarz Iuſti autem imper-petuum viuent ⁊. rot Euāg. a  schwarz Sancti ꝑ fidem vicet reḡ.  rot Actum diligenti adhibita  examinatione. Anno noſtre  ſalutis .M.ccccxcv. Kalen-das vero Febꝛuarij .viij.  Bl. 141aα, rot Ad matutinas schwarz Exurge de  adiuua nos ⁊ redime nos ꝓ-pter nomē tuum. … Endet Bl. 141bα Z. 3 … et ꝑducat vos dominus noſter ieſus chꝛiſtus  in vitam eternam. Amen.  rot Deo gratias.  Bl. 142 leer.
Anm. Das Ex. Stuttgart LB enthält Ersatzdrucke für einige Stücke in anderer Type.
35 Z. Typ. 30:48G
Ersatzdruck a: 64 Bl. n-v⁸ Gez.: CV–CLXVIII.
Bl. 1aα m. Sign. n u. roter Blz. CV, rot (I)N aduentu di ad  mas v. p. reci-piun feriales. … Endet Bl. 64bβ Z. 34 … ſit nobʾ ī te re-quies: quietā noctē tribue. 
Ersatzdruck b: 2 Bl. ff³ff Gez.: CCXXVII u. CCXXVIII.
Bl. 1aα m. Sign. ff3 u. roter Blz. CCXXVII  penetrauit celos ieſuz filiū dei … Endet Bl. 2bβ Z. 35, rot ⁊ oo ⁊ pꝛioꝛ miſſa tribui 
Ersatzdruck c: 4 Bl. ll⁵–ll⁸ Gez. CCLXVII–CCLXX.
Bl. 1aα m. Sign. ll5 u. roter Blz. CCLXVII niueo: Spinatū. rot Lect. IX  schwarz (S)ed [S rot] vmbꝛa veritatis a iu-deis errātibꝯ teneba … Endet Bl. 4bβ Z. 34 …   ſcptꝯ fuerit in libꝛo vite. 
Ersatzdruck d: 2 Bl. F⁵F⁶ Gez. CCCXIX u. CCCXX.
Bl. 1aα m. Sign. F5 u. roter Blz. CCCXIX hūana moꝛtalitas tuis ſꝑ  auxilijs … Endet Bl. 2bβ Z. 34 … ⁊ coꝛꝑe  tibi placeamꝯ ⁊ mēte Per. 
Ersatzdruck e: 8 Bl. O⁸ Gez.: CCCLXXXI–CCCLXXXVIII.
Bl. 1aα m. Sign. O u. roter Blz. CCCLXXXI nos ſola clemētia. (G)loꝛiā [G rot]  patri … Endet Bl. 8bβ Z. 34 oēs ſctī amicti ſtolis albiſ  ſequun agnū cū ierit. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4).
H 3829. Bohatta: Lit.Bibl. 208. BSB-Ink B-863. Bod-inc B-534. Hummel-Wilhelmi 176. ISTC ib01156500.
Karlsruhe LB
. Melk Benedikt (def.). München SB
. Oxford Bodl. Sigmaringen HB
. Stuttgart LB
. Tübingen UB
, Stift
.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05325 Breviarium Constantiense. Hrsg. im Auftrag von Hugo (von Landenberg), Bischof von Konstanz. Augsburg: Erhard Ratdolt, 1499. 
2 Sp. 49 Z. Typ. 7:92G, 21:107G. Init. a, b, c, p, t, u. Rubr. δ. 2 Hlzs. Zweimal DrM I. Rotdr.
I. 1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs. Dar. S. Conradus. 1499 S. Pelagius.  Bl. 2a (C²)Um [C rot] ſacroſancta dei ecclʾia ſtatuerit: … Z. 21 … Reuerendiſſimus ita in xo pater et dominꝯ:  dominus Hugo de Landenberg Conſtantie eccleſie epiſcopꝯ: cum venerabilibꝯ  ⁊ egregijs viris ⁊ dominis: do Decano: toto eiuſde eccleſie Capitulo: anim–aduertens in ſua dioceſi eiuſcemodi libꝛos deficere: ⁊ nuper impꝛeſſos negligēter  emendatos fuiſſe: voluit ſimul vt et maioꝛi diligentia emendarentur: et emendati  denuo impꝛimerentur. et quidem in foꝛma maioꝛi: vt et diſtinctioꝛ et accuratioꝛ et  littera venuſtioꝛe impꝛeſſio fieri poſſet: … Z. 28 … Hoſce igitur viri rerum diuinarum periti ſūmo ſtudio caſti–garunt ac emendarūt. Erhardus vero Ratdolt Auguſtenſi ſolerti exactiſſima  cura: perpolito ac optimo charactere impꝛeſſit. … Bl. 2b Sūmum feſtum eſt quod ſpeciali completoꝛio aut pꝛima adoꝛnatur.  … Bl. 3a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj  … Endet Bl. 8b Z. 32 ij rot (A) Silueſtri pape plenum 
I. 2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
Bl. 1a Tabula Septuageſime  … Bl. 2aα, rot Incipit tabula ſuccīctim ex alphabeti  oꝛdine modum oſtentans inueniendi  pſalmos: hymnos: domīcas: feſta ſanctoꝛum: … Bl. 3aβ Z. 2, rot Tabula de feſtis ſanctoꝛum pꝛo parte  hyemali … Endet Bl. 3bβ Z. 5 Finis regiſtri.  Bl. 4 leer?
I. 3. Psalterium.
42 Bl. a–d⁸e¹⁰. Gez. I–XLII.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. I, rot In nomine di noſtri ihefu xi amen.  Incipit pſalteriū cū ſuis pertinētibꝯ  m modū ecclʾe Conſtācien oꝛdinatū  Ab octaua ephʾie vſ ad dꝛageſima  Inuitatoꝛiū. schwarz Adoꝛemus dominum. Qui  fecit nos. … Endet Bl. 42bβ Z. 47 … nullū curet honoꝛem: nullam timeat crudelitatem amen. 
I. 4. Proprium de tempore.
152 Bl. f–z⁊⁸. Gez. XLIII–CXCIIII.
Bl. 1aα m. Sign. f u. Blz. XLIII, rot Regule generales oꝛandi.  schwarz (P²)Ro [P rot] maioꝛi directione quedā generalia ſunt pꝛemittēda. … Bl. 2aα m. Sign. fij u. Blz. XLIIII, rot In aduentu di Ad pꝛimas veſperas  p recipiuntur feriales ſcz. schwarz Benedictꝯ  rot cum reliquis: ⁊ ſuis ais. Capitulum.  schwarz (D¹¹)Euſ pac ſanctificet vos  per oia: … Endet Bl. 152bβ Z. 47 … quo ceſſit celſitud0 paſtoris. Qui tecum viuit. eiuſdem.  Finitur pars hyemalis de tempoꝛe. 
I. 5. Proprium de sanctis.
70 Bl. aa–hh⁸ii⁶. Gez. CXCV–CCLXIIII.
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. CXCV, rot Incipit pars hiemalis de ſanctis  In vigilia ſancti andꝛee apoſtoli  Scdʾm Iohannem .j. capitulo»  schwarz (I¹¹)N illo tem–poꝛe Stabat  iohannes et  ex diſcipuliſ  eiꝯ duo: … Endet Bl. 70bβ Z. 44 … rot Nota ſi  pꝛedicta feſta triū lectionu ante feſtū  venerint coꝛpoꝛis chꝛiſti ſolam aam  cum oꝛatione conſequuntur.  schwarz Explicit pars hyemalis de ſanctis. 
I. 6. Commune sanctorum.
26 Bl. AB⁸C¹⁰. Gez. I–XXV[1].
Bl. 1aα m. Sign. (A) u. Blz. I, rot Incipit cōmune paſchale de apoſtolis  Ad veſꝑas . schwarz Uirtute magna. rot Hymnꝯ  schwarz Uita ſanctoꝛū. … Bl. 2aα m. Sign. (A)ij u. Blz. II, rot Incipit cōmune ſanctoꝛum per circulū  anni. Et pꝛimo de euangeliſtis. Ad veſperas ſuper pſalmos Antiphana.  schwarz (E¹¹)Stote foꝛtes  in bello: ⁊ pu–gnate cum antiquo ſerpēte:  … Endet Bl. 25aβ Z. 37 … vt qui  beatarum .N. virginum tuarum ſolen–nia colimus: earum apud te patrocinia  ſentiamus. Per dm noſtrum iheſum.  Kalendariū. pſalterium. hymni. bꝛeuiarium. cōmune ſanctoꝛū iuxta choꝛum  eccleſie Conſta. diligentiſſime emen–datum. Erhardi Ratdolt viri ſolertis  mira impꝛimēdi arte: qua nuper Uenetijs: nunc Auguſte vindelicoꝛū excellit  nominatiſſimꝯ. Explicit feliciter. A0  domini .M.cccc.xcix.  Bl. 25b Erhardi Ratdolt felicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 26 leer.
I. 7. Officium dedicationis ecclesiae.
4 Bl. 〈j ij〉. 
Bl. 1aα m. Sign. j, rot In dedicatione eccleſie ſuper omnia.  schwarz Laudate. rot A. schwarz Pꝛeſta domine vt quiſs  hoc templu beneficia petiturus ingreditur  … Endet Bl. 3bα Z. 31 … hodie huic domui ſalus a deo facta eſt alleluia.  Bl. 4 leer.
II. 1. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs. Dar. S. Conradus. 1499 S. Pelagius.  Bl. 2a (C²)Um [C rot] ſacroſancta dei ecclʾia ſtatuerit: … Z. 21 … Reuerendiſſimus ita in xo pater et dominꝯ:  dominus Hugo de Landenberg Conſtantie eccleſie epiſcopꝯ: cum venerabilibꝯ  ⁊ egregijs viris ⁊ dominis: do Decano: toto eiuſde eccleſie Capitulo: anim–aduertens in ſua dioceſi eiuſcemodi libꝛos deficere: ⁊ nuper impꝛeſſos negligēter  emendatos fuiſſe: voluit ſimul vt et maioꝛi diligentia emendarentur: et emendati  denuo impꝛimerentur. et quidem in foꝛma maioꝛi: vt et diſtinctioꝛ et accuratioꝛ et  littera venuſtioꝛe impꝛeſſio fieri poſſet: … Z. 28 … Hoſce igitur viri rerum diuinarum periti ſūmo ſtudio caſti–garunt ac emendarūt. Erhardus vero Ratdolt Auguſtenſi ſolerti exactiſſima  cura: perpolito ac optimo charactere impꝛeſſit. … Bl. 2b Sūmum feſtum eſt quod ſpeciali completoꝛio aut pꝛima adoꝛnatur.  … Bl. 3a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj  … Endet Bl. 8b Z. 32 ij rot (A) Silueſtri pape plenum 
II. 2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
Bl. 1a Tabula Septuageſime  … Bl. 2aα, rot Incipit tabula ſuccīctim ex alphabeti  oꝛdine modum oſtentans inueniendi  pſalmos: hpmnos dicas: feſta ſanctorum: … Bl. 3aβ Z. 48, rot Tabula de feſtis ſanctoꝝ pꝛo parte  eſtiuali … Endet Bl. 3bβ Z. 49 Conradi epiſcopi conſtantie. cclxxx  Bl. 4 leer?
II. 3. Psalterium.
42 Bl. a–d⁸e¹⁰. Gez. I–XLII.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. I, rot In nomine di noſtri ihefu xi amen.  Incipit pſalteriū cū ſuis pertinētibꝯ  m modū ecclʾe Conſtācien oꝛdinatū  Ab octaua ephʾie vſ ad dꝛageſima  Inuitatoꝛiū. schwarz Adoꝛemus dominum. Qui  fecit nos. … Endet Bl. 42bβ Z. 47 … nullū curet honoꝛem: nullam timeat crudelitatem amen. 
II. 4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
240 Bl. A–ZAA–GG⁸. Gez. XLIII–CCLXXXII.
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. XLIII, rot Incipit pars eſtiualis libꝛi hoꝛarum:  iuxta ritū choꝛi eccleſie Conſtancien.  In vigilia penthecoſtes ad veſperas:  ſuper p  omnia schwarz Laudate rot a.  schwarz (U¹¹)Eni ſancte ſpi–ritus reple tu–oꝛum coꝛda fidelium: … Endet Bl. 240bβ Z. 40 … vbi pꝛo nobis nondum acceſſu futuroꝛum bonoꝛum dignis cum omnibꝯ  intercedere dignetur electis.  Pars Eſtiuali libꝛi hoꝛarum  de ſanctis finit feliciter. 
II. 5. Commune sanctorum.
26 Bl. AB⁸C¹⁰. Gez. I–XXV[1].
Bl. 1aα m. Sign. (A) u. Blz. I, rot Incipit cōmune paſchale de apoſtolis  Ad veſꝑas . schwarz Uirtute magna. rot Hymnꝯ  schwarz Uita ſanctoꝛū. … Bl. 2aα m. Sign. (A)ij u. Blz. II, rot Incipit cōmune ſanctoꝛum per circulū  anni. Et pꝛimo de euangeliſtis. Ad veſperas ſuper pſalmos Antiphana.  schwarz (E¹¹)Stote foꝛtes  in bello: ⁊ pu–gnate cum antiquo ſerpēte:  … Endet Bl. 25aβ Z. 37 … vt qui  beatarum .N. virginum tuarum ſolen–nia colimus: earum apud te patrocinia  ſentiamus. Per dm noſtrum iheſum.  Kalendariū. pſalterium. hymni. bꝛeuiarium. cōmune ſanctoꝛū iuxta choꝛum  eccleſie Conſta. diligentiſſime emen–datum. Erhardi Ratdolt viri ſolertis  mira impꝛimēdi arte: qua nuper Uenetijs: nunc Auguſte vindelicoꝛū excellit  nominatiſſimꝯ. Explicit feliciter. A0  domini .M.cccc.xcix.  Bl. 25b Erhardi Ratdolt felicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 26 leer.
II. 6. Officium dedicationis ecclesiae.
4 Bl. 〈j ij〉. 
Bl. 1aα m. Sign. j, rot In dedicatione eccleſie ſuper omnia.  schwarz Laudate. rot A. schwarz Pꝛeſta domine vt quiſs  hoc templu beneficia petiturus ingreditur  … Endet Bl. 3bα Z. 31 … hodie huic domui ſalus a deo facta eſt alleluia.  Bl. 4 leer.
Reproduktionen: Zürich ZB (Digitalisat).
HR 3830. Schr 3595. Ce³ B-1157. IGI 2091. CRF V 226. CRF XIII 571. Hummel-Wilhelmi 177. 178. Lökkös: Cat.Genève 127. Sack: Freiburg 826. ÖNB-Ink B-666. ISTC ib01157000.
Augsburg SStB. Darmstadt ULB (2, def.). Engelberg Benedikt. Frauenfeld KantB (2 Ex.). Freiburg UB
(def.). Füssen Franzisk. Genève BPU. Isny K. Konstanz Gy
(2, def.), StArch
(Fragm. Bl. 198 u. 199). Napoli BN (Bl. 1 fehlt). Roma BCorsin
. Rottenburg Sem
(def.). Rottweil Kap
(def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (2). Sankt Paul Benedikt (def.). Solesmes Abt (def.). Solothurn ZB
. Strasbourg Sem. Stuttgart GraphSlg (Fragm. Tit.), LB
(2 Ex.). Tübingen UB
(def.). Überlingen LeopoldSophieB
(def.). Washington (D.C.) LC (Fragm. 1 Bl.). Wien NB
(def.). Winterthur StB
. Zürich ZB. Zug PfarrB
.
Gesamtüberlieferung: 30 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 2:65G, 6:160G. Init. e, p, s. Rubr. β ?. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Tit., rot Bꝛeuiariū Conſtantie.  Bl. 2a, rot KLʾ Ianuarius habet die .xxxi.  … Bl. 8aα, rot Incipit pſalteriū m cur–ſum Conſtantie. dyoceſis  a ma dica octobꝛis vſ  ad aduētū di … Z. 7 … Inuitatoꝛiū. schwarz Adoꝛe–mus dm qui fecit nos. … Endet Bl. 8bβ Z. 14 … cuiꝯ reboat in oī  gloꝛia mundo. Amen. 
2. Psalterium.
64 Bl. A–H⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot ¶ In .I. noctur. Pſalmꝯ .I.  schwarz (B)Eatus [B rot] vir   non abijt in  cōcilio īpio–rum: … Endet Bl. 64bβ Z. 7 … vt eas a  peccat omnibꝯ exuas ⁊ tue  redēptionis facias eſſe par–ticipes. Qui viuis ac reg–nas deus per omnia ſecula  ſeculoꝛum. Amen. 
3. Commune sanctorum.
36 Bl. AA–CC⁸DD¹². 
Bl. 1aα m. Sign. AA, rot Incipit cōmune ſctōꝝ ꝑ circulū anni Et mo de apʾlis  Ad v. ſuꝑ oīa laudate a.  schwarz Eſtote foꝛtes in bello ⁊ pu–gnate cū anti ſerpēte … Endet Bl. 36aβ Z. 17 … hodie huic domui ſa–lus a deo facta eſt alleluia.  rot Oꝛatio vt ſupꝛa.  Finit cōmune ſanctoꝝ.  Bl. 36b leer.
4. Officium defunctorum.
12 Bl. 〈1–6〉¹². 
Bl. 1aα m. Sign. i, rot Incipiūt veſꝑe defunctoꝛū  schwarz (D)Ilexi [D rot] q rot p schwarz exaudiet ds  voce oꝛōnie  mee. … Endet Bl. 12aβ Z. 32 … ⁊ oīm delictoꝝ  ſuoꝝ veniā cōſequan. Per  dm noſtrū. Requieſcāt in  pace. Amen.  Bl. 12b leer.
5. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
314 Bl. a–zaa–pp⁸qq¹⁰. Gez. I–CCCXIIII.
Bl. 1aα m. Sign. a und roter Blz. I, rot ⁌ In aduētu di ad mas  v p recipiun feriales ſc  schwarz Bdictus rot cū relis ⁊ ſuis  ais. Ca.  schwarz (D)Eus [D rot] pacis  ſctīficet vos  ꝑ omnia: … Endet Bl. 314aβ m. roter Blz. CCCXIIII Z. 27 eoꝝ nos tribue merit adiuuari. Per dm nm ieſum xm filiū tuū  tecū viuit.  rot Finit Bꝛeuiariū Conſtancie. Impꝛeſſū Baſilee per  magiſtrū Iacobū de pfoꝛ–tzen ciuem Baſile.  Bl. 314b leer.
PA VI 319.1115. Accurti I 22. Ce³ B-1158. Mead 4441. ISTC ib01158000.
Città del Vaticano BVat. Frauenfeld KantB. San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Constantiense
(Coutances, Bretagne, Frankreich)
Sign. mit Norm. Con. 2 Sp. 34 Z. Typ. 2:61G, 2*:61G. Init. c, d, e, f. Rubr. β. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1aα, rot KL Daneben Ianuarius habet dies .xxxj.  Luna .xxx.  … Bl. 4a Z. 14 … Dedicatio ecclʾie cōſtā. du. … Endet Bl. 6b Z. 33 … Silueſtri pape ⁊ cōfeſ. medʾ. lʾ. de nat. ſcī. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
116 Bl. a–o⁸p. Gez. Fo. i – Fo. cxxx [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. Fo. i.rot Dica .i poſt octa. epiphanie ⁊ in omnibꝯ dicis vſ  ad lxx. Inui. schwarz Pꝛeoccupemꝯ  faciē dni. Et in pſalmis iubi-lemus ei. … Endet Bl. 116b Z. 18 Die ſabbati fiat poſt feſtū ſancti Andꝛe. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
132+? Bl. aa–qq⁸rr¹…. 
Bl. 1a m. Sign. aarot De trinitate. Ad veſꝑ. ā.  (G)Loꝛia tibi trinitas  elis vna deitas:  … Bricht ab Bl. 132(rr4)bβ Z. 32 … coꝛ-pus ſti clemētis petri diſci-puli: ⁊ āchoꝛā cū qua miſſus 
Anm. 1. Der Winterteil und der Schluss des Sommerteils sind im Ex. Paris BN nicht erhalten. Die Schlusschrift lautete nach den Notizen Maittaires und Van Praets Diuini officii more conſtācie Ecclē Jnſigne Breuiarium: īpēſa Petri Regnault librarii uniuerſitatis Cadome. ibidem cōmorantis ad interſignium ſcti Petri in frigido vico nu multis mendis terſum ac impreſſum Rothomagi per Johānē de Bourgoys anno ab incarnatiōe di Mᵒ.ccccᵒ. nonageᵒ nono. die xiii. menſis Auguſti.
Anm. 2. Korrektur zum gedruckten GW: Das im GW (Anm.) zitierte Kolophon gehört zu der Ausgabe Caen, 13.VIII.1499 (ISTC ib01158100; Ex. Durham UshawC; nur Winterteil). Der Rest der Beschreibung bezieht sich auf ISTC ib01158330 (Ex. Paris BN; vgl. CIBN I S. 414): [Paris: François Regnault, um 1530].
H 3831. PA II 560.19. Maittaire IV 692. Bohatta: Lit.Bibl. 210. Delisle: Caen 73. ISTC ib01158100. ib01158330.
Durham UshawC (Winterteil). Paris BN (def.). Ushaw C (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Psalterium. — Commune sanctorum.
4 Bl. a mit Norm c. 2 Sp. 34 Z. Typ. 2:61G, 2*:61G. Init. d. Rubr. δ. Rotdr. KolTit.
Pell 2877. ISTC ib01158200.
Paris BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
1. Psalterium.
8 Bl. I⁸. 2 Sp. 31 Z. Typ. 2:61G. Init. c, d. Rubr. δ. Rotdr. KolTit.
Bl. 1aα m. Sign. J miles illis fiant  faciūt  ea: et oēs  cōfidūt ī eis.  … Bl. 8aα Z. 6 … in quibus nō  regitur choꝛus in eccleſia conſta … Endet Bl. 8bβ Z. 30 (R)egnabit [R rot] ds ī ſecula  deus tuꝯ ſyon: in gatio
Bohatta: Lit.Bibl. 35. Pell 2840. ISTC ib01158300.
Paris BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Cracoviense
35(?) Z. Typ. 3:65G, 4:74G, 5:168G. Init. b, e. Rotdr.
Tit. Bꝛeuiarium m rubꝛicam  Eccleſiarum Cracouien.  Gneſnen. et Poſnenſis.  10 Verse Gemma ſacerdotum pꝛoſtrati ſuſcipe votum  … Z. 14, rot Oꝛatio schwarz (P)ꝛotege [P rot] de populū tuū ꝑ ſctōꝝ martyꝝ tuoꝛū … Z. 18 … Per xm d. nm Am[…]  Bl. 2a, rot Ianuariꝯ hꝫ dies .xxxj.  Luna xxx. … Endet Bl. 7b Z. 33, rot xiij (A) schwarz ſil Silueſtri pape […] rot ix ix  schwarz Nox  Dies Daneben hꝫ hoꝛas Daneben xvj  viij  Bl. 8a, rot Tabula de impoſitione hiſtoꝛiarum.  … Endet Z. 18, schwarz … ſed and de cē ber rot iiij 
Bohatta: Lit.Bibl. 212. Vekene: Hochfeder 16. IBP 1278. VB 1920.3. ISTC ib01158400.
Berlin *SB†
. Kraków BU (Fragm.). Sankt Paul Benedikt (Fragm.). Warszawa BN
(Fragm. Bl. A4, A5, LX u. LXI, def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05331 Breviarium Cracoviense. Hrsg. im Auftrag von Friedrich (Prinz von Polen), Erzbischof von Gnesen und Bischof von Krakau. Mit Privileg. Nürnberg: Georg Stuchs für Johann Haller in Krakau , 19.V.1498. 
2 Sp. 32 u. 37 Z. Typ. 12:84G, 13:72G, 14:72G. Init. d, e, h, i, k, l. Rubr. β. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
100 Bl. A–M⁸N. Gez. I–XCIX[1].
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
448 Bl. a–zaa–zzAa–Kk⁸. Gez. Foli I–CCCCXLVII[1].
Bohatta: Lit.Bibl. 213. Baumann: Stuchs 85. IBP 5745. Zdanevyč 102. ISTC ib01158450.
Kijv NB
(def.). Klosterneuburg Aug (def.). L’viv BU
(def.). Manchester RylandsL
(def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Curiense
05332 Breviarium Curiense. Hrsg. im Auftrag von Ortlieb (von Brandis) Bischof von Chur. [Basel: Adam von Speyer mit dem Druckmaterial des Jakob Wolff, nach 25.I.1490]. 
2 Sp. 45 Z. Jakob Wolff Typ. 1:107G, 4:180G, 7:108G. Init. a, b, e, h, s, t. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
44 Bl. a–c⁸de¹⁰. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
228 Bl. Aa⁸Bb⁶Cc–Gg⁸HhIi⁶Kk⁸Ll⁶MmNn⁸Oo⁶Pp–Tt⁸UuXx⁶YyZzaabb⁸cc⁶ddee⁸ffgg¹⁰. 
4. Supplementum Proprii de tempore partis aestivalis.
16 Bl. 1.2⁸. 
5. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–cc⁸dd[ee⁶]. 
Anm. 1. Der Name des sonst als Drucker unbekannten Herstellers des Breviers ist aus einer Reihe von Urkunden bekannt (Stehlin 749. 773. 774. 779. 780. 784. 825), aus denen auch seine Geschäftsverbindung mit Jakob Wolff hervorgeht.
Anm. 2. Nach der Vorrede P.1 Bl. 1b Z. 7 hat der Bischof in einem früheren Jahr (anno superiori) Directoria seiner Diözese (breviaria … continentia regulas notabiliaque) an die Geistlichen verteilen lassen; nachdem diese Maßnahme jedoch nicht genügt hat, um die einheitliche Gestaltung des Officiums zu sichern, sieht er sich nunmehr genötigt, Breviere (libros horarum) seiner Diözese herstellen und drucken zu lassen. Das erwähnte, um 1480 erschienene Directorium (mit dem Titel ‘Breviarium’) ist nicht erhalten. Ein Missverständnis der Worte ‘anno superiori’ und des Sachverhalts hat anscheinend den Ansatz einer Brevierausgabe von 1489 veranlasst (Bohatta: Lit.Bibl. 215).
Anm. 3. Der Winterteil ist nicht erhalten.
Anm. 4. Auflagenhöhe: 400 Exemplare. Bis zum 29.I.1491 waren 300 verkauft worden, und zwar das Stück zu 4 Gulden (Stehlin 774).
CR 1273. Bohatta: Lit.Bibl. 215(?). 216. Schr 3596. IGI 2092. ISTC ib01158500.
Feldkirch StB
. London BL
(def.). Milano BAmbros (def.). Roma BAngel (def.). Speyer LB
(Fragm. T. 3 Bl. Qq3).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Eboracense
05333 Breviarium Eboracense (York). Hrsg. Frederick Egmondt. Venedig: Johann Hamann, auf Kosten und Veranlassung des Herausgebers, 1.V.1493. 
Gez. [1]2–284 301–478[2]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 5*:66G. Init. g. Rubr. β. 1 Hlzs. Rotdr. KolTit.
1. Proprium de tempore. — Kalendarium. — Psalterium. — Commune sanctorum.
284 Bl. [1⁸]2–25⁸[26⁸]27–34⁸35¹². Gez. [1]2–284 [mit Fehlern].
2. Proprium de sanctis.
180 Bl. a–x⁸y¹². Gez. 301–478[2].
Anm. Vgl. Hughes, Andrew u.a.: Cataloguing Discrepancies. The Printed York Breviary of 1493. Toronto 2011.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Oxford Bodl (Digitalisat).
HC 3834. Bohatta: Lit.Bibl. 217. Sander 1296. Duff-Hellinga 59. Pr 5189. BMC V 424.IA 23357. Bod-inc B-535. Oates 2035. ISTC ib01158600.
Cambridge UL (Fragm. Bl. 278–280). London BL
(Fragm. Bl. 49–56 u. 129–135). Loughborough UL
(def.). Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. 2, Bl. 179 u. 180 fehlen, 2. Ex. Fragm.). Ushaw C (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Anm. kein Material vorhanden
Breviarium Eburodunense
05334 Breviarium Eburodunense (Embrun). Im Auftrag von Jean (Baile), Erzbischof von Embrun, hrsg. von Spiritus Roverius. Embrun: Mit dem Druckmaterial des Jacobus Rubeus, März 1489. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 7:ca.85R, 8:ca.100G, 9:80G, 10:80G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 Bl. a¹⁰. 
2. Proprium de tempore.
168 Bl. A–X⁸. Gez. [1]II–CLXVIII.
3. Psalterium. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
258 Bl. aa¹²b–z⁊ꝝaa–ee⁸ff⁶. Gez. [2]III–CCLVII[1].
Bohatta: Lit.Bibl. 218. Pell 2878. CIBN B-823. ISTC ib01158700.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Elnense
2 Sp. 35 Z. Typ. 2:136G, 7:69G, 8:69G. Init. a, b, c. Rubr. β. DrM V. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
76 Bl. aa–ii⁸kk. Gez. j–lxxv [mit Fehlern].
3. Proprium de tempore.
180 Bl. a–u⁸xy¹⁰. Gez. i–c.lxxix[i].
4. Proprium de sanctis.
218 Bl. A–YAABB⁸CCDDEE⁸FF⁶. Gez. i–ccxviij.
5. Commune sanctorum.
12 Bl. aaa⁸bbb. Gez. .i.–xij.
6. Officia annexa.
28 Bl. AAA–CCC⁸DDD. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
HC 3835. Bohatta: Lit.Bibl. 219. Kurz 78. Haebler 83. Pell 2879. ISTC ib01158800.
Paris Genev
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Engolismense
6 Bl. pp. 2 Sp. 30+? Z. Typ. 1:74G, 2:74G.
1. Proprium de sanctis.
Anm. CIBN m. Abb.
Bohatta: Lit.Bibl. 220. Pell 2880. CIBN B-824. ISTC ib01158900.
Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Erfordense
2 Sp. 50 Z. Typ. 5:168G, 8:107G, 11:107G. Init. a, g, k. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
37 Bl. a–c⁶d⁸e¹¹. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
192 Bl. 〈Aa〉b–i⁶k⁸l–o⁶p⁸q–zAB⁶C⁸D–H⁶. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3).
H 3836. Bohatta: Lit.Bibl. 222. Schr 3597. Schramm XVIII Abb. 707. Vekene: Hochfeder 40. Ce³ B-1159. VB 1921.5. BSB-Ink B-855. Pr 2297. BMC II 477.IB 8192. ISTC ib01159000.
Berlin *SB
. Erfurt Bisch
(14 Ex., 8. Ex. def., 9. Ex. def., 10. Ex. def., 11. Ex. def., 12. Ex. def., 13. Ex. Fragm., 14. Ex. Fragm. Teil 3 Lage q), MinB, StB
(4 Ex., 4. Ex. Bl. 1 fehlt). Freising DomB. Fulda Sem. London BL
. München SB
. New York MorganL. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Washington (D.C.) LC (def.).
Gesamtüberlieferung: 27 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 1*:80G, 13:61G. Init. a, b, c, e. Rubr. α. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
10 Bl. [a¹⁰]. 
3. Psalterium.
57 Bl. a–e⁸f⁹g⁸. Gez. Folium I–LV[1] [mit Fehler].
4. Appendix psalterii.
10 Bl. [a¹⁰]. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
136 Bl. Ab–r⁸. Gez. I–CXXXVI.
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
68 Bl. A–H⁸I. Gez. I–LXVIII.
7. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
216 Bl. aa–zz⁊⁊t't'⁸. Gez. I–CCXV[1].
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 221. Vekene: Hochfeder 51. Ce³ B-1160. VB² 1924.20. Pr 2301A. BMC II 476.IA 8209. Kind: Göttingen 934. 935. ISTC ib01160000.
Berlin SB
(def. ). Erfurt Bisch (4 Ex., 3. Ex. def., 4. Ex. def.). Göttingen SUB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). London BL
(def.). Mainz GutenbergM. Washington (D.C.) LC.
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Eystetense
Dem Ps. gehen voran Benedict. matut. und Invitat., es folgen ihm Prec., Suffr., Hymn.
Dem PS aest. folgt eine Rubr. evangeliorum in festis III lectionum.
 
05339 Breviarium Eystetense. Hrsg. im Auftrag von Wilhelm (von Reichenau), Bischof von Eichstätt. [Würzburg]: Georg Reyser, 23.II.1483. 
1 u. 2 Sp. 50 Z. Typ. 1:112G, 2:112G. Init. a, b. 1 Kupferstich Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
38 Bl. [a–c¹⁰d⁸]. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
284 Bl. [a–o¹⁰p¹²q–zA–D¹⁰E¹²]. 
4. Commune sanctorum.
41 Bl. [a–c¹⁰d¹¹]. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4).
H 3839. Bohatta: Lit.Bibl. 230. Schr 3598. Schramm XVI Abb. 871. Ce³ B-1161. BSB-Ink B-865. Ernst: Kestner-Mus. 123. Oates 1210. ÖNB-Ink B-668. ISTC ib01161000.
Bamberg SB. Cambridge UL (Fragm. 3 Bl.). Eichstätt UB (3 Ex.). Hannover KestnerM (Fragm. 2 Bl.). München SB
(3 Ex.), UB
. New York MetropolMArt. Nürnberg LKArch (def.). Pappenheim K
(def.). Sankt Paul Benedikt (def.). Schwabach K. Wien NB
. Zwickau RatsSchB (Fragm. 1 Bl. Perg.).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
31 Z. Typ. Min. von 2:112G, 8:90G. Init. c, f. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
96 Bl. [a¹²b–k⁸l¹²]. 
3. Proprium de tempore.
172 Bl. [a–x⁸y]. 
4. Proprium de sanctis.
64 Bl. [a–h⁸]. 
5. Commune sanctorum.
32 Bl. [a–d⁸]. 
6. Officium defunctorum.
10 Bl. [a¹⁰]. 
7. Rubrica adventus.
10 Bl. [a¹⁰]. 
8. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
9. Psalterium.
97 Bl. [a¹²b–k⁸l¹³]. 
10. Proprium de tempore.
78 Bl. [a–i⁸k⁶]. 
11. Proprium de sanctis.
132 Bl. [a–q⁸r]. 
12. Commune sanctorum.
32 Bl. [a–d⁸]. 
13. Officium dedicationis ecclesiae.
6 Bl. [a⁶]. 
14. Officium defunctorum.
10 Bl. [a¹⁰]. 
15. Lectiones (ad libitum) infr. oct. et infr. tricesimam Assumpt. BMV..
18 Bl. [a¹⁰b⁸]. 
Anm. Sotheby’s (London) Highlights from the Mendham Collection: The Property of the Law Society of England and Wales (5.VI.2013) Nr 41 m. Prov. London LawSoc (Ex. jetzt München SB). Online-Katalog [17.VI.2013]: “Neither ISTC nor GW nor Schreiber record the presence of the engraved arms (90 × 98mm.) of Wilhelm von Reichenau (1464–1496), bishop of Eichstätt, on the first leaf of the calendar. The earlier Würzburg edition of 23 February 1483 (in folio, GW 5339) contains a larger version of these arms (Schreiber 3598; 185 – 191mm.). The smaller version appears also in the Statuta Eystettensia, printed in Eichstätt by Michael Reyser in 1484 (Schreiber 5301, BSB-Ink S-556).”
Reproduktionen: Bibl.Palat. 01336. Città del Vaticano BVat (Digitalisat). München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7).
H 3837. Bohatta: Lit.Bibl. 227. 228. IBP 5827. IGI 2093. BSB-Ink B-866. Bohatta: Parma 80. ISTC ib01161300.
Città del Vaticano BVat
(Perg.). Erlangen UB (1, def.). Fulda Sem. Milano BNBraid (def.). München SB
(2 Ex., 1. Ex. 1–7, 2. Ex. 8–15). Schwabach K (2).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05341 Breviarium Eystetense. Hrsg. im Auftrag von Gabriel (von Eyb), Bischof von Eichstätt. Basel: Michael Furter, 1497. 
34 Z. Typ. 3:180G, 11:65G, 12:112R, 13:80R. Init. n, p. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
82 Bl. aa–ii⁸kk¹⁰. 
3. Rubrica adventus.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
4. Proprium de tempore.
226 Bl. a–ſs⁸tv–z⁊ꝝ⁸⁶. 
5. Proprium de sanctis.
188 Bl. A–F⁸G⁶HH⁶I–XyZ⁸z. 
6. Commune sanctorum.
46 Bl. AA–DD⁸EE⁶FF⁸. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6).
H 3840. Bohatta: Lit.Bibl. 231. Schr 3599. Schramm XXII Abb. 1063. Kaufmann-Nabholz 667. BSB-Ink B-867. Hubay: Eichstätt 223. ÖNB-Ink B-669. ISTC ib01161400.
Bamberg SB. Eichstätt UB (def.). Fulda HLB. London BL
(def.). München SB
(2 Ex., 1. Ex. 1–6, def., 2. Ex. 1.2.4–6, def.), UB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Wien NB
(def.).  — Privatsammlung (Deutschland) (def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
5 Sp.302a Breviarium Eystetense. [nach 1500]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 224. Pell 2883.
Nach Typen und Ausstattung 16. Jh.
Breviarium Foroiuliense
05342 Breviarium Foroiuliense. Hrsg. Petrus Ambrosius. Turin: Jacobinus Suigus und Nicolaus de Benedictis, 10.VI.1495. 
492 Bl. [8]a–z⁊ꝝA–ZAA–LL⁸MM. Gez. [8]1–147?[337]?. 2 Sp. 32 Z. Typ. 3:75G, 12:75G. Init. i, l. Rotdr.
Reproduktionen: Lyon BMun (Digitalisat).
C 1274. Pell 2885. CRF VI 494. CRF XI 269. Pellechet: Lyon 177. ISTC ib01161600.
Lyon BMun (Perg. def.). Paris Mazarin (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
5 Sp.303a Breviarium Foroiuliense. [nach 1500]. 
Sander 1298. Pell 2884. CRF VI 495. ISTC ib01161650.
Nach Typen und Ausstattung 16. Jh.
Paris Mazarin (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Frisingense
05343 Breviarium Frisingense. Hrsg. durch das Domkapitel von Freising. Bamberg: Johann Sensenschmidt und Heinrich Petzensteiner, 1482–83. 
26 Z. Typ. 8**:105G, 9:79G. Init. k, o, p. Rubr. λ. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium. 17.X.1482. 
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
82 Bl. [a–g¹⁰h¹²]. 
3. Proprium de tempore.
260 Bl. [a–x¹⁰yz⁸AB¹⁰C⁸D⁶]. 
4. Proprium de sanctis.
70 Bl. [a–g¹⁰]. 
5. Commune sanctorum.
34 Bl. [a¹⁰b–d⁸]. 
6. Officium BMV. in sabbato.
14 Bl. [a⁸b⁶]. 
7. Pars aestivalis. Kalendarium. 5.IV.1483. 
6 Bl. [a⁶]. 
8. Psalterium.
82 Bl. [a–g¹⁰h¹²]. 
9. Proprium de tempore.
152 Bl. [a–m¹⁰n–q⁸]. 
10. Proprium de sanctis.
210 Bl. [a–x¹⁰]. 
11. Commune sanctorum.
34 Bl. [a¹⁰b–d⁸]. 
12. Officium BMV. in sabbato.
16 Bl. [ab⁸]. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11), (12).
H 3841. Bohatta: Lit.Bibl. 234. Geldner: Bamberg 24. IGI 2094. Pell 2886. BSB-Ink B-875. CIBN B-825. Pr 783. 784. BMC I 174.IA 2622. 174.IA 2623. Bod-inc B-536. Collijn: Stockholm 270. Madsen 899. Oates 274. Sack: Freiburg 828. ISTC ib01161700.
Cambridge UL (2, def.). Freiburg UB
(def.). Freising DomB
(def., 9 Bl. fehlen). København KglB (def.). Linz LB (Fragm.). London BL
. Milano BNBraid. München MetrKap (1), SB
(5 Ex.), UB
(def.). Oxford Bodl (1). Paris BN (def.). Stockholm KglB (1, def.). Wien Benedikt (2, def.).
Gesamtüberlieferung: 18 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05344 Breviarium Frisingense. Hrsg. auf Veranl. von Sixtus (von Tannberg), Bischof von Freising. Augsburg: Erhard Ratdolt, 1491. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 4:76G, 7:92G, 15:70G. Init. f, g, i, k, n, r, u, bb, cc, ee. Zweimal DrM II. Rotdr.
1. Pars hiemalis. 4.X.1491. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. Gez. Pars hiem. [12]1–72[6]79–330[39]200 331 333[2] [mit Fehlern]. Pars hiem. 1 Hlzs.
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
264 Bl. a–g⁸h⁶i⁸〈1–3〉⁶k–z⁊ꝝāď⁸ē¹². Gez. 1–72[6]79–265[1] [mit Fehler].
4. Proprium de sanctis.
56 Bl. aa⁸ mit Karton, bb–hh⁸. Gez. 267–330.
5. Commune sanctorum.
44 Bl. A–C⁸D⁶D⁸E⁶. Gez. [39]200 331 333[2].
6. Pars aestivalis. 26.XI.1491. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
7. Tabulae.
4 Bl. [a]. 1 schem. Hlzs.
8. Psalterium.
66 Bl. a–g⁸h⁶i. Gez. 1–68 [mit Fehler].
9. Proprium de tempore.
102 Bl. A–M⁸N⁶. Gez. 1–101[1].
10. Proprium de sanctis.
184 Bl. AA–ZZ⁸. Gez. 103–285[1] [mit Fehler].
11. Commune sanctorum.
46 Bl. A–C⁸D⁶EEFF⁸. 
12. Officium defunctorum.
Wie I.,3 Bl.71–76. 
13. Officium dedicationis ecclesiae.
8 Bl. 〈2–4〉⁸. 
Anm. Ergänzung zum gedruckten GW: In einigen Ex. Korrekturen durch übergeklebte Korrekturstreifen (z.B. München SB, im Kalender). Vgl. BMC II 385.
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–5), (6–13).
H 3842. Bohatta: Lit.Bibl. 235. Schr 3600. Schramm XXIII Abb. 22. 33. Ce³ B-1162. BSB-Ink B-876. Pr 1893. BMC II 385.IA 6721. Madsen 900. ÖNB-Ink B-673. ISTC ib01162000.
Bryn Mawr GoodhartL (1). Freising DomB
(unvollst.). København KglB (def.). London BL
(2). Michaelbeuern Benedikt (def.). München SB
(2 Ex.). Salzburg UB (Bl. 1–12 fehlen). Wien NB
(def.).  — Privatsammlung (Deutschland) (def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Breviarium Gebennense
Dem Ps. folgen stets die Preces, den CS das Off. BMV.parv., Off. defunct. und Benedict. matut. Das PT beginnt mit der Rubr. adv. Das Off. dedic. eccl. ist in das PS eingefügt.
 
05345 Breviarium Gebennense. Hrsg. im Auftrag von Jean-Louis (de Savoie), Bischof von Genf. Genf: Louis Cruse, 31.VIII.1479. 
2 Sp. 30 Z. Typ. 1:88G, 1*:88G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
214 Bl. [a–zA–C⁸D⁶]. 
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
160 Bl. [a–v⁸]. 
C 1275. Bohatta: Lit.Bibl. 236. Lökkös: Impr.Genève 25. Pell 2887. CRF XI 270. ISTC ib01162100.
Annecy BMun. Lyon BMun (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05346 Breviarium Gebennense. Hrsg. im Auftrag von François (de Savoie), Bischof von Genf. [Genf]: Louis Cruse mit Johannes de Stalle, 5.IV.1487. 
72(?)+328 Bl. [8]a–h]i–rꝛſstvu–z⁊ꝯꝝaa–rrꝛ[sstt⁸]. Gez. [72(?)]lxv–ccclxxxiiij[8]. 2 Sp. 33 Z. Typ. 5:66G, 8:ca.110G. Init. h, k. Rubr. ε. Rotdr.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
C 1276. Bohatta: Lit.Bibl. 237. Lökkös: Impr.Genève 76. Lökkös: Cat.Genève 128. ISTC ib01162150.
Genève BPU
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05347 Breviarium Gebennense. [Lyon: Nikolaus Wolff] [vielmehr Genf: Jean Bellot], um 1500]. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 5:61G. Init. c, e. Rubr. δ. 1 Hlzs. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
60 Bl. a–g⁸h . Gez. j–lvj[4].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
Schr 3601. Lökkös: Impr.Genève 92. Lökkös: Cat.Genève 129. ISTC ib01162200.
Genève BPU (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Geronense
0534705N Breviarium Geronense. Barcelona: Gerónimo de Negro und Johann Gherlinc, [nicht vor 14.X.1486, nicht nach 24.XI.1487]. 
Anm. Vgl. Haebler in Beiträge zur Inkunabelkunde NF 2(1938) S. 10. — Carreres Valls, R.: El Llibre a Catalunya 1338–1590. Barcelona 1936, S. 95ff. Auflagenhöhe: 300 Exemplare, Druckkosten: 450 libr. barc., die der Bischof von Gerona am 24.XI.1487 bezahlte, vgl. Hernando i Delgado, Josep: Del llibre manuscrit al llibre imprès. La confecció del llibre a Barcelona durant el segle XV. Documentació notarial. In: Arxiu de textos catalans antics 21(2002) S. 257–603, hier S. 481–485 Nr 175, 177, 178 [10.X.2014].
Kein Ex. bekannt.
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Breviarium Gnesnense
0534710 Breviarium Gnesnense. [Basel: Jakob Wolff(?) für Petrus de Posnania, nicht vor 26.IV.1499, nicht nach 7.V.1500]. 
Anm. Nach dem Gnesener Kapitularakten beauftragte das Domkapitel am 26.IV.1499 den Kaufmann Petrus de Posnania unter Übergabe eines Manuskripts, den Druck eines Gnesener Breviers zu veranlassen. Der Unternehmer verpflichtete sich zur Rückgabe des Manuskripts, falls der Druck bis zum nächsten Bartholomaeustag nicht vollendet sein sollte (Monum. med. aevi historica res gestas Poloniae illustrantia. Tom XIII. Acta capitulorum … Vol. I Cracoviae 1894. No. 2524). Die Ausführung des Druckes ergibt sich aus dem Protokoll vom 7.V.1500, in dem der Preis der zum Verkauf stehenden Breviere auf „III fertones“ angesetzt wurde(a. a. O. No. 2548). Der Druck wurde wahrscheinlich durch Jakob Wolff in Basel ausgeführt, bei dem auch das fast gleichzeitig erschienene Posener Brevier gedruckt ist.
Anm. 1. Vgl. Spandowski: Die verlorenen Inkunabeln. In: Johannes Gutenberg – Regionale Aspekte des frühen Buchdrucks. Berlin 1993 S. 191.
Anm. 2. Kein Material vorhanden
IBPAddII † 592.
Breviarium Halberstadense
05348 Breviarium Halberstadense. [Speyer: Peter Drach, vor 8.VII.1482]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 7:84G, 7*:84G, 8:84G. Init. y. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a, rot Ianuarius habet dies .xxxj. lunatio .xxx.  iij (A) kalʾ. Circūciſio di. schwarz ix  … Endet Bl. 66 Z. 33, rot Nox habet .rviij. hoꝛas dies .vj. 
2. Psalterium.
60 Bl. a–f⁸g¹². 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Inuita. schwarz Adoꝛenus dominuz  Qui fecit nos. … Endet Bl. 60b Z. 4 ⁊ cuſtodiat nos diuina maie-ſtas ⁊ vna deitas p et filius  et ſpiritus ſanctus. amen 
3. Proprium de tempore.
212 Bl. A–F⁸[G]H–K¹²L⁶M[N]O[P–R¹²S–X⁸Y⁶]. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot N aduentu domini  Ad veſ. a. ſuꝑ s feriales.  schwarz Veni de viſitare nos in pace  vt letemur coꝛaz te coꝛde ꝑfecto  rot Capitulum.  schwarz [³]Eus pacis ſanctifi-cet voſ per omnia … Endet Bl. 212bα Z. 29 … cuius tota incarnatōis diſpēſatio pꝛo  implēda gloꝛia patrie celeſt  aderat. 
4. Commune sanctorum.
20 Bl. 〈zZ〉⁸⁊¹². 
Bl. 1aα m. Sign. z, rot Commune ſanctoꝛum  De euangeliſtis.  Dar. eingerückt Suꝑ mḡt A  Z. 3, schwarz (e³)Cce  ego iohānes vidi oſtiū  aꝑtum in celo … Endet Bl. 20bα Z. 29 … rot Capitulū  schwarz (f³)Allax gratia et vana  efl pulcritudo. muli-er timens deum ipſa  laudabitur. 
5. Proprium de sanctis.
78 Bl. aa–ii⁸kk⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. aa, rot In vigilia .ſ. andree  Nota ſi dies ſcī andree venerit die dica. … Z. 19 … Euan. m Iohannē  schwarz [³]N illo tꝑe. Stabat iohannes ⁊ ex diſcipulis eiꝯ duo  … Endet Bl. 78bβ Z. 20, rot … tūc dica die nihil  dʾꝛ de ſcō vel ſcīs vt prius dictum eſt .s. de ſabbato 
6. Suffragia. — Hymnarius.
8 Bl. 〈2–4〉⁸. 
Bl. 1aα, rot Sequun ſuffragia feri. die.  poſt octauas epiphanie.  … Z. 7, schwarz Alma virgo maria que genuiſti  xm intercede ꝓ nobis. … Endet Bl. 7bβ Z. 32(L)argire [L rot] claꝝ veſꝑe. quo  vita nuſ decidat ſed miuz  moꝛt ſacre phēnis īſtet glʾia  (P)a. [P rot]  Bl. 8 leer.
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a, rot Ianuarius habet dies .xxxj. lunatio .xxx.  iij (A) kalʾ. Circūciſio di. schwarz ix  … Endet Bl. 66 Z. 33, rot Nox habet .rviij. hoꝛas dies .vj. 
8. Psalterium.
60 Bl. a–f⁸g¹². 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Inuita. schwarz Adoꝛenus dominuz  Qui fecit nos. … Endet Bl. 60b Z. 4 ⁊ cuſtodiat nos diuina maie-ſtas ⁊ vna deitas p et filius  et ſpiritus ſanctus. amen 
9. Proprium de tempore.
184 Bl. Aab⁸c¹²d–n⁸o¹⁰p–u⁸x¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. A1, rot N vigilia paſce. Ad veſ.  s. schwarz laudʾ. do. om. rotschwarz Glʾa pi.  rot A. schwarz Allʾa alle. rot Deinde schwarz mḡt.  rot A. schwarz Veſꝑe aūt ſabbati que lu-ceſſit in pꝛima ſabbati venit ma-ria magdalena … Endet Bl. 184bβ Z. 26 … Temptat  vos ds deus veſter ut ſciat ſi  diligitis eum an non. 
10. Commune sanctorum.
20 Bl. y⁸z¹². 
Bl. 1aα m. Sign. y, rot Commune ſanctoꝛum  De euangeliſtis.  Dar. eingerückt Suꝑ mḡt A  Z. 3, schwarz (e³)Cce  ego iohānes vidi oſtiū  aꝑtum in celo … Endet Bl. 20bα Z. 29 … rot Capitulū  schwarz (f³)Allax gratia et vana  efl pulcritudo. muli-er timens deum ipſa  laudabitur. 
11. Proprium de sanctis.
176 Bl. aa–mm⁸nn¹²oo–uu⁸xx¹². 
Bl. 1aα m. roter Sign. aa, rot De ſanctis poſt paſca  De ſancto Ambroſio.  Ad veſpe. a. schwarz Iſte ſanctꝯ … Z. 8 … rot Oratio  schwarz (d²)Eus qui ſanctaz no-bis huius diei ſollennitatem in honoꝛe ſancti Ambroſij cōfeſſoꝛis tui at pon-tificis cōſecraſti … Endet Bl. 176aβ Z. 18 … ⁊ qꝛ in ſe trahebat dā-na infirmitatis aliene crucez  poꝛtabat in coꝛde.  Bl. 176b leer.
12. Suffragia. — Hymnarius.
10 Bl. 〈2–5〉¹⁰. 
Bl. 1aα, rot Suffragia in feſtis duplicibꝯ  poſt paſca. In primis veſꝑ.  schwarz Xus reſurgens. rot ꝟ. schwarz In reſur-rectōne. … Endet Bl. 10bβ Z. 28 (L)argire [L rot] clarum veſpere quo  vita nuſ decidat. ſed mi-um moꝛtis ſacre ꝑhennis in-ſtet gloꝛia. (P)reſta [P rot] pater. 
Anm. Das Psalterium des Pars hiemalis auch in abweichendem Satz
Psalterium
60 Bl. a–f⁸g¹²
Bl. 1aα, rot Jnuita. schwarz Adoꝛemus dominuz  Qui fecit nos. … Endet Bl. 60bβ Z. 3 … et  cuſtodiat nos diuīa maieſtas  et vna deitas pater et filius ⁊  ſpiritus ſanctus. amen. 
Bohatta: Lit.Bibl. 43. 49. Borm: IG 611. Ernst: Hildesheim II,2 92. Ernst: Hildesheim II,3 37. Wiegrefe: Stadthagen S. 79. ISTC ib01162210.
Gardelegen K (def.). Halberstadt GleimHs
(Fragm. 2 Bl.). Hildesheim DomB (Fragm. 2 Bl.), StB (Fragm. 4 Bl.). Stadthagen Gy (Fragm. 4 Bl.). Stuttgart LB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34–37 Z. Typ. 7:80G, 9:89G, 12:80G. Init. e, g, i, m. Rubr. β, γ. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Proprium de tempore.
200 Bl. A–Z⁊⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
80 Bl. a–k⁸. Gez. Fo i–Fo lxxx.
4. Proprium de sanctis.
159 Bl. aa–tt⁸vv⁷. Gez. Fo lxxxi–Fo CCxxxviij[1].
Bohatta: Lit.Bibl. 239. Altmann: Brandis, Moritz 44. IGI 2095. Bohatta: Parma 98. Borm: IG 612. ISTC ib01162225.
Halberstadt *Gy (z.Z. Moskva GosB). Milano BNBraid. Quedlinburg *M. Wolfenbüttel *HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05350 Breviarium Halberstadense. [Strassburg: Johann Prüss, um 1500] [vielmehr 30.IV.1510]. 
1 u. 2 Sp. 36 Z. Typ. 9:150G, 10:65G, 21:112G. Init. i, r. Rubr. μ. Rotdr. KolTit.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
82 Bl. A–F⁸G¹²HI⁸K⁶. Gez. Fo.I–Fo.LXXXI[1?].
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
144 Bl. a–s⁸. Gez. Foliū.I.–CXLIII [mit Fehler].
4. Pars aestivalis. Kalendarium.
8  Bl. [a⁸]. 
5. Psalterium. — Commune sanctorum.
82 Bl. A–F⁸G¹²HI⁸K⁶. Gez. Fo.I–Fo.LXXXI[1?].
6. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
226 Bl. A–XyZAA–CC⁸DD¹⁰EE⁸. Gez. Foliū.I–Fo.CCXXVI.
Anm. Datierung im GW aufgrund unvollständiger Ex. Vollständige Ex. mit Datierung Bl. CCXXVI: „Anno … M.ccccc.x. In vigilia Philippi et Iacobi“.
Reproduktionen: Halle ULB (Digitalisat).
VD16 B 8147. H 3843. Bohatta: Lit.Bibl. 238. VB 2369.3. Borm: IG 613. Kind: Göttingen 938a. ISTC ib01162250.
Berlin *SB
. Città del Vaticano BVat. Göttingen SUB. Halle ULB. Jena ULB (1, def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 30 Z. Typ. 6:160G, 7:80G gemischt mit 12:80G, 9:89G. Init. d, f, g, m, o. Rubr. β, γ. Rotdr. KolTit.
1. Pars hiemalis 3.VIII. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
92 Bl. [a]b–l⁸m. Gez. [1]ij–Fo.xcij.
3. Commune sanctorum.
54 Bl. A–C⁸DE⁶FG⁸H. Gez. Folio  .xciij–Cxvi ij Cxvi–vCxvi. Cxvij–Cxxxix[12] [mit Fehlern].
4. Proprium de tempore.
180 Bl. Aa–Yy⁸[Zz]. Gez. Folium.i.–Cxcij [mit Fehlern].
5. Proprium de sanctis.
62 Bl. Aaa–Ggg⁸Hhh⁶. Gez. Fo.primū–lxi[1].
6. Pars aestivalis. 28. VI. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
7. Psalterium.
92 Bl. [a]b–l⁸m. Gez. [1]ij–Fo.xcij.
8. Commune sanctorum.
54 Bl. A–C⁸DE⁶FG⁸H. Gez. Folio.xciij–Cxvi ij Cxvi–vCxvi. Cxvij–Cxxxix[12] [mit Fehlern].
9. Proprium de tempore.
160 Bl. aa–vv⁸. Gez. Folium i.–Clix. [mit Fehlern].
10. Proprium de sanctis.
196 Bl. AA–ZZ⁊⁊⁸. Gez. Folium i.–Cxcix [mit Fehlern].
C 1277. Bohatta: Lit.Bibl. 240. Altmann: Brandis, Moritz 69. Pr 2765. BMC II 600.IA 10969. Kind: Göttingen 938. ISTC ib01162275.
Göttingen SUB
(unvollst.). Halberstadt Gy (2 Ex., 1. Ex. z.Z. Moskva GosB Perg., unvollst., ehem. 2. Ex. Perg., unvollst.). London BL
(Perg., unvollst.). Sankt Petersburg NB (2).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Hamburgense
Das ursprügliche Erzbistum Hamburg wurde bald mit dem Bistum Bremen vereinigt. Sitz des Erzbischofs wurde Bremen; das Metropolitankapital blieb jedoch in Hamburg und benutzte ein von dem Bremer leicht abweichendes Brevier.
 
2 Sp. 43 Z. Typ. 5:104G, 7:81G. Rubr. α, δ.
1. Psalterium.
?+4 Bl.
2. Hymnarius.
6 Bl. nicht feststellbar, verm. [a⁶]. 
3. Commune sanctorum.
22 Bl. nicht feststellbar, verm. [a–b⁸c⁶]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
1 Bl.
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
2 od. 1 Bl.
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
6a-e:1 Bl.
Bohatta: Lit.Bibl. 48. 139. Bod-inc B-537. Ernst: Hildesheim II,2 91. ISTC ib01162300.
Hildesheim DomB (Fragm.). Lübeck StB (Fragm.). Oxford Bodl (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:64G, 28:146G. Init. b, i. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
72 Bl. aa–ii⁸ . 
3. Commune sanctorum.
32 Bl. Aa–Dd⁸ . 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
204 Bl. a–zaa⁸bb¹² . 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
264 Bl. A–T〈Vx〉AA–NN⁸ . 
Bohatta: Lit.Bibl. 241. Pr 3208. BMC III 860.IA 1420. ISTC ib01162325.
London BL
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Havelbergense
05354 Breviarium Havelbergense. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. [Leipzig: Markus Brandis, um 1482]. 
Bruchst.I: Ff⁶Gg⁸ (6 Bl.), Bruchst.II: Ii⁶ (4 Bl.), Bruchst.III: Xx⁶ (4 Bl.). 29–30 Z. Typ. 1:85G. Häufig Min. f. Init. Rubr. α.
Reproduktionen: Freiburg UB (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 44. 253. Altmann: Brandis, Markus 16. Pell 2842. CIBN B-826. Sack: Freiburg 829. ISTC ib01162350.
Ebstorf Kl (Fragm.). Freiburg UB
(Fragm. Bl. Ll 2/7 u. 4/5). Hildesheim DomB (Fragm.). Paris BN (Fragm. Bl. Ji 1–4). Wolfenbüttel HerzogAugustB
(Fragm. Bl. Gg 1/8 u. 3/6).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 u. 37 Z. Typ. 12:84G, 13:72G, 14:72G. Init. d, f, h, k. Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
16 Bl. [8]ſt⁸ . 
2. Psalterium.
86 Bl. a–k⁸l⁶ . 
3. Proprium de tempore.
220 Bl. a–zaa–cc⁸ddee⁶ . 
4. Proprium de sanctis.
166 Bl. A–U⁸X⁶ . 
5. Commune sanctorum.
24 Bl. Aa–Cc⁸ . 
C 1278. Bohatta: Lit.Bibl. 242. Baumann: Stuchs 46. IGI 2096. Madsen 901. ISTC ib01162375.
København KglB (def.). Milano BNBraid.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Herbipolense
Sämtliche Breviere sind von Georg Reyser auf Grund des ihm und seinem Gesellschaftern vom Würzbuger Bischof gewährten Privilegs (vgl. Nr. 5356 Praefatio) gedruckt. Sie zeigen textlich keinerlei Veränderungen und sind, von den beiden letzten Ausgaben abgesehen, nach ihrer tyopgraphischen Beschaffenheit für die ganze Zeit der Reyserschen Drucktätigkeit denkbar und ausschließlich nach einer gewisseninneren Wahrscheinlichkeit angesetzt. Die Datierung ist somit ganz ungewiss.
Dem nach der Reihenfolge der Vulgata geordneten Ps. ist ein besonderer Teil (Ordinarium officii) beigegeben, der in der früheren Redaktion das Invatat., die Benedict. matut., die Prec. min., die Capit., Orat. u. Suffr. der Horen mit Rubriken über die Psalmverteilung und am Schluss die Prec. mai. umfasst (Ord. 〈I〉 in einigen Ausgaben fehlen Invitat. u. Prec. mai. (Ord. 〈Ia〉). Eine spätere Redaktion ordnet die Stücke nach Horen von Vesper bis Vesper und fügt die Benedict. matut. u. Prec. mai. et min. an der entsprechenden Stelle ein. (Ord. 〈2〉).
Die gelegentlich gesondert erscheinde Rubrica de laudibus VI dierum ante Nativ. Dom. ist in das PT eingearbeitet.
Dem Ps. folgt stets das Off. defunct. mai. et min.
 
05356 Breviarium Herbipolense. Hrsg. im Auftrag von Rudolf (von Scherenberg) Bischof von Würzburg. Würzburg: Stephan Dold, Georg Reyser und Johannes Beckenhaub, [nach 20.IX.1479]. 
2 Sp. 50 Z. Typ. 1:112G, Min. von 2:112G, Maj. von 8:90G. Init. a, b. 1 Kupferstich, Wappen. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Ordinarium officii.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium.
32 Bl. [ab¹⁰c¹²]. 
4. Hymnarius.
4 Bl. [a]. 
5. Commune sanctorum.
24 Bl. [a¹⁰b⁸c⁶]. 
6. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
70 Bl. [a–g¹⁰]. 
7. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
67 Bl. [ab¹⁰c⁹d–f¹⁰g⁸]. 
8. Proprium de sanctis.
146 Bl. [a–n¹⁰op⁸]. 
H 3845. Bohatta: Lit.Bibl. 250. Schr 3602. CRF XIX 336. Bod-inc B-538. Hubay: Würzburg 532. ÖNB-Ink B-674. ISTC ib01162400.
Besançon BMun
(def.). Heilbronn StArch. Ochsenfurt GanzhornB (def.). Oxford Bodl (Perg. def.). Römhild K. Wien NB
(Perg. def.). Würzburg HistV (def.), UB
(4 Ex., 4. Ex. Fragm. 1 Doppelbl. Perg.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
28 Z. Typ. Min. von 2:112G, 8:90G. Init. a, c. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica de laudibus. — Preces maiores.
4 Bl. [a]. 
3. Ordinarium officii.
10 Bl. [a¹⁰]. 
4. Psalterium.
94 Bl. [a–l⁸m⁶]. 
5. Hymnarius.
12 Bl. [a⁸b]. 
6. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
140 Bl. [a–r⁸s]. 
7. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
60 Bl. [a–g⁸h]. 
8. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
129 Bl. [a–p⁸q⁹]. 
9. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
184 Bl. [a–z⁸]. 
10. Commune sanctorum.
70 Bl. [a–h⁸i⁶]. 
R 87. Bohatta: Lit.Bibl. 248. Bohatta: Parma 477. Hubay: Würzburg 533. ISTC ib01162425.
Coburg LB (def.). Darmstadt ULB (def.). Erlangen UB (def.). Nürnberg StB
(def.). Praha NKn (def.). Tübingen UB
(def.). Windsheim StB (Perg. def.). Würzburg UB
(3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. 1).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
32 Z. Typ. 2:112G (Min.), 3:180G, 4:180G, 8:90G. Init. a, c, g. 1 Kupferstich. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica de laudibus. — Preces maiores.
4 Bl. [a]. 
3. Ordinarium officii.
8 Bl. [a⁸]. 
4. Psalterium.
76 Bl. [a–h⁸i¹²]. 
5. Hymnarius.
10 Bl. [a¹⁰]. 
6. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
126 Bl. [a–p⁸q⁶]. 
7. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
44 Bl. [a–d⁸e¹²]. 
8. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
104 Bl. [a–n⁸]. 
9. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
136 Bl. [a–r⁸]. 
10. Commune sanctorum.
30 Bl. [a–c⁸d⁶]. 
IGI 2097. Hubay: Würzburg 534. ISTC ib01162450.
Bamberg Sem (def.). Darmstadt ULB (def.). Milano BNBraid (def.). Montecassino Benedikt (def.). Ochsenfurt GanzhornB (def.). Praha NKn (3.8.9 fehlen). Tübingen UB
(def.). Würzburg UB
(3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. Fragm. 8 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 53 Z. Typ. 1:112G, 2:112G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Ordinarium officii.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium.
30 Bl. [a–c¹⁰]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
64 Bl. [ab¹⁰c–f⁸gh⁶]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
34 Bl. [a–c⁸d¹⁰]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
58 Bl. [a–f⁸g¹⁰]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
100 Bl. [a–l⁸mn⁶]. 
8. Commune sanctorum.
18 Bl. [a¹⁰b⁸]. 
C 1279. Bohatta: Lit.Bibl. 245. 246. Schr 3603. 3604. Pr 2672. BMC II 571.IC 10521. Hubay: Würzburg 535. Kind: Göttingen 939. ISTC ib01162455.
Ansbach SB (def.). Bamberg SB (def.). Göttingen SUB (Fragm. 1 Bl.). London BL
. Stuttgart LB
(def.). Würzburg UB
(4 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 38 Z. Typ. 6:63G, 7:63G. Init. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Ordinarium officii.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Psalterium.
64 Bl. [a–h⁸]. 
4. Hymnarius.
8 Bl. [a⁸]. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
150 Bl. [a–s⁸t⁶]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
216 Bl. [a–zA–D⁸]. 
7. Commune sanctorum.
26 Bl. [ab⁸c¹⁰]. 
Reproduktionen: Bibl.Palat. 01337. .
Accurti I 23. ISTC ib01162460.
Città del Vaticano BVat.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
38 Z. Typ. 6:63G, 7:63G. Init. a, c. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Ordinarium officii.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Psalterium.
64 Bl. [a–h⁸]. 
4. Hymnarius.
8 Bl. [a⁸]. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
144 Bl. [a–s⁸]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
200 Bl. [a–zAB⁸]. 
7. Commune sanctorum.
24 Bl. [a–c⁸]. 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 1280. Bohatta: Lit.Bibl. 247. VB 2687. Pr 2677. BMC II 572.IA 10536. ISTC ib01162465.
Berlin *SB
. London BL
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Hildensemense
2 Sp. 37 Z. Typ. 13:72G, 14:72G. Init. d, f, h. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
82 Bl. AA–GG⁸HH¹⁰IIKK⁸. 
3. Commune sanctorum.
24 Bl. aa–cc⁸. 
4. Rubrica adventus.
6 Bl. [a⁶]. 
5. Proprium de tempore.
192 Bl. a–z⁊⁸. 
6. Proprium de sanctis.
136 Bl. A–R⁸. 
7. Appendix.
4 Bl. A. 38 Z.
Zur Datierung: Nach einem Brief im Stadtarchiv Lüneburg hatte Georg Stuchs die Absicht, im Jahre 1490 zwei Breviere zu drucken, eins für Lübeck (wohl GW 5375), eines für Hildesheim. Diese Nr? Vgl. Grimm: Buchführer 586.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB (Digitalisat) (2), (3), (4), (5), (6).
Bohatta: Lit.Bibl. 254. 1087. Baumann: Stuchs 67. IBP 1279. IGI 2098. VB 1909.12. Borm: IG 614. Raffel: Weimar 118. ISTC ib01162470.
Berlin *SB
. Halle ULB (2 Ex.). Milano BNBraid. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
(2–6. 3 u. 5 def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Hispalense
Anm. kein Material vorhanden
Bohatta: Lit.Bibl. 255.
Typ. 6:86G, 9:63G.
Bl. 1aα (?) m. Sign. a, rot ⁌ Incipit bꝛeuiariū m cōſuetudinē eccľie Hiſpale. Dica pꝛi-ma in aduentu di. Nota ꝙ iſta  hiſtoꝛia aduētus di. ſ. schwarz Aſpiciēs  alonge. β Z. 17 … (f)Ratres ſciētes:  quia hoꝛa eſt ia  nos đ ſomno ſurgere: nunc enim  ꝓpioꝛ eſt na ſa-lus: …
Vorlage: Città del Vaticano BVat (Einzelfotos).
Bohatta: Lit.Bibl. 2277.
Città del Vaticano [BVat].
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0536220N Breviarium Hispalense. 1498. 
Anm. kein Material vorhanden
Breviarium Ilerdense
05363 Breviarium Ilerdense. Hrsg. Laurentius Fornes. Lérida: Heinrich Botel auf Kosten von Antonio Palares, 16.VIII.1479. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 1:82/83G, 2:82/83G. Min. f. Init.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Ordinarium officii. — Proprium de tempore.
172 Bl. [a⁸b–q¹⁰r⁸s⁶]. 
3. Psalterium.
72 Bl. [a¹⁰b²c¹²d–f¹⁰g¹²h⁶]. 
4. Proprium de sanctis.
200 Bl. [a–v¹⁰]. 
5. Commune sanctorum.
18 Bl. [a⁸b¹⁰]. 
Anm. Kollation korrigiert (nach Mitteilung von Marina Ruiz Fargas, Barcelona BU).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Barcelona BU (Digitalisat).
H 3848. Bohatta: Lit.Bibl. 261. Haebler 84. IBE 1192. Pr 9557. Bod-inc B-539. ISTC ib01162475.
Barcelona BU. Lérida Catedr (def.). Oxford Bodl (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Laudunense
05364 Breviarium Laudunense. Paris: [Johann Higman], 27.V.1495. 
2 Sp. 32–33 Z. Typ. 15:62G, 15*:62G. Min. f. Init. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica generalis.
4 Bl. 〈i ij〉. 
3. Psalterium.
82 Bl. A–I⁸K¹⁰. 
4. Commune sanctorum.
16 Bl. āē⁸. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
64 Bl. aa–hh⁸. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
144 Bl. a–s⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 262. BMC VIII 137.IA 40137. ISTC ib01162480.
London BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lausannense
2 Sp. 34 Z. Typ. 2:76G, 3:76G.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
176 Bl. [a–c⁸d⁶e–x⁸y¹⁰]. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
86 Bl. [a–k⁸l⁶]. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
40 Bl. [a–e⁸]. 
5. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
114 Bl. [a–n⁸o¹⁰]. 
6. Commune sanctorum.
36 Bl. [a–c⁸d¹²]. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Genève BPU (Digitalisat).
Accurti I 24. Lökkös: Impr.Genève 8. CBB 878. IGI 2100. Lökkös: Cat.Genève 130. ISTC ib01162485.
Genève BPU. Liège BU (Bl. 185-270 u. 311-412). Roma BAngel (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05366 Breviarium Lausannense. Hrsg. im Auftrag von Aimon (de Montfaucon), Bischof von Lausanne. [Lyon: Johann Numeister(?)] [vielmehr Lausanne: Jean Bellot], um 1495]. 
2 Sp. 35–36 Z. Typ. 3:60G. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
72+? Bl. aa–gg⁸hh(?)⁸ii⁸…. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
3a: [A]B–L⁸M¹ (89 Bl.), 3b: U–Z⁸ (32 Bl.). 
Anm. GLN 15-16 6612 [30.XI.2016].
RSuppl 34. Lökkös: Impr.Genève 81. Scheidegger-Tammaro 327. ISTC ib01162490.
Fribourg BCantU
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 8, 63 u. 64 fehlen, 2. Ex. Bl. 63–153 u. 366–372 fehlen). Genève BPU
(Fragm., def.). Sion Chap
(2, def.). Zürich ZB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Legionense
300-400(?) Bl. 2 Sp. 35(?) Z. Typ. 1:90G.
Bl. [1a]β ceret. propter d[] par apoſtolis  appellatꝯ eſt. … Z. 31 … Si uero iſta dies fuerit dica dicātur nouē lectiones ſicut in die. Per horas di… Bl. [2a]α pyraterium eſt uita hominis.  … β Z. 34 [] ant[]e per ſemetim  []ade. W. [] Pona[] 
Anm. Vgl. Odriozola, S. 68–75 (m. Abb.); ders.: Fragmentos en la biblioteca Pública del Estado, de León, de un “Breviarium Legionense” impreso en Salamanca entre 1480–1490. In Archivos Leoneses 87/88(1990) S. 313–330.
Odriozola 6. IBEAdic 6305. ISTC ib01162493.
León BP (Fragm. ). Santiago de Compostela BU (Perg. Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lemovicense
05367 Breviarium Lemovicense (Limoges) . Im Auftrag von Jean (de Barthon), Bischof von Limoges, hrsg. von Marcialis Bolbou. Limoges: Jean Berton, 21.I.14
95
96
2 Sp. 39 Z. Typ. 1:60G. Init. d, e. Rubr. β. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
52 Bl. aa–dd⁸eeff¹⁰ . 
3. Proprium de tempore.
142 Bl. a–r⁸s⁶ . 
4. Proprium de sanctis.
218 Bl. A–XyZ⁊ꝝ⁸z¹⁰. 
5. Commune sanctorum.
24 Bl. Aa–Cc⁸. 
6. Rubrica generalis.
16 Bl. AA–BB⁸. 
HC 3849. Bohatta: Lit.Bibl. 264. Pell 2888. CIBN B-827. ISTC ib01162495.
Paris *BN (Perg., def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Anm. kein Material vorhanden
Breviarium Leodiense
Dem Ps. folgen stets Prec. mai. et min. u. Off. defunct.
Die Lit. steht. vor den Prec. mai. und ist vor den Prec. min. wiederholt.
Dem CS folgen das Off. BMV. in sabb., Off. S. Lanberti patroni ecclesiae Leodiensis, Off. dedic. eccl.
 
5 Sp.341a Breviarium Leodiense. Antwerpen, 1480. 
HC 3850. PA I 5.4. Bohatta: Lit.Bibl. 267. CA 989.
Nicht nachweisbar
2 Sp. 36 Z. Typ. 4:81G.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Psalterium.
72 Bl. [a–f¹²]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
114 Bl. [a–i¹²k⁶]. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
50 Bl. [a–c¹²d⁶e⁸]. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
124 Bl. [a–i¹²kl⁸]. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
120 Bl. [a–k¹²]. 
7. Commune sanctorum.
20 Bl. [a¹²b⁸]. 
C 4506. Bohatta: Lit.Bibl. 764. CA 1340. Kronenberg: CA 1340. ILC 463. CBB 2928. Ce³Suppl B-1162a. IDL 1036. ISTC ib01162500.
Haag KglB
(def.). Liège BU. New Haven UL (Bl. 3 u. 4 fehlen). Valenciennes BMun.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 2:58G.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
94 Bl. a–g¹²h¹⁰. 
C 4507. Bohatta: Lit.Bibl. 266. CA 1339. Kronenberg: CA 365b. ILC 464. Ce³ B-1163. Pell 2889. CIBN B-828. ISTC ib01163000.
Chicago NewberryL. Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
C 4508. Bohatta: Lit.Bibl. 766. CA 1341.
230 Bl. [a¹⁰]a–i⁸klA–R⁸. 2 Sp. 34–35 Z. Typ. 12:59G.
Bl. 1a, Kalendarium Ianuarius habet dies xxxi Luna ꝟo xxx  … Bl. 7aα Ordinarius ꝓ septuagesima  D. Prisce ꝟgis  … Bl 11aα m. Sign. Ai Dominica prima aduentus  di que sꝑ tenēda est dō ꝓxi-miore festo sācti andree a vl  post et si im festum in dica  em. ibidē aduētꝯ celebrabitur  … Sign. b nabitur oe genu et fitebi  omnis … Bl. 107aα m. Sign. ai Dicis diebꝯ Inuita Venite Exultemus do (s) Ve-uite. (Psalmus)  BEatus vir qui nō  abijt in silio impioꝝ … Bl. 182aα Z. 3 (In commemoratōne btē  marie virginis ad vesꝑas ā)  A Ve regīa celorū ma  regis āgeloꝝ … Endet Bl. 230aα Z. 17 … huius inquinamenta  gratia plena  Explicit pars eſtiualis  iuxta verū ordīariū eccleſie leodie. ſcī lāberti. ſatis magna cū dili-gentia in ſolēpni ⁊ fe-lici ciuitate Colonie  feliciter impreſſa ꝑ Lodovvicū de Renchē.  Anno Incarnationis  di M.cccc.lxxxviij.  Bl. 230b leer.
Vorlage: CCB (mit Abb. Bl. 230).
CBB 879. CIH 818a. ISTC ib01163300.
Brussel Bollandist. Budapest BAcadSci (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 Z. Typ. 1:235G, 4:93G, 7:64G. Meist Min. f. Init. Rubr. β. Zweimal Titelmetalls.
1. Pars hiemalis. 15.VI. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
104 Bl. a–n⁸. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
200 Bl. Aa–Zz℞℞⁌⁌⁸. 
4. Pars aestivalis. 12.V. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Wie I., 1., jedoch Tit. Z. 1 Pars eſtiualis
5. Psalterium. — Commune sanctorum.
104 Bl. a–n⁸. 
6. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
296 Bl. A–Zaa–oo⁸. 
Reproduktionen: Liège BU (Digitalisat).
C 1281. Bohatta: Lit.Bibl. 269. Schr 3605. VK 286. 287. CBB 880. IDL 1037. Pr 1268. 1269. BMC I 267.IA 4469. 267.IA 4470. ISTC ib01163500.
Köln UStB
(2). Liège BU (1). London BL
(def.). Utrecht BU
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32–33 Z. Typ. got.. Init. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a⁶b]. 
2. Psalterium.
68 Bl. Aa–Gg⁸Hh¹². 
3. Commune sanctorum.
22 Bl. aabb⁸cc⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
206 Bl. a–z⁊⁸ꝝ⁶. 
C 1282. Bohatta: Lit.Bibl. 271. CA 377. ILC 465. Pell 2890. CIBN B-829. ISTC ib01163600.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 41 Z. Typ. 2:97G. Init. c. Rubr. α.
1. Kalendarium. — Rubricae.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
46 Bl. aa–gg⁶hh. 
3. Commune sanctorum.
12 Bl. AB⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
104 Bl. a–q⁶r⁸. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
80 Bl. A–M⁶N⁸. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
78 Bl. Aa–Nn⁶. 
Inhalt: P. 1. Bl. 1b: Benedictiones matutinalis. — 2a: Kalendarium. — 6b: Rubrica LXX. — Rubrica generalis.

P. 2. Bl. aa1a: Psalterium. — gg3a: Hymn.
Anm. Die hier vorgelegte Beschreibung ist von M. E. Kronenberg für die Nederlandsche Bibliographie von Nijhoff-Kronenberg aufgenommen worden, deren Gebrauch entsprechend zwischen r und ꝛ nicht unterschieden ist.
Bohatta: Lit.Bibl. 272. Kronenberg: CA 365c. Nijhoff-Kronenberg 2561. ILC 466. CBB 881. ISTC ib01163700.
Leuven TheolF.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lincopense
05373 Breviarium Lincopense. Hrsg. im Auftrag von Heinrich (Tidemann), Bischof von Linköping. Nürnberg: Georg Stuchs, 16.IV.1493. 
1 u. 2 Sp. 32, Kanon 24 Z. Typ. 7:108G, 12:84G, 13:72G. Init. b, d, i, k. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
18 Bl. [8]¹⁰. 
2. Psalterium. — Officia annexa.
74 Bl. AA–HH⁸II¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
168 Bl. a–x⁸. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
184 Bl. A–S⁸T¹⁰U–Y⁸Z⁶. 
HC 3852. Bohatta: Lit.Bibl. 273. Baumann: Stuchs 53. Ce³ B-1164. Pr 2271. BMC II 467. Bod-inc B-540. Bohatta: Parma 131. Collijn: Stockholm 271. Collijn: Uppsala 379. Oates 1092. 1093. Whitesell: Harvard S1-813.8. ISTC ib01164000.
Cambridge UL (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Fragm. 1 Bl.). Cambridge (Mass.) HoughtonL (Fragm. 1 Bl.). Chicago NewberryL (Fragm. 1 Bl.). Leipzig BuchM (Fragm. 1 Bl.). Linköping Stift (def.). London BL
(Fragm. 2 Bl.). New Haven UL (Fragm. 1 Bl.). New York MorganL (Fragm. 1 Bl.), PL (Fragm. 1 Bl.). Oxford Bodl (Fragm. 1 Bl.). Stockholm KglB (def.). Uppsala UB. Urbana UL (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lingonense
5 Sp.347a Breviarium Lingonense. [Paris: Johann Higman(?), nach 1500]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 274,1. Pell 2891,1. ISTC ib01164050.
Nach den Typen 16. Jh.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
5 Sp.347b Breviarium Lingonense. [Venedig, nach 1500]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 274,2. Pell 2891,2. ISTC ib01164030.
Nach den Typen 16. Jh.
Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
5 Sp.347c Breviarium Lingonense. Paris: [für Simon Vostre, nach 1500]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 275. Pell 2892. ISTC ib01164040.
Nach Typen und Ausstattung 16. Jh.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lubicense
05374 Breviarium Lubicense. [Lübeck: Lukas Brandis, nach 8.II.1478]. 
2 Sp. 49 Z. Typ. 2:100G, 3:118G. Init. r, t. Noten. 1 Hlzs. Xylogr. Überschriften.
1. I. Nocturnale. Introductio.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Psalterium.
20 Bl. [ab¹⁰]. 
3. Commune sanctorum.
18 Bl. [a⁸b¹⁰]. 
4. Proprium de tempore. Pars prior.
126 Bl. [ab¹⁰c–f⁸g–m¹⁰n⁸o⁶]. 
5. Proprium de tempore. Pars posterior. — Officia annexa.
74 Bl. [a¹⁰b⁸c–g¹⁰h⁶]. 
6. Proprium de sanctis.
140 Bl. ab¹⁰c⁸d⁶e–o¹⁰p⁶]. 
7. II. Diurnale. Proprium de tempore.
36 Bl. [ab¹⁰cd⁸]. 
8. Psalterium. — Commune sanctorum.
28 Bl. [ab¹⁰ mit 2 Kartons c⁸]. 
9. Proprium de sanctis.
24 Bl. [a¹⁰b⁸c⁶]. 
10. III. Appendix: Ordo Sverinensis. Eingeführt 1432 von Hermann (Köppen), Bischof von Schwerin.
16 Bl. [ab⁸]. 
H 3853. C 1282a. Bohatta: Lit.Bibl. 276. 277. Altmann: Brandis, Lukas 35. BMC III 860.IB 9825. Kind: Göttingen 940. Madsen 2021. ISTC ib01164100.
Göttingen *SUB
(def.). København KglB. Lübeck *StB (4 Ex., ehem. 1. Ex., ehem. 2. Ex., ehem. 3. Ex. def., ehem. 4. Ex. def.). Oslo DeichmanB.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 13:72G, 14:72G. Init. f, k. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
72 Bl. A–I⁸ . 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
430 Bl. a–z⁊aa–uu⁸vv⁶xx–zz⁊⁊ťťꝝꝝꝯꝯ''⁸. 
4. Officia annexa. [Lübeck: Bartholomäus Ghotan, um 1491/92]. 
4 Bl. [a]. 32 Z. Typ. 9:85G. Init. g, i. Rubr. γ, ε.
Anm. Vgl. Anm. zu Nr 5362.
H 3854. Bohatta: Lit.Bibl. 279. Baumann: Stuchs 26. Madsen 902. ISTC ib01164300.
København KglB (def.). Tallinn Arch.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lubucense
1 u. 2 Sp. 35 Z. Typ. 1:87G mit zweierlei Min., 2:87G. Init. a. Rubr. α. 1 Hlzs.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. Rotdr.
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
148 Bl. ab¹⁰c–k⁸l⁶m–r⁸s¹⁰ . 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
128 Bl. 〈j jii〉〈iiij vi〉〈v viji〉〈vij viij〉–〈xiij xiiij〉〈xv xv〉〈xvi xvij〉–〈xxx xxxi〉⁸. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
60 Bl. A〈xxij B〉C〈G D〉E–G⁸H. 
Anm. 1. Fragmente des lange verschollenen Sommerteils in Warszawa BN. Vgl. Spandowski, Michał: Druki liturgiczne diecezji lubuskiej. In: Studia Neolatina. Rozprawy i szkice dedykowane profesor Marii Cytowskiej. Hrsg. Mieczysław Mejor u. Barbara Milewska-Waźbińska. Warszawa 2003 S. 167–173.
Anm. 2. Die vorliegende Ausgabe trägt das Wappen des seit 3.VIII.1487 regierenden, 1490 verstorbenen Bischofs Ludwig von Burgsdorf.
Anm. 3. Vgl. Teitge: Frankfurt (Oder) S. 34–35.
IBP 1280. VB 1487.25. ISTC ib01164500.
Berlin *SB
(Fragm. 2 Doppelbl. Bl. 1/8 u. 2/7; Bl. 1/8 def.). London BL
(Fragm. Bl. ix u. x8 eins. bedr.). Lübeck StB (Fragm. 13 Bl.). Lugano BCant
(Fragm. 2 Bl.). Warszawa BN
(Fragm. 29 Bl.). Wrocław BU (2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Lugdunense
05377 Breviarium Lugdunense. Korr. Pierre Jacquet. Lyon: Janon Carcain, 23.VI.1486. 
? Bl. 2 Sp. 36 Z. Typ. 1:65G. Init. . Rotdr.
Bohatta: Lit.Bibl. 280(?). 281. Claudin III 452. CRF XI 271. ISTC ib01164700.
Lyon ArchMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0537705N Breviarium Lugdunense. [Lyon: Jean Trechsel, um 1490]. 
34–36 Z. Typ. 5*:59G. Init. b. Rotdr.
Bl. 1a Pꝛīa dies mēſis: ⁊ ſeptīa trūcat vt enſis.  rot KL Ianuariꝯ habet dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 1b Z. 5 … Lugď Lugini cōf. … Bl. 7a, rot Sequintur tabula quā ī vtro folio opoꝛtet directe in-ſequi pꝛo feſtis mobilibus pꝛout notantur in capite. ⁊ incipit in anno pꝛeſenti milleſimo quadringenteſimo nonageſimo: ⁊ durabit vſ ad ſexaginta annos futuros  … Endet Bl. 8b Z. 31 … mil.vc.l xij e xix vij iiij febꝛ. ij 
Vorlage: GW-Manuskript.
Nürnberg StB (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05378 Breviarium Lugdunense. Korr. Johannes de Gradibus. Davor: Sacramentarium Lugdunense. Lyon: Pierre Hongre, 1498. 16°
310 Bl. aa–ee⁸ff✠¹⁰a–xA–H⁸IAA–FF⁸GG⁶. Gez. i–ccxc(?). 2 Sp. 37 Z. Typ. 4:42G. Init. d, g. 2 Hlzs. Rotdr. KolTit.
Anm. 1. Beschreibung gegenüber dem gedruckten GW nach CRF XVIII (m. textlicher Beschreibung des vorgedruckten Sacramentarium Bl. 1–45) ergänzt. Das Breviarium beginnt demnach Bl. 46a: Tabula. — 49a: Registrum. – Bl. 50 leer. – Bl. 51a Metallschn. – Bl. 52a Kalendarium (bis Bl. 60).
Anm. 2. Molin, Jean-Baptiste/Aussedat-Minvielle, Annik: Répertoire des rituels et processionnaux imprimés conservés en France. Paris 1984. Nr 628.
Bohatta: Lit.Bibl. 282. Claudin III 341. 342. CRF XVIII 132. ISTC ib01664800.
Paris EcBeauxArts
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05379 Breviarium Lugdunense. Hrsg. von Sebastianus Reneri und nach dessen Tode vollendet von Rolandus Devaulx, Petrus Godemard, Johannes Bas und Johannes Chaney. Lyon: Janon Carcain, 5.III.14
98
99
Gez. [8]Folio.i.–Folio.cccxvi.[33] [mit Fehler]. 2 Sp. 44 Z. Typ. 3:107G, 4:107G, 11:260G. Init. a1, a2, c, e, f. DrM III. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
60 Bl. a–f⁸gh⁶. Gez. Folio.i.–lx.
3. Proprium de tempore.
160 Bl. A–V⁸. Gez. Folio.lxj.–Folio ccxx.
4. Proprium de sanctis.
96 Bl. AA–MM⁸. Gez. Folio.ccxxj.–Folio.cccxvi.[1] [mit Fehler].
5. Rubrica generalis.
32 Bl. aa–dd⁸. 
Reproduktionen: Lyon BMun (Digitalisat).
HC 3855. Bohatta: Lit.Bibl. 283. Claudin III 464. 465. Ce³ B-1165. IGI 2101. Pell 2893. CRF XI 272. CIBN B-831. Pellechet: Lyon 179. ISTC ib01165000.
Lyon ArchMun (Perg. def.), BMun
(4 Ex., 3. Ex. def., 4. Ex. def.), MFourviere (def.). New York MorganL (Perg.). Paris BN. Roma BAngel (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Macloviense
Breviarium Magdeburgense
Dem Ps. folgen Prec. min. et mai., sodann eine Lit. maior und eine Lit. minor, Suffr., Off. defunct. mai., Off. defunct min.
Dem PT folgen die Benedict. matut., dem CS die Preces.
 
05381 Breviarium Magdeburgense. Hrsg. Ernst (Herzog zu Sachsen) Erzbischof von Magdeburg. Nürnberg: Georg Stuchs, 20.VI.1491. 
2 Sp. 50 Z. Typ. 7:108G, 8:108G. Init. d, e, g. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
34 Bl. aa–dd⁶ee¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
150 Bl. ab⁸c–z⁶⁊⁸. 
4. Proprium de sanctis.
96 Bl. AB⁸C–O⁶P⁸. 
5. Commune sanctorum.
18 Bl. AA–CC⁶. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. Berlin SB (Digitalisat).
C I 3856(nicht Hain). Bohatta: Lit.Bibl. 286. Schr 3606. Baumann: Stuchs 38. Ce³ B-1166. VB² 1906.15. Pr 2268. BMC II 469.IB 8075. Madsen 903. ISTC ib01166000.
Berlin SB
(def.). Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Halle ULB (2 Ex.). København KglB. London BL
. New York MorganL, UnionTheolSem. Stuttgart LB
. Wittenberg Sem.
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 13:72G, 14:72G. Init. d, f, h. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
62 Bl. AA–GG⁸HH⁶. 
3. Proprium de tempore.
214 Bl. a–z⁊⁸ꝝ⁶. 
4. Proprium de sanctis.
138 Bl. A–Q⁸R¹⁰. 
5. Commune sanctorum.
18 Bl. AA⁸BB¹⁰. 
HR 3856(nicht Copinger). Bohatta: Lit.Bibl. 285. Baumann: Stuchs 39. VB 1907. ISTC ib01166100.
Berlin *SB†
. Città del Vaticano BVat
. Fulda Sem.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Mallorquinum
Gez. xvi. 2 Sp. 30 Z. Typ. 1:92G. Rotdr. KolTit.
Bl. ?aα m. Blz. xvi triꝯ ī mis ueſꝑis et matutīs  ſſacra fulget ſolēni-tas in qua celi ſublimitas ſuſcepit honoratu pꝛo regno nico  die regni celeſtis hodie recepit  ncipatū … Bl. ?aα m. Blz. xliii ⁊ caſtigtō mea ī matutiniſ  [¹]i dicbā … Bl. ?aα m. Blz. xlviii ( ¹)Ux ecce ſuꝛgit anrea  pallēs fatiſcat … Bricht ab Bl. ?bβ Z. 28 … ⁊ amalech alienigene  cū hītātibꝯ tyrū.  [¹]t eī aſ-ſuꝛ ueīt cū ilľ. facti ſūt ī ad  …
Vorlage: Vindel.
Anm. Ersetzt die Petit-Beschreibung Bd V Sp. 358a.
Bohatta: Lit.Bibl. 287. Haebler 85. Vindel: Arte tip. VIII 216.6. ISTC ib01166300.
Breviarium Merseburgense
2 Sp. 51 Z. Typ. 1:85G, 1*:88G, 6:99G. Init. f. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
30 Bl. A–C⁸D⁶. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
210 Bl. ab¹⁰c–f⁸g⁶h–m⁸n¹⁰o⁸p¹⁰q⁸r¹⁰s–z⁊⁸¹⁰. 
4. Commune sanctorum.
14 Bl. 〈a–d〉⁸〈A–C〉⁶. 
5. Supplementum lectionum quadragesimalium.
14 Bl. aa⁸bb⁶. 
Anm. Thilo von Trotha. Merseburgs legendärer Kirchenfürst. Katalog zur Ausstellung Merseburg, 10.VIII.2014 bis 2.XI.2014. Hrsg. Markus Cottin u.a. Petersberg 2014. (Schriftenreihe der Vereinigten Domstifter zu Merseburg und Naumburg und des Kollegiatstifts Zeitz. 7.) S. 310 Nr VIII.2.
Bohatta: Lit.Bibl. 288. Altmann: Brandis, Markus 25. Hartig: Paderborn 158. UBL-Ink B-405. ISTC ib01166500.
Leipzig *NikolK
(def.). Paderborn AkadB.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05384 Breviarium Merseburgense. [Köln: Ulrich Zell, um 1490]. 
2 Sp. 30 Z. Typ. 4:67G, 5:81G. Init. e, g. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
70 Bl. [aA]bB–hH⁸iI⁶. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
120 Bl. [a]b–p⁸. 
4. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
136 Bl. A–R⁸. 
5. Commune sanctorum.
24 Bl. A–C⁸. 
Anm. 1. Typ. 4:67G hier auf die gleiche Kegelhöhe wie 5:81G gebracht.
Anm. 2. Thilo von Trotha. Merseburgs legendärer Kirchenfürst. Katalog zur Ausstellung Merseburg, 10.VIII.2014 bis 2.XI.2014. Hrsg. Markus Cottin u.a. Petersberg 2014. (Schriftenreihe der Vereinigten Domstifter zu Merseburg und Naumburg und des Kollegiatstifts Zeitz. 7.) S. 311–312 Nr VIII.3.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
VB 644.30 (662.3). ISTC ib01166600.
Berlin *SB
(Kalendarium Bl. 1 sowie Psalterium Bl. 1 u. 70 fehlen ). Merseburg Dom
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Metense
Das PT aest. beginnt erst mit Trin., das PS aest. mit S. Petronillae.
Die Lit. steht nicht hinter dem Ps., sondern ist in dieses (vor den Hor. min.) eingefügt.
Die Rubr.gen. ist eingeführt von Gerorg (von Baden), Bischof von Metz (1459–1484).
 
28 Z. Typ. 9*:79G, 9**:73/74G. Init. n, ee. Rubr. λ. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
144 Bl. [a–h⁸i⁶k¹⁰l–s⁸]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
152 Bl. [a–t⁸]. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
64 Bl. [a–h⁸]. 
Vorlage: Metz BMun (Einzelfotos).
Geldner: Bamberg 21. ISTC ib01166800.
Metz BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05386 Breviarium Metense. [Basel: Michael Wenssler, um 1490/91]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:229G, 16:64G. Init. h, s. Rubr. δ. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
108 Bl. aa–ll⁸mmnn¹⁰. Gez. j–lxiiij[44].
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
164 Bl. A–T⁸U¹². 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
146 Bl. a–r⁸s¹⁰. 
5. Rubrica generalis.
10 Bl. 〈i–vi〉¹⁰. 
6. Rubrica Septuagesimae.
6 Bl. 〈i–vi〉⁶. 
Schr 3607. ISTC ib01166900.
Lindau StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 9:95G, 11*:55G. Init. o, p. Rubr. γ. DrM III. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
64 Bl. A–G[H⁸]. 
3. Commune sanctorum.
30 Bl. AA–CC⁸DD⁶. 
Ce³ B-1167. Mead 4773. ISTC ib01167000.
San Marino (Calif.) HuntingtonL.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Mindense
05388 Breviarium Mindense. [Nürnberg]: Georg Stuchs, 14.XII.1491. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 13:72G, 14:72G. Init. d, f, k. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
56 Bl. A–G⁸. 
3. Commune sanctorum.
18 Bl. Aa⁸Bb¹⁰. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
128 Bl. A–Q⁸. 
5. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
106 Bl. AA–MM⁸NN¹⁰. 
H 3857. Bohatta: Lit.Bibl. 289. Schr 3608. Baumann: Stuchs 42. Kind: Göttingen 941. ISTC ib01167400.
Göttingen SUB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Misnense
Dem Ps. folgen Suffr., Prec. mai. et min., Off. defunct. min. et mai., Benedict. matut., Capt. ad matut. Die Lit. steht zwischen Prec. mai. und Prec. min.
Dem PT aest. folgt das Off. dedic. eccl.
 
Fragm. 1 Bl. 39 Z. Typ. 1:104G, 2:118G. Rotdr.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 20. London BL (Digitalisat).
BMC III 860. ISTC ib01167600.
London BL
(Probedr. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05390 Breviarium Misnense. Hrsg. im Auftrag von Johann (von Weissenbach), Bischof von Meissen. Meissen: [Drucker des Breviarium Misnense (GW 5390)] [vielmehr Markus Brandis], 16.VII.1483. 
Sign z.T. gestempelt. 2 Sp. 50 Z. Typ. 1:99G, 2:99G. Init. a. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
36 Bl. a–c¹². 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
175 Bl. a¹³b¹²c–r¹⁰. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
204 Bl. a–m¹⁰n¹²o–t¹⁰v¹². 
5. Commune sanctorum.
14 Bl. [a¹]. 
Anm. Auch abweichend, z. B. 3, Bl. 127aα Z. 3 … ego ia  credidi: ſaluus ero Verū dicit: ſi fidē  operibus tenet Vera ete fides eſt.  … Bl. 145aα Z. 1 … et vitā heremiticā  duxit Hic innumerabilia demonū tēptamēta ſuſtinuit Quadā (z.B. Fragm. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
H 3859. Bohatta: Lit.Bibl. 290. Schr 3609. Altmann: Brandis, Markus 23. Ce³ B-1168. IBP 1281. VB 1590.15. Bod-inc B-541. Mead 1785. ÖNB-Ink B-675. Raffel: Weimar 119. BSB-Ink B-876.025. ISTC ib01168000.
Bautzen DomKap (3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Berkeley UL (Fragm. 1 Bl.). Berlin *SB
(1. 2 [Bl. a3 u. a10 fehlen].3.5. sowie Bruchstücke auf Perg.). Chemnitz StB
(def.). Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Freiberg StB (Probedr.). Hof StB (Fragm. 1 Bl. Perg.). London BL
(Fragm. 4 Bl.). Mainz GutenbergM (Fragm. 2 Bl.). München SB (Fragm. 1 Bl.). Oxford Bodl (Fragm. 16 Bl.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (Fragm. 1 Bl.). Washington (D.C.) LC (Fragm. 1 Bl.). Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
(Fragm.). Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 3:68G, 9:68G. Init. f, k. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
56 Bl. A–G⁸. 
3. Commune sanctorum.
12 Bl. A⁸B. 
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
276 Bl. a–p⁸q¹²r–zaa–ll⁸. 
5. Appendix (Offizium et missa de gaudiis BMV).
6 Bl. [a⁶]. 
H 3860. Nachtr 154. Bohatta: Lit.Bibl. 291. Baumann: Stuchs 4. IBP 1282. ISTC ib01168500.
Wien Benedikt (def.). Wrocław BU (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Moguntinum
Der Aufbau der Ausgaben ist, von geringfügigen Abweichnungen abgesehen, seit der ältesten Ausgabe unverändert geblieben.
Dem Ps. folgen hinter der Lit. stets in der gleichen Reihenfolge: Prec. mai. et min., Psalm.gradual., Suffr., Off. defunct. mai et min., Hymn. ad CS.
 
05392 Breviarium Moguntinum. Marienthal: Fratres vitae communis, 12.III.1474 [vielmehr nach 27.II.1476]. 
28 Z. Typ. 1:111G, 2:111G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a [³]ubiectū volumen pſalterij bꝛeuiarij ma-gūtinen. imſſoꝛie artis īduſtria ꝑfectū. ⁊  felieitʾ ſūmatū ē. in domo fratrū clericoꝝ  coīs vite vallis ſcē marie eiuſdē dioce in Ringka-uia. Anno di .M.cccc.lxxiiij. ſabbʾo poſt Remīſc.  … Bl. 1b Sequuntur bdictiones in matutinis.  Dar. eingerückt In i. nocno. P n. Et ne nos.  Z. 2 [²]xaudi de  ihʾu xe ces uoꝝ tuoꝝ … Bl. 2a Ianuarius.  Ci iij Circūciſio di.  … Endet Bl. 8b Z. 18 … a natiui-tate domini ad eſto  michi. 
1a. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Secun bdictiones in matutinis  Dar. eingerückt In .i. noc. P n. Et ne nos.  Z. 2 [²]xaudi de  ihʾu xe ces ſeruoꝝ tuoꝝ … Bl. 2a Ianuarius  Ci iij Circumciſio di  … Endet Bl. 8a Z. 7 … et ſemꝑ tinuando re-incipiunt ſuperius  Bl. 8b leer.
1b. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Secun benedictiones in matutinis  Dar. eingerückt In .i. noc. P n. Et ne nos  Z. 2 [²]xaudi de  ihʾu xe pꝛeces ſeruoꝝ tuoꝝ … Bl. 2α Ianuarius  Ci iij Circumciſio di  … Endet Bl. 8a Z. 7 … ⁊ ſemꝑ tinuando reincipiunt ſuperiꝯ  Bl. 8b leer.
2. Rubrica adventus.
12 Bl. [a⁸b]. 
Bl. 1a Incipit Regiſtꝝ Aduentus  [²]i A fuerit la dicalis. Aduētꝯ di celebꝛa  tercō nonas decēbꝛis. … Endet Bl. 12b Z. 19 … s  Confiteboꝛ. quere in laudibus .ij. ferie poſt di-cam quartam. Cetera vt in bꝛeuiario. 
2a. Rubrica adventus.
12 Bl. [a¹²]. 
Bl. 1a Incipit regiſtrum aduentus.  [²]i A fuerit la dicalis. Aduētus di celebꝛa  tercio nonas decembꝛis. … Endet Bl. 11b Z. 27 … s Cōfiteboꝛ. quere in lau-dibz ij. ferie poſt dicā iiij. Cetera vt in bꝛeuiario.  Bl. 12 leer.
3. Psalterium.
90 Bl. [a–c¹⁰d–h⁸ik¹⁰]. 
Bl. 1a Dicis noctibꝯ dū de tꝑe officiū dʾꝛ. Inuitatoriū  ab octauis ephʾie vſ ad dicā ī dꝛageſima. Ado-remꝯ dm.  fecit nos. … Endet Bl. 90b Z. 23[]oxa ſublimi maneat parenti eiꝯ  et nato pariter ſancto. pneumati. trino domino  et vni ſemper in euum. Amen 
3a. Psalterium.
90 Bl. [a–c¹⁰d–h⁸ik¹⁰]. 
Bl. 1a Dicis noctibꝯ dum de tꝑe officiū dʾꝛ. Inuitatoꝛiū  ab octauis ephʾie vſ ad dicam in dꝛageſima. Adoremꝯ dm.  fecit nos. … Endet Bl. 90b Z. 23[]oxa ſublimi maneat parenti eius et nato pariter ſancto. pneumati. trino  domino ⁊ vni ſemper in euum. Amen 
3b. Psalterium.
90 Bl. [a–i¹⁰]. 
Bl. 1a Dicis noctibz dū de tꝑe officiū dʾꝛ Inui. ab octaīs  ephīe vſ ad dicā ī xl. Adoꝛēꝯ dm.  fecit nos  … Endet Bl. 89a Z. 26[]oxa  ſublimi maneat parenti eius ⁊ nato ꝑiter ſcō pneu- mati. trino domino et vni ſemꝑ in euum. Amen.  Bl. 89b u. Bl. 90 leer.
3c. Psalterium.
90 Bl. [a–i¹⁰]. 
Bl. 1a Dicis noctibz dū de tꝑe officiū dʾꝛ. Inuitatoꝛiū ab  octauis ephʾie vſ ad dicā in dꝛageſima. Adoꝛemꝯ  dm.  fecit nos. … Endet Bl. 90b Z. 23[]oxa ſublimi maneat parenti eius ⁊  nato pariter ſancto. pneumati. trino domino et vni  ſemꝑ in euum. Amen. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
136 Bl. [a¹⁰b–f⁸gh¹⁰i–n⁸o¹⁰pq⁸]. 
Bl. 1a Dominica prima aduentus in primis veſꝑis. A.  [⁷]Oꝛa eſt iam nos de ſomno ſurg  ⁊ aperti ſunt oculi noſtri ſurgere  ad xm. … Endet Bl. 136b Z. 27 … Ad  plʾ. legun p. ſine glʾa. Cū inuo. In te. Qui ha. Ecce  Nūc di. Allʾa. Ali loco allʾa legūt ꝟ In pace. nō plʾa 
4a. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
136 Bl. [a–m¹⁰no⁸]. 
Bl. 1a Dominica pꝛima aduentus in pꝛimis veſꝑis. A.  [⁷]Oꝛa eſt iam nos de ſomno ſur‐gere. ⁊ aꝑti ſunt oculi ni ſurge-re ad xm. … Endet Bl. 136b Z. 26 … Ad  plʾ. legūtur s ſine glʾa. Cū inuo. In te. Qui ha. Ecce.  Nūc di. Allʾa. Ali loco allʾa legūt ꝟ Jn pace. ⁊ nō plʾa. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
37 Bl. [ab¹⁰c⁸d⁹]. 
Bl. 1a In vigilia ſancti Andꝛee aplʾi .xxix. die nouembꝛis  In matutʾ. cani de ſanctis Sanino. Criſāto et Daria … Z. 4 N illo tꝑe. Stabat ioes eingeschoben legun Scdʾm Ioem  et ex diſcipulis eiꝯ duo. … Endet Bl. 37b Z. 22 excepto feſto annunciacōnis. de quo ſatis dictum eſt  in loco ſuo. 
5a. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
37 Bl. [ab¹⁰c⁸d⁹]. 
Bl. 1a In vigilia ſancti Andꝛee aplʾi xxix. die nouembꝛis.  In matutʾ cani de ſanctis Saturnino. Criſanto ⁊ Daria … Z. 4 N illo tꝑe. Stabat ioes eingeschoben legun. Scdʾm Joem.  et ex diſcipulis eius duo. … Endet Bl. 37b Z. 21 … excepto feſto annūci‐acicōnis. de quo ſatis dictū eſt in loco ſuo. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
106 Bl. [a–f⁸g¹⁰h–n⁸]. 
Bl. 1a []N die ſcō paſce Ad matutinas. pꝛius  dica  De labia. Legi p Cōfitemī do. … Z. 6 In .i. noc. A. Ego ſū qui ſū ⁊ ſiliū meū  nō ē cū īpijs. … Endet Bl. 106b Z. 27 … ſed vel de dica. vel de ſancto. ſi feſtū .ix.  lectionum in aliquam earum inciderit Amen 
6a. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
106 Bl. [a–d¹⁰e⁸f–k¹⁰l⁸]. 
Bl. 1a In die ſancto paſce Ad matutinas. pꝛius  dica  De labia Legi s Cōfitemī do. … Z. 6 In .i. noc. A. Ego ſum  ſū et ſiliū meū nō  ē cū impijs. … Endet Bl. 106b Z. 27 … ſed vel de dica. vel de ſancto. ſi feſtū ix.  lectionū in aliquā earum inciderit. Amen. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
104 Bl. [a¹⁰b–f⁸g–i¹⁰k–m⁸]. 
Bl. 1a [²]Ncipit mune de ſcīs infra feſta paſche et pen-thecoſtes ocrentibꝯ. Et pꝛimo de plʾibꝯ mibꝯ  feſtiue. … Z. 5 … S mḡt A []ilie ihꝛlʾm venite et  videte mes cū coꝛona … Endet Bl. 104b Z. 28 … vt ⁊ te toto coꝛde  ꝑrāt ⁊  digne poſtulāt ſequi merean. P. x. 
7a. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
104 Bl. [a–h¹⁰ik¹²]. 
Bl. 1a Incipit mune de ſanctis infra feſta paſche et pen-thecoſtes ocrentibz. Et pꝛimo de plʾibz martiribz feſti-ue. … Z. 5 … S mḡt. A []ilie ihꝛlʾm venite ⁊ videte  martires cū coꝛona … Endet Bl. 104b Z. 19 … et ſilʾr pꝛefacio vniuſcuiuſ feſti decante  ibidem. Cetera de feſto dedicacōnis. 
8. Commune sanctorum.
34 Bl. [a–c⁸d¹⁰]. 
Bl. 1a []ncipit mune ſanctoꝝ. Primo de aplʾis.  In vigilia aplʾoꝝ. Ad .ix. A. … Z. 8 … Caplʾm  [²]dictio di ſuꝑ caput iuſti. ideo dedit illi hereditatem: … Endet Bl. 33b Z. 23 … eciā in ad uentu et quadꝛageſima. vt nota dominica prima  poſt trinitatis  Bl. 34 leer.
8a. Commune sanctorum.
34 Bl. [a–c⁸d¹⁰]. 
Bl. 1a []ncipit cōmune ſanctoꝝ. Pꝛimo de aplʾis.  In vigilia aplʾoꝝ. Ad .ix. A. … Z. 8 … Caplʾm.  [²]dictio di ſuꝑ caput iuſti. ideo dedit illi he-.reditatem: … Endet Bl. 33b Z. 24 eciam in aduentu et quadꝛageſima. vt notatur do-minica pꝛima poſt trinitatis  Bl. 34 leer.
8b. Commune sanctorum.
33 Bl. [ab¹⁰c¹³]. 
Bl. 1a []ncipit mune ſanctoꝝ. Pꝛimo de aplʾis.  In vigilia aplʾoꝝ. Ad ix. A … Z. 8 … Caplʾm.  [²]dictio di ſuꝑ caput iuſti. ideo dedit illi  hereditatē: … Endet Bl. 33b Z. 23 … eciā in aduētu et quadꝛageſima. vt notatur dica pꝛima poſt trinitatis. 
8c. Commune sanctorum.
33 Bl. [ab¹⁰c¹³]. 
Bl. 1a []ncipit mune ſcōꝝ Pꝛimo de aplʾis. In vigilia aplʾoꝝ Ad ix A. … Z. 7 … Capittulū.  [²]dictio di ſuper caput iuſti. ideo dedit illi  hditatē: … Endet Bl. 33b Z. 23 … eciā in aduetu ⁊ qua-dꝛageſima. vt nota dica pꝛima poſt trinitatis. 
9. Officia annexa. Pars hiemalis. [nach 27.II.1476]. 
24 Bl. [a–c⁸]. 
Bl. 1a In feſto ſcē Barbare. In .i. ꝟs ſuꝑ p feriales. A  Veni electa mea. … Endet Bl. 24a Z. 14 … vt et te toto coꝛde ꝑquirant  et que digne poſtulant ſequi mereantur. Per. x  Bl. 24b leer.
10. Officia annexa. Pars aestivalis.
38 Bl. [a–d⁸e⁶]. 
Bl. 1a De ſcō bonifacio hiſtoꝛia. In .i. ꝟs. A Scūs bonifa-cius. Rere in .i. ⁊ .ij. noc. p. Omnia laudate. A.  … Z. 6 [²]Onifaciꝯ eſt oꝛtus de angloꝝ germine … Bl. 38a Z. 10 Notandum ꝙ huic bꝛeuiario ſuꝑaddite ſūt alique hiſtoꝛie ſpeciales que nō ſunt de regiſtro. ſeruantur t in maioꝛi eccleſia magunti. … Endet Z. 27 Item de memoꝛacione btē ꝟgīs a. lxx uāda  Bl. 38b leer.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
HC 3862. Nachtr 57. 58. Bohatta: Lit.Bibl. 298. 299. Ce³ B-1169. IGI 2102. Pell 2897. 2898. VB 1589. CIBN B-832. Pr 2604. BMC II 547.IB 9703. 548.IB 9705. Hartig: Paderborn 159. Ohly-Sack 722. 723. Schüling 234. ISTC ib01169000.
Bamberg SB (def.). Berlin *SB
. Darmstadt ULB (4 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def.). Frankfurt (Main) UB (3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def. vermisst). Giessen UB. Leipzig BuchM
(2 Ex., 2. Ex. Fragm. 1 Bl. Perg.). London BL
(Bl. 240 u. 243 fehlen). Mainz GutenbergM (Fragm.). Manchester RylandsL
(def.). Milano BNBraid (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Paderborn AkadB (Fragm. 3 Bl.). Paris BN (2 Ex., 2. Ex. Fragm. 9 Bl. Perg.). Princeton UL
(def.). Washington (D.C.) LC (def.). Wiesbaden LB
.
Gesamtüberlieferung: 23 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
29 Z. Typ. 5:72G, 6:72G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
14 Bl. [a⁸b⁶]. 
3. Psalterium.
98 Bl. [a–l⁸m¹⁰]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
154 Bl. [a–s⁸t¹⁰]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
42 Bl. [a–d⁸e¹⁰]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
120 Bl. [a–p⁸]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
122 Bl. [a–o⁸p¹⁰]. 
8. Commune sanctorum.
38 Bl. [a–d⁸e⁶]. 
Anm. Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 57.
Bohatta: Lit.Bibl. 295. 297. Ce³ B-1170. Pell 2895. CIBN B-833. ISTC ib01170000.
Aschaffenburg StiftB (Perg. def.). Paris BN (Perg. def.).  — Ehem. Rosenberg (New York) (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 3:84G, 4:84G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Psalterium.
57 Bl. [a–d¹⁰e¹¹f⁶]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
86 Bl. [a–h¹⁰i⁶]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
24 Bl. [a¹⁰b¹]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
68 Bl. [a–f¹⁰g⁸]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
72 Bl. [a–f¹⁰g¹²]. 
8. Commune sanctorum.
22 Bl. [a¹⁰b¹²]. 
Nachtr 59. Schüling 239. ÖNB-Ink B-676. ISTC ib01170100.
Giessen UB. Leipzig BuchM (Fragm. 1 Bl.). London BL
(1-5.8). Mainz ehem. StB. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 39 Z. Typ. 1:53G. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Psalterium.
60 Bl. [a–c¹²d–f⁸]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
92 Bl. [a¹⁰b–g¹²h¹⁰]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
26 Bl. [ab⁸c¹⁰]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
66 Bl. [a¹⁰b–e¹²f⁸]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
78 Bl. [a¹⁰b–e¹²fg¹⁰]. 
8. Commune sanctorum.
22 Bl. [a¹²b¹⁰]. 
C 1283. Bohatta: Lit.Bibl. 294. Oates 2735. ISTC ib01170200.
Aschaffenburg StiftB (def.). Cambridge UL.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05396 Breviarium Moguntinum. [Speyer: Peter Drach, um 1481]. 
2 Sp. 29 Z. Typ. 5:74G. Init. z, aa. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
104 Bl. a–f¹⁶g⁸. 
3. Proprium de tempore.
304 Bl. aa–tt¹⁶. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
208 Bl. AB¹⁶C¹⁰D¹⁶E⁸F¹²G–N¹⁶O⁸P¹⁰. 
ISTC ib01170400.
Köln UStB
. Trier StB
(Fragm. 8 Bl. aus Lage nn).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 31 Z. Typ. 5**:71G, 23*:146G. Init. cc, dd. Rotdr.
1. Pars hiemalis.
308 Bl. [12]a–g¹⁶h⁸i–t¹⁶. Gez. [12]Fo.primū–112[8]113–273[15].
2. Pars aestivalis. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
120 Bl. a–g¹⁶h⁸. Gez. Fo.primū–112[8].
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
226 Bl. A–F¹⁶G⁸H–O¹⁶P¹⁰. Gez. 380–598 [mit Fehlern].
Bohatta: Lit.Bibl. 293. Pell 2894. CIBN B-834. Borm: IG 615. Ohly-Sack 736. Schüling 240. ISTC ib01170600.
Frankfurt (Main) UB (1, def.). Giessen UB (def.). Halle ULB. Paris BN (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gez. [16]Folium I–CCC. 2 Sp. 41 Z. Typ. 1:180G, 14:102G mit zweierlei Min., 28:146G. Init. g, z, ii. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
8 Bl. 〈j–4〉⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
66 Bl. AB¹⁰CD⁸DD¹⁰EF¹⁰. Gez. Folium I–XLV[1]LXIII–LXXXII.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
218 Bl. a–n¹⁰o⁸p–y¹⁰. Gez. LXXXI–CCC [mit Fehler].
Reproduktionen: Frankfurt (Main) UB (Digitalisat) (Ex. 10), (Ex. 11). München SB (Digitalisat).
H 3861. 3863. Bohatta: Lit.Bibl. 300. 301. BSB-Ink B-876.050. Madsen 904. Ohly-Sack 724–735. ISTC ib01170800.
Aschaffenburg StiftB (def.). Frankfurt (Main) UB (12 Ex., 9. Ex. def., 10. Ex. def., 11. Ex. def., 12. Ex. Fragm.). Fritzlar DomB (Perg. Fragm. 1 Bl.). København KglB (def.). München SB
(1.2.3.4). Praha NKn.
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05399 Breviarium Moguntinum. [Basel: Michael Wenssler, um 1489/90]. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 16:64G. Init. g, p, q. Rotdr.
1. Kalendarium.
2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
3. Rubrica adventus.
10 Bl. 〈I–6〉¹⁰. 
4. Psalterium. — Commune sanctorum.
80 Bl. a–k⁸. Gez. I–LXXX.
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
90 Bl. l–v⁸x¹⁰. Gez. LXXXI–CLXX.
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
72 Bl. yzA–G⁸. Gez. CLXXI–CCXLII.
7. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
24 Bl. H–K⁸. Gez. CCXLIII–CCLXV[CCLXVI].
8. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
86+? Bl. L–X⁸(Y?). Gez. CCLXVII–CCCLII ….
Schüling 241. ISTC ib01170900.
Giessen UB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05400 Breviarium Moguntinum (Mainz) . Mit Beig. von Johannes Godfridi. Venedig: Bernardinus Stagninus für Andreas Grindelhardt, 10.II.14
95
96
404 Bl. [8]〈I–5〉¹⁰[a²b]a–f⁸g¹²h–v⁸x¹²yzA–X⁸AABB⁸CC. Gez. [25]II–CCCLXXXVIII[2] [mit Fehlern]. 2 Sp. 36 Z. Typ. 14:66G, 15:135G. Init. a, b=k, c, d, h. DrM III. Rotdr.
Anm. 1. Vorliegende Ausgabe wurde auf der Frankfurter Herbstmesse 1498 von dem Frankfurter Kanoniker Job Rohrbach — wie aus einem Eintrag in seinem Tagebuch hervorgeht — für 1 rhein. Gulden erworben (Vgl. G.E. Stein in Archiv f. Frankfurts Geschichte u. Kunst NF 3 (1865) S. 117 § 61).
Anm. 2. Zum Autor der Beigabe Johannes Godfridi (Johannes Gottfried) vgl. Verf.Lex.² III 142–144; Drücke, Simone: Humanistische Laienbildung um 1500. Das Übersetzungswerk des rheinischen Humanisten Johann Gottfried. Göttingen 2001. (Palaestra. 312.) [25.VIII.2011].
HC 3864. Bohatta: Lit.Bibl. 303. Ce³ B-1171. Pell 2899. CRF VI 496. VB 4055.5. ISTC ib01171000.
Aschaffenburg HB, StiftB. Berlin *SB
. Mainz GutenbergM. Paris Mazarin (def.). Washington (D.C.) LC.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
432 Bl. 〈ij–iiij〉⁸ij⁶[8]a–z⁸⁊aa–hh⁸ii¹⁰kk–zzAB⁸c¹². 2 Sp. 35 Z. Typ. 9:150G, 10:65G. Init. c, i, r. Rotdr.
Finger: Düsseldorf 256. ISTC ib01171200.
Düsseldorf ULB (def.). Leipzig BuchM
. London BL
(Tit. fehlt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
424 Bl. 〈ij–iiij〉ij⁸[8]a–f⁸g¹²h–x⁸y¹⁰zaa–zzAB⁸C¹⁰. Gez. [24]I–CCCC. 2 Sp. 38 Z. Typ. 9:150G, 10:65G. Init. c, i, r. Rotdr.
Bohatta: Lit.Bibl. 296. Hartig: Paderborn 160. Raffel: Weimar 120. Schüling 242. ISTC ib01171300.
Giessen UB (def.). Paderborn AkadB
. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bohatta: Lit.Bibl. 292. Pell 2896.
Ist Teil - und zwar das Psalterium - der Ausgabe Mainz: Johann Schöffer, vigil. Nativ. BMV. [7. Sept.]1509
Breviarium Monasteriense
Ältere Ausgabe (GW 5403 und 5404)
Das PT aest. beginnt mit Pfingsten.
Die Suffr. sind diejenigen, die in den jüngeren Ausgaben als „Suffr. sec. mai. eccl. et quasdam alias“ bezeichnet sind.
Dem Ps. folgen stets: Prec. mai. et min., Hymn., Off. BMV. parv. (in Nr. 5404 in hiem. und aest. geteilt), Off. S. Pauli ap. (Patroni), Off. BMV. dolorosae (in Nr. 5403 nur im Winterteil). Das CS ist von folgenden Beigaben begleitet: Suffr. mai. eccl., Coll. mai. eccl., Completorium.
 
Jüngere Ausgaben (GW 5405 und 5406)
Das PT aest. beginnt Ostern.
Außer den „Suffr. sec. mai. eccl. et quasdam alias“ sind weitere, auf Festkreise verteilte Suffr. ohne Bestimmungsangabe vorhanden.
In dieser Ausgabe folgen dem Ps.: Prec. mai. et min., Suffr. cum coll., Suffr. mai. eccl., Coll. mai. eccl., Off. BMV. parv., Off. S. Pauli ap., Praep. miss., Off. defunct., Hymn. und das Cs.
Die ältere Ausgabe verzeichnet im Kal. und PS zahlreiche Abweichnungen des Doms von der Diözese, die in der jüngeren Ausgabe nicht mehr vorkommen. Die Umarbeitung von der älteren Ausgabe zu der jüngeren Ausgabe diente der Vereinheitlichung des Offiziums für Dom und Diözese.
 
05403 Breviarium Monasteriense. [Münster: Johann Limburg, nicht nach Anfang 1489]. 
2 Sp. 27–30 Z. Typ. 1:81G, 2:81G, 3:105G. Teilweise Min. f. Init. Rubr. α, β.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
16 Bl. [ab⁸]. 
2. Rubrica adventus.
6 Bl. ⁊⁶. 
3. Proprium de tempore.
182 Bl. a–y⁸z⁶. Gez. [138]i–Lxiii[1] (Seitenzählung am Fuße der Seite).
4. Psalterium.
104 Bl. A–N⁸. 
5. Commune sanctorum.
40 Bl. a–e⁸. 
6. Proprium de sanctis.
78 Bl. aa–ij⁸kk⁶. 
7. II. Pars aestivalis. Kalendarium.
16 Bl. [ab⁸]. 
8. Proprium de tempore.
106 Bl. A–M⁸N¹⁰. 
9. Psalterium.
96 Bl. [ab⁸]c–m⁸. 
10. Commune sanctorum.
40 Bl. a–e⁸. 
11. Proprium de sanctis.
166 Bl. A–U⁸X⁶. 
R 852. Bohatta: Lit.Bibl. 306. Haller: Münster 1. Ce³ B-1172. Hartig: Paderborn 161. Madsen 905. ISTC ib01172000.
Chicago NewberryL. København KglB (def.). Münster Bisch (def.), ULB (def.). New York MorganL (1). Paderborn Franzisk (def.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:64G. Init. b, i. Rubr. ε. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
118 Bl. aa–ddff–hh¹⁶hh⁶. 
3. Proprium de tempore.
232 Bl. a–o¹⁶p⁸. Gez. [114]Folium I–XXX[88].
4. Proprium de sanctis.
204 Bl. A–M¹⁶N¹². 
Bohatta: Lit.Bibl. 51. Borm: IG 616. Lenz: Köln 98. ISTC ib01172050.
Köln Erzbisch (def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 Z. Typ. 3:98G, 6:180G, 7:64/65G. Min. f. Init. Rubr. α, γ.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
8 Bl. [a⁸]. 
3. Proprium de tempore.
132 Bl. a–q⁸r. 
4. Psalterium. — Commune sanctorum.
116 Bl. A–N⁸O¹². 
5. Proprium de sanctis.
48 Bl. aa–ff⁸. 
6. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
7. Proprium de tempore.
124 Bl. AA–OO⁸PP¹². Gez. [1]i.–lvij[94] (Seitenzählung am Fuße der Seite).
8. Psalterium. — Commune sanctorum.
116 Bl. A–N⁸O¹². 
9. Proprium de sanctis.
140 Bl. Aa–Qq⁸Rr¹². 
R 92. 854. Bohatta: Lit.Bibl. 305. Kronenberg: CA 365d. ILC 467. Madsen 906. ISTC ib01172100.
København KglB (def.). Münster Bisch (def.), ULB (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 13:80G, 15:64G, 17:145G, 22:89R. Init. b, x, hh. DrM I. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
2. Rubrica adventus.
4 Bl. 〈1–3〉. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
100 Bl. a–i⁸kl–n⁸. 1 Hlzs.
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
148 Bl. A–N⁸(OO–S⁸. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
R 853. Bohatta: Lit.Bibl. 307. Schr 3610. Pell 2900. CIBN B-835. ISTC ib01172150.
Cambridge UL
. Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Morinense
2 Sp. 39 Z. Typ. 23:66G. Init. Min. f. Init..
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
78 Bl. a–f⁸g⁶h–k⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
40 Bl. aa–ee⁸. 
4. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
116 Bl. AABBBBDD–OO⁸PP. 
CIBN B-836. ISTC ib01172200.
Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Namnetense
05408 Breviarium Namnetense (Nantes) . Hrsg. im Auftrag von Pierre (du Chaffault), Bischof von Nantes. Venedig: Franz Renner für Guillaume Touzé, 1480. 
Anm. Nicht nachweisbar.
Breviarium Narbonense
05409 Breviarium Narbonense. Hrsg. Radulphus Boisselli. Narbonne: In claustro S. Justi [mit d. Druckmaterial des Jean Du Pré, Lyon], 31.X.1491. 
1 u. 2 Sp. 33 Z. Jean Du Pré Typ. 14:73G. Init. m, n. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
66 Bl. a–g⁸h¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
204 Bl. A–ZAABB⁸CC. 
4. Proprium de sanctis.
220 Bl. aa–zz⁊ꝝaaa⁸bbb. 
5. Commune sanctorum.
18 Bl. AA⁸BB¹⁰. 
6. Leo IV., Papst: Homilia seu epistola in synodo legenda.
4 Bl. a. 
Reproduktionen: Narbonne BMun (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 309. Pell 2901. CRF II 116. ISTC ib01172400.
Narbonne BMun
(Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Nemausense
g¹⁰(?). 33 Z. Typ. 5*:67G. Init. h, i. Rotdr.
Zur Datierung: Die Datierung erfolgt nach dem verwendeten Typenmaterial, vgl. auch CIBN.
Anm. Korrektur zum gedruckten GW
Bohatta: Lit.Bibl. 310. Pell 2902. CIBN I S. 423. ISTC ib01187130.
Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05411 Breviarium Nemausense. [Lyon: Jean de Vingle(?) ], 7.XII.1499. 
434 Bl. [8]a–z⁊ꝝA–ZAA–CC⁸DD¹⁰. Gez. [8]Foliū primū–ccccxxvi. 2 Sp. 38 Z. Typ. 8:140G, 13:71G. Init. n, w. Rubr. ζ(?). Rotdr. KolTit.
Bohatta: Lit.Bibl. 311. Pell 2903. CIBN B-837. ISTC ib01172600.
Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Numburgense
Mit dem Kalendarium ist stets der Computus verbunden.
Dem Ps. folgt in den beiden Ausgaben das Off. defunct. mai., das Off. defunct. min. und Hymn. hiem. Der Hymn. aest. ist in die Proprien und das CS eingearbeitet.
Dem PS aest. schließ sich stets das Off. dedic. eccl. an.
 
05412 Breviarium Numburgense. Hrsg. im Auftrag von Dietrich (von Schönberg), Bischof von Naumburg. Nürnberg: Georg Stuchs, 14.VII.1487. 
2 Sp. 46–48 Z. Typ. 7:108G, 8:108G. Init. e, g, l. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica generalis.
18 Bl. A–C⁶. 
3. Ordinarium officii.
6 Bl. a⁶. 
4. Psalterium. — Commune sanctorum.
42 Bl. aa–cc⁸dd¹⁰ee⁸. 
5. Proprium de tempore.
164 Bl. 〈Aa〉b–t⁸vx⁶. 
6. Proprium de sanctis.
114 Bl. A–N⁸O¹⁰. 
Anm. 1. Korrektur zum gedruckten GW: Name des Auftraggebers korrigiert. — Vgl. Thilo von Trotha. Merseburgs legendärer Kirchenfürst. Katalog zur Ausstellung Merseburg, 10.VIII.2014 bis 2.XI.2014. Hrsg. Markus Cottin u.a. Petersberg 2014. (Schriftenreihe der Vereinigten Domstifter zu Merseburg und Naumburg und des Kollegiatstifts Zeitz. 7.) S. 318–319 Nr VIII.7.
Anm. 2. Hauff & Auvermann (Berlin) Auktion 63 (Januar 2011) Nr 16.
Bohatta: Lit.Bibl. 313. Baumann: Stuchs 7. ISTC ib01172700.
Naumburg DomB (5 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def., 5. Ex. def.), StArch (def.). Zeitz Stift
. Zwickau RatsSchB (def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05413 Breviarium Numburgense. Hrsg. im Auftrag von Dietrich (von Schönberg), Bischof von Naumburg. Augsburg: Erhard Ratdolt, [um 1490]. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 4:76G, 9:130G, 10:65G. Init. g, n, s, u, bb. Rubr. α. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
10 Bl. [a⁸b²]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Rubrica generalis.
28 Bl. 1–2⁸3¹². 
4. Ordinarium officii.
12 Bl. [a⁸b]. 
5. Psalterium.
78 Bl. a–h⁸i¹⁰k. Gez. 1–78.
6. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
200 Bl. aa–zz⁊⁸. Gez. 79–297[1?] [mit Fehlern].
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
10 Bl. [a⁸b²]. 
8. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
9. Rubrica generalis.
12 Bl. ꝝ¹². 
10. Ordinarium officii.
12 Bl. [a⁸b]. 
11. Psalterium.
74 Bl. a–h⁸i¹⁰. Gez. 1–74.
12. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
220 Bl. A–ZAA–CC⁸DD¹². Gez. 79–298.
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Name des Auftraggebers korrigiert. Weiterhin nennt die Praefatio als Auftraggeber und Vertreter des Domkapitels den Juristen und Dompropst Hugo Förster und den Dekan Hartung Andreae (Dekan bis 1490, † 1492). Zur Datierung: “Förster war bis 1487 Propst, dann war von Ende 1487 bis 1490 die Stelle mit einem anderen Domkanoniker besetzt; als Propst urkundet Förster wieder ab 1490. Damit fallen diese Jahre aus, selbst wenn die Praefatio von GW 5413 der von GW 5412 entspricht. Von 1490 an ist Bf. Dietrich wegen einer schweren Krankheit nahezu ohne Einfluss; es agiert sein Neffe. Wenn nicht andere Gründe dagegen sprechen, würde ich den Druck parallel zu GW 5412 in das Jahr 1487 datieren.” (Mitteilung von Frank-Joachim Stewing, 15.X.2008).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat) (7), (8), (9), (10), (11), (12).
Bohatta: Lit.Bibl. 312. IBP 1283. BSB-Ink B-876.075. ISTC ib01172800.
Augsburg UB
. Erfurt Bisch
(1–6). München SB
(7–12). Naumburg StArch. Windsheim *ehem. StB
(def.). Wrocław BU (def.). Zwickau RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
BreviariumOlomucense
Dem Ps folgen Prec. mai. et min., Orat. in fine psalm. poeitent. dicendae, Off. defunct. mai. et min., Hymn., Praep. miss., Benedict. matut.
Das PT aest. wird durch das Off. dedic. eccl. beschlossen. Dem CS folgen Off. de patronis und Off. BMV in sabb.
 
05414 Breviarium Olomucense (Olmütz) . Venedig: Andreas Corvus und Genossen , 28.IX.1484. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 1:65G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
196 Bl. a–z⁸⁊¹². 
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum. — Officia annexa.
136 Bl. A–PIR⁸. 
H 3866. Bohatta: Lit.Bibl. 314. ISTC ib01172900.
Herzogenburg Aug
(2.3). Praha NKn
(def.). Wien Benedikt (Bl. 120 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05415 Breviarium Olomucense. Im Auftrag von Stanislaus (von Turzo), Bischof von Olmütz, hrsg. von Paulus Reyhel de Evanczicz. Strassburg: Johann Grüninger, 21.X.1499. 
Gez. [12]Folio I–329[20] [mit Fehlern]. 2 Sp. 38 Z. Typ. 14:102G, 15:64G, 17:145G, 22:89R. Init. b, e, f, y, hh. DrM I. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 2 Hlzs.
2. Tabulae.
4 Bl. i. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
212 Bl. A–X⁸YZAA–DD⁸. Gez. Folio I–56[16]57–i54[2]i57–i64 i57–i88. 1 Hlzs.
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
128 Bl. a–q⁸. Gez. i90–209 230–249 242–329. x Hlzs.
5. Commune sanctorum.
20 Bl. aabb⁸cc. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
R 437. Bohatta: Lit.Bibl. 315. Schr 3611. Schramm XX Abb. 574-577. Ce³ B-1173. IBP 1284. IGI 2103. BSB-Ink B-877. BMC I 114.IA 1487. ÖNB-Ink B-677. ISTC ib01173000.
Klagenfurt UB (def.). London BL
. München SB
. Napoli BN. Praha NM. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Stuttgart LB
. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
BreviariumOscense
05416 Breviarium Oscense. [nicht vor 1483] [vielmehr vor 4.IV.1481(?)]. 
Anm. Im gedruckten GW die Anm.: „Die Ausgabe muss zwischen 1483 und 1505 erschienen sein; nach 1483, weil dieses Jahr in einer Rubrik genannt wird, und vor 1505, weil die Ausgabe des Breviarium Oscense von 1505 sowohl in der äußeren Ausstattung wie im liturgischen Inhalt bereits eine Weiterentwicklung zeigt. Das altertümliche Aussehen des Buches – es weist weder Blattzählung noch gedruckte Initialen noch Rotdruck auf – lässt auf einen Wiegendruck schließen“. Laut einer von Pallarés Jiménez S. 613–614 Nr 107 abgedruckten Rechnung verkaufte der Buchhändler und Drucker Paul Hurus aus Zaragoza aber schon am 4.IV.1481 an den Bischof von Huesca 135 Exemplare eines gedruckten Breviariums für die Diözese Huesca. — Vgl. Ramon de Huesca: Teatro Historico de las iglesias del reyno de Aragon VI, Pamplona 1796 S. 313. — Lambert [5.II.2013] Nr 5 datiert „um 1479?“.
Bohatta: Lit.Bibl. 316.
BreviariumOsnabrugense
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:64G. Init. b, i. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 Bl. A¹⁰. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
104 Bl. aa–dd¹⁶ee⁸ffgg¹⁶. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. — Pars hiemalis. [21.X.]1489. 
160 Bl. a–g¹⁶h⁸ik¹⁶l⁸. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. [20.XI.]1489. 
224 Bl. A–O¹⁶. 
R 857. Bohatta: Lit.Bibl. 431. ISTC ib01173200.
BreviariumOthoniense
Dem Ps folgen: Off. defunct., Preces mai. et min., Hymn.
Dem PT folgen: Off. S. Kanuti regis in V. feriis dicendum, Off. Translationis S. Kanuti regis, Off. Passionis S. Kanuti regis, Off. BMV. in sabb., Suffr., Benedict. matut., Suffr. de S. Anna, Rubr. de suffr.
 
05418 Breviarium Othoniense. [Odense: Johann Snell, um 1482/83]. 
508 Bl. [a⁶bc⁸][d–k⁸]ia–z⁊⁸〈ꝯaa〉⁶〈cbb〉cc–gg〈hhii〉〈iikk〉kk–zz⁊⁸¹⁰ꝯ⁸[AB⁸]. 2 Sp. 31 u. 35–36 Z. Typ. 1:81G, 4:94G.
Bohatta: Lit.Bibl. 317. Collijn: Uppsala 1519. Madsen 907. ISTC ib01173400.
København KglB (def.). Uppsala UB (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 5:92G. Init. c, d, e, g, k, l, p (von Matthäus). 2 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
78 Bl. A–I⁸K⁶. 
3. Proprium de tempore.
190 Bl. aa–ttwxx–zz⁸⁊⁶. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
192 Bl. a–z⁊⁸. 
C 1283b. Bohatta: Lit.Bibl. 319. Schr 3612. Altmann: Brandis, Lukas 57. Madsen 908. ISTC ib01173600.
København KglB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Ovetense
Bohatta: Lit.Bibl. 320. Haebler 86.
Geplante Auflagenhöhe: 400 Exemplare. Für den Druck schlossen Rosenbach und Jaime de Vila einen Vertrag, der am 12.I.1492 erneuert wurde. Es ist unbekannt, ob der Druck zustande kam.
Breviarium Oxomense
Anm. Kein Ex. nachweisbar. Nach Odriozola in Gutenberg-Jahrbuch 40 (1965) S. 87–92.
0541920N Breviarium Oxomense (Osma, Spanien). Toulouse: Heinrich Mayer, 6.XII.1487–2.I.1488. 
522 Bl. [8][8]a–xA–Iaa–zz99⁸1–4⁸〈5,6〉¹⁰A–D⁸. 2 Sp. 35 Z. Typ. 3*:71G, 5:116G. Init. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1 b Carolus berardus Canonicus Cesenat  artium ac sacre theologie magister … Z. 6 … Prouisor officialis vicarius … generalis. Venerabilibus viris Priori ⁊ capitulo Oxome … Bl. 2a Z. 17 … Impressum autem tholose. viii.ydꝯ decembres  Anno saluatoris nostri  .M.cccc.lxxxvii.  … Sign. b ds ipse vobis signum  ..  Sicut mater consolatur Bl. 17aα m. Sign. a Incipit breuarium de modo  dicendi horas canonicas scđm  vsum ecclesie Oxomēn … Endet Bl. 521b Anno di  .Mo.cccco.lxxxx. comiença esta tabla.  Tab.  Bl. 522 leer
Vorlage: IBE.
IBE 1193. ISTC ib01173630.
Pamplona GenB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Pampilonense
Tit. Bꝛeuiarium ſecundum vſum  eccleſie Pampilonenſis nouiter coꝛrectum et emendatum.  Bl. 2aα mit Blz. fo.ij. und Sign. aij ⁌ Aduētus dſ ſemꝑ celebꝛari  debet in dica  vicinior eſt diei  ſancti Andree: ſine cedat ſine  ſubſequa. vel in ipſo die ſcti andree. ſi in die dica euenerit.  … Endet Bl. ?β Z. 12 Requiē eternā dona eis de. et iux  perpetua luceat eis. Dum veneris.  ⁌ Finis.  Hlzs. 
Vorlage: Vindel.
Vindel: Arte tip. VI 245.26. IBEPostinc 60. ISTC ib01173645.
Toledo [ArchBCap], BP (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
458 Bl.
Bl. 1 fehlt ?, Bl. 2aα mit Sign. aii, rot ⁌ Incipit bꝛeuiariū ſecundū cō  ſuetudinē eccľie ⁊ dioceſis pāpi  lone … β Z. 6, schwarz … Dominica prima ad uentus di Capitulū  (f)Ratres. Sciētes quia  hora eſt ia nos de sōno ſugere … Sign. b … et ea que sub ipso erāt replebat  tēplū. Seraphin stabāt … Bl. 185 aα mit Sign. A ⁌ Sciendu est.  a dica De  ne in ira tua. vsq ad primā di  … Endet Bl. 464 bβ Z. 33 … in orōne  prostratū ꝯsiliu pariter et auxilium exposcentes recurrunt. 
Vorlage: Vindel. IBE.
Vindel: Arte tip. VI 247.27. IBE 1194. ISTC ib01173640.
Pamplona [BCatedr] (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Parisiense
Die Ausgabe des Breviers ist hergestellt durch Johannes Muneratus, Domherr zu Paris und offenbar identisch mit dem Herausgeber des Martyrologium Usuardi (Haim 16112), des Off. dedic. eccl. Paris. (Copinger 1939) sowie dem Verfasser des dem Simon (von Champigny), Bischof von Paris (1492–1502), gewidmeten Compendium divinorum officiorum (Copinger-Reichling 3541).
Das Kal. vereinigt stets (mit Ausnahme von Nr. 5422) folgende Stücke: Computus, Kal., Nicolaus de Clamangiiis: Oratio praembula, Vers. men. Das PT wird durch das Off. dedic. eccl. beschlossen.
Dem PS folgen stets (mit Ausnahme von Nr. 5423) Hymnus in festa Domini und Stabat Mater.
 
05420 Breviarium Parisiense. Hrsg. Johannes Muneratus. Paris: [Pasquier Bonhomme], 24.III.14
79
80
2 Sp. 36 Z. Typ. 3:75G, 4:75G. Min. f. Init.
1. Kalendarium.
8 Bl. a⁸. 
2. Rubrica generalis.
10 Bl. 〈..–…..〉¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
122 Bl. a–o⁸p¹⁰. 
4. Psalterium.
60 Bl. .a.–.f.⁸.g.¹². 
5. Proprium de sanctis.
216 Bl. A–G⁸HI–XAA–EE⁸FF¹². 
6. Commune sanctorum.
22 Bl. ab⁸c⁶. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
HC 3867. Bohatta: Lit.Bibl. 322. Claudin I 181. Pell 2905. CRF V 227. CRF XII 157. CRF XVII 157. CIBN B-838. Oates 2906. Zdanevyč 103. ISTC ib01173650.
Cambridge UL (Fragm. 8 Bl.). Kijv NB
(Fragm.). Paris BN (Perg.), BU (Fragm.). Rouen BMun (Perg. def.). Solesmes Abt (Fragm. 8 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05421 Breviarium Parisiense. Hrsg. Johannes Muneratus. Paris: Pierre Le Rouge für Vincent Commin, 8.X.1488. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 4:64G. Min. f. Init. DrM I. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
52 Bl. a–f⁸g. 
3. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
192 Bl. AA–XXAAA–CCC⁸. 
4. Commune sanctorum.
28 Bl. āēī⁸ō. 
Bohatta: Lit.Bibl. 323. Claudin I 473. Pell 2906. CIBN B-839. ISTC ib01173700.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05422 Breviarium Parisiense. Paris: Georg Wolff, 11.V.1492. 
Gez. [16].i.–cxx Cxxi Cxciij[2]Cxcvi.–CCCxcij[1] [mit Fehlern]. 2 Sp. 38 Z. Typ. 5:63G. Init. a, e. Rubr. γ. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. 〈j–3〉⁶. 
2. Rubrica generalis.
10 Bl. (A)¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
120 Bl. 〈ab〉b–p⁸. Gez. .i.–cxx.
4. Psalterium. — Commune sanctorum.
74 Bl. a–e⁸f¹²gh⁸i⁶. Gez. Cxxi–Cxciij[1].
5. Proprium de sanctis.
200 Bl. A–F⁸G¹²A–R⁸S. Gez. [1]Cxcvi.–CCCxcij[1] [mit Fehlern].
6. Missae votivae.
16 Bl. AB⁸. 1 Hlzs.
H 3870. Bohatta: Lit.Bibl. 327. Pell 2907. CIBN B-840. ISTC ib01173750.
Paris BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05423 Breviarium Parisiense. Hrsg. Johannes Muneratus. Paris: Jean Du Pré, 9.VI.1492. 
2 Sp. 43–44 Z. Typ. 12:112G, 13:112G, 15:205G. Min. f. Init. Rubr. α. 7 Hlzs. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. Rotdr.
2. Rubrica generalis.
8 Bl. ✠⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
76 Bl. A–H⁸Ik⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
26 Bl. AABB⁸CC¹⁰. 
5. Psalterium.
46 Bl. a–e⁸f⁶. 
6. Commune sanctorum.
26 Bl. āē⁸ī¹⁰. 
7. Proprium de sanctis.
162 Bl. aa–ff⁸gg⁶hhiiKkll–tt⁸vvxx⁶. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
H 3868. HC 3869. Bohatta: Lit.Bibl. 325. 326. IBP 1285. Pell 2908. CRF I 363. CRF IV 131. CRF VI 497. CRF VII B-18. CRF X 179. CIBN B-841. Collijn: Stockholm 1177. Oates 2971. ISTC ib01173800.
Bielany Kam. Bourges BMun (def.). Cambridge FitzwilliamM, UL (Fragm. 8 Bl.). Chaumont BMun. Coutances BMun. London BL
. Paris BN (5 Ex., 3. Ex. Perg., 4. Ex. Perg., 5. Ex. Perg. def.), Genev
, IFrance, Mazarin. Stockholm KglB (Perg. Fragm. 8 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 16 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
16 Bl. 2 Sp. 36 Z.
Bl. ? m. Sign. DD apud te in nra intercessio[n]e  senciamus … Z. 15 … (p)ange li[n]gua maturini  laudes [et] p[re]conia corde puro … Bl. ? m. Sign. EE aperti sunt ti[b]i celi [et] regnu[m] patris  mei … α Z. 35 … De sancto gendulfo epo et c[on]fessore de quo corp[us] in ecclesia  … Bl. ? m. Sign. FF corpus meum. Hic si vel leuiter senserit … β Z. 36 … pu[n]ctio [et] vocis exulta[tio]. L[ectio]. VII.
Vorlage: Chatelain.
Chatelain 262.
Paris [BU] (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
5 Sp.408a Breviarium Parisiense. [Paris, nach 1500]. 
C 1284. Bohatta: Lit.Bibl. 321. Pell 2904.
Nach Typen und Ausstattung 16. Jh.
5 Sp.408b Breviarium Parisiense. Paris: Thielmann Kerver für Simon Vostre, [nach 1500]. 
HC 3871. Bohatta: Lit.Bibl. 329. Pell 2910. CRF VI 498. ISTC ib01173900.
Nach Typen und Druckermarke 16. Jh.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
Paris Mazarin.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Pataviense
05424 Breviarium Pataviense. Passau: [Benedikt Mayr], 6.VIII.1481. 
29 Z. Typ. 3:71G, 4:71G. Init. b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
80 Bl. [a–k⁸]. 
3. Commune sanctorum.
65 Bl. a–g⁸h⁹. 
4. Proprium de tempore et de sanctis. Pars hiemalis.
240 Bl. A–ZAA–GG⁸. 
5. Proprium de tempore et de sanctis. Pars aestivalis.
208 Bl. 〈1–4〉〈5–8〉〈9–12〉〈13–16〉〈17–20〉〈21–24〉〈25–28〉〈29–32〉〈34–37〉〈38–41〉〈42–45〉〈43 46 47 44〉〈48 50〉51–63⁸. 
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
H 3872. C 1285. Bohatta: Lit.Bibl. 331. Ce³ B-1174. Pell 2912. VB 1934.10. CIBN B-842. Oates 1259. ISTC ib01174000.
Berlin *SB
(1–3.5). Cambridge UL (def.). Paris BN (def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL. Wien Benedikt (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0542420N Breviarium Pataviense. [Passau: Benedikt Mayr, um 1481]. 
29–30 Z. Typ. 1:94G, 3:71G. Rotdr.
1. 1. 3–5 unbekannt.
2. Psalterium.
80(?) Bl. [A⁸]B–D⁸[E-K⁸]. 
Bl. 1a, rot Dominicis diebus Inuitatoꝛium.  schwarz Regem magnum. Adoꝛemꝯ dominū. rot p. schwarz Venite  exultemus domino. rot At. schwarz Seruite domino. rot p.  schwarz []Eatus vir qui nō abijt in conſilio impiorum: … Endet Bl. 79b Z. 25 … vt quos delictoꝝ cathēa ſtrīgit: miſeratō tue pietatis abſol. Bricht ab.
Vorlage: Herzogenburg Aug (Original).
Herzogenburg *Aug (nur P. 2, Bl. 80 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05425 Breviarium Pataviense. Hrsg. im Auftrag von Friedrich (von Öttingen), Bischof von Passau und Christoph (von Schachner), Bischof von Passau. Augsburg: Erhard Ratdolt, 12.V.1490. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 4:76G, 7:92G, 15:70G, 23:61G. Init. f, n, s, u, v, w, bb, gg. Zweimal DrM II. Schwarz, rot u. gelb gedruckt.
I., 1. Pars hiemalis. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 2 Hlzs.
Bl. 1 u. Bl. 2a leer. Bl. 2b Etſi ſacerdotē ⁊ diuinis addictū clericū vitae in pꝛimis ⁊  moꝝ deceat honeſtas. Hoc t ei cipuū munꝯ dei: ſtatuē⸗te eccleſia iniunctū eſt: … Z. 5 … Qdʾ  mente recogitans Reuerediſſimꝯ in xo pater ⁊ ds ds  Fridericꝯ de Oetinghen comes electus ⁊ firmatꝯ pataui⸗enſis … Z. 9 … ad vnā hāc foꝛmā multa diligentia  recognitos libꝛos hoſce impꝛeſſuz iri curauit. … Dar. Hlzs., Bischofswappen mit den Wappenschilden der Familie Öttingen, des Bistums und der Familie Della Scala, schwarz, rot und gelb Bl. 3a, rot KLʾ Daneben Ianuaris habet dies .xxxj. Luna .xxx.  … Endet Bl. 12b Z. 12 … Et finita rotula  aliqua numerando reincipiatur quoniā ꝑpetuo durabit. 
I., 1a. Pars hiemalis. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 2 Hlzs.
Bl. 1 u. Bl. 2a leer. Bl. 2b Et ſi ſacerdotē ⁊ diuinis addictū clericū vite in pꝛimis ⁊  moꝝ deceat honeſtas: hoc t ei cipuū munꝯ dei: ſtatuēte  ecclʾia iniunctū eſt: … Z. 5 … qdʾ nuꝑ mēte recogitās felicis memoꝛie Reuerendiſſimꝯ p ds Fridericꝯ ex comitibꝯ de Oetinghen: poſtulatꝯ cōfirmatuſ  eccleſie patauiēſis … Z. 10 … libꝛos hoſce impꝛeſſuz iri curauit. Sed ⁊  reuerēdiſſimꝯ in xo p ⁊ ds. d. Chꝛiſtoferus ſchachner  eiꝯ in eadē ecclʾia ſucceſſoꝛ vt coeptū opꝯ nōdū expletū  ꝑficere: nō abnuit. … Dar. Hlzs., Bischofswappen mit den Wappenschilden der Familie Öttingen, des Bistums und der Familie Schachner, schwarz, rot und gelb, Bl. 3a, rot KLʾ Daneben Januariꝯ habet dies .xxxj. Luua .xxx.  … Endet Bl. 12b Z. 12 … Et finita rotula  aliqua numerando reincipiatur quoniā ꝑpetur durabit.  (z. B. Ex. Graz UB. München SB, Perg.Ex.).
I., 2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
Bl. 1aα, rot Tabula ſeu regiſtrū partis  hyemalis quotto videlicet  folio ſeu oꝛdine ſubſcripta  iniciantur.  … Endet Bl. 1bβ Z. 34 Sequitur cōmune de ſctīs  Bl. 2 leer.
I., 3. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. 1, rot De cōmemoꝛatione ſancti  ſtephani ꝓthomartyriſz ad  veſperas ſuꝑ pſalmos a.  schwarz (S)Tephanꝯ [S rot] autē  plenus gratia  ⁊ foꝛtitudine:  faciebat ſigna  magna in po⸗pulo … Endet Bl. 8aβ Z. 29 … per te quo nos et  efficiat cōſoꝛtes diuinitatis  ſue iheſus xus ds noſter  qui cum patre et ſpūſancto  viuit ⁊ regnat deus in ſeclʾa  ſeculoꝛum Amen.  Bl. 8b leer.
I., 3a. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. 1, rot De cōmemoꝛatione ſancti  ſtephani ꝓthomartyris ad  veſperas ſuꝑ s. a.  schwarz (S)Tephanꝯ [S rot] autē  plenus gratia  ⁊ foꝛtitudine:  faciebat ſigna  magna in po⸗pulo … Endet Bl. 8aβ Z. 29 … per te quo  nos ⁊ efficiat cōſoꝛtes diuinitatis ſue iheſus xs ds  noſter qui cum patre ⁊ ſpū⸗ſancto viuit ⁊ regnat deus  in ſecula ſeculoꝛum Amen.  Bl. 8b leer. (z. B. Ex. Graz UB. München SB, Perg.Ex. Paris BN. San Marino HuntingtonL. Schwarzau Parma).
I., 4. Officium BMV. in sabbato. (Nativ. — Purif.).
4 Bl. 〈1 3〉. 
Bl. 1aα m. Sign. 1, rot Hyſtoꝛia de beata maria  virgine infra natiuitatē xi  ⁊ purificationē virginiſ marie ad veſperas ſuper s a.  (O²) schwarz Admirabile cōmercium  creatoꝛ generis humani  animatū coꝛpꝯ ſumēs de gine  naſci dignatus eſt … Endet Bl. 3aα m. Sign. 3 Z. 32 Neſciens mater. rot vt . Oꝛatio  vt ſupꝛa in pꝛimis veſperis  Bl. 3b u. Bl. 4 leer.
I., 5. Psalterium.
68 Bl. a–h⁸i. Gez. 1–68.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 1, rot Incipit Pſalterium et  Bꝛeuiarium m choꝛū ec⸗cleſie Patauie.  Dicis diebꝯ ad matutīas.  Inuitatoꝛiū. schwarz Regem magnuz  adoꝛemꝯ dominū. rot Pſalmus.  schwarz Uenite. rot A. schwarz Seruite do.  (B)Eatꝯ vir  qui nō  abijt in  conſilio  impioꝝ  … Endet Bl. 68aβ m. Blz. 68 Z. 12, rot Item nullus verſiculus debet reiterari tam ī veſperis   in matutinis.  Bl. 68b leer.
I., 5a. Psalterium.
68 Bl. a–h⁸i. Gez. 1–68.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 1, rot Jncipit pſalteriū ⁊ bꝛe⸗uiariū m choꝛum eccleſie  Patauie. Dicis diebꝯ  ad matut. Jnuitat. schwarz (R)e⸗gem [R rot] magnum. Adoꝛemus do⸗minū. rot s schwarz Uenite. rot A. schwarz Ser⸗uite domino. rot s  schwarz (B)Eatꝯ vir  qui non  abijt in  conſilio  impioꝝ  … Endet Bl. 68aβ Z. 12, rot Jtem nullus verſiculus debet reiterari tam in veſpe⸗ ris  in matutinis.  Bl. 68b leer. (z.B. Ex. Berlin SB. Graz UB. München SB, Perg.Ex. Paris BN. San Marino HuntingtonL. Schwarzau Parma.)
I., 6. Proprium de tempore et de sanctis.
252 Bl. k–zaa–rr⁸ss. Gez. 69–320.
Bl. 1aα m. Sign. k u. Blz. 69, rot Incipit pars hiemalis m  modernū bꝛeuiariū eccleſie  patauienſis. In aduētu domini ad veſꝑas ſuꝑ s. a.  schwarz Benedictus. rot s. schwarz Ipſum. rot cū  relʾ. Et ſimiliter alijs ſabbatinis noctiꝯ vſ ad natiuitatē di. Ca.  schwarz (D)Eus  pacis  ſctī⸗ficet  vos  ꝑ oīa  … Endet Bl. 252aα m. Blz. 320 Z. 6rot Gꝛadʾ. schwarz Si am⸗bulem. rot ꝟ. schwarz Uirga tua. rot Tra⸗ctus. schwarz Sicut ceruus. rot Cetera  omnia vt ſupꝛa ⁊c.  Bl. 252b leer.
I., 7. Commune sanctorum.
28 Bl. AB⁸C¹². 
Bl. 1aα m. Sign. (A), rot Incipit cōmune de ſan⸗ctis. In vigilia aplʾoꝝ nō legi euangeliū ad mat. niſi  de quibꝯ ſingulariter habe  ſcz in vigilia petri ⁊ pauli ⁊  andꝛee: … Z. 25 De aplʾis ad v ſuꝑ p. a.  schwarz (N¹⁰)On vos  me ele⸗giſtis: ſz  ego ele⸗gi vos:  … Endet Bl. 26bβ Z. 24 … vt tuā  miſericoꝛdiaz percipere valeamus. Per.  Pſalteriū ⁊ Bꝛeuiariū  iuxta choꝛū ecclʾe patauie  explicit feliciter. Erhardi  Ratdolt viri ſolertis mira  impꝛimendi arte. Auguſte.  4. ydus Maij. 1490.  Bl. 27a Erhardi Radolt fęlicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 27b u. Bl. 28 leer.
I., 7a. Commune sanctorum.
28 Bl. AB⁸C¹². 
Bl. 1aα m. Sign. (A), rot Jncipit cōmune de ſan⸗ctis. Jn vigilia aplʾoꝝ nō legi euāgeliū ad matut. niſi  de quibꝯ ſingulariter habe  ſcz in vigilia petri ⁊ pauli ⁊  andꝛee: … Z. 25 De aplʾis ad v. ſup. p. a  schwarz (N¹⁰)On vos  me ele⸗ giſtis: ſz  ego ele⸗gi vos: … Endet Bl. 26bβ Z. 23 … vt tuā  miſericoꝛdiā percipere va⸗leamus. Per.  Pſalteriū ⁊ Bꝛeuiariū  iuxta choꝝ ecclʾe patauie.  explicit feliciter. Erhardi  Ratdolt viri ſolertis mira  impꝛimendi arte Auguſte.  4. ydus Maij. 1490.  Bl. 27a Erhardi Ratdolt fęlicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum. Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 27b u. Bl. 28 leer. (z. B. Ex. Berlin SB. Graz UB. München SB, Perg.Ex. Paris BN. San Marino HuntingtonL. Schwarzau Parma.)
II., 1. Pars aestivalis. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 2 Hlzs.
Bl. 1 u. Bl. 2a leer. Bl. 2b Etſi ſacerdotē ⁊ diuinis addictū clericū vitae in pꝛimis ⁊  moꝝ deceat honeſtas. Hoc t ei cipuū munꝯ dei: ſtatuē⸗te eccleſia iniunctū eſt: … Z. 5 … Qdʾ  mente recogitans Reuerediſſimꝯ in xo pater ⁊ ds ds  Fridericꝯ de Oetinghen comes electus ⁊ firmatꝯ pataui⸗enſis … Z. 9 … ad vnā hāc foꝛmā multa diligentia  recognitos libꝛos hoſce impꝛeſſuz iri curauit. … Dar. Hlzs., Bischofswappen mit den Wappenschilden der Familie Öttingen, des Bistums und der Familie Della Scala, schwarz, rot und gelb Bl. 3a, rot KLʾ Daneben Ianuaris habet dies .xxxj. Luna .xxx.  … Endet Bl. 12b Z. 12 … Et finita rotula  aliqua numerando reincipiatur quoniā ꝑpetuo durabit. 
II., 2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1bα, rot Tabula ſeu regiſtrū partis  eſtiualʾ quotto videlicet fo⸗lio ſubſcripta iniciantur.  … Endet Bl. 2bα Z. 24 Octaua katherine rot 269 
II., 3. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. 1, rot De cōmemoꝛatione ſancti  ſtephani ꝓthomartyris ad  veſperas ſuꝑ s. a.  schwarz (S)Tephanꝯ [S rot] autē  plenus gratia  ⁊ foꝛtitudine:  faciebat ſigna  magna in po⸗pulo … Endet Bl. 8aβ Z. 29 … per te quo  nos ⁊ efficiat cōſoꝛtes diuinitatis ſue iheſus xs ds  noſter qui cum patre ⁊ ſpū⸗ſancto viuit ⁊ regnat deus  in ſecula ſeculoꝛum Amen.  Bl. 8b leer. (z. B. Ex. Graz UB. München SB, Perg.Ex. Paris BN. San Marino HuntingtonL. Schwarzau Parma).
II., 4. Psalterium.
68 Bl. a–h⁸i. Gez. 1–68.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 1, rot Incipit Pſalterium et  Bꝛeuiarium m choꝛū ec⸗cleſie Patauie.  Dicis diebꝯ ad matutīas.  Inuitatoꝛiū. schwarz Regem magnuz  adoꝛemꝯ dominū. rot Pſalmus.  schwarz Uenite. rot A. schwarz Seruite do.  (B)Eatꝯ vir  qui nō  abijt in  conſilio  impioꝝ  … Endet Bl. 68aβ m. Blz. 68 Z. 12, rot Item nullus verſiculus debet reiterari tam ī veſperis   in matutinis.  Bl. 68b leer.
II., 5. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
272 Bl. AA〈BB B〉〈CC C〉D–H⁸I¹⁰AA–ZZaaa⁸bbb⁶. Gez. 1–270[2].
Bl. 1aα m. Sign. AA u. Blz. 1, rot Incipit pars eſtiualis bꝛe⸗uiarij ſcďm choꝝ ecclʾie pa⸗tauie. In ſancta nocte pēthecoſten ad v ſuꝑ p. a.  schwarz (V)Eni ſancte  ſpūſ reple  tuoꝛū coꝛ⸗da fideliū  … Endet Bl. 270aβ m. Blz. 270 Z. 19 … Ex cuius 0ſſibꝯ inde⸗finenter oleū manat: ⁊ cun⸗ctoꝛum debilium membꝛa  ſanat. Tu aūt de.  Bl. 270b, Bl. 271 u. Bl. 272 leer.
II., 6. Commune sanctorum.
28 Bl. AB⁸C¹². 
Bl. 1aα m. Sign. (A), rot Incipit cōmune de ſan⸗ctis. In vigilia aplʾoꝝ nō legi euangeliū ad mat. niſi  de quibꝯ ſingulariter habe  ſcz in vigilia petri ⁊ pauli ⁊  andꝛee: … Z. 25 De aplʾis ad v ſuꝑ p. a.  schwarz (N¹⁰)On vos  me ele⸗giſtis: ſz  ego ele⸗gi vos:  … Endet Bl. 26bβ Z. 24 … vt tuā  miſericoꝛdiaz percipere valeamus. Per.  Pſalteriū ⁊ Bꝛeuiariū  iuxta choꝛū ecclʾe patauie  explicit feliciter. Erhardi  Ratdolt viri ſolertis mira  impꝛimendi arte. Auguſte.  4. ydus Maij. 1490.  Bl. 27a Erhardi Radolt fęlicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 27b u. Bl. 28 leer.
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–7), (8–13).
HC 3873. Bohatta: Lit.Bibl. 333. 334. Schr 3613. Schramm XXIII Abb. 24a. 24b. 33. Ce³ B-1175. IBP 1286. Pell 2911. VB 296.5. BSB-Ink B-878. CIBN B-843. Pr 1887. BMC II 384.IA 6703. 384.IA 6704. ÖNB-Ink B-678. ISTC ib01175000.
Berlin *SB
(II, def.). Graz UB, ZBFranzisk (def.). Kraków BCzartoryski (def.). Linz KathTheolHochSch (def.). London BL
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 1, 11, 18 u. 19 fehlen, 2. Ex. Fragm. Bl. 1-11, 15-90 u. 363-390). Memmingen StB
(Fragm.). München SB
(2 Ex., 1. Ex. I, 2. Ex. Perg. I,4, II,1 u. 2 fehlen). Paris BN (Perg. def.). Praha NKn, NM (2). Salzburg UB (def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Sankt Paul Benedikt. Schlägl Präm. Seitenstetten Benedikt
. Trento BFeininger (def.). Wien NB
(Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 20 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05426 Breviarium Pataviense. Hrsg. im Auftrag von Friedrich (von Öttingen), Bischof von Passau und Christoph (von Schachner), Bischof von Passau. Augsburg: Erhard Ratdolt, 27.XI.1490. 
Gez. [16]1–346[16]. 2 Sp. 45 Z. Typ. 4:76G, 7:92G, 20:112G. Init. b, f, g, h, s, t, u, v, cc, dd. DrM I. Schwarz, rot und gelb gedruckt.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 2 Hlzs.
Bl. 1 u. Bl. 2a leer. Bl. 2b (E²)Tſi [E rot] ſacerdotem ⁊ diuinis addictū clericū vite in pꝛimis ⁊ moꝛū deceat honeſtas: hoc  tamē ei cipuū munus dei: ſtatuēte eccleſia: iniunctū eſt: … Dar. Hlzs., Bischofswappen mit den Wappenschilden der Familie Öttingen, des Bistums und der Familie Schachner, schwarz, rot und gelb. Bl. 3a, rot KLʾ Daneben Ianuarius habet dies .xxxj. Luna .xxx.  … Endet Bl. 10b Z. 8 … vt  ſupꝛa de alijs dictū eſt. Et finita rotula aliqua numerando reincipia q ꝑpetuo durabit. 
2. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
6 Bl. 〈j–iij〉⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. j, rot De cōmemoꝛatione ſancti ſtephani ꝓthomartyris ad v ſuper p. a.  schwarz (S)Tephanus [S rot] aūt plenus gratia ⁊  foꝛtitudine: faciebat ſigna ma⸗ gna in populo. … Endet Bl. 6aβ Z. 40 … Neſciēs mater  rot vt . Oꝛatio vt ſupꝛa in pꝛimis v.  Bl. 6b leer.
3. Psalterium.
38 Bl. a–d⁸e⁶. Gez. 1–38.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 1, rot Incipit Pſalterium et Breuiarium  m choꝛum eccleſie Patauie.  Dicis diebus ad matutinas Inuita⸗toꝛiū. schwarz Regem magnū Adoremus dominū  rot Pſalmus. schwarz Uenite. rot A. schwarz Seruite domino.  (B)Eatus [B schwarz u. rot] vir qui nō  abijt in cōſilio impioꝛū … Endet Bl. 38bβ Z. 44 Item nullus verſiculus debet reiterari  tam in veſperis  in matutinis. 
4. Proprium de tempore et de sanctis. Pars hiemalis.
150 Bl. f–z⁸⁊⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. f u. Blz. 39, rot (I)ncipit pars hiemaliſ m modernū  bꝛeuiarium eccleſie patauienſis. (I)n  aduentu di ad veſperas ſuper p a  … Z. 6 … Capitulum.  schwarz (D)Eus pac ſanctificet vos per oīa  … Endet Bl. 150aα m. Blz. 188 Z. 26 … Si ambulem. rot ꝟ. schwarz Uirga tua.  rot Tractus. schwarz Sicut ceruus. rot Cetera omnia  vt ſupꝛa ⁊.  Bl. 150b leer.
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
158 Bl. aa–tt⁸vv⁶. Gez. 189–346.
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. 189, rot Incipit pars eſtiualis bꝛeuiarij ſcdʾm  choꝝ eccleſie patauie. In ſancta no⸗cte penthecoſten ad v ſuꝑ p. a.  schwarz (V)Eni ſancte ſpiritꝯ reple tuoꝝ coꝛda fide⸗liū … Endet Bl. 157bα Z. 32 … Ex cuius oſſibus indeſinenter oleum manat: ⁊ cunctoꝛum debiliu  membꝛa ſanat. Tu autem de.  rot Laus deo.  Bl. 158aα m. Blz. 346, rot Regiſtrū huius bꝛeuiarij quod hoꝛas  canonicas oꝛanti: facilimam bet via  quotto videlicet folio feſta ſeu alia in⸗fra notata locentur.  … Endet Bl. 158bβ Z. 39 Dedicatio eccleſie. cclxviij.  Dar. Reg. 3 Z. Endet Z. 42 Omnes alij quaterni. 
6. Commune sanctorum.
16 Bl. AB⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. (A), rot Incipit cōmune de ſanctis. In vigilia aplʾoꝝ nō legi euāgeliū ad matut.  niſi de quibꝯ ſingulariter habet ſc ī vigilia ſancti petri ⁊ pauli ⁊ andꝛee: … Z. 18 … De aplʾis ad v. ſuꝑ p. a.  schwarz (N)On vos me elegi⸗ſtis: ſ ego elegi voſ  … Endet Bl. 14bβ Z. 40 … vt tuā  miſericoꝛdiā ꝑcipere valeamꝯ. Per.  Bl. 15aα Kalendariū: pſalterium ⁊ bꝛeuiarium  iuxta choꝛum eccleſie Patauie. dili⸗gentiſſime emēdata: Erhardi ratdolt  viri ſolertis mira impꝛimēdi arte. qua  nuper venecijs: nunc auguſte vindeli⸗ β coꝛū excellit nominatiſſimus: explicit  feliciter: Anno incarnationis di mil⸗leſimo­quadꝛingenteſimo­nonageſimo  currente: quinto kalendʾ. decembꝛis.  rot .Laus deo.  U. d. Sp., schwarz Erhardi Ratdolt foelicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 15b u. Bl. 16 leer.
Anm. Von der vorliegenden Nr wurde auch eine Ausgabe in zwei Bänden ausgegeben.… wurden durch folgende Neudrucke gewonnen:
2 Sp. 45 Z. Typ: 7:92G, 20:112G. Init: c, e, f, g, k, o, q, t, v, w, bb, dd. DrM I. Schwarz und rot gedruckt.
1a. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 2 Hlzs.
Bl. 1 u. Bl. 2a leer. Bl. 2b (E²)T ſi [E rot] ſacerdotem ⁊ diuinis addictum clericum vite in pꝛimis ⁊ moꝛū deceat honeſtas  … Dar. Hlzs., Bischofswappen mit den Wappenschilden der Familie Öttingen, des Bistums und der Familie Schachner, schwarz und rot. Bl. 3a, rot KLʾDaneben Januarius habet dies .xxxj Luna. xxx  … Bl. 10bα, rot Regiſtrum huius bzeuiarij partis hie⸗malis iuxta tempus cōueniēs anni: … Endet Bl. 10bβ Z. 48, rot Et t de regiſtro partis hyemalis. 
Inhalt: Wie I, aber Tab. des Computus abweichend. Bl. 10b Tabulae hiem.
Diese Form diente für den Winterteil.… Bl. 10b leer.
2a. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
6 Bl. 〈j ij iij〉⁶
Bl. 1aα m. Sign. j, rot De cōmemoꝛatiōe ſancti ſtephani pꝛothomartyris ad veſperas ſuper p a  schwarz (S)Tephanus [S rot] autem plenus gratia  et foꝛtitudine faciebat ſigna ma⸗gna in poplʾo. … Endet Bl. 6aβ Z. 42 … Neſciens mater. rot vt .  Oꝛatio vt ſupꝛa in pꝛimis veſperis.  Bl. 6b leer.
3a. Psalterium.
38 Bl. a–d⁸e⁶ Gez: I–XXXVIII.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. I, rot Jncipit Pſalterium ⁊ Bꝛeuiarium m  choꝛum eccleſie Patauie. Dominicis  diebus ad matutinas Jnuitatoꝛium.  schwarz Regem magnū. Adoꝛemus dm. rot Pſalmꝯ  schwarz Uenite. rot A. schwarz .Seruite domino.  (B9)Eatꝯ [B schwarz u. rot]vir qui nō  abijt in conſilio  impioꝛū: … Endet Bl. 38bβ Z. 44, rot Jtem nullus verſiculus debet reiterari  tam in verſperis  in matutinis. 
6a. Commune sanctorum.
16 Bl. Sign. in Lombarden. A⁸B⁸
Bl. 1aα m. Sign. (A), rot Jncipit cōmune de ſanctis. Jn vigilia  apoſtoloꝝ nō legi euangeliū ad mat  niſi de quibꝯ ſingulariter habetur ſc in  vigilia ſācti petri ⁊ pauli ⁊ andꝛee: … Z. 18 De apoſtolis ad veſperas ſuper p a  schwarz (N)On vos me elegiſt  ſed ego elegi vos: … Endet Bl. 14bβ Z. 41 … vt tuam miſericoꝛdiam percipere  valeamus. Per dm.  Bl. 15aα Kalendariū: pſalterium ⁊ bꝛeuiarium  iuxta choꝛum eccleſie Patauie. diligē⸗tiſſime emendata: Erhardi ratdolt viri ſolertis mira impꝛimendi arte qua  nuper venecijs: nunc auguſte vindeli⸗ β coꝛum excellit nominatiſſimus: explicit  feliciter. Anno incarnationis di mil⸗leſimo quadꝛingenteſimo nonageſimo  currente: quinto kalendʾ. decembꝛis.  Laus deo.  U. d. Sp. Erhardi Ratdolt felicia conſpice ſigna:  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  Dar. DrM, schwarz und rot. Bl. 15b u. Bl. 16 leer.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50. München SB (Digitalisate) (1), (2), (3), (4), (5), (6). München SB (Digitalisat).
H 3874. HC 3875. Bohatta: Lit.Bibl. 335. 336. Schr 3614. 3615. Schramm XXIII Abb. 25. 31. CIH 820. BSB-Ink B-880. B-879. Pr 1888. Bod-inc B-542. Hubay: Augsburg 479. Oates 962. ÖNB-Ink B-679. ISTC ib01175100.
Augsburg SStB (def.). Cambridge UL. Kassel LB (Fragm. 2 Bl. Perg.). Klosterneuburg Aug (Bl. 39–188 fehlen). Kremsmünster Benedikt (def.). Mattsee Stift
. München SB
(6 Ex.). Nürnberg GermanNM. Oxford Bodl (def.). Passau SB. Sankt Florian Aug (def.). Sankt Pölten Bisch (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Trento BFeininger (def.). Wien NB
. Wiener Neustadt Zisterz. Wilhering Zisterz
. Zwettl Zisterz
(def.).  — Christies’s (London) 14.XI.2007 Nr 62. Privatsammlung (Deutschland) (def.).–Sotheby’s (London) 27.XI.2013 Nr 21.
Gesamtüberlieferung: 23 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
2 Sp. 35 Z. Typ. 7:92G, 10:65G, 15:70G. Init. f, h, i, n, r, u, v, w, cc. 1 Hlzs. DrM II. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Etſi ſacerdotē ⁊ diuinis addictū clericū vite in pꝛimis et  moꝛum deceat honeſtas. … Z. 6 … Reuerendiſſimꝯ in xo pater ⁊ ds  ds Chꝛiſtoferus ſchachner epiſcopus Patauie ecclʾie  … Z. 10 … libꝛos hoſce impꝛeſſuz iri curauit. … Dar. Hlzs., Bischofswappen mit den Wappenschilden der Familie Öttingen, des Bistums und der Familie Schachner. Bl. 2a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj Luna. xxx  … Endet Bl. 10b Z. 25, zwischen Linien Lamperti | 12 | rot oꝛ schwarz | 6 | rot oꝛ schwarz | 6 
2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
Bl. 1aα, rot Tabula ſeu regiſtrū partis  hyemalis quotto videlicet  folio ſeu oꝛdine ſubſcripta  iniciantur.  … Endet Bl. 1bβ Z. 34, rot Sequi cōmune de ſanct.  Bl. 2 leer.
3. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. Gez. [1]50–56.
4. Psalterium.
68 Bl. a–h⁸i. Gez. 1–68.
5. Proprium de tempore et de sanctis.
252 Bl. k–zaa–rr⁸ss. Gez. 96[für69]–319[1].
6. Commune sanctorum.
28 Bl. AB⁸C¹². Gez. 1–26[2].
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
8. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
9. Officium S. Stephani protom. — Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. Gez. [1]50–56.
10. Psalterium.
68 Bl. a–h⁸i. Gez. 1–68.
11. Proprium de tempore.
74 Bl. A–H⁸I¹⁰. Gez. 1–74.
12. Proprium de sanctis.
198 Bl. AA–ZZaaa⁸bbb⁶. Gez. 75–270[2].
13. Commune sanctorum.
28 Bl. AB⁸C¹². Gez. 1–26[2].
H 3876. Bohatta: Lit.Bibl. 339. 627. Schr 3616. IGI 2104. Kind: Göttingen 942. ÖNB-Ink B-680. ISTC ib01175200.
Bressanone Sem. Göttingen SUB (def.). Göttweig Benedikt
. Linz LB (def.). Melk Benedikt (def.). Padova BAnton (def.). Schlierbach Zisterz
(def.). Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05428 Breviarium Pataviense. Venedig: Johann Hamann für Johann Petri in Passau , 21.I.1499. 
636 Bl. [8][2]1⁸23–17⁸18–1919⁶20–55⁸5657–79⁸✠. Gez. [10]1–144[6]153–634 1–4 [mit Fehler]. LagenKust. 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:61G, 12:73G. Johann Petri Typ. 5:160G als Titeltype. Init. f, g, h, z, aa, hh. Rubr. β. 1 Hlzs. DrM III. Rotdr. KolTit. Marg.
Bohatta: Lit.Bibl. 340. Borm: IG 617. ISTC ib01175300.
Klagenfurt Bisch (def.). Kremsmünster Benedikt (es fehlen Bl. 1,8,50,632). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Petragorense
5 Sp.419a Breviarium Petragorense. Venedig: Johannes Antonius Birreta, 1.VIII.1487(?). 
s. Rituale Petragoricense (M38277).
Breviarium Pictaviense
27 Bl. si, sij, Vi. 2 Sp. 32 Z. Typ. 2:78G, 3:78G.
Bohatta: Lit.Bibl. 342. Pell 2914. CIBN B-844. ISTC ib01175400.
Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
7 Bl.
Bl. 1aα m. Blz. iiii am et salutare tuū da nobis secreta  (M)Vneribus … Bl. 2aα m. Blz. vi in veritate. ꝟ Laudem di loquetur os  meū … Bl. 3aα m. Blz. lxv In die pasche ad missā. Officiū  (R)Esurrexi  et adhuc  tecū … Bl. 4aα m. Blz. lxxi luce vigilo et in nomine tuo leuabo ma-nus meas … Bl. 5aα m. Blz. ii Nimis honorati sunt amici tui deus nimis confortatus … Bl. 6aα m. Blz. iii f In die vniꝯ martiris ītroitus  l Etabitur iustus … Bl. 7aα horum corpora cremātur extra  castra …
Vorlage: Pell.
Pell 2915.
Paris Genev.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Plocense
05430 Breviarium Plocense. Venedig: Johann Hamann, 31.VII.1498. 
396 Bl. [12]1–10⁸10⁸11–31⁸3233–47⁸48. Gez. [12]1–72[8]73–378 [mit Fehlern]. LagenKust. 2 Sp. 34 Z. Typ. 6:61G, 12:73G. Init. f, g, m, p, z, aa, bb, kk, ll. Rubr. ζ. DrM III. Rotdr. KolTit.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 344. IBP 5828. IBPAddII † 595. BSB-Ink B-881. Bohatta: Parma 204. ISTC ib01175600.
Gdańsk Akad (def.). München SB
. Warszawa BN†.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Posnaniense
05431 Breviarium Posnaniense. Hrsg. im Auftrag von Johann (Lubranski), Bischof von Posen. Basel: Jakob Wolff, 31.VIII.1500. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 2:65G. Init. e, p, q, s. Rotdr.
1. Kalendarium.
5 Bl.
2. Psalterium.
76 Bl. A–H⁸I¹². 
3. Proprium de tempore.
184 Bl. a–z⁸. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
178 Bl. aa–xx⁸yy¹⁰. 
IBP 1287. ISTC ib01175700.
Breviarium Pragense
Tit. Liber hoꝛarum canonicarum  ſcďm veram Rubꝛicam archi-epiſcopatus eccleſie pꝛagenſis.
Vorlage: Karl u. Faber, München (Einzelfotos).
05432 Breviarium Pragense. Nürnberg: Georg Stuchs, 11.II.1492. 
2 Sp. 31 u. 35 Z. Typ. 10:210G, 12:84G, 13:72G, 14:72G. Init. d, h, i, k, l. Zweimal derselbe Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
88 Bl. a–l⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
108 Bl. a–m⁸no⁶. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
60 Bl. A–F⁸GH⁶. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
80 Bl. aa–kk⁸. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
140 Bl. AA–QQ⁸RRSS⁶. 
7. Commune sanctorum.
16 Bl. AaBb⁸. 
Anm. Vgl. Anneliese Schmitt in: Für Krone, Salz und Kelch. Wege von Prag nach Zittau. Zittau/Görlitz 2011. (Zittauer Geschichtsblätter. 45.) S. 121–123.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Berlin SB (Digitalisat).
R 438. Bohatta: Lit.Bibl. 367. Schr 3618. Baumann: Stuchs 45. VB 1907.1. Dokoupil 298. Riedl 236. ISTC ib01175800.
Berlin *SB
(1.2.5–7, 5 Bl. 1, 2, 7 u. 8 fehlen). Brno UKn. Praha NKn (2 Ex.), NM. Zittau StB
(1–4.7).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Ratisponense
1 u. 2 Sp. 33 Z. Typ. 1:88G m. zweierlei Min. Vereinzelt Maj. f. Init. Zweimal ders. Hlzs.
1. Pars hiemalis u. Pars aestivalis. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Pars hiemalis u. Pars aestivalis. Psalterium.
58 Bl. [a–d¹²e¹⁰]. 
3. Pars hiemalis. Hymnarius.
8 Bl. [a⁸]. 
4. Pars hiemalis. Proprium de tempore et de sanctis.
354 Bl. [a–zA–V⁸X¹⁰]. 2 Sp.
5. Pars hiemalis u. Pars aestivalis. Commune sanctorum.
18 Bl. [a⁸b¹⁰]. 
6. Pars aestivalis. Hymnarius.
6 Bl. [a⁶]. 
7. Pars aestivalis. Proprium de tempore et de sanctis.
296 Bl. [a–zA–O⁸]. 2 Sp.
Anm. Vgl. Schanze in Gutenberg-Jahrbuch 1994, S. 67–77 Nr 1.
H 3838. 3883. C 1292. 1293(?). R 439. Bohatta: Lit.Bibl. 226. 369. 371. Schr 3619. Ohly: Reyser 46. Ce³ B-1176. BSB-Ink B-884. Pr 3255. BMC II 485.IA 15383. 485.IA 15384. Bod-inc B-543. Bohatta: Parma 211. ISTC ib01176000.
Hall Franzisk (def.). London BL
(def.). Milano Cap (def.). München SB
(2 Ex., 2. Ex. def.). Oxford Bodl (def.). Praha NKn. San Marino (Calif.) HuntingtonL
.  — Quaritch (London) August 2008 Nr 27.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
05434 Breviarium Ratisponense. Hrsg. im Auftrag von Heinrich IV. (von Absperg), Bischof von Regensburg. Augsburg: Erhard Ratdolt, 1487–88. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 4:76G, 10:65G. Init. f, g, n, r, w, gg. Zweimal derselbe Hlzs. Schwarz, rot, gelb und oliv gedruckt.
1. Pars hiemalis. 1487. Kalendarium.
8 Bl. kl’⁸. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hainricꝯ dei ⁊ aplʾice ſedis ga es ecclʾie Ratiſponē  Dar. Hlzs., schwarz, rot, gelb und oliv. Bl. 2a m. Sign. kl2 Cum in dioceſi Ratiſponenſi eſſet magna penuria emē⸗datoꝛū codicū hoꝛaꝝ canonicaꝝ … Z. 4 … Reuerēdiſſimus ds  ds Hainricus de abſperg memoꝛate eccleſie epiſcopus  vna cū venerabilibus dominis et viris Frāciſco ſchlick  pꝛepoſito: ac Iohanne Neunhauſer decretoꝛū doctoꝛe  necnon Hainrico de Parſperg ſenioꝛe: toto capitulo  ecclʾie fate … Z. 11 … ut ⁊ optime emendaren: ⁊ emēdati impꝛimeren curauit. … Bl. 2b b g f e d b rot (A)Z. 5, rot Ad inueniendū litterē dicalē … Bl. 3a m. Sign. kl’3, rot Aureus  numerꝯ Daneben KL Ianuarius habet dies .xxxi. Luna o. xxx.  … Endet Bl. 8b Z. 33 ſit rot (A)ij schwarz Silueſtri pape. 
2. Preces maiores.
8 Bl. ff⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. ff, rot Sequn pꝛeces quadꝛageſi⸗males in matut.  schwarz (O)ꝛemus [O rot] pꝛo omni gradu eccleſie. … Endet Bl. 8a Z. 20 … d rot 7 3  Dar. quer eine Reihe von 10 rot nebeneinander gedruckten Zeilen, deren letzte lautet Gulden zal  Bl. 8b leer.
3. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
Bl. 1aα, rot Incipiūt tabule ꝑ quas vuuſ⸗ꝗſ ſi vult pōt facile reꝑire oīa   cōtinen in hoc bꝛeuiario. … Z. 5, schwarz (A)d [A rot] te de leuaui aīaz rot charta 6  … Endet Bl. 2bβ Z. 39 Epima pācra Serua. Vr. rot 248 
4. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
268 Bl. ab⁸cd¹²e¹⁰f–l¹²m–t⁸v⁶x–z⁊ꝝē⁸. Gez. 1–249 500[statt 250][2] [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. 1 In noīe di noſtri ihʾu xi amē.  rot Incipit pſalteriū iuxta vſum alme eccleſie Ratiſponenſis.  Dica die in pꝛimo nocno le⸗gun .xij. s. ⁊ ſemper quatuoꝛ  s. claudun cū vno schwarz Glʾia pa⸗tri. rot Inuitat. schwarz Regē magnū dominū. Venite adoꝛemꝯ. rot p. schwarz Venite.  (B¹⁰)Eatꝯ vir  ꝗ  abijt  in cōſilio  impioꝛū:  … Endet Bl. 266bα Z. 25, rot … tūc de eo fit  ſolum mencio in mat. cum a.  ꝟ. ⁊ oꝛatione.  schwarz Finit ꝓpꝛiū ſanctoꝛū pꝛo parte hyemali iuxta vſum alme ec⸗cleſie Ratiſponen.  Bl. 267 u. Bl. 268 leer.
5. Commune sanctorum.
24 Bl. aa–cc⁸. Gez. 253[1]255[1]257[1]259[9]269[1]271–273[3].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. 253, rot Incipit cōmune ſanctoꝛū iu  vſuz ⁊ ſuetudinē alme eccleſie  Ratiſpone. Et pꝛimo de aplʾis  Ad v a. schwarz (E)ſtote [E rot] foꝛtes in bel⸗lo: ⁊ pugnate cū antiquo ſerpente: … Endet Bl. 17bβ Z. 9 … Media  autem nocte clamoꝛ factus eſt:  ecce ſpōſus venit exite obuiā ei.  Finit feliciter commune ſancto⸗rum iuxta conſuetudinem al⸗me eccleſie Ratiſpone. bene  reuiſum ac fideli ſtudio emendatū. Impꝛeſſum Auguſte arte ⁊  impēſis Erhardi ratdolt viri ſolert. Anno di .M.cccc.lxxxvij  Bl. 18 leer. Bl. 19aα m. Sign. cc3 u. Blz. 271, rot Incipiūt vigilie moꝛtuoꝛum  schwarz Kyrielʾ. Pater n. Oꝛemus ꝓ  oībus fidelibꝯ defunct. … Endet Bl. 21bβ Z. 29 … ſed ſempiternus hoꝛ⸗roꝛ inhabitat. rot . schwarz Libera me de  Bl. 22–24 leer.
6. Officium BMV. in sabatto.
2 Bl. dd². Gez. [1]186.
Bl. 1aα m. Sign. dd, rot (D²)E veneratione brē marie  virginis a feſto purificationis vſ ad schwarz Eſto mihi. rot Ad v  a. schwarz Ecce tu pulchꝛa es amica  mea … Endet Bl. 2bβ Z. 25 … quia de tuo vtero  pꝛotuliſti mundi ſaluatoꝛem.  rot Oꝛatio ut ſupꝛa. 
7. Suffragia.
8 Bl. ſt⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. ſt, rot Sequun ſuffragia et pꝛimo in  aduentu de beata virgine.  schwarz Miſſus [M rot] eſt gabꝛiel angelus ad  mariā virgine … Endet Bl. 8bα Z. 32 … ⁊  nos indignos famulos tuos ab  omni aduerſitate cuſtodi. Per. 
8. Pars aestivalis. I.1488. Kalendarium.
8 Bl. kl’⁸. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hainricꝯ dei ⁊ aplʾice ſedis ga es ecclʾie Ratiſponē  Dar. Hlzs., schwarz, rot, gelb und oliv. Bl. 2a m. Sign. kl2 Cum in dioceſi Ratiſponenſi eſſet magna penuria emē⸗datoꝛū codicū hoꝛaꝝ canonicaꝝ … Z. 4 … Reuerēdiſſimus ds  ds Hainricus de abſperg memoꝛate eccleſie epiſcopus  vna cū venerabilibus dominis et viris Frāciſco ſchlick  pꝛepoſito: ac Iohanne Neunhauſer decretoꝛū doctoꝛe  necnon Hainrico de Parſperg ſenioꝛe: toto capitulo  ecclʾie fate … Z. 11 … ut ⁊ optime emendaren: ⁊ emēdati impꝛimeren curauit. … Bl. 2b b g f e d b rot (A)Z. 5, rot Ad inueniendū litterē dicalē … Bl. 3a m. Sign. kl’3, rot Aureus  numerꝯ Daneben KL Ianuarius habet dies .xxxi. Luna o. xxx.  … Endet Bl. 8b Z. 33 ſit rot (A)ij schwarz Silueſtri pape. 
9. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
Bl. 1aα, rot Incipiūt tabule ꝑ quas vnuſ⸗quiſ ſi vult poteſt facile reperire oīa que tinen in hoc bꝛeuia⸗rio. … Z. 5, schwarz (A)d [A rot] te de leuaui aīaz rot 6  … Endet Bl. 3bα Z. 37 De cōmemoꝛatione beate ma⸗rie virginis.  Bl. 4 leer.
10. Psalterium. — Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
290 Bl. AB⁸CD¹²E–M⁸N¹⁰O–ZAA–KK⁸LL¹⁰MM⁶. Gez. 1–284 [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. 1 In noīe di ni ihʾu xi amen  rot Incipit pſalteriū iuxta vſum al⸗me eccleſie Ratiſponenſis.  Dica die in pꝛimo noctuꝛno legun .xij. p ⁊ ſemꝑ quatuoꝛ. p.  claudun cum vno schwarz Gloꝛia pa⸗tri. rot Inuitat schwarz Regem magnum  dominum. Venite adoꝛemus. rot p.  schwarz Venite.  (B¹⁰)Eatꝯ vir  ꝗ  abijt  in cōſilio  impioꝛū:  … Endet Bl. 283bα Z. 24 … in eadē enī  poni uaricatiōez ꝓ dicatiōez  Finit bꝛeuiariū partis eſtiua⸗lis  diligētiſſime emēdatū m  vſum ac ritū alme ecclʾie Ratiſ⸗ponenſis Impꝛeſſum ꝑ Erhardum radtolt viri ſolertiſſimi exi⸗mia induſtria ⁊ mi[.]a expꝛimēdi  arte: qua nuper venetijs nūc auguſte excellet nominatiſſimus.  Anno dom[.]ni .M.cccc.lxxxviij:  menſis ianuarij.  Bl. 284 m. Blz. 278 leer. Bl. 285aα m. Sign. MM u. Blz. 279, rot De ſcō ſpū hymnus.  schwarz (V¹⁰)Eni  creatoꝛ  ſpiritꝯ:  mētes  tuoꝛuz  viſita:  imple  ſuper⸗na ga  … Endet Bl. 290bβ Z. 31 … ut qdʾ ad ꝑpetuū meremur exitiū: tranſeat ad  coꝛꝛectionis auxiliū. Per dm. 
11. Commune sanctorum.
24 Bl. aa–cc⁸. Gez. 253[1]255[1]257[1]259[9]269[1]271–273[3].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. 253, rot Incipit cōmune ſanctoꝛū iu  vſuz ⁊ ſuetudinē alme eccleſie  Ratiſpone. Et pꝛimo de aplʾis  Ad v a. schwarz (E)ſtote [E rot] foꝛtes in bel⸗lo: ⁊ pugnate cū antiquo ſerpente: … Endet Bl. 17bβ Z. 9 … Media  autem nocte clamoꝛ factus eſt:  ecce ſpōſus venit exite obuiā ei.  Finit feliciter commune ſancto⸗rum iuxta conſuetudinem al⸗me eccleſie Ratiſpone. bene  reuiſum ac fideli ſtudio emendatū. Impꝛeſſum Auguſte arte ⁊  impēſis Erhardi ratdolt viri ſolert. Anno di .M.cccc.lxxxvij  Bl. 18 leer. Bl. 19aα m. Sign. cc3 u. Blz. 271, rot Incipiūt vigilie moꝛtuoꝛum  schwarz Kyrielʾ. Pater n. Oꝛemus ꝓ  oībus fidelibꝯ defunct. … Endet Bl. 21bβ Z. 29 … ſed ſempiternus hoꝛ⸗roꝛ inhabitat. rot . schwarz Libera me de  Bl. 22–24 leer.
12. Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. ꝟ⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. ꝟ, rot Incipit hyſtoꝛia m choꝛum  Ratiſpo. dʾ cōmemoꝛatiōe btē  ꝟginis marie ad v ſuꝑ p. a.  schwarz (E¹⁰)Cce tu  pulchꝛa  es amica  mea … Endet Bl. 8aβ Z. 11 … In  vnitate ſancti ſpūs bdicat nos  pater ⁊ filius. Amen.  Bl. 8b leer.
13. Suffragia.
8 Bl. ſt⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. ſt, rot Sequun ſuffragia et pꝛimo in  aduentu de beata virgine.  schwarz Miſſus [M rot] eſt gabꝛiel angelus ad  mariā virgine … Endet Bl. 8bα Z. 32 … ⁊  nos indignos famulos tuos ab  omni aduerſitate cuſtodi. Per. 
Anm. I., 7a. Suffragia auch in abweichendem Satz.
8 Bl. ſt⁸
Bl. 1aα m. Sign. ſt, rot (S)Equuntur [S schwarz] ſuffragia ⁊  pꝛimo ī ad⸗uētu de beata ꝟgine.  schwarz Miſſus eſt  gabꝛiel angelꝯ ad ma⸗riā virginē … Endet Bl. 8aβ Z. 15 … ⁊  nos indignos famulos tuos ab  omni aduerſitate cuſtodi. Per  Bl. 8b leer (z. B. Ex. Bamberg SB. München SB, II. Regensburg KrB).
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–7), (8–13).
H 3884. Bohatta: Lit.Bibl. 372. 373. Schr 3620. Schramm XXIII Abb. 29. Ce³Suppl B-1176a. BSB-Ink B-885. Pr 1871. 1872. BMC II 380.IA 6655. 380.IA 6656. Borm: IG 618. Hubay: Augsburg 480. ÖNB-Ink B-681. ISTC ib01176500.
Augsburg SStB (2, def.). Bamberg SB (def.). Città del Vaticano BVat (2). Eichstätt UB. Houston UL (def.). London BL
(def.). München SB
(2 Ex.). Praha NKn (def.), NM. Regensburg SB (3 Ex., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Wien NB
(def.). Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.).
Gesamtüberlieferung: 15 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05435 Breviarium Ratisponense. Hrsg. im Auftrag von Rupert II. (Herzog von Bayern-Simmern), Bischof von Regensburg. Bamberg: Johann Pfeyl, 10.X.1495. 
2 Sp. 46 Z. Typ. 13:110G, 14:110G. Init. g, i, m, o. Rubr. η. Zweimal dieselben zwei Hlzs. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Preces maiores.
6 Bl. [a⁶]. 
3. Psalterium.
32 Bl. [a¹⁰b¹²c¹⁰]. Gez. [2]II–XXXI.
4. Hymnarius.
4 Bl. [a]. 
5. Proprium de tempore.
266 Bl. a–d¹⁰e⁸f–h¹⁰i⁸kl¹⁰m⁸no¹⁰p⁸q–s¹⁰t⁸v–y¹⁰z⁸A–D¹⁰E⁸]. Gez. XXXII–CCXCVI[1].
6. Proprium de sanctis.
88 Bl. [ab¹⁰c⁸de¹⁰f⁸gh¹⁰i¹²]. Gez. CCXCVII–CCCLXXXIIII.
7. Commune sanctorum.
16 Bl. [a¹⁰b⁶]. Gez. CCCLXXXV– CCCCX [mit Fehler].
8. Officium BMV. in sabbato.
10 Bl. [a¹⁰]. Gez. CCCCXI–CCCCXX.
9. Suffragia.
10 Bl. [a¹⁰]. Gez. CCCCXXI–CCCCXXX.
10. Pars aestivalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
11. Psalterium.
32 Bl. [a¹⁰b¹²c¹⁰]. Gez. [2]II–XXXI.
12. Hymnarius.
4 Bl. [a]. 
13. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
306 Bl. [a–c¹⁰d⁸ef¹⁰g⁸h–k¹⁰l⁸m–o¹⁰p⁸q¹⁰s⁸tv¹⁰x⁸yzA¹⁰B⁸CD¹⁰E⁸FG¹⁰H¹²I¹⁰]. Gez. XXXII–CCCXXXVII.
14. Commune sanctorum.
34 Bl. [a¹⁰b–d⁸]. Gez. CCCXXXVIII–CCCLXXI.
15. Supplementum.
24 Bl. [a¹⁰b⁶c⁸]. Gez. CCCLXXII–CCCXCV.
16. Suffragia.
10 Bl. [a¹⁰]. 
Anm. Christie’s (New York) Auction 10.IV.2013 Collection of Arthur & Charlotte Vershbow (Part 2) Nr 135 (nur Pars hiemalis).
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1–9), (10–16).
H 3886. Bohatta: Lit.Bibl. 370. 374. Schr 3621a. Geldner: Bamberg 37. Ce³ B-1177. Pell 2916. BSB-Ink B-886. CIBN B-845. Borm: IG 619. Deckert 177. Rhodes: Oxford 441. Walsh: Harvard 314. ISTC ib01177000.
Amberg ProvB. Bamberg SB (3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Berlin SB
(Fragm. 7 Bl.). Cambridge (Mass.) HoughtonL (2). Dresden SUB
(10). Eichstätt UB (3 Ex., 2. Ex. def., 3. Ex. def.). Ettal Benedikt (2, def.). London BL
(def.). München SB
(4 Ex.). Neuburg SB. Oxford KebleC (def.). Paris BN (def.). Praha NKn (def.), NM. Regensburg AlteKapelle (6 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def., 5. Ex. def., 6. Ex. def.), SB (9 Ex., 7. Ex. def., 8. Ex. def., 9. Ex. def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Sankt Florian Aug (def.). Szombathely M
(10–16). Wolfenbüttel HerzogAugustB (def.).  — Schäfer (Schweinfurt).
Gesamtüberlieferung: 40 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
1 u. 2 Sp. 37 Z. Typ. 4:76G, 7:92G, 10:65G, 15:70G. Init. f, r, t, u, bb, cc. Rubr. β. 2 Hlzs. DrM II. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
2. Preces maiores.
4 Bl. . 
3. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
4. Psalterium.
56 Bl. a–g⁸. Gez. 1–54[2].
5. Ordinarium officii.
8 Bl. Ꝙ⁸. 
6. Hymnarius.
8 Bl. h’⁸. Gez. 55–61[1].
7. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
308 Bl. A–ZAA–PP⁸QQ. Gez. 1–213[3]1–91[1].
8. Commune sanctorum.
24 Bl. A–C⁸. Gez. 1–24.
9. Supplementum.
16 Bl. ꝙ'⁸. 
10. Pars aestivalis. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
11. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
12. Psalterium.
56 Bl. a–g⁸. Gez. 1–54[2].
13. Proprium de tempore.
84 Bl. h–r⁸s. Gez. 1–84.
14. Ordinarium officii.
8 Bl. Ꝙ⁸. 
15. Hymnarius.
8 Bl. ſt⁸. Gez. 55–61[1].
16. proprium de sanctis.
212 Bl. aa–zz⁊ꝝ⁸. Gez. 1–212.
17. Commune sanctorum.
24 Bl. A–C⁸. Gez. 1–24.
18. Officium BMV. in sabbato.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
19. Supplementum.
16 Bl. ꝙ’⁸. 
Anm. In Berlin SB zwei Fragmente (Signatur 4° Inc 310.20), die früher irrtümlich als Probedruck von GW 5436 angesehen wurden. Es handelt sich jedoch um Korrekturfahnen des Breviarium Constantiense, Augsburg: Ratdolt, 1501 (VD16 B 8161). Die beiden komplett in Rotdruck abgezogenen Halbbögen entsprechen Abschnitten aus den Lagen G (Bl. G2b/G7a, G3a/G6b) und FF (Bl. FF1a/FF8b, FF4b/FF5a). Die Bögen enthalten außer zahlreichen Korrekturen handschriftliche Markierungen jener Teile, die rot gedruckt werden sollten. Beides wurde in der endgültigen Fassung so umgesetzt wie auf dem Probedruck eingetragen. Vgl. Savage, Elizabeth: New Evidence of Erhard Ratdolt’s Working Practices: the After-life of Two Red Frisket-sheets from the Missale Constantiense (ca 1505). In: Journal of the Printing Historical Society 22(2015) S. 81–97, S. 85 m. Abb. 3.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. München SB (Digitalisat).
H 3885. Bohatta: Lit.Bibl. 375. 376. Schr 3622. CBB 884. CIH 821. IGI 2111. VB² 310.20. BSB-Ink B-887. Pr 1910. BMC II 389.IA 6770. ISTC ib01177100.
Brussel Bollandist (def.). Città del Vaticano BVat. London BL
(def.). Milano BNBraid (def.). München SB
(3 Ex., 2. Ex. def.). Regensburg SB (1). Salzburg BenediktPeter.
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Rothomagense
Dem Ps. ist eine Tab. psalm. beigegeben.
Off. BMV. parv. und Off. dedic. eccl. folgen dem Ps. in Nr. 5437 und 5440, dem CS in Nr. 5439 und 5441.
Das Off. defunct. steht im PS (2. November).
 
2 Sp. 37 Z. Typ. 1:103/104G, 2:78G m. Durchsch. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Proprium de tempore.
154 Bl. [AB¹²]C–IkLM¹²〈ON〉¹⁰. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de sanctis.
218 Bl. a–r¹²ſ¹. 
H 3928. Bohatta: Lit.Bibl. 466. ISTC ib01177400.
Ushaw C (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
?+3+? Bl. hh³⁵. 2 Sp. 30 Z. Typ. 13:65G, 14:65G. KolTit.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
BSB-Ink B-904. ISTC ib01177500.
München SB
(Fragm. 3 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Proprium de tempore.
138 Bl. A–Q⁸R¹⁰. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de sanctis.
194 Bl. a–d⁸e–g⁶h–rſs–z⁊⁸. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Madrid BN (Digitalisat).
HC 3929. Bohatta: Lit.Bibl. 468. IBE 1201. Pell 2936. CRF XVII 158. CIBN B-846. ISTC ib01177600.
London BL
(Bl. 8 fehlt). Madrid BN. Paris BN (def.), Genev. Rouen BMun (4 Ex., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. Lagen a-g). Ushaw C (Fragm. Lagen AB).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 2:114G, 3:100G. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. 〈ii iii〉⁶. 
2. Proprium de tempore. 29.IX.1491. 
124 Bl. A–O⁸PQ⁶. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de sanctis. 28.IX.1491. 
176 Bl. [a–f⁸]g–y⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 467. Pell 2937. CRF XVII 159. ISTC ib01177700.
Rouen BMun (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 31 Z. Typ. 2:61G, 2*:61G, 7:ca.40G als Min f. Init.. Min. f. Init. KolTit.
1. Pars hiemalis. 28.IX. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
92 Bl. a–l⁸m. 
3. Commune sanctorum.
42 Bl. aa–dd⁸ee¹⁰. 
4. Proprium de tempore.
180 Bl. A–Xy⁸z. 
5. Proprium de sanctis.
74 Bl. AA–HH⁸II¹⁰. 
6. Pars aestivalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
7. Psalterium.
92 Bl. a–l⁸m. 
8. Commune sanctorum.
42 Bl. aa–dd⁸ee¹⁰. 
9. Proprium de tempore. 15.X..
60 Bl. Aa–Gg⁸Hh. 
10. Proprium de sanctis. 10.XI..
160 Bl. aaa–vvv⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 469. 470. Pell 2938. 2939. CRF XVII 160. CIBN B-847. ISTC ib01177800.
Paris BN (Perg. def.). Rouen BMun (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Salzeburgense
Dem Ps. sind in allen Ausgaben Suffr., Off. defunct. mai. und Off. defunct. min. beigegeben.
 
05442 Breviarium Salzeburgense (Salzburg) . Hrsg. im Auftrag von Bernhard (von Rohr), Erzbischof von Salzburg. Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 1482. 
2 Sp. 45 Z. Typ. 1:150G, 2:74G, 3:63G, 4:63G. Init. b, c. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis. — Psalterium.
256 Bl. a–l¹²m⁸no¹²p¹⁰q¹r–x¹²y⁸. 
4. Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
198 Bl. j–8¹²9¹10–15¹²16⁸17⁸. 
5. Directorium missae.
30 Bl. AB¹²C⁶. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3931. Bohatta: Lit.Bibl. 473. Ce³ B-1178. IGI 2143. BSB-Ink B-905. Bod-inc B-544. ÖNB-Ink B-687. Pr 4799. BMC V 334.IA 22023. Hubay: Eichstätt 225. Rhodes: Oxford 442. ISTC ib01178000.
Admont Benedikt. Dallas BridwellL
(def.). Eichstätt UB (Fragm.). Graz ZBFranzisk. Innsbruck ULB (Bl. 198–227 fehlen). Klagenfurt Bisch, UB. Klosterneuburg Aug. London BL
. Milano BNBraid. München *SB
(2 Ex., 1. Ex. 1–5, 2. Ex. 3, nur Bl. 20–187). Oxford Bodl (def.), MagdalenC. Regensburg SB. Salzburg BenediktPeter (2 Ex.), UB. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Sankt Lambrecht Benedikt. Sankt Paul Benedikt. Wien *NB
(def.).  — Privatsammlung (Deutschland) (def.).
Gesamtüberlieferung: 22 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Laut Eintrag im Basler Urteilsbuch vom 14.III.1489 erteilten Michael Wenssler, Arbogast Mor und Veit Varbenbrenner an Johann Heidegker genannt Blouwbürer Vollmacht, in ihrem Namen einenVertrag abzuschliessen, ’zu Saltzburg ettlich mess- und bettbücher in dasselb Bystumb zu drucken‘ (Stehlin 604). Ob auf Grund dieser Vollmacht die Drucklegung eines Breviarium Salzeburgense zustande gekommen ist, bleibt zweifelhaft; ebenso ist es ungewiss, ob der in dem Eintrag genannte Johann Heidegker genannt Blouwbürer mit dem Augsburger Drucker Johann Blaubirer (um 1479–1486) identisch ist, der, soweit bekannt, nur über wenige, für Breviere ungeeignete Typen verfügte.
05443 Breviarium Salzeburgense. Nürnberg: Georg Stuchs, 20.III. u. 31.V.1497. 
2 Sp. 31 Z. Typ. 13:72G, 14:72G. Zweimal derselbe Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
104 Bl. a–n⁸. Gez. [1]II–CIIII.
3. Proprium de tempore.
192 Bl. o–zAA–NN⁸. Gez. CV–CCXCVI.
4. Proprium de sanctis.
64 Bl. aa–ee⁸ff⁶gg¹⁰hh⁸. Gez. I–LXIIII.
5. Commune sanctorum.
42 Bl. A–D⁸E¹⁰. Gez. I–XLII.
6. Officium BMV. in sabbato hiemalis.
18 Bl. F⁸G¹⁰. Gez. XLIII–LX.
7. Directorium missae.
48 Bl. Aa–Ff⁸. Gez. [1]II–XLVIII.
8. Pars aestivalis. 30.V. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. Pars aestivalis Init. d, h, k, l.
9. Psalterium.
104 Bl. a–n⁸. Gez. [1]II–CIIII.
10. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
238 Bl. o⁸p⁶q–z⁊Aa–Rr⁸. Gez. CV–CCCXLII.
11. Commune sanctorum.
42 Bl. A–D⁸E¹⁰. Gez. I–XLII.
12. Officium BMV. in sabbato aest.
10 Bl. F¹⁰. Gez. XLIII–LII.
13. Directorium Missae.
48 Bl. Aa–Ff⁸. Gez. [1]II–XLVIII.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 3932. Bohatta: Lit.Bibl. 475. 476. Schr 3623. Baumann: Stuchs 76. 77. CBB 886. Pell 2941. BSB-Ink B-906. ISTC ib01178100.
Brussel Bollandist (def.). Klagenfurt Bisch. Klosterneuburg Aug (1, def.). Michaelbeuern Benedikt (def.). München SB
, UB
(2). Paris Genev (2). Salzburg BenediktPeter, Erzbisch (def.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 50 Z. Typ. 7:108G, 8:108G, 15:336G. Init. c, e, g. Zweimal derselbe Hlzs. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
3. Psalterium.
40 Bl. a–e⁸. Gez. i–XL.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
140 Bl. f–q⁸r¹⁰s–v⁸x¹⁰yz. Gez. XLI–CLXXIX [mit Fehler].
5. Commune sanctorum.
22 Bl. AaBb⁸Cc⁶. Gez. i–XXii.
6. Directorium missae.
18 Bl. Dd⁸Ee¹⁰. 
7. Pars aestivalis. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
8. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
9. Psalterium.
40 Bl. a–e⁸. Gez. i–XL.
10. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
112 Bl. F–K⁸L¹⁰M⁸N⁶O–T⁸. Gez. XLI–CLi[1].
11. Commune sanctorum.
22 Bl. AaBb⁸Cc⁶. Gez. i–XXii.
12. Officium BMV. in sabbato aest.
4 Bl. Cc. Gez. XXiii–XXVi.
13. Directorium missae.
18 Bl. Dd⁸Ee¹⁰. 
Reproduktionen: München SB (Digitalisat) (1–6), (7–13).
H 3930. HC 3933. C 1307. Bohatta: Lit.Bibl. 472. 474. 477. Schr 3624. Schramm XVIII Abb. 622. Baumann: Stuchs 79. 80. Gspan-Badalić 152. VB 1909.1. BSB-Ink B-907. Pr 2280. BMC II 471.IB 8107. Hubay: Eichstätt 226. ÖNB-Ink B-688. ISTC ib01178200.
Berlin KunstB (def.). Eichstätt UB. Innsbruck Servit
, ULB (Perg.). Klagenfurt Bisch (2 Ex.). Linz KathTheolHochSch (def.). London BL
(2 Ex., 1. Ex. Tab. fehlt, 2. Ex. def.). Maribor BischArch
(1u. 7). Mattsee Stift
. Metten Benedikt. München SB
(2 Ex.). Salzburg UB (2 Ex., 1. Ex. 2–13, 2. Ex. def.). Überlingen LeopoldSophieB
(def.). Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 18 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Saresberiense (ad usum Sarum)
Zur Bibliographie der Ausgaben und zu den Besonderheiten der Liturgie vgl. die Einleitung (III p. xvii–cxxix) der krit. Ausgaben: Brevarium ad usum insignis ecclesiae Sarum. Ed. Proctor et Wordsworth. Fasc. I–III. Cambridge 1882–86 (P.-W.), nachd eren Spaltenzahlen aus die Fragmente der Ausgaben bestimmt sind.
Dem PT hiem. sind in den meisten Ausgaben (hinter Dom. I. Adv.) Off. BMV. parv. und in sabb. sowie Off. defunct. für die Adventszeit nebst Rubr. adv. eingefügt.
Das PT aest. beginnt in geteilten Brevieren erst mit Trin., das PS aest. entsprechend mit S. Germani.
CS und CS Pasch. sind vereinigt und wechseln nach Officien miteinander ab.
Die Lektionen sind in den Oktavausgaben gegenüber den Folioausgaben stark verkürzt.
Die meist von den Druckern vorgesehene Stellung des Kal. und Ps. hinter dem PT scheint englischen Gebrauch zu entsprechen (vgl. Nr. 5333)
Ausg. F. Procter u. C. Wordsworth: Breviarium ad usum insignis ecclesiae Sarisburiensis. Vol. 1-3. Cambridge 1879-86. (Nachdr. Farnborough 1970).
 
05445 Breviarium Saresberiense. Proprium de tempore. — Psalterium. — Commune sanctorum. [Niederlande(?): Drucker des Breviarium Sarum (GW 5445), um 1475/80]. 
3+1+4 Bl. Bruchstück 3: [ab⁸]. 2 Sp. 31 Z. Typ. 1:84G.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
C 1308. Bohatta: Lit.Bibl. 481. Duff-Hellinga 60. Kronenberg: CA 365e. ILC 469. VK 289. Pr 1158. Bod-inc B-545. Oates 647. 648. ISTC ib01178300.
Cambridge UL (Fragm.). Lincoln Sch (Fragm.). Oxford Bodl (Fragm.), BrasenoseC (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 6**:60G. Init. a, e. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
48 Bl. A–F⁸. 
3. Proprium de tempore.
164 Bl. a–t⁸u¹². 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
140 Bl. aa–qq⁸rr¹². 
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
HC 3934. Bohatta: Lit.Bibl. 484. Duff-Hellinga 61. Pell 2943. CIBN B-848. ISTC ib01178330.
Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05447 Breviarium Saresberiense. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. Vielmehr: Legenda ad usum Sarum. Paris: Guillaume Maynial für William Caxton, 14.VIII.1488. 
2 Sp. 39 Z. Typ. 1:110G. Init. a, b. Rotdr. KolTit.
Anm. Im gedruckten GW ohne Datierung auf der Grundlage der damals bekannten Fragmente als Breviarium Saresberiense beschrieben. Vgl. Morgan, Paul/Painter, George D.: The Caxton Legenda at St. Mary’s, Warwick. In: The Library 5,12(1957) S. 225–239. — Nixon, Howard M.: Caxton in the British Library. In. British Library Journal 2(1976) S. 91–101, hier S. 97 [13.IX.2016]. — Ein heute verlorenes Ex. schenkte Caxton dem Englischen Hospital in Rom, vgl. Willoughby, James: The Library of the English Hospital in Rome. In: La Bibliofilía 113(2011) S. 155–174, hier S. 163.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 478. Duff-Hellinga 247. Duff-Hellinga Suppl. 25. Needham: Printer Cx 111. Pell 2942. BMC XI 307.IB 40010. Cook-Foot App-3. Oates 3005. ISTC il00118200.
Cambridge ClareC (Fragm.), CorpChristC (Fragm.), UL (Fragm.). London BL
(def.). Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05448 Breviarium Saresberiense (Salisbury). Venedig: Johann Hamann für Frederick Egmondt, 25.II.1490 oder 1.III.1495. 16°
2 Sp. 34 Z. Typ. 7:127G, 14:54G. Init. p, aa. Rubr. ι?. VM (Husung 150) Rotdr.
1. Pars aestivalis. Proprium de tempore.
56 Bl. A–G⁸. Gez. [1]2–56.
2. Tabulae.
2 Bl. [a²]. 
3. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
4. Psalterium. — Commune sanctorum.
120 Bl. a–p⁸. Gez. 301–416 [mit Fehlern].
5. Proprium de sanctis.
148 Bl. H–Zaabb⁸cc. Gez. 113–261[1] [mit Fehler].
Anm. Der Winterteil ist nicht erhalten.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
C 1312. Bohatta: Lit.Bibl. 487. Duff-Hellinga 67. Pr 5196. Bod-inc B-546. ISTC ib01178490.
Oxford Bodl (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05449 Breviarium Saresberiense. Basel: Michael Wenssler z.T. auf Kosten des Jakob Steinacher genannt Allgouwer, [nicht vor 19.III.1490, nicht nach 29.V.1490]. 
Anm. Am 19.III.1490 schlossen Jakob Steinacher genannt Allgouwer und Michael Wenssler in Basel einen Geschäftsvertrag über einen in 8 Wochen fertigzustellenden Druck von „Bettbücher genannt Brevier in das Kungreich Engelland dienende“, dessen Zustandekommen sich aus Lohnforderungen der Druckerknechte, namentlich vom 29.V.1490, und aus ihrem am 5.VI. ausgesprochenen Anerkenntnis der Befriedigung ihrer Forderungen („uff den Wercken dem Brevier in Engelland und anderen Wercken und Büchern, so er hinder jm hatt“) ergibt (Stehlin 666. 678. 683–685). Exemplare dieser Ausgabe sind jedoch unbekannt.
Es handelt sich allem Anschein nach um ein Brevier der Diözese Salisbury, für die Wenssler kurz vorher auch ein Missale gedruckt hatte (C 4225 [M24693], vor Nov. 1489) und deren Brevier (ebenso wie der Ordinarius „Pica Sarum“) wegen seiner Verbreitung unter den englischen Diözesen einen sicheren Geschäftserfolg versprach. Vgl. Frère, Edward: Des livres de liturgie des églises d’Angleterre (Salisbury, York, Hereford), imprimés à Rouen dans les XVe et XVIe siècles. Rouen 1867 S. 4ff. [10.VIII.2016].
05450 Breviarium Saresberiense. Rouen: Martin Morin, 2.VI.[um 1492]. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 12:62G, 12*:62G. Init. h?. DrM I. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
124 Bl. A–I⁸K¹⁰LM⁸N¹⁰OP⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
174 Bl. a–x⁸y⁶. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
62 Bl. a–f⁸g¹⁰h. 
5. Officia annexa.
4 Bl. ✠. 
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
C 1314. Bohatta: Lit.Bibl. 482. Duff-Hellinga 69. Pr 8775. Bod-inc B-547. ISTC ib01178400.
New York MorganL (def.). Oxford Bodl (Perg. def.). Upper Woolhampton Benedikt (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05451 Breviarium Saresberiense. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. [Venedig: Johann Hamann, um 1494]. 
4+4+4DBl Bl. Gez. Bruchstück 3: [1]205[2]207–209. 2 Sp. 36 Z. Typ. 5*:66G, 6:61G. Init. g. Rubr. β. Rotdr. KolTit.
C 1309. Bohatta: Lit.Bibl. 479. Duff-Hellinga 63. 64. Bod-inc B-548. Cook-Foot Frag-6. Rhodes: Oxford 443. ISTC ib01178420.
London Westminster
(Fragm. 4 Bl.). Oxford Bodl (def.), CorpChristC (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
3+1+7 Bl. Bruchst. 1 S⁸, Bruchst. 3: z⁸. 2 Sp. 47 Z. Typ. 2:103G, 7:127G. Init. f, g. Rotdr. KolTit.
Bruchst. 1: 3 Bl. aus PT aest. (Rubr. de dominicis), Bl. 171 u. 172 unbekannt. Bl. 173aα m. roter Sign. Siii u. roter Blz. CLXXIII, rot octa. cū regimīe choꝛi vel feſtū ſine  regi … Bricht ab Bl. 174bβ Z. 47, rot … ſꝑ erūt ſcdʾe veſꝑe de octa. ⁊  Von Bl. 175 nur ein Bruchst. erhalten a ds rurſum vocare ſamuele […]  Conſurgēſ … Bricht ab … iudicaturꝯ  eſſem domū eius in eternū ꝓpter  b […] Et pꝛo ſocero ⁊ pꝛo viro ſuo  … Bricht ab … Et ebullierunt ville et agri in  Bl. 176–178 unbekannt. — Bruchst. 2: 1 Bl. CCCCXVI aus PS aest. (Nativ. BMV), Bl. 416aα m. roter Blz. CCCCXVI, rot Hym. schwarz Aue maris ſtella. rot ꝟ. schwarz Sctā dei  geni. … Das Bruchst. endet Bl. 416bβ Z. 46 … Quid ergo myſticū in-tertatio gerat: ꝑ ſimilitudinē oſt⸗ — Bruchst. 3: 7 Bl. [1]CCCCLIIo-CCCCLVIII CCCCLXIX[statt CCCCLIX] aus PS aest. (Off. omnium sanctorum), Bl. 451 unbekannt. Bl. 452aα m. Sign. zij [Anfang unbekannt] Z. 6(?) exercitatione ceptoꝝ dei ꝑficitur. … Bricht ab Bl. 455bβ Z. 46 … ⁊ tertia vice te reꝗſierit. ⁊ volūtatis ſue cōpos non effi⸗ Bl. 456 unbekannt. Bl. 457aα m. Blz. CCCCLVII remāſit. Erat enī eadē matrona religionis eximie: … Das Bruchst. endet Bl. 459bβ Z. 46 … ſententia  martinū epiſcopatu eē digniſſimū 
C 1310. Bohatta: Lit.Bibl. 480. Duff-Hellinga 66. Oates 2045. ISTC ib01178440.
Cambridge UL (Fragm. 11 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
?+8+? Bl. Gez. 329–336. 2 Sp. 30+? Z. Typ. 5*:66G, 6:61G. Init. g, t. Rubr. β. Rotdr. KolTit.
Anm. Die Zeilenzahl wird von Duff mit 36 angegeben.
Duff-Hellinga 62. Oates 2049(?). ISTC ib01178460.
Cambridge JohnC (Fragm. 8 Bl., beschädigt), UL (4 Bl. ).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05454 Breviarium Saresberiense. Paris: Pierre Levet, 11.II.14
94
95
2 Sp. 38 Z. Typ. 5:100G, 6:65G. Init. b. Rubr. β. Rotdr. KolTit.
1. Proprium de tempore.
192 Bl. a–z⁊⁸. 
2. Kalendarium.
8 Bl. A⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
80 Bl. a–k⁸. Gez. Fo.1.–8[72].
4. Proprium de sanctis.
170 Bl. aa–vv⁸xx¹⁰. 
5. Officium BMV parvum.
8 Bl. A⁸. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Cambridge UL (Digitalisat).
CR 1311. Bohatta: Lit.Bibl. 486. Duff-Hellinga 65. Abbott 165. Oates 2984. ISTC ib01178480.
Cambridge UL. Dublin TrinityC (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 50 Z. Typ. 6:140G, 13:110G, 14:110G. Init. e, h. Rubr. β. 1 Hlzs. VM des Jean Richard (Polain 209) Rotdr. KolTit.
1. Proprium de tempore.
185 Bl. [1]a–z⁸. 
2. Kalendarium.
8 Bl. ⁊⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
68 Bl. A–F⁸G⁶H⁸I⁶. Gez. 1.–xl[28].
4. Proprium de sanctis.
176 Bl. aa–yy⁸. 
C 1313. Bohatta: Lit.Bibl. 488. Duff-Hellinga 68. ISTC ib01178500.
Durham UL (Fragm.). Edinburgh UL (P. 4 Bl. 176 fehlt). London VictoriaAlbertM (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37–39 Z. Typ. 26:52G. Init. k, l. Rubr. γ. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
72 Bl. A–I⁸. Gez. i–lxxij.
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
144 Bl. a–s⁸. 
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
48 Bl. A–F⁸. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
48 Bl. aa–ff⁸. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
112 Bl. A–O⁸. 
7. Commune sanctorum.
24 Bl. āēī⁸. 
8. Appendix.
8 Bl. (A)⁸. 
9. Officia annexa.
16 Bl. AABB⁸. 
C 1315. Bohatta: Lit.Bibl. 328. 490. 491. Duff-Hellinga 70. Pell 2909. CIBN B-849. Pr 8389. BMC VIII 226.IA 41352. ISTC ib01178600.
Cambridge JesusC (def.), JohnC (Perg. def.). London BL
(5.6.9). Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 Z. Typ. 3:145G, 4:63G. Init. c, d. Rubr. β. Rotdr. KolTit.
1. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
172 Bl. [A⁸]B–X⁸Y. 
2. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
56 Bl. AA–GG⁸. 
3. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
4. Psalterium. — Commune sanctorum.
104 Bl. a–n⁸. 
5. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
236 Bl. [a⁸]b–o⁸[p⁸]q–vu–z⁊ꝯAA–CC⁸DD. 
HC 3936. Bohatta: Lit.Bibl. 489. Duff-Hellinga 71. CA 378. ILC 470. CBB 887. ISTC ib01178700.
Antwerpen MPlantin.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
5 Sp.461a Breviarium Saresberiense. London: Richard Pynson, 25.VIII.1500 [vielmehr 25.VIII.1507]. 
H 3937. Bohatta: Lit.Bibl. 492.
Ist vielmehr Ausgabe vom 25. August 1507
5 Sp.461b Breviarium Saresberiense. [nach 1500]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 32. Pell 2843.
Nach der Typenzusammenstellung 16. Jh.
Breviarium Scarense
05458 Breviarium Scarense. Hrsg. im Auftrag von Brinolf (Gerlaksson), Bischof von Skara. Nürnberg: Georg Stuchs, 24.IV.1498. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 7:108G, 12:84G, 13:72G. Init. a, c, d, e, f, i, k. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
84 Bl. a–k⁸l. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
364 Bl. a–r⁸s¹⁰t–zA–X⁸Y¹⁰. Gez. I–CCCLXIIII.
4. Commune sanctorum.
34 Bl. Aa–Cc⁸Dd¹⁰. Gez. Foliū I–XXXIII[1].
5. Canon missae.
6 Bl. [a⁶]. 
6. Missae votivae.
24 Bl. [a–c⁸]. Gez. j–xxiij[1] (am Fuße der Seite).
HC 3938. Bohatta: Lit.Bibl. 493. Schr 3625. Baumann: Stuchs 84. Ce³ B-1179. Pr 2282. BMC II 467. Collijn: Stockholm 274. Collijn: Uppsala 380. Whitesell: Harvard S1-818.5. ISTC ib01179000.
Cambridge (Mass.) HoughtonL (Fragm. 1 Bl.). Leipzig BuchM (Fragm. 1 Bl.). London BL
(Fragm. 1 Bl.). New Haven UL (Fragm. 1 Bl.). Stockholm KglB (def.). Uppsala UB.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Sedunense
05459 Breviarium Sedunense. Hrsg. im Auftrag von Walter (Supersax), Bischof von Sitten. [Chambéry(?)] [vielmehr Westschweiz]: Drucker des Breviarium Sedunense (GW 5459)], 1482. 
8+54+172+142+34+2 Bl. [a⁸] [a–f⁸g⁶] [a–l⁸m¹²n–x⁸] [a–n⁸o¹⁰pq⁸r¹²] [a–c⁸d¹⁰] [a²]. 2 Sp. 35 Z. Typ. 2:86G, 3:86G. 1 Hlzs.
Ce³ B-1180. Mead 4853. ISTC ib01180000.
Grand-Saint-Bernard Hospice. San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Sion Chap
(def.), Kapuz.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
532 Bl. [8]a–h⁸i¹²k–zA–Zaa–tt⁸. Gez. [8]1–CCCCCXXI[1] [mit Fehler]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 1:65G. Init. a, b. Rotdr.
RSuppl 38. Bohatta: Lit.Bibl. 494. ISTC ib01180200.
Basel UB. Sion Chap
(7 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def., 5. Ex. def., 6. Ex. def., 7. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Segobiense
Anm. Von dieser Ausgabe, deren Vollendung Colmenares, Diego de: Historia de la insigne ciudad de Segovia y conpendio delas historias de Castilla. 2. Aufl. Madrid 1640 S. 439 [2.XI.2016] erwähnt, ist kein Exemplar nachweisbar.
H 3939. Bohatta: Lit.Bibl. 495. Haebler 87.
Breviarium Silvanectense
05462 Breviarium Silvanectense. [Paris: Johann Higman, um 1490] [vielmehr Nicolas Higman für Simon de Colines, 10.I.15
21
22
]. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 10:112G, 11:225G, 15:62G, 15*:62G. Init. b, c, l, m. Rubr. ε, η, θ. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. A⁸. 
2. Psalterium.
60 Bl. a–g⁸h. Gez. Fo.i.–lx.
3. Commune sanctorum.
32 Bl. aa–dd⁸. Gez. Fo.i.–.xxxi[1].
4. Missae votivae.
20 Bl. AB⁸C. 1 Hlzs.
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
136 Bl. AaBbCc–Ss⁸. Gez. [8]a.i.–a.cxxviij.
6. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
82 Bl. A–K⁸L². 2 Hlzs.
7. Rubrica de festis.
12 Bl. ā⁸ē. 
Bohatta: Lit.Bibl. 496. Moreau III 1522.281. Pell 2944. CIBN I S. 422. Bohatta: Parma 423. ISTC ib01180500.
Cambridge UL (def.). Paris BN (3 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Slesvicense
Anm. Die Ausgabe ist urkundlich belegt durch zwei von Seelen mitgeteilte Briefe des Leno Leve, nach denen Steffen Arndes seinem Vater Laurentius Leve oder dessen Erben im Jahre 1493 53 Missalia Slesvicensia auf Papier, 5 auf Pergament und 99 ‘Tide Buke’ (Breviaria) derselben Diözese schuldete, im Jahre 1494 noch 37 Missalia auf Papier und 5 auf Pergament sowie 90 ‘Breven in papir gebunden Sleswykessches Stichtes, dat stucke angesettet vor twe marck Lubesch’. Laurentius Leve ist auch in anderen Fällen Geldgeber für Arndes gewesen. Mit Wahrscheinlichkeit identifiziert Westphalen, Monum. inedita III 572, mit dieser Angabe die ‘2 Tide boke’, die zusammen mit 4 Missalia Ewald Sovenbroder, Propst von Schleswig und Vikar von Kiel, für die Kieler Kirche gestiftet hat. Der anscheinend nach dem Kolophon angesetzte, auch von Graesse wiederholte Titel lautete nach Westphalen: Breuiarium ſecundum ordinarium et ritum eccleſiæ ac dioceſis Sleſvicenſ. impreſſum Lubecæ arte et ingenio Stephani Arndes 1486. Ob Westphalen noch ein Exemplar gesehen oder nur eine bibliographische Aufnahme des Buches benutzt hat, ist zweifelhaft; heute sind Exemplare nicht nachweisbar. — Vgl. Andersen, Merete Geert: An unknown edition of ‘Breviarium Slesvicense’. In: Gutenberg-Jahrbuch 1989, S. 106–115, bes. S. 107 u. 112.
C 1315a. Bohatta: Lit.Bibl. 499.
[444] Bl. 2 Sp. 34 Z. Typ. 9:72G. Lombarden in 2 Grössen. Rubr. δ. Rotdr.
1. Kalendarium.
[6] Bl. [✽⁶]. 34 Z.
Bl. 1–2 fehlen. Bl. 3a Aureꝯ nūerꝯ KL Maius habet xxxi dies Luna xxx.  … Bl. 6b Siluestri pape ix 1. 
2. Psalterium.
60 Bl. a–g⁸h. 
Bl. 5aα Incipit liber horaꝝ canonicaꝝ scdm ordinē Sleswice.  Invitatoriū hiemale. Adoremus dominū. Qui fecit nos  s. Venite. Hymnus.  (D)Rimo dieru omni-u … Bl. 64bβ Z. 24 … Explicit psalterium siue soliloquiū. quasi solius scīspūs elo-um de xo gallicū Deuote quidem et attēte cū animi hilari-tate ab ommbus decantandū. … Z. 30 Nota bene Qui psalmos rese-cat. et verba dautica curtat  Nil inde feret  si sua lingua  taceret 
3. Hymnarium.
16 Bl. i–k⁸. 
Bl. 65a ⁌ Incipit hymnarius. Et primo in aduentu di ad vesꝑas  Hymnꝯ (C)Onditor  alme sideru … Bl. 80aβ Z. 28 … Tercia feria iterum de prima & sic de alijs  Bl. 80b leer.
4. Commune sanctorum.
24 Bl. l–n⁸ m. Fol. Ai–xxiiii. 
Bl. 81aα Incipit cōmune sanctorum  … Z. 3 … In vigilia apostolorū ad ma-tutinas Omelia scdm iohēm  (I)N illo tꝑpe. d. i. d.  suis. Ego su vit vera … Bl. 104aβ Z. 13 … Hec doc. iiij. sen-tentiarum distinctione. xvii.  Bl. 104 leer.
5. Proprium de tempore.
182 Bl. o–z⁸A–K⁸L⁶ m. Fol. Bi–Kxxii. 
Bl. 105aα Dominica prima aduentus.  Ad vesꝑas A. Benedictus.  cū ceteris Capitulum  (F)Ratres. Scientes ꝙ ho-ra est ia nos … Bl. 200aβ Z. 28 … Cetera  omnia et ad horis diei vt su  Bl. 200b leer. Bl. 201aα In vigilia pasche  ad vesperas A.  (A)Lleluia. p.  Laudate dominū oes.  Q confir-mata ē … Bl. 286bβ Z. 30 … dicebant quia  hic est vere ꝓpheta qui venturus est in mundum. 
6. Proprium de sanctis.
156 Bl. M–P⁸[Q⁸]R–Z⁸aa–gg⁸[hh] m. Fol. Li–Sxvi. 
Bl. 287aα Incipit de sanctis  … Z. 3 … Pro impositōe aduentus di  notandū ꝙ q b. vl c. vl d. fuerit la dicalis. tūc aduentꝯ doi erit dica die ante festū andree … Z. 13 … in ꝓximā feriā sequentem … Z. 14 … In vigilia sancti Andree.  Scdm Iohannem  (I)N illo tꝑe. Stabat iohēs et ex  discipuľ eiꝯ duo  et respiciēs … Bl. 439bβ Z. 32 … defensiōe cōserua. Per xm.  De Reliquiīs A 
Vorlage: Andersen.
Anm. Vgl. Andersen, Merete Geert: An unknown edition of ‘Breviarium Slesvicense’. In: Gutenberg-Jahrbuch 1989, S. 106–115.
ISTC ib01180700.
Città del Vaticano Arch
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Spirense
Dem Ps., dem eine Einleitung (Migne PL 93,477) vorangeht, folgen (hinter der Lit.) Off. defunct., Hymn., Ant., Prec. hor. min., Prec. min. et mai., Benedict. matut. und Conclus. hor.
Dem CS folgen Off. dedic. eccl. und Suffr.
 
05464 Breviarium Spirense. Hrsg. im Auftrag von Mathias (von Ramung), Bischof von Speyer. Speyer: Peter Drach d.Ä., 21.XI.1478. 
2 Sp. 31 Z. Typ. 2:94G, 3:68G. Zweimal DrM I.
1. Pars hiemalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a Ianuarius habet dies .xxxj. luna. 20.  … Endet Bl. 6b Z. 32 x k ii Silueſtri pape ix l 
2. Psalterium.
84 Bl. [a–g¹²]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα [³]Auid filius ieſſe  cum eſſet in re-gno ſuo. tuor  elegit qui pſalmos face rēt … Bl. 2bα Z. 18 Inuitatoꝛiū Adoremus domi-nū Qui fecit nos … Endet Bl. 84bβ Z. 28 … ſic labore ſonans cōſors ſim coꝛone ꝓ quo tibi iheſu criſte. vt ſupra. 
3. Rubrica adventus.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1aα Nota eo Anno cū aduētus domini incipit ab.  [²] lrā dicali talis eꝛit  oꝛdo ꝑ aduentū … Endet Bl. 6bα Z. 26 … canta ā. Hau-rietis aquas ſuꝑ canticū  Confiteboꝛ tibi .⁊. 
4. Proprium de tempore.
200 Bl. [a–q¹²r⁸]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα Innomine di noſtri ihʾu xi  Incipit liber matutinalʾ Scdʾm  oꝛdinē eccleſie Spire. ab aduētu di vſ ad feſtum paſce In  prima v aduentus domini a  et s feriales. Capitlʾm.  [⁵]Eus pacis  ſanctificet  vos per oīa  … Endet Bl. 200bβ Z. 26 nec genua flectuntur. Sed ſtā-do dicuntur tantum pſalmi. 
5. Proprium de sanctis.
86 Bl. [a–f¹²g⁸h⁶]. 
Bl. 1aα In nomine domini incipit oꝛdo  de ſanctis ꝑ circulum anni ſecūdū ordinē Spirenſem. In vigilia ſancti andree aplʾi Saturnini  Criſanti mauri. et darie ginis  … Z. 10 … Oratō  []anctoꝝ martirū tuo-rum Saturnini. Criſanti  mauri et darie nobis a-ſſit oꝛatō … Endet Bl. 86bβ Z. 27 … Floꝛuit autē beatꝯ ambroſiꝯ circa  annū di trecēteſimū nononageſimū Tu. Euāge.  Vos eſtis ſal terre. 
6. Officium BMV. in sabbato.
12 Bl. [a¹²]. 
Bl. 1aα De da noſtra a ꝓximo ſabbato poſt octauā ephʾie vſ ad  purificationē. Ad v. a. O ad-mirabile commerciū. … Endet Bl. 12bβ Z. 29 … qui eſt ſolus oīm  ds benedictus in ſecula  ſeculoꝝ Amen. Tu. 
7. Commune sanctorum.
52 Bl. [a–c¹²de⁸]. 
Bl. 1aα N nomine dn Incipit cōmune  ſcōꝝ. Et primo de apoſtolis.  … Z. 15 N illo tꝑe eingeschoben Scdʾm. Iohʾem  Dixit ihʾus diſcipulis ſu-is Ego ſum vitis vera … Endet Bl. 51bβ Z. 11 … et hoſtiū ſub-lata formidine tempora  ſint tua ꝓtectōne tran-quilla per.  Breuiarium partis hyemalis hoꝛarum canonicarū  cum regulis et regiſtris congruis ſecundū ordniem  eccleſie ſpirenſis ex iuſſu mēdate memoꝛie quondā  di Mathie nouiſſime defuncti preſulis coꝛrectū. et  ſub diuo Ludouico moderno antiſtite Spire iam de  recenti ſecracōis munere adoꝛnato Completum ꝑ  me petrū drach ciuem Spire. Anno domini Mcccclxxviij .xj. klʾ. decembris Finit  Dar. DrM. Bl. 52 leer.
8. Pars aestivalis. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a Ianuarius habet dies .xxxj. luna. 20.  … Endet Bl. 6b Z. 32 x k ii Silueſtri pape ix l 
9. Psalterium.
84 Bl. [a–g¹²]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα [³]Auid filius ieſſe  cum eſſet in re-gno ſuo. tuor  elegit qui pſalmos face rēt … Bl. 2bα Z. 18 Inuitatoꝛiū Adoremus domi-nū Qui fecit nos … Endet Bl. 84bβ Z. 28 … ſic labore ſonans cōſors ſim coꝛone ꝓ quo tibi iheſu criſte. vt ſupra. 
10. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
344 Bl. [ab¹⁰c–zA–P⁸Q–S¹²]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα N nomine ſancte ⁊ indiuidue trinitatis Amen. Incipit liber  matutinalʾ ſcdʾm ordinem eccleſie  ſpire eſtiuo tempore a die pa-ſce vſ ad aduētum di In die  ſancto paſce Ad matutinas dici  [⁵]Omine labia mea  aperies. … Z. 11 … Inuitatoꝛiū  Alleluia allʾa allʾa. tribus vicibus  s Venite. In nocturno. a  Ego ſum  ſum et ſiliū meū nō  eſt cum impijs … Endet Bl. 140aα Z. 22 … vt qui demeritoꝛum  litate diffidimꝯ. nō iu-diciū tuū. ſed indulgen-ciam ſenciamus. Per.  Explicit ꝑs eſtiualis.  De tempoꝛe.  Sequitur de Sanctis.  Bl. 140bα Incipit de ſctō Ambroſio ad  v ſuꝑ s ferialʾ a. … Endet Bl. 344bβ Z. 29 … cōgregabo  gētes et colligā regna et effūdam ſuꝑ vos aquā mundā allʾa. 
11. Officium BMV. in sabbato.
42 Bl. [a–c¹²d⁶]. 
Bl. 1aα De beata virgine maria in-fra paſca et Aſcenſionē di. … Z. 7 … Ca. Ego ſi vitis fructificaui ſuauitatē odoꝛis … Endet Bl. 42aβ Z. 25 … Qui  cū deo prē et ſpū ſancto  viuit et regnat. Per oīa  ſecula ſeculoꝝ Amen.  Bl. 42b leer.
12. Commune sanctorum.
52 Bl. [a–c¹²de⁸]. 
Bl. 1aα N nomine dn Incipit cōmune  ſcōꝝ. Et primo de apoſtolis.  … Z. 15 N illo tꝑe eingeschoben Scdʾm. Iohʾem  Dixit ihʾus diſcipulis ſu-is Ego ſum vitis vera … Endet Bl. 51bβ Z. 11 … et hoſtiū ſub-lata formidine tempora  ſint tua ꝓtectōne tran-quilla per.  Breuiarium partis eſtiualis hoꝛarum canonicarū  cum regulis et regiſtris congruis ſecundū ordniem  eccleſie ſpirenſis ex iuſſu mēdate memoꝛie quondā  di Mathie nouiſſime defuncti preſulis coꝛrectū. et  ſub diuo Ludouico moderno antiſtite Spire iam de  recenti ſecracōis munere adoꝛnato Completum ꝑ  me petrū drach ciuem Spire. Anno domini Mcccclxxviij .xj. klʾ. decembris Finit  Dar. DrM. Bl. 52 leer.
Anm. 3a. Proprium de Tempore
Bl. 1–140 auch in anderem Satz
Bl. 1aα N nomine ſācte ⁊ indiuidue trinitatis Amē Jncipit liber  matutinalʾ ſcdʾm oꝛdine eccleſie  ſpire eſtiuo tempoꝛe a die pa-ſce vſ ad aduentū di Jn die  ſctō paſce Ad matutinas dici  [⁵]Omīe labia mea  aperies. … Z. 11 … Jnuitatoꝛiū  Alleluia allʾa allʾa. tribꝯ vicibꝯ  p. Venite. Jn nocturno. a  Ego ſum qui ſum et cōſiliū meū  … Endet Bl. 140aα Z. 22 … vt qui demeri-toꝝ litate diffidimus  nō iudiciū tuū. ſed indulgentiā ſentiamus. Per.  Explicit ꝑs eſtiualis  de tempoꝛe  Sequitur de ſanctis.  (z. B. Ex. London BrM; San Marino HuntingtonL).
Reproduktionen: Bibl.Palat. 01338. Karlsruhe LB (Digitalisat).
HCR 3940. Bohatta: Lit.Bibl. 501. Ce³ B-1181. IDL 1040. Pr 2332. BMC II 489.IB 8474. Schlechter-Ries 420. Sheehan: Vaticana B-500. ISTC ib01181000.
Città del Vaticano BVat. Darmstadt ULB (def.). Göttweig Benedikt
(def.). Haag MMeerman
. Heidelberg UB
(Fragm.). Karlsruhe LB
(def.). London BL
(Bl. 91 fehlt). Mainz GutenbergM (def.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (2). Speyer LB
(Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0546410N Breviarium Spirense. [Basel: Michael Wenssler, um 1489(?)]. 
390 Bl. [✽¹²]a–g⁸hi⁸k¹²l–t⁸v⁶x–z⁸A–C⁸D⁶E–Z⁸AA¹⁰ . 2 Sp. 38 Z.
Bl. 1 leer, Bl. 2a, rot KL Ianuarius habet dies. xxxi. luna. xx:  … Bl. 12aα Z. 33 canta a. Haurietis as. ſuꝑ  canticū Confitebor tibi. .  Bl. 12b leer. Bl. 13aα m. Sign. a (D)Auid [D rot] filius ieſſe cū eſſet in regno ſuo. ttuo elegit qui pſal-mos facerent id eſt  … Bl. 68bβ Z. 36 … Sic labore ſonās cōſors ſim corone  Pro quo tibi ieſu xe. rot vt ſu.  Bl. 69aα m. Sign. h, rot In noīe di. Incipit cōmu-ne ſanctorū. Et primo de apo-ſtolis. Nota ſi vigilia vniꝯ apoſtoli … Bl. 96bβ Z. 9 … ⁊ hoſtiū ſublata formidine  tꝑa ſint tua ꝓtectōe trālla per.  Bl. 97aα m. Sign. l, rot Dica prima aduētus di a.  ⁊ p. feriales. Capitulum.  (D)Eus [D rot] pacis ſancti-ficet vos per oīa: vt … Bl. 228bβ Z. 37 …  iu-diciū tuū ſ īdulgētiā ſentiāꝯ. ꝑ.  Bl. 299aα m. Sign. E, rot Incipit de ſanctis ꝑs hyemaľ  Saturnini ⁊ ſocioꝝ eius Oo  (S) schwarz Anctoꝝ martyrum  tuoꝝ Saturnini criſancti mauri ⁊ darie  Bl. 389aβ Z. 11, schwarz Uos ex patre diabolo eſtt. Tu  autem domini noſtri miſerere.  Bl. 389b leer, Bl. 390 leer.
Vorlage: Accurti II.
Accurti II 4. ISTC ib01181700.
Città del Vaticano BVat
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05465 Breviarium Spirense. Hrsg. im Auftrag von Ludwig (von Helmstedt), Bischof von Speyer. [Strassburg: Johann Grüninger, nach 10.II.1491]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 4:52G. Init. z, hh. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b In republica chꝛiſtiane religiōis periculoſum eſt impꝛi-mi libꝛos nō caſtigatos: quoꝝ impꝛeſſoꝛes vel indocti: vel  doctioꝝ limā nō adhibētes: vicioſa ꝓ integris vendūt: … Z. 18 … Arripe ergo Spirēſis ſacerdos hūc  libꝛum: ⁊ ex eo. ſaltem in via ⁊ itinere conſtitutus. debitas  oꝛationes perſolue: … Bl. 2a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxi.  Luna .xxx.  … Endet Bl. 7b Z. 33, rot x A ij schwarz Silueſtri pape rot ix. lʾ.  Bl. 8 leer.
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
96 Bl. aa–mm⁸. Gez. I–XCIIII[2].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. I []Auid filius ieſſe  cū eſſet in regno  ſuo ttuor elegit  qui pſalmos facerēt. … β Z. 30, rot Inuitatoꝛiū. schwarz Adoꝛemꝯ dm  Qui fecit nos. … Endet Bl. 94aα m. Blz. XCIIII Z. 32 … et hoſtiū ſublata  foꝛmidine tꝑa ſint tua ꝓtectione tranquilla. Per.  Bl. 94b, Bl. 95 u. Bl. 96 leer.
3. Rubrica adventus.
8 Bl. 〈1–4〉⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. 1, rot Tabula aduentus domini  Nota eo anno cū aduētus do Dar. einger?ckt mini īcipit ab  Z. 3 (A) schwarz Litera  dicali talis erit ordo … Endet Bl. 7aα Z. 25  Videntes ſtellam. Capi.  ⁊ cetera de dica.  Bl. 7b u. Bl. 8 leer.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
320 Bl. a–k⁸l⁶m–zA–Q⁸R¹⁰. Gez. I–CCCXIX[1].
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. I, rot Dica prima aduētus di  a. et p. feriales. Capitulū.  schwarz []Eus pacis ſanctificet vos ꝑ oīa: … Bl. 315aβ m. Sign. R 5 u. Blz. CCCXV Z. 30 Ludouicus diuina pietate  Spirenſis antiſtes vniuerſo  clero nobis ſubiecto Salute  in do ſempiternā.  … Bl. 315bβ Z. 29 … Date in arce na Vdēheym .iiij. hydus Febꝛuarias  Anno ge ſupꝛa Milleſimu  quadringenteſimū Nonage-ſimo­mo.  … Endet Bl. 319aβ m. Blz. CCCXIX Z. 19 … eam  apud te ꝓ nobis efficacem pa-tronam ⁊ aduocatam ſentia-mus. Per dominum noſtrū  ieſum xm ⁊.  Laus deo.  Bl. 319b u. Bl. 320 leer.
C 1316. Bohatta: Lit.Bibl. 500. Ce³ B-1182. Pr 2386. BMC II 498.IA 8625. Sack: Freiburg 832. ISTC ib01182000.
Freiburg UB
. London BL
. New York MorganL.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 32 Z. Typ. 9:150G, 10:65G. Init. c, i, r. Rubr. μ. Rotdr.
1. Pars hiemalis. Kalendarium. — Rubrica adventus.
12 Bl. [8]〈1 2〉. 
2. Psalterium.
72 Bl. Aa–Ii⁸. 
3. Commune sanctorum.
36 Bl. A–C⁸D¹². 
4. Proprium de tempore.
96 Bl. A–M⁸. 
5. Proprium de sanctis.
44 Bl. a–e⁸f. 
ISTC ib01182500.
Speyer LB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Strengense
05467 Breviarium Strengense. Hrsg. im Auftrag von Konrad (Rogge), Bischof von Strängnäs. Stockholm: Johannes Fabri, 18.VII.1495. 
2 Sp. 36 Z. Typ. 1:81G. Init. a, b, c, d. Rubr. α. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 Bl. 〈ij–v〉¹⁰. 
2. Psalterium.
56 Bl. 〈a–aaaa〉–〈g–gggg〉⁸. 
3. Proprium de tempore.
158 Bl. a–t⁸v⁶. 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
158 Bl. A–T⁸V⁶. 
Anm. Zum Format ISTC: “Format given as 8vo by GW and Goff, but it is ‘clearly a quarto’(P. Needham in Schøyen 40 (6))”.
C 1318. Bohatta: Lit.Bibl. 502. Ce³ B-1183. IGI 2144. Pr 9829. Bod-inc B-549. Collijn: Stockholm 275. Collijn: Uppsala 381. Oates 4218. ÖNB-Ink B-689. Whitesell: Harvard S1-4021.8. ISTC ib01183000.
Cambridge UL (Fragm. 1 Bl.). Cambridge (Mass.) HoughtonL (Fragm. 1 Bl.). Chicago NewberryL (Perg. Fragm. 1 Bl.). Linköping Stift (def.). London BL
(Fragm. 1 Bl.). Milano BNBraid (def.). New Haven UL (Fragm. 1 Bl.). New York MorganL (Fragm. 1 Bl.), PL (Fragm. 1 Bl.). Oxford Bodl (Fragm. 1 Bl.). Stockholm KglB (2 Ex., 2. Ex. def.). Uppsala UB. Urbana UL (Fragm. 1 Bl.). Västerås StB. Wien NB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 16 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Strigoniense
Dem Kal. gehen einige Daten aus der Geschichte des Erzbistums voraus (Bl. Ib), es folgen ihm die Tab. hist. (8a) und, mit Ausnahme von Nr. 5470, die Praefatio (8b).
Dem Ps. folgt das Off. defunct., dem PT das Off. dedic. eccl.
Dem CS folgen: a) Off. BMV. in sabb. aest., b) Off. MBV. parv., c) Off. BMV. in sabb. hiem., d) Benedict. matut., e) Prec. mai., f) Suffr., g) Form. absol.
 
05468 Breviarium Strigoniense (Esztergom) . Auf Veranl. von Mathias (Corvinus), König von Ungarn und Böhmen, hrsg. im Auftrag von Michael (Turon), Bischof von Milkow und Weihbischof von Esztergom. Venedig: Erhard Ratdolt für Johann Cassis, 12.XI.1480. 
2 Sp. 45 Z. Typ. 4:56G, 13:63/64G. Init. m, r. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Psalterium. — Proprium de tempore.
218 Bl. a–r¹²s⁸t⁶. 
4. Proprium de sanctis.
212 Bl. 1–17¹²18⁸. 
5. Commune sanctorum. — Officia annexa.
40 Bl. AB¹²CD⁸. 
C 1317. Bohatta: Lit.Bibl. 503. CIH 825. IBS 313. ÖNB-Ink B-690. ISTC ib01183050.
Banská Bystrica Arch
. Budapest BN. Köln UStB
. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 44 Z. Typ. 7:108G, 8:108G. Init. d, g. Rubr. ε. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Soꝛte noua redijt hunoꝝ clariſſima quondam.  Tempoꝛe: que fuit atile victoꝛia regis  … Bl. 2a, rot Annus habet .xij. menſes. ebdomadas .lij.  diem vnum. … Bl. 8b [⁸]Ichael epiſcopꝯ Milkonienſis: ac in ecclʾia Strigonie. in pō⸗tificalibꝯ vicarius. … Z. 7 … Superioꝛibꝯ diebus recepimꝯ ī mādatis … Z. 9 … quatenꝯ …  … bꝛeuiariuz coꝛrectū … Z. 12 … Circūſpecto Theobaldo feger dʾ kirchem libꝛario ad im⸗pꝛimendū plura bꝛeuiaria …  … traderemꝯ. … Endet Z. 22 … huiuſmodi im⸗pꝛeſſa bꝛeuiaria ꝓ vſu veſtro ad veſtras ecclʾias diſponatis feliciter. 
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
196 Bl. a–f¹⁰g¹²h–r¹⁰st¹². 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Incipit bꝛeuiariū de tēpoꝛe ⁊  ſanctis. etiā cōe ſanctoꝝ per an⸗ni circulū. iuxta ſuetudinē ⁊ ri⸗tuz ſacre ecelʾie Strigonie. im⸗mi mandatum per ſereniſſimuz  pꝛincipē. dm Mathiā Hunga⸗rie. Bohemie. Dalmacie. Croa⸗cie ⁊. Rcgē īuictiſſimū. Anno  di .M.CCCC.lxxxiiij. … Z. 19, schwarz Regem magnū adoꝛemus dm. … Endet Bl. 196aβ Z. 31 … ho⸗die huic domui ſalus a deo facta eſt alle⸗luia. rot Oꝛatio vt ſupꝛa. Cōpletoᵐ.  ſimiliter.  Explicit pꝛima pars  bꝛeuiarij de tempoꝛe.  Bl. 196b leer.
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
214 Bl. A–S¹⁰T⁸UX¹⁰Y⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot In noīe di Incipit ſcdʾa ꝑs bꝛe⸗uiarij ſcz de Feſtiuitatibꝯ ꝑ circu⸗lū anni m moꝛē Strigonie ec⸗cleſie Et pꝛimo dʾ ſancto Silueſ⸗tr0 … Z. 10 … ❡ Oo  schwarz [⁶]A ſumꝯ oīpotēs  deꝯ vt beati ſilueſ⸗tri confeſſoꝛis tui  at pontificis ve⸗nerāda ſolēnitas  ⁊ deuotionem nobis augeat ⁊ ſalutē Per. … Endet Bl. 214aβ Z. 21 … In nomīe patris ⁊ fi⸗lij ⁊ ſpūs ſancti amen: Et cipio  ꝙ de cetero talia nō cōmittas.  rot Finit bꝛeuiarium de tempoꝛe et  ſanctis: etiaz cōmune ſanctoꝛū  per anni circulum. iuxta conſue⸗tudinem et ritum ſacre eccleſie  Strigonie. Anno domini .Mcccc.lxxxiiij.  Bl. 214b leer.
H 3941. Bohatta: Lit.Bibl. 504. Baumann: Stuchs 3. CIH 826. IBS 314. ÖNB-Ink B-691. ISTC ib01183100.
Banská Bystrica Arch
. Budapest BN (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Esztergom BMetr (def.). Kalocsa BMetr (def.). Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 6:70G, 7:61G. Init. a, b. Rotdr.
1. Psalterium.
50 Bl. [a–c⁸]de⁸f¹⁰. Gez. [25]26–50.
Bl. 1–25 unbekannt. Bl. 26aα cū feciſti veniūt ⁊ adoꝛabūt  corā … Endet Bl. 50aβ Z. 16 … ab ſis  in terra vita noſtra muniatur.  Per domiū.  Bl. 50b leer.
2. Proprium de tempore.
180 Bl. g–zaa–ee⁸ff¹². Gez. 51–238 [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. g u. Blz. 51, rot Incipit bꝛeuiarū oꝛdinatū  m cōſuetudinē: vitum: ac modū eccľie Strigonien. Et pꝛi- mo de dica ma aduētus di  Qui quidē aduētꝯ inchoa ſꝑ  in dica ꝓximioꝛi feſto ſcī an-dree apoſtoli quouis oꝛdine.  Sabbato pꝛecedēti ad v a  exoꝛe schwarz ( )Diebꝯ antiquis  nos audiuimus  … Endet Bl. 180bβ Z. 9 … hodie huit domus ſalus a  deo ſcā eſt alľa. rot Oo vt  Cōple-toꝛium ſiľr.    Explici ma pars  bꝛeuiarij de tēpoꝛe. 
3. Proprium de sanctis.
192 Bl. A–ZAA⁸. Gez. 233–424 [mit Fehlern].
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. 233, rot In noīe di Incipit ſecūda ꝑs  bꝛeuiarij ſc de feſtiuitatibꝯ ꝑ  circulū anni m moꝛē Strigo-niē eccľie: ⁊ mo de ſcō Silueſtro ad veſꝑas a x schwarz Sācte ſilueſter  feſſoꝛ. … Bricht ab Bl. 103bβ Z. 36, rot De ſcō Stephano rege a. schwarz Aue  beate rex ſtephane. rot [?] schwarz Oꝛa ꝑ no. 
4. Commune sanctorum.
32 Bl. BB–EE⁸[?]. Gez. 427–456[2?].
Vorlage: GW-Manuskript.
Anm. Soltész in Gutenberg-Jahrbuch 1971 S. 72-73 (Nr. III).
CIH 827. IBP 1288. ISTC ib01183120.
Budapest BN (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Kraków BU (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
535 Bl. 2 Sp. 37 Z. Typ. got.. Rotdr. KolTit.
… Endet Bl. 535a, rot … Iuſſu et impenſis Hieronymi opittz ciuis Cracouienſis.  Arte item famatiſſimi artis impreſſorie arties magiſtri Ioais  Hertzog
Anm. Soltész in Gutenberg-Jahrbuch 1971 S. 73 (Nr IV).
05470 Breviarium Strigoniense. Venedig: Georgius Arrivabene für Johannes Paep in Budapest , 20.II.1497. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 17:58G , 22:58G, 23:160G. Init. c, f, h, n. Rubr. ε. DrM V. VM des Johannes Paep (Husung 179). Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Tit., rot Breuiariū Strigonie  Dar. VM. Bl. 1b Soꝛte noua redijt hunoꝛum maxima quondam  Tempoꝛe: que fuerat atile victoꝛia regis.  … Bl. 2a KL Daneben Annus habet .xij. menſes hebdomadas .lij. diem.  vnū. … Endet Bl. 8b Z. 22 Quattuoꝛ F kalendis Decembꝛis  G iiij no.  A iij no. 
2. Praeparatio ad missam.
8 Bl. a⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Incipit acceſſus altaris.  Dū ſacerdos pꝛeparat ſe ad  miſſam dicat ꝟ. schwarz Oſtende no⸗bis de miſericoꝛdiā tuam. rot s.  schwarz (Q)Uam [Q rot] dilecta  tabʾnaclʾa tua  de ꝟtutū: … Endet Bl. 8bβ Z. 34 (I)tez ſi hic deſunt reꝗren  in ſūma ⁊ lectura Hoſtie.  in titu. de cele. miſſa. 
3. Proprium de tempore.
184 Bl. a–z⁸. Gez. 1–184.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. ȷ, rot ⁌ Incipit bꝛeuiariuz m cho⸗ruz alme eccleſie Strigonie.  ⁌ Dica ma in aduentu di  ſabbato pꝛecedenti ad v at.  schwarz [⁹] Diebuz an⸗tiꝗs nos audiuimus ex  oꝛe ꝓpheta⸗rū … Endet Bl. 184bβ Z. 25 … hodie huic domui  ſalus a deo facta eſt: alle. rot Oo vt  . Completoꝛium ſimiliter.  Explicit pꝛima pars bꝛeuiarij  de tempoꝛe in ſuis capitulis ⁊  euangelicis lectionibus quo-tationem certam continens. 
4. Proprium de sanctis.
176 Bl. A–Y⁸. Gez. 1–176.
Bl. 1aα m. Sign. A u. Blz. ȷ, rot ⁌ Incipit ſcdʾa pars bꝛeuiarij  ſcilz de feſtiuitatibꝯ. ⁌ De ſctō  ſilueſtro … Z. 8 … Oo.  schwarz (D¹⁰)A s os  deus: vt  btī ſilue⸗ſtri feſ-ſoꝛis tui  at pontificis veneranda  ſolēnitas  ⁊ deuoti⸗onem nobis augeat ⁊ ſalutez.  … Endet Bl. 176aβ m. Blz. 176 Z. 30 … noſtra mens oī dubitatione poſt poſita in fide ſolidatur. Tu.  rot Finit ſanctuarium.  Bl. 176b leer.
5. Commune sanctorum.
36 Bl. aa–dd⁸ee. Gez. 1–35[1].
Bl. 1aα m. Sign. aa u. Blz. ȷ, rot ⁌ Incipit cōe de ſcīs ⁊ pꝛimo  ī vigilia vniꝯ aplʾi z Io. .xv. c.  schwarz [⁵]N illo tꝑe. Dixit  ieſus diſcipulis  ſuis. Hec mādo  vobis vt diligat  inuicē. … Endet Bl. 35bβ Z. 14 … in nomīe patris ⁊ filij ⁊ ſpi⸗ritus ſancti amen. Et pꝛecipio  quod de cetero talia non cōmi⸗mittas.  rot Strigonienſis eccleſie bꝛeuia⸗rium impꝛeſſoꝛia arte Georgij  de arriuabenis mantuani. Impenſis ꝟo Ioānis Paep: libꝛarij Budenſis: ad optatum finez  peruenit Venetijs decimo klʾ.  Martias schwarz 1497  Bl. 36a, rot DrM. Bl. 36b leer.
Anm. Das Psalterium und die nach der Vorlage Nr 5468 zu erwartenden Tabulae sind nicht erhalten. …Die beidenTeile sind also entweder als Ergänzungsdrucke zu dieser Ausgabe hergestellt worden oder gehören zu einem seitengetreuen Nachdruck.
Tabulae.
4 Bl. Sign ✠. Gez. 1–4. 34 Z. Hlzs.
Bl. 1aα m. Sign. ✠ u. Blz. ȷ, rot Tabule bꝛeuiarij Strigoni⸗enſis et pꝛimo tabula pſalmoruz oꝛdine alphabeti.  schwarz (A²)D [A rot] te de leuaui 12  … Endet Bl. 4aβ m. Blz. 4 Z. 31 Pꝛeces drageſimales rot 34  Bl. 4b Hlzs.
Psalterium.
96 Bl. a–n⁸. Gez. 1–96. 2 Sp. 28 Z.
Bl. 1aα m. Sign. a u. Blz. ȷ, rot Jnuitatoꝛium. schwarz Regem  magnum adoꝛemus dm.  … Endet Bl. 96bβ Z. 2 … ab his  in terra vita noſtra mu⸗niatur. Per dominū noſtrum.  rot Finis. 
R 1690. Bohatta: Lit.Bibl. 505. IGI 2145. ISTC ib01183150.
Cremona BStat.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Sverinense
64+? Bl. Psalterium: A–H⁸…. 2 Sp. 34 Z. Typ. 1:65G. Init. d. Rubr. α.
Bl. 1aα m. Sign. (A)i (A)doꝛemꝯ dz.  fecit nos.  (R)egē mḡnū. adoꝛeꝯ dm  [⁵]Eatus vir qui  no abijt in ſi⸗ lio impioꝝ … Sign. b in ſalutem. (E)xultabūt ſan … Bl. 64aα Z. 33 ⁌ Suffa zweri. dyo.  … Bricht ab Bl. 64bβ Z. 32 … vt   ſancte dei genitricis ⁊ virgi⸗nis marie mēoꝛiā agimus. 
Finger: Düsseldorf 258. ISTC ib01183180.
Düsseldorf ULB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Tarentasiense
05472 Breviarium Tarentasiense. Hrsg. im Auftrag von Jean (de Compoys), Erzbischof von Moutiers. Moutiers: Johann Walther, 18.III.1486. 
2 Sp. 32 Z. Typ. 1:76G. Init. a, b. Rubr. α. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a, rot Ianuarius habet dies .xxxi. Luna .xxx.  …
2. Ordinarium officii.
14 Bl. A⁸B⁶. 
Bl. 1a m. Sign. A., rot Sequitur ordinariū officii ſcdʾz uſum eccleſie metropolis tharenthaſienſis. …
3. Psalterium. — Commune sanctorum(?).
68 Bl. AA–EE¹²FF⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. AA., rot Invitatoriū diebus domini-cis schwarz Adoremus dm qui fe-cit …
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum(?).
260 Bl. a–x¹²z⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. aj, rot Chriſti nomine invocato. Incipit breviariū ſcdʾm uſum et  ſuetudinē ecclʾie metropoli-tane tharan. … Endet Bl. 259bα Z. 21 In vnitate ſancti ſpiritus be-nedicat nos pater eternus.  Amen  β, rot Anno di milleſimo quatercēteſimo. octuageſimo ſexto.  Die decīaoctaua. menſis marcij. Pꝛeſens bꝛeuiariū edituz  fuit in ciuitate muſterij ad laudem oipotentis dei ac glo-rioſe virginis marie tociuſ  curie celeſtis et comoditatem  cleri. non calami exaratione  ſed mira caracteris imſſiōe  per Iohannem waltheri de  mindelheym. De mandato at exſſa licentia reuerendiſſimi in xo patris ⁊ di domini  Iohānis de Compeſio archiepiſcopi et comitis thare.  ſui magnifici cōſilij. In nulla ſui parte defectuoſuz  ſed ꝑ  deputatos dos coꝛrectum ⁊  veridice emendatum finit fe-citer.  Bl. 260 leer.
ISTC ib01183200.
Grand-Saint-Bernard Hospice.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Terraconense
05473 Breviarium Terraconense. Auf Veranlassung von Pedro (de Urea), Erzbischof von Tarragona, hrsg. von Jacobus Campaner, Michael Sisterer und Gabriel Colom. [Tarragona: Nikolaus Spindeler], 24.XII.1484. 
2 Sp. 32–37 Z. Typ. 6*:82/83G. Init. p. Rotdr.
1. Kalendarium.
10 Bl. [ab⁶]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
98 Bl. a–l⁸m¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
178 Bl. A–X⁸Y¹⁰. 
4. Proprium de sanctis.
212 Bl. aa–rrꝛꝛssttvvuuxx–zz⁸⁊⁊¹². 
Bohatta: Lit.Bibl. 507. Haebler 87.8. IBE 1202. ISTC ib01183300.
Tarragona Catedr.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05474 Breviarium Terraconense. [Tarragona: Johann Rosembach, nicht vor 3.III.1498, nicht nach 26.VII.1498]. 
Anm. Laut urkundlicher Überlieferung druckte Rosembach im Auftrag des Domkapitels von Tarragona ein Brevier in einer Auflagenhöhe von 400 Exemplaren, das zwischen dem 3.III.1498, dem Tage des Ankaufs des erforderlichen Papiers, und dem 26.VII.1498, dem Tage der Auszahlung eines Teils der vereinbarten Druckkosten an Rosembach, erschienen sein muss.
Haebler 88.
Breviarium Tirasonense
05475 Breviarium Tirasonense (Tarazona) . Hrsg. auf Kosten und Veranlassung des Petrus de Porris. Venedig: Johann Hamann, 1.XI.1497. 
Gez. [12]1–353[1]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 5*:66G, 6:61G. Init. f, g, z, aa. Rubr. γ. DrM II. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Tabulae.
4 Bl. [a]. 
3. Proprium de tempore.
136 Bl. a–r⁸. Gez. 1–136.
4. Psalterium. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
206 Bl. A–H⁸I⁶K–Yaa–dd⁸. Gez. 145–353[1].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
C 1319a. Bohatta: Lit.Bibl. 510. 511. Haebler 89. IBE 1203. Sanchez 83. ISTC ib01183400.
Madrid BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Toletanum
05476 Breviarium Toletanum (Toledo) . Im Auftrag von Kardinal Pedro (Gonsalvez de Mendoza), Erzbischof von Toledo, hrsg. von Johannes de Biedma. Venedig: Johann Herbort für Antonius Penant, 14.XII.1483. 
2 Sp. 42 Z. Typ. 7:78G, 12:64G. Init. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. kl'⁸. 
2. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
132 Bl. a–p⁸q¹². 
3. Psalterium. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis. — Commune sanctorum.
124 Bl. A–E⁸F¹²GK–Peeff⁸. 
Anm. Die Proprien des Sommerteils sind unbekannt.
C 1320. Bohatta: Lit.Bibl. 512. IBE 1204. IGI 2146. ISTC ib01183550.
León CSanIsidoro. Milano BNBraid. Toledo ArchBCap.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05477 Breviarium Toletanum. Im Auftrag von Kardinal Pedro (Gonsalvez de Mendoza), Erzbischof von Toledo, hrsg. von Melchior Gorricio. Venedig: Johann Hamann auf Kosten des Herausgebers , 3.I.1492. 
472 Bl. [a⁸b⁶]a–zA–H⁸I⁶K–Zaa–ll⁸(?). Gez. [15]2–457[1]? (am Fuße der Seite). 2 Sp. 38 Z. Typ. 4:120G, 12:73G, 14:54G. Init. g, p. Rubr. ζ. DrM I. Rotdr. KolTit.
Reproduktionen: Madrid BN (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 513. IBE 1205. ISTC ib01183600.
Madrid BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
394 Bl. [8]a–r⁸s¹⁰t–z⁊A–ZAA⁸. Gez. [8]j.–ccccxcvii[1] [mit Fehlern]. 2 Sp. 41 Z. Typ. 8:66G, 9:63G. Init. f, g. Rotdr. KolTit.
H 3943. Bohatta: Lit.Bibl. 514. Haebler 90. ISTC ib01183650.
Madrid [AcadBellArt].
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Tornacense
2 Sp. 35 Z. Typ. 2:58G.
1. Kalendarium.
10 Bl. [a¹⁰]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
86 Bl. aa–gg⁸hh–kk¹⁰. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
180 Bl. AA–YY⁸ZZ. 
C 1321. Bohatta: Lit.Bibl. 516. 981. CA 365. Kronenberg: CA 1460b. ILC 471. CBB 889. Bohatta: Parma 450. Oates 3869. ISTC ib01183700.
Brugge StB. Cambridge UL (Fragm. Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 37 Z. Typ. 7:130G, 15:62G, 15*:62G. Init. b, c. Rubr. η. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
96 Bl. a–m⁸. Gez. Fo.i.–Fo.lxxxviij[8].
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
84 Bl. aa–kk⁸ll. Gez. ai–a.lxxviij[4] [mit Fehlern].
4. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
44 Bl. A–E⁸F. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
66 Bl. A–G⁸H¹⁰. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
130 Bl. AA⁸BB¹²CC–PP⁸QQ⁶. 
7. Officia annexa.
8 Bl. (A)⁸. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
HC 3944. Bohatta: Lit.Bibl. 515. CBB 890. Pell 2945. BMC VIII 138.IA 40144. ISTC ib01183750.
London BL
(1.2.5–7). Paris Genev
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Traiectense
Dem Ps. folgen stets (hinter der Lit.) Prec. mai. et min., Off. defunct. mai. et min., Suffr. und Hymn.
Dem CS folgen Off. BMV. in sabb. und die Commemoratio S. Martini.
Dem PT hiem. folgt das Off. S. Radbodi, dem PT aest. das Off. dedic. eccl., wofern diese Officia nicht an anderer Stelle besonders erwähnt sind.
 
2 Sp. 38 Z. Typ. 1:67G mit zweierlei Min. Häufig Zierstücke zur Zeilenfüllung.
1. Psalterium.
59 Bl. [a¹⁰b¹¹c–e¹⁰f⁸]. 
2. Hymnarius.
6 Bl. [a⁶]. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
89 Bl. [a–h¹⁰i⁹]. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
74 Bl. [a–f¹⁰g⁸h⁶]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
30 Bl. [a–c¹⁰]. 
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
98 Bl. [a¹⁰]b–i¹⁰k⁸. 
7. Commune sanctorum.
21 Bl. [a¹⁰b¹¹]. 
Bohatta: Lit.Bibl. 517. ILC B37. VB² 2696.3 (VB 4962.12). Collijn: Uppsala 382. ISTC ib01183800.
Berlin [SB]
(nicht nachweisbar). Uppsala UB (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05482 Breviarium Traiectense. Gouda: Gerard Leeu, 12.II.1479. 
2 Sp. 35 Z. Typ. 2B:108G. DrM I.
1. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
180 Bl. a–g⁸h⁶I¹⁰i⁸k⁶l–rꝛſstv⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. aJ Dnīcis diebus Inuitatoꝛiū []doremꝯ dm Qui fecit nos P Venite exultemꝯ domino Pſalmꝯ I  [⁸]Eatus vir   nō abijt  ī cōſilio impioꝛū. … Endet Bl. 179bβ Z. 23 … vbi eius  beneficia exuberant vſ in hodiernum diem Te deum dicitur  Bl. 180 leer.
2. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
154 Bl. aa–rrꝛꝛ⁸ſſ¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. aai In vigilia paſche Ad v an Allʾa a.  s. Laudate d oēs gētes Ad M. ā  [⁵]Eſꝑe aūt ſabbati   luceſſit in ᵃ ſabbati venit maria magdaleā … Endet Bl. 154aβ Z. 2 … vt quos  veneram obſequio pio iugiter ex- periamur auxilio Per Lectiones  require in ꝑte hiemali Te deū dici  Ad laudem ⁊ gloꝛiam dei omnipotentis. eiuſdē genitricis et virginis marie. ac cūctoꝛum traiecte  dyoceſis vtilitatem pꝛeſbiteroꝛū.  hoc ps opus inceptū. ſūma cū di-ligentia coꝛrectum et emēdatum.  completū eſt in opido goudenſi in  hollandia ꝑ me gerardum leeu an-no di milleſimo dꝛingenteſimo  ſeptuageſimo­nono pꝛidie ydus fe-bꝛuarias  Dar. DrM. Bl. 154b leer.
Reproduktionen: Haag KglB (IISTC).
C 1323. Bohatta: Lit.Bibl. 519. Kok: Houtsneden S. 200. CA 372. ILC 472. IDL 1041. Oates 3386. ISTC ib01183950.
Cambridge UL (def.). Haag KglB
. Leiden BU
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05483 Breviarium Traiectense. Gouda: Gerard Leeu, 13.XII.1483. 
2 Sp. 30 Z. Typ. 3A:63G. Init. k.
1. Kalendarium.
18 Bl. A⁸B¹⁰, 1a.: a⁸b¹⁰. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a m. Sign. A2 Ianuarius habet dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 14aα Nota qcunꝙ dicis die-bus de tꝑe canta vel ſaltem  omelia dicalʾ ad matutinas  dʾꝛ … Endet Bl. 17bβ Z. 21 []er hec ſcā euāgelica dicta  delean vniuerſa na delicta  Amen  Bl. 18 leer.
2. Rubricae.
6 Bl. cc⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. ccj [³]Rimus aduentus  Dica ᵃ ⁊ ſcdʾa cuz  ebdomadis ſuis … Endet Bl. 6aβ Z. 12 … ō-nia de eo in cōi xvj klʾ euan. ⁊  cetera de dica tercia  Bl. 6b leer.
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
117/116 Bl. a⁹b–o⁸p, 3a: a–o⁸p. 
Bl. 1a leer. Bl. 1bα [³]Enite exultemus  domino iubilemꝯ  deo ſalutari no  … Bl. 2aα m. Sign. aj Dicis diebꝯ Inuitatoᵐ.  []doꝛemus dm Qui fecit  nos. … Bricht ab Bl. 113(o8)bβ Z. 29 … Et de me-is viſceribꝯ genui deū et ho- Bl. 114–117 unbekannt.
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
150 Bl. j–13⁸14⁶15–19⁸. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα m. Sign. j2 Dominica ma in aduentu  domini Ad v a et s feria-les Capitulum  [¹⁰]Obꝛie ⁊ iuſte et pie viuamus  in hoc ſeculo … Endet Bl. 150bα Z. 25 … eoꝝ etiā virtu⸗ tes imitemur. Per dm. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
228 Bl. aa–mm⁸nn⁶oo–rrꝛꝛſſssttvvuuxx–zz⁊⁊⁸ꝯꝯ⁶eſt⁸. 
Bl. 1 leer. Bl. 2aα m. Sign. aaj In vigilia paſche Ad v  a Allʾa a. p Laudate dz  oēs gentes. Ad mḡt a  [⁸]Eſꝑe āt ſabbati  luceſſit ī ma ſabbati venit maria magdalena … Endet Bl. 228aα Z. 29 … ille  foꝛmā  innocēcie et paciēcie in ſe cre β dentibz eſſet daturus Tu āt.  Ad laudē et gloꝛiam dei  omnipotentis. eiuſdē geni-tricis et ginis marie. ac cūc-toꝛū traiect dyoceſis vtili-tatem pſbʾꝛoꝛū. hoc ps opꝯ  inceptū. ſumma cū diligencia  coꝛrectū et emendatū. cōpletū ē in opido goudenſi in hollādia ꝑ me gerardū leeu An-no di milleſimo dꝛingente|ſimo octogeſimotercio vdibus decembꝛis.  Bl. 228b leer.
Anm. 1. Kalendarium auch in anderem Satz:
1a. Kalendarium.
18 Bl. a⁸b¹⁰.
Bl. 1 leer. Bl. 2a m. Sign. aj Januarius habet dies xxxi.  Luna xxx  … Bl. 14aα Nota qcun dcis diebus de tꝑe canta vel ſaltem  omelia dcalʾ ad matutinas  dʾꝛ … Endet Bl. 17bβ Z. 19 []er hec ſancta euangelica  dicta: deleā vniuerſa noſtra  delicta. Amen  Bl. 18 leer. (Ex. Haag KglB).
Anm. 2. Psalterium und Commune sanctorum auch in anderem Satz:
3a. Psalterium. — Commune sanctorum.
116 Bl. a⁸–o⁸p.
Bl. 1aα m. Sign. ai Dicis diebus Jnuitatoᵐ  []doꝛemus dm Qui fecit  nos … Endet Bl. 115bβ Z. 16 … nū in illius coꝛde niſi pietas niſi pax niſi miſeri-coꝛdia inerat Tu aūt de.  Bl. 116 leer. (Ex. Haag KglB).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51. Haag KglB (IISTC). Haag KglB (Digitalisat).
C 1324. Bohatta: Lit.Bibl. 520. CA 373. ILC 473. 474. Ce³ B-1184. IDL 1042. Ernst: Hildesheim I,2 15. ISTC ib01184000. ib01184100.
Chicago NewberryL (def.). Darmstadt ULB (def.). Haag KglB (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05484 Breviarium Traiectense. [Basel: Michael Wenssler, vor 1.VI.1486]. 
Anm. Auflagenhöhe: mindestens 600 Exemplare. Nach einem Eintrag im Basler Gerichtsbuch wurde am 1.VI.1486 über einen Streitfall zwischen Conrat Gylgenstein genannt Hablützel und Michael Wenssler verhandelt; nach der Klage des ersten hatte Wenssler ihm 600 Exemplare eines von ihm gedruckten Breviarium Traiectense für 400 Gulden verkauft, die sich jedoch wegen verschiedener Abweichungen vom Utrechter Gebrauch und anderer Mängel als unverkäflich erwiesen hätten, während Wenssler die Unbrauchbarkeit bestritt (Stehlin 474). Über den Fortgang des Prozesses vgl. Stehlin 516 u. 547. Der Ausgang des Prozesses ist unbekannt; jedoch scheint die Tatsache, dass die gesamte Auflage nicht erhalten ist, ihre Unbrauchbarkeit zu bestätigen.
05485 Breviarium Traiectense. Zwolle: Peter van Os, 23.VIII.1487. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 5B:106G, 8:100G. 1 Hlzs. DrM I.
1. Kalendarium.
14 Bl. A⁸〈1–3〉⁶. 
Tit. Bꝛeuiariū ſcdʾm oꝛdinariū traiectenſem bene coꝛrectū.  Dar. Hlzs., α Z. 3 O pater ī celis: me tecū paſcere velʾ.  Bl. 2a m. Sign. Ai Ianuarius habet dies xxxi. luna xxx.  … Endet Bl. 14bβ Z. 33 … bꝯ iuraui ī ira mea ſi  introibūt in requiem meā. Glʾa. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
162 Bl. a–d⁸e⁶f⁸g⁶h⁸ik⁶l⁸m⁶n–q⁸r⁶ꝛſS⁸s⁶t⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. aJ Domīcis diebꝯ Inuitatoꝛiū []d⸗oꝛemꝯ dominū Qui fecit nos … Endet Bl. 161bα Z. 30 … vbi  eiꝯ beneficia exuberant vſ in hodi ernū diem Te deum dicitur.  Bl. 162 leer.
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
142 Bl. aa–ff⁸gg⁶hh–ss⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. aai In vigiᵃ paſche ad v ā. Alʾ. a.   Laudate d oēs gētes. Ad M. a:  [⁶]Eſꝑe aūt ſabbati   luceſſit in pꝛima ſabbati veīt maria mḡdalēa … Endet Bl. 141bα Z. 26 … vt quos  veneramur obſequio pio iugiter experiamur auxilio Per.  Lectiones require in ꝑte hyemali.  Te deum dicitur.  Explicit. Deo gratias.  β Ad laudem ⁊ ad gloꝛiam dei omnipotentis. eiuſdem genitricis ⁊  virginis marie. ac cūctoꝛū traiecte dyoceſie vtilitatem pꝛeſbiteroꝛum.  hoc pꝛeſens opus inceptum. ſumma  cum diligentia coꝛrectum ⁊ emenda⸗tum. completū eſt in opido zwolle  in dioceſi traiecte ꝑ me petrū de os  anno domini milleſimo quadꝛingenteſimo octuageſimo­ſeptimo ī ꝓfeſto  bartholomei apoſtoli.  ⸬ A ⸪ M ⸬ E ⸪ N ⸬  Dar. DrM. Bl. 142 leer.
Anm. Nach Kok: Houtsneden S. 38 u. S. 387 stammen die Hlzs. aus einem Blockbuch.
Reproduktionen: Haag KglB (IISTC).
C 1322. Bohatta: Lit.Bibl. 521. Kok: Houtsneden S. 38. 385. 387. CA 374. ILC 475. Hermans: Zwolle 54. IDL 1043. Hartig: Paderborn 164. ISTC ib01184200.
Haag KglB. Paderborn AkadB (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 30 Z. Typ. 3:145G, 4:63G. Init. c. Rubr. β.
1. Kalendarium.
18 Bl. A⁸B¹⁰. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
116 Bl. a–o⁸p. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
228 Bl. aa–mm⁸nn⁶oo–rrꝛꝛſſssttvvuuxx–zz⁊⁊⁸ꝯꝯ⁶eſt⁸. 
4. Officia annexa.
8 Bl. [a⁸]. 
Reproduktionen: Düsseldorf ULB (Digitalisate) (1), (2), (3).
C 1326. Bohatta: Lit.Bibl. 523. CA 363a. ILC 476. Finger: Düsseldorf 259. ISTC ib01184300.
Darmstadt ULB (Fragm.). Düsseldorf ULB
(1–3). London SocAntiquar.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 28 Z. Typ. 7A:70G.
1. Pars aestivalis. Kalendarium.
18 Bl. A⁸B¹⁰. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
126 Bl. A–L〈ꝯ–ꝯꝯꝯ〉⁸M¹²N⁸O¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
110 Bl. A⁸B–I¹²K⁶. 
4. Proprium de sanctis.
138 Bl. AA–KK¹²LL⁸MM¹⁰. 
R 93. Bohatta: Lit.Bibl. 522. Kronenberg: CA 374a. ILC 477. ISTC ib01184400.
Città del Vaticano BVat (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 1:99G. Rubr. α.
1. Kalendarium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
94 Bl. A–P⁶Q. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
214 Bl. a–i⁶kl⁶m⁸n–z⁊aa–hh⁶iikkll⁶. 
3. Appendix.
6 Bl. 〈1–3〉⁶. 
Reproduktionen: London BL (IISTC).
HC 3945. CA 375. ILC 478. IDL 1044. Pr 9178. BMC IX 104. ISTC ib01184500.
London BL
. Utrecht M.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05489 Breviarium Traiectense (Utrecht) . Venedig: Johann Hamann [mit dem Druckmaterial des Andreas Torresanus], 31.VII.1497. 
2 Sp. 35 Z. Andreas Torresanus Typ. 10*:58G, 11:135G, 24:58G. Init. f, g. Rubr. α. DrM III. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubricae.
8 Bl. ✠⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
78 Bl. a–i⁸k⁶. Gez. 1–78.
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
82 Bl. 1–9⁸10¹⁰. Gez. 81–160.
5. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
136 Bl. A–R⁸. Gez. 147–276.
6. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
104 Bl. aa–nn⁸. Gez. 185–288.
Ce³ B-1185. ISTC ib01185000.
Città del Vaticano BVat. Princeton Sem.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 36 Z. Typ. 2:112G, 4:100G.
1. Kalendarium.
8 Bl. Aa⁸. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
84 Bl. a–i⁸kl⁶. 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
118 Bl. A–O⁸P⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. — Officia annexa.
176 Bl. aa–tt⁸vv¹⁰xx⁸yy⁶. 
C 1325. Bohatta: Lit.Bibl. 525. CA 376. ILC 479. IDL 1045. Pell 2946. CRF XIII 573. CIBN B-850. ISTC ib01185200.
Haag KglB
. Paris BN. Strasbourg BNU.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 40 Z. Typ. 4:52G. Init. a, b, c. Rubr. β. 3 Metallschnitte, 1 Hlzs. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. ✠⁸. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
84 Bl. a–k⁸l. Gez. Fo.i.–fo.lxxx[4].
3. Rubrica generalis.
8 Bl. ā⁸. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis. — Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
124 Bl. A–K⁸L¹⁰M–O⁸P¹⁰. Gez. Fo.i.–fo.xc.[34].
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
192 Bl. aa–hhii⁸ii⁶kk–rrꝛꝛſſssttvv⁸uu¹⁰. 
Bohatta: Lit.Bibl. 526. CBB 891. IGI 2147. Bohatta: Parma 460. ISTC ib01185400.
Brussel BR. Durham UL. Milano BNBraid (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0549110N Breviarium Traiectense (Utrecht). [Speyer: Peter Drach, um 1483(?)]. 
578(?) Bl. 2 Sp. 31, Kalendarium 32 Z. Typ. 3:68G, 5:74G. Init. (Lomb. 9 mm = z, 2/3 mm = aa). Rotdr.
1. Kalendarium [mit Pontianus 14. Januar, Willibrord 7. November, Lebuinus 12. November].
6 Bl. [a]⁶. 
Bl. 1a Ianuarius hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 32 … Silueſtri pape. mi 
2. Psalterium.
136 Bl. a–h¹⁶⁊⁸. 
Bl. 1aα m. Sign. a (rot?) Dicis diebus. Inui-tatoꝛiū Adoꝛemus … Z. 7 (schwarz?) [⁶]Eatꝯ vir   non abijt  in ſilio i-pioꝝ … Endet Bl. 135bβ Z. 20 In eodem autem vbi feſtū  vel ocť. eiꝯ fuerit nō cata  de eius. cōmemoꝛatōne  Bl. 136 leer.
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
164 Bl. aa–kk¹⁶ll. 
Bl. 1aα m. Sign. aa (rot?) Dominica pꝛima in aduentu domini ad ve. a.  ⁊ s. feriales … Z. 4 (schwarz?) [⁷]Obꝛie ⁊  pie ⁊ iu-ſte viua-mus … Endet Bl. 164bβ Z. 19 … Cetera ꝑ totu in com-muni ter in ſecūdis veſꝑ.  ad magni. a. vt in pꝛimis  veſperis.  Et ſic eſt finis. ⁊. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
112 Bl. A–G¹⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. A (rot?) In vigilia' paſche ad v.  a. Alľa alľa. p. Lauda-te do. … Z. 4 (schwarz?) [⁵]Eſꝑe aūt ſabbati que luceſcit in pꝛima  ſabbati … Endet Bl. 112aα Z. 4 … que omnia vt a ſan-cto predicta ſunt euenet.  Tu autem [d]e no. mieꝛe 
5. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
160(?) Bl. H–R¹⁶ [R¹⁶]. 
Bl. 1aα m. Sign. H (rot?) Sequitur cōmune ſanctorum infra paſcha ⁊ pēth.  de vno mar. ad v. a. et  … Z. 7 (schwarz?) [⁵]Ilie hierľm  venite et vi-dete martir ē  cuz coꝛona … Endet Bl. 144bβ Z. 30 B fundata eſt domꝯ di  ſupꝛa firmam petram.  Bl. 145aα m. Sign. R (rot?) Feſtum compoſituz de  lancea domini ſeruandum  … Z. 11 (schwarz?) (P³)Ange lingua gloꝛioſe … Endet Bl. 148aα m. Sign. R4 Z. 6 … a moꝛtuiſ redemptos tuo ſanguine ſert ornas perpetuis. Amen.  β De tranſfiguratione  domini noſtri … Z. 4 [⁸]Ilectꝯ ex  dilecto filius ī … Endet Bl. 576bα Z. 8 … quos omnes vna  dies ſtrauit iiſ pie mīſtrauit ſacri baptiſmatis opus  hermolaus epiſcopꝯ. Collecta vt ſupra  Bl. 577 u. 578 leer(?)
Anm. 1. Gehört laut ISTC zusammen mit Nr 0551410N.
Anm. 2. Zu Type und Initialen vgl. GfT 1897.
ISTC ib01183970.
Zutphen WalburgsK
(Bl. 577 u. 578 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Trecense
05492 Breviarium Trecense. Troyes: [Jean Le Rouge], 25.IX.1483. 4(8)°
2 Sp. 35 Z. Typ. 2:70G, 3:70G. Vereinzelt Min. f. Init.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. Rotdr.
2. Psalterium. — Proprium de tempore.
204 Bl. a–c¹²d⁸e–q¹²rs⁸. 
3. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
152 Bl. A–M¹²N⁸. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 51.
H 3946. Bohatta: Lit.Bibl. 527. Pell 2947. CIBN B-851. ISTC ib01185600.
Paris BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Treverense
Das Kal. ist stets begleitet von der Expositio kalendarii des Balduin (von Lützelburg) Erzbischofs von Trier (1308–1354).
Dem Ps. folgen, mit Ausnahme der ersten Ausgabe, Preces (mit der Lit.), Prec. mai., Suffr., Off. defunct. mai. et min.; dem CS folgt stets das Off. dedic. eccl.
 
36 Z. Typ. 3:84G, 4:84G. Rubr. α.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubricae.
14 Bl. [a¹]. 
3. Psalterium.
42 Bl. [a–c¹⁰d¹²]. 
4. Hymnarius.
12 Bl. [a¹²]. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
84 Bl. [a–f¹⁰gh¹²]. 
6. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
22 Bl. [a¹⁰b¹²]. 
7. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
80 Bl. [a–h¹⁰]. 
8. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
58 Bl. [a–d¹⁰e⁸f¹⁰]. 
9. Commune sanctorum.
12 Bl. [a¹²]. 
R 440. Bohatta: Lit.Bibl. 530. CBB 892. Voulliéme: Trier 962. ISTC ib01185950.
Koblenz Gy. Trier StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
30 Z. Typ. 5:72G, 6:72G. Rubr. α.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a¹²]. 
2. Rubrica adventus.
20 Bl. [ab¹⁰]. 
3. Psalterium.
78 Bl. [a–e¹²f¹⁰g⁸]. 
4. Hymnarius. Pars hiemalis.
6 Bl. [a⁶]. 
5. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
152 Bl. [ab¹⁰c–n¹²]. 
6. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
40 Bl. [ab¹²cd⁸]. 
7. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
126 Bl. [a–i¹²k⁸l¹⁰]. 
8. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
112 Bl. [a–g¹²h¹⁰i⁸k¹⁰]. 
9. Commune sanctorum.
24 Bl. [ab¹²]. 
Ce³ B-1186. Marx: Cues 60. Mead 1565. Ohly-Sack 738. ISTC ib01186000.
Bernkastel-Kues NikolHospital (1-6.9). Frankfurt (Main) UB (1-6.9). Köln UStB
(7.8). San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). Trento BRosmini (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05495 Breviarium Treverense. [Speyer: Peter Drach, um 1481]. 
2 Sp. 29 Z. Typ. 5:74G. Init. s, z. Rotdr.
1. Psalterium. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
308 Bl. a–e¹⁶f¹²gh¹⁶i⁸k–u¹⁶. 
2. Proprium de sanctis. Pars hiemalis. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars aestivalis.
236 Bl. AB¹⁶CD¹²F–P¹⁶Q¹²R⁸. 
3. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
120 Bl. AA–GG¹⁶HH⁸. 
Bohatta: Lit.Bibl. 529. Voulliéme: Trier 1229. ISTC ib01186200.
Trier StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05496 Breviarium Treverense. [Basel: Jakob Wolff, um 1498] [vielmehr 1501]. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 2:65G, 6:160G. Init. e, o, q, s. Rubr. α. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubricae.
16 Bl. AB⁸. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum.
76 Bl. aa–ee⁸ff¹²gg–ii⁸. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
16+? Bl. ab⁸…. 
Bohatta: Lit.Bibl. 528(1). Schr 3626. Pell 2948(1). CIBN I S. 423. ISTC ib01186400.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05497 Breviarium Treverense. [Basel: Jakob Wolff, um 1500] [vielmehr nach 1501]. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 2:65G. Init. o, s. Rubr. α. Rotdr.
1. Commune sanctorum.
16 Bl. AB⁸. Gez. LVII–LXXII.
2. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
72 Bl. H–Q⁸. Gez. CXIII–CLXXXIII[1].
3. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
25 Bl. m–o⁸p¹. Gez. CCLXXVI–CCC.
Bohatta: Lit.Bibl. 528(2). Pell 2948(2). CIBN I S. 423. ISTC ib01186600.
Paris BN (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Turonense
05498 Breviarium Turonense. Tours: Simon Pourcelet, 10.II.14
93
94
2 Sp. 36 Z. Typ. 1:68G, 2:68G. DrM I. KolTit.
1. Kalendarium.
6 Bl. a⁶. Rotdr.
2. Psalterium.
60 Bl. a–g⁸h. 
3. Proprium de tempore.
134 Bl. aa–qq⁸rr⁶. 
4. Proprium de sanctis.
176 Bl. A–Xy⁸. 
5. Commune sanctorum.
24 Bl. āēī⁸. 
6. Rubrica generalis.
48 Bl. AA–FF⁸. 
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 50.
Bohatta: Lit.Bibl. 531. Pell 2949. CIBN B-852. ISTC ib01186800.
Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Upsalense
05499 Breviarium Upsalense. Im Auftrag von Jakob (Ulfsson), Erzbischof von Uppsala, hrsg. von Andreas Simonis. Stockholm: Johannes Fabri, 30.IX.1496. 
2 Sp. 36 Z. Typ. 1:81G. Init. b, c, d. Rubr. α. Rotdr.
1. Kalendarium.
14 Bl. [4]〈ij–v〉¹⁰. 
2. Psalterium.
58 Bl. [a⁸]〈b–bbbb〉–〈f–ffff〉⁸〈g–gggg〉¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
156 Bl. a–k⁸lm–v⁸. 1 Hlzs.
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
170 Bl. A–V⁸X¹⁰. 
5. Appendix.
12 Bl. A⁸B. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
HC 3950. Bohatta: Lit.Bibl. 532. Schr 3627. Ce³ B-1187. IGI 2148. Pell 2950. Pr 9830. Bod-inc B-550. Collijn: Stockholm 276. Collijn: Uppsala 383. Madsen 911. 912. Oates 4219. 4220. Whitesell: Harvard S1-4021.9. ISTC ib01187000.
Cambridge UL (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Fragm. 1 Bl.). Cambridge (Mass.) HoughtonL (Fragm. 1 Bl.). Chicago NewberryL (Fragm. 1 Bl. Perg.). Helsinki NB (Fragm.). København KglB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). London BL
(Fragm. 1 Bl.). Milano BNBraid. New Haven UL (Fragm. 1 Bl.). New York MorganL (Fragm. 1 Bl.), PL (Fragm. 1 Bl.). Oxford Bodl (Fragm. 1 Bl.). Paris Genev
. Stockholm KglB (def.). Uppsala UB. Urbana UL (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Urgellense
356 Bl. 2 Sp. 40 Z. Typ. 2:58G. Init. g. Rubr. α. Rotdr.
IBE 1206. ISTC ib01187050.
Seo de Urgel BCap (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Uticense
05501 Breviarium Uticense. Uzès: Jean Du Pré, 2.X.1493. 
368 Bl. [8]a–k⁸〈lk〉¹⁰m–z⁸⁊A–V⁸X⁶. 2 Sp. 38 Z. Typ. 1:61/62G. Init. a, b. Rubr. α. Rotdr.
Bohatta: Lit.Bibl. 533. Pell 2951. CIBN B-853. ISTC ib01187100.
Paris BN (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Valentinum
05502 Breviarium Valentinum. Hrsg. von Petrus Avella, auf Kosten des Domkapitels sowie des Guillermus Candelae, Johannes Avella und Jacobus Roseil. Neapel: Matthias von Olmütz, 8.VIII.1489. 
2 Sp. 36 Z. Typ. 9:66G, 10:63G. Init. a, b. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
26 Bl.
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
98 Bl. aa–dd¹²ee⁸ccc¹⁰ffgg¹²hh⁸. 
3. Proprium de tempore.
124 Bl. a–k¹²l. 
4. Proprium de sanctis.
180 Bl. A–P¹². 
H 3947. Bohatta: Lit.Bibl. 534. Fava 140. IGI 2149. ISTC ib01187150.
Roma BCorsin
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Vapincense
05503 Breviarium Vapincense. Hrsg. im Auftrag von Gabriel (de Sclafanatis), Bischof von Gap, und auf Kosten von Bertrandus Campissauri, Guillelmus Aguillenqui und Gilbertus Garrelli. [Lyon: Michel Topié], 15.IV.1499. 
326 Bl. [6]a–zA–R⁸. Gez. [6]Foliū.i.–Foliū viij. ix–cccxix[1]. 2 Sp. 40 Z. Typ. 11:59G. Init. o, p. Rubr. δ. Rotdr. KolTit.
C 1328. Bohatta: Lit.Bibl. 536. Claudin IV 48–49. Pell 2952. CRF I 365. CIBN B-854. ISTC ib01187200.
Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Vercellense
2 Sp. 35 Z. Rotdr. KolTit.
1. Tabulae.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica generalis.
8 Bl. a⁸. 
3. Psalterium.
92 Bl. 1–11⁸12. Gez. 1–92.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
408+? Bl. a–z⁊ꝝA–ZAABB⁸…. Gez. 1–408….
C 1329. Bohatta: Lit.Bibl. 537. Pell 2953. CRF VI 500. ISTC ib01187250.
Paris *Mazarin (4., Bl. 409ff. fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Verdense
05505 Breviarium Verdense. Hrsg. auf Veranlassung von Barthold (von Landsberg), Bischof von Hildesheim und Verden und auf Kosten von Laurentius Rosendal(?). [Magdeburg]: Bartholomäus Ghotan, 1483. 
2 Sp. 38 Z. Typ. 5:104G, 7:81G. Rubr. α, δ.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
38 Bl. a–c¹⁰d⁸. 
3. Commune sanctorum.
36 Bl. a–c¹⁰d⁶. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
130 Bl. [a–f¹⁰g¹²h–m¹⁰n⁸]. 
5. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
92 Bl. [a–f¹⁰g¹²hi¹⁰]. 
6. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
50 Bl. [a–e¹⁰]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
112 Bl. [a–k¹⁰l¹²]. 
Accurti I 26. IGICorr 2149A. ISTC ib01187300.
Hamburg GyChristian (Fragm. 1 Bl. ), ehem. SUB (Fragm. 30 Bl.). Hannover *LB (7, Bl. 112 fehlt). Lübeck ehem. StB (def.). Lüneburg [RatsB] (Fragm.). Roma BAngel (1 Bl. 1, 7 Bl. 12, 14–17, 19 u. 112 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Vicense
05506 Breviarium Vicense. [Barcelona: Johann Rosembach, um 1495] [vielmehr nicht vor 25.V.1498, nicht nach 21.VII.1498]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 7:69G, 8:69G. Init. k, l. Rubr. β. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum. — Hymnarius.
78 Bl. [aa⁸]bb–ii⁸kk⁶. 
3. Proprium de tempore.
144+7(?) Bl. a–s⁸(?)…. 
4. Proprium de sanctis.
216(?)+? Bl. A–ZAA–DD⁸(?)…. 
Vorlage: Vic Bisch (Einzelfotos).
Zur Datierung: Nach Altes/Olivar zwischen Mai und Juli 1498. Vgl. auch Madurell Marimón S. 278, 281–282, 290–291 und Anm.
Anm. Am 25.V.1498 schloss Rosembach mit Jacobus (Jaume) Poble einen Vertrag über den Druck eines Breviarium für Vic mit einer Auflagenhöhe von 400 Exemplaren. Am 21.VII.1498 lagen bereits ausgedruckte Exemplare vor, vgl. Hernando i Delgado, Josep: Del llibre manuscrit al llibre imprès. La confecció del llibre a Barcelona durant el segle XV. Documentació notarial. In: Arxiu de textos catalans antics 21(2002) S. 257–603, S. 568, 570–572, 574, 575–576 Nr 260, 263, 266, 268 [13.X.2014].
Altés-Olivar 54. ISTC ib01187320.
Vic ehem. Bisch (seit 1939 vermisst).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
0550610N Breviarium Vicense (Vich). [Barcelona: Nikolaus Spindeler, nicht vor 8.VIII.1482]. 
Anm. Kein Ex. nachweisbar. Am 8.VIII.1482 ließ der Bischof von Vic bei Spindeler wegen des Drucks eines Breviers anfragen. Vgl. Madurell Marimón, S. 31 Urkunde 14; Hernando i Delgado, Josep: Del llibre manuscrit al llibre imprès. La confecció del llibre a Barcelona durant el segle XV. Documentació notarial. In: Arxiu de textos catalans antics 21(2002) S. 257–603, hier S. 464–465 Nr 161 [13.X.2014]. Ob der Druck zustande kam, ist aus der Urkunde nicht zu ersehen.
Breviarium Viennense
05507 Breviarium Viennense. Hrsg. auf Kosten und Veranlassung von Angelus (Cato), Erzbischof von Vienne. Lyon: Johann Numeister, 24.I.14
89
90
2 Sp. 32 Z. Typ. 7:77G, 9:77G. Init. a, b. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
74 Bl. [a]b–h⁸i¹⁰. 
3. Proprium de tempore.
236 Bl. A–ZAA–EE⁸〈DDFF〉¹². 
4. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
174 Bl. aa–xx⁸yy⁶. 
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
HC 3948. Bohatta: Lit.Bibl. 539. Pell 2954. ISTC ib01187330.
Paris Genev (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Virdunense
Dem Kal. geht ein Computus voraus, dem Ps. folgen (hinter der Lit.): Modus faciendi regulam in capitulo claustri, Off. defunct. und Commendatio animarum (=Commem. omnium fidelium defunctorum), dem PS die Rubr. gen., dem CS das Off. BMV. prav. und das Off. dedic. eccl.
 
05508 Breviarium Virdunense (Verdun) . Hrsg. Guillaume (d’Haraucourt), Bischof von Verdun. Venedig: Jacobus Barbet [mit dem Druckmaterial des Andreas Torresanus] , 27.IX.1486. 
2 Sp. 39 Z. Torresanus Typ. 2:58G. Torresanus Init. f, g. Rubr. δ. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
64 Bl. A–H⁸. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
292 Bl. a–zaa–nn⁸oo. 
Bohatta: Lit.Bibl. 540. Pell 2955. ISTC ib01187340.
Verdun *BMun (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05509 Breviarium Virdunense. Paris: Jean Du Pré, 4.XII.1499. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 25:62G. Init. k, l. Rubr. γ. Rotdr. KolTit.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium.
66 Bl. A–G⁸H¹⁰. 
3. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
368 Bl. a–z⁊A–X⁸. 
H 3949. Bohatta: Lit.Bibl. 541. ISTC ib01187350.
Città del Vaticano BVat.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Vratislaviense
Dem Ps. folgen Off. defunct. und Hymn., dem CS das Off. BMV. in sabb. und Benedict. matut., dem PT (aest.) das Off. dedic. eccl.
 
2 Sp. 32 Z. Typ. 5*:73G mit zweierlei Min. Init. z, aa, bb. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
100 Bl. a–l⁸m¹². 
3. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
192 Bl. a–ſs–z⁸. 
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
100 Bl. aa–dde–l⁸mm¹². 
5. Proprium de sanctis. — Commune sanctorum.
314 Bl. A–UAA–IILL–TT⁸UU¹⁰. 
IBP 1290. ISTC ib01187360.
Gniezno ArchErzbisch (Fragm.). Wrocław BU.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 44 Z. Typ. 2:90G, 3:110G. Init. n, o, bb. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
2. Psalterium.
52 Bl. aa–ee⁸ffgg⁶. 
3. Proprium de tempore.
154 Bl. [a¹⁰b⁸]c–t⁸. 
4. Proprium de sanctis.
158 Bl. [a–c⁸]D–T⁸U⁶. 
5. Commune sanctorum.
18 Bl. [a⁸b¹⁰]. 
Reproduktionen: Warszawa BN (Digitalisat).
Bohatta: Lit.Bibl. 42. IBP 1291. ISTC ib01187370.
Częstochowa Bisch (def.). Kraków Domin (def.), Kap. Warszawa BN
. Włocławek Sem. Wrocław BU (2 Ex.), Kap (7 Ex., 6. Ex. def., 7. Ex. def.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05512 Breviarium Wratislaviense (Breslau) . Hrsg. im Auftrage von Johannes (V. Turzo), Bischof von Breslau. Venedig [vielmehr Nürnberg]: [Georg Stuchs], 17.VIII.1499. 
2 Sp. 37 Z. Typ. 5:168G, 13:72G, 14:72G. Init. d, f, h. 1 Hlzs. Rotdr.
1. Kalendarium.
12 Bl. [a⁸b]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
110 Bl. A–N⁸O⁶. 
3. Proprium de tempore.
212 Bl. a–z⁊s⁸r. 
4. Proprium de sanctis.
230 Bl. aa–zzAa–Ee⁸Ff⁶. 
Anm. Als Vorlage diente wahrscheinlich eine verlorene Venezianer Ausgabe, deren Druckort (und Druckdatum ?) irrtümlich übernommen wurde.
Bohatta: Lit.Bibl. 1089. Baumann: Stuchs 92. IBP 1292. ISTC ib01187380.
Kraków Domin (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Poznań Erzbisch (def.). Praha NKn. Warszawa BU. Włocławek Sem (def.). Wrocław BU (2 Ex.), Kap (2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Warmiense
2 Sp. 28 u. 36 Z. Typ. 7:108G, 12:84G, 13:72G. Init. e, g, i. Rotdr.
1. Kalendarium.
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a, rot CL Ianuarius habet dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Endet Bl. 6b Z. 32, rot xiij A ij schwarz Silueſtri pape rot Lec. ix. 
2. Psalterium.
78 Bl. a–i⁸k⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Oꝛdo pſalterij m Ru-bꝛicā eccleſie warmiēſis  per venerabiles dos ď  capitulo ad dei honoꝛē.  ⁊ decoꝛē clericalis dignitatis emēdati. ⁊ Nuren-berge imſſure ſuma-ti opificio diligētiſſime.  Dicis diebus inuitat.  schwarz Domin qui fecit nos veni-te adoꝛemus. … Endet Bl. 77bβ Z. 23 …, rot (S) schwarz i cut erat in ncipio ⁊ nūc  ⁊ ſemꝑ ⁊ in ſecula ſeculorum: amen.  Bl. 78 leer.
3. Hymnarius.
14 Bl. a⁸b⁶. 
Bl. 1aα m. Sign. a, rot Hymnus in aduentu domini ad veſperas.  (C²) schwarz Onditoꝛ alme ſy-derū … Endet Bl. 14 aβ Z. 7 … ꝑ oīa ſecula  ſeculoꝛū: Amē. Requieſcāt in pa-ce: Amen.  Bl. 14b leer.
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
282 Bl. a–ſs–zaa–kk⁸ll¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. a Oꝛdo bꝛeuiarij m Rubꝛica  eccľie warmie. per venerabiles  dos de capitulo ad dei honoꝛē  et decoꝛē clericaľ dignitatis emēdati: et Nurnberge imſſure cō-ſummati opificio diligentiſſimi.  (D) rot Ominica pꝛima in  aduētu di ſabbato cedenti ad veſꝑas  a schwarz Benedictꝯ … Endet Bl. 281bβ Z. 8 … eius  nos meritis tribue adiuuari: Per  dominū.  Ad clerum warmie. bꝛeuiarij  carmen  Oꝛandi tibi dat ſi ſedes warmia  noꝛmam  Clerice nos legito: nos tibi noꝛ-ma ſumus  Nurnberge tibi nos artes ꝑaue-re Geoꝛgi  Stuchs huiꝯ memoꝛi ſtet bona  fama die.  Bl. 282 leer.
5. Commune sanctorum.
18 Bl. A⁸B¹⁰. 
Bl. 1aα m. Sign. A, rot In natiuitate vnius euangeliſte ad v. ſuꝑ p a. schwarz Eſtote foꝛtes  in bello. ⁊ pugnate cū antiquo ſerpente … Endet Bl. 17bβ Z. 25, rot Terciū  schwarz O virgo virginū caſti-tatis liliū. rot vt ſupꝛa.  Bl. 18 unbekannt
Vorlage: Olsztyn Hosianum (Einzelfotos). GW-Manuskript.
Anm. Vgl. Grimme, Hans: Das Kollegiatstift Guttstadt und seine Bibliothek. In: Sankt Wiborada 5(1938) S. 18–29, hier S. 26. — Hipler, Franz: Literaturgeschichte des Bistums Ermland. Braunsberg 1873, S. 81 Anm. 181.
IBP 1289. ISTC ib01187390.
Olsztyn Hosianum (2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Wormatiense
Dem Ps. folgen (hinter der Lit.) Prec. mai et min., Suffr., Off. defunct. mai. et min., dem CS das Off. dedic. eccl.
Der Hymn. steht, mit Ausnahme von Nr. 5514, in 2 Teilen hinter dem entsprechenden Teile des PT.
Die Off. ann. sind folgende: Off. SS. Lanceae et Clavorum, Compassionis (Transfixionis) BMV. (= Off. BMV. dolorosae), S. Rudberti ep., Praesentat. BMV. (= Off. 185 des Brev. Romanum).
 
27 Z. Typ. 1:111G, 2:111G.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica adventus.
10 Bl. [a⁸b²]. 
3. Psalterium.
99 Bl. [ab¹⁰c¹¹d–i¹⁰k⁸]. 
4. Proprium de tempore. Pars hiemalis.
200 Bl. [ab¹⁰c⁸d–f¹⁰gh¹²ik¹⁰l¹²m–p¹⁰q⁸r–t¹⁰v⁸]. 
5. Proprium de sanctis. Pars hiemalis.
64 Bl. [a–d¹⁰ef¹²]. 
6. Proprium de tempore. Pars aestivalis.
114 Bl. [a–i¹⁰kl¹²]. 
7. Proprium de sanctis. Pars aestivalis.
190 Bl. [a–t¹⁰]. 
8. Commune sanctorum.
44 Bl. [a–c¹²d⁸]. 
9. Officia annexa.
10 Bl. [a¹⁰]. 
Reproduktionen: Paris Mazarin (Digitalisat).
HC 3953. Bohatta: Lit.Bibl. 553. Ce³ B-1188. Pell 2956. CRF VI 501. VB 1590. Schlechter-Ries 421. Zdanevyč 104. ISTC ib01187400.
Berlin *SB
(def.). Heidelberg UB
(Fragm.). Kijv NB
(Fragm.). Paris Mazarin (3.6-9). Worms StB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05514 Breviarium Wormatiense. [Speyer: Peter Drach, um 1483]. 
656(?) Bl. [8]a–g¹⁶h⁸[i–t¹⁶]v¹²x–z⁊ꝝ¹⁶[A–C¹⁶]E–P¹⁶Q¹⁰. Gez. [8]i–118[1] [mit Fehlern] [120–296] 297–401[402–459]460–531 536–649[1]. 2 Sp. 31 Z. Typ. 5*:73G. Init. z, aa. Rotdr.
Reproduktionen: Bibl.Palat. 01339.
R 94. Bohatta: Lit.Bibl. 554. ISTC ib01187410.
Città del Vaticano BVat. Sion Chap
(Fragm. Bl. 1–8).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
2 Sp. 34 Z. Typ. 15:64G. Init. b, i. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies .xxxi. Luna .xxx.  … Bl. 8a Septuageſimā at Interuallum alicuiꝯ anni per hanc  tabulam ſi ſcire volueris … Endet Bl. 8b Z. 15 d pe rot x schwarz iii 
2. Rubrica adventus.
12 Bl. aa¹². 
Bl. 1aα m. Sign. aa, rot Pꝛo abbꝛeuiatiōe regiſtri aduētus ali ſtʾ notabilia mittenda … Endet Bl. 12bβ Z. 26 … que ſumi de laudibꝯ  ſecunde ferie: ſcilicz a. Haurietis aquas.  rot Finis. 
3. Psalterium. — Commune sanctorum. — Proprium de tempore. Pars hiemalis.
228 Bl. a–k⁸l¹²m–zaa–ee⁸. Gez. I–CCXXVI [mit Fehlern]. 1 Hlzs.
Bl. 1aα m. Sign. a u. roter Blz. I, rot Dominicis noctibus dum  de temꝑe officiū dici Inuita.  schwarz Adoꝛemꝯ dm Qui fe nos.  … Bl. 93aα m. Sign. m u. roter Blz. XCI, rot Incipit bꝛeuiariū m oꝛdinē  eccleſie woꝛmacie. … Endet Bl. 228aβ m. roter Blz. CCXXVI Z. 28, rot … Ad tōplʾ. hymnus. schwarz Fit xi m. vt ſupꝛa.  rot Finit hymnariꝯ hiemalis.  Bl. 228b leer.
4. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis.
[76+]44+ Bl. [A–H⁸I¹²]K–N⁸O¹²…. Gez. [CCXXVII–CCCXII]CCCXIII–CCCLIIII[2]….
Bl. 176 unbekannt. Bl. 77aα m. Sign. K u. roter Blz. CCCXIII, rot Incipit de ſanctis pars hyemalis. In vigi. ſācti Andree  Ad matuti. Inui. Noc. ⁊ a  ⁊ .ꝟ. de feria tūc tꝑis currēte.  Secundum Iohannem.  schwarz [⁵]N illo tꝑe. Stabat Iohānes ⁊  ex diſcipulis eiꝯ  duo. … Endet Bl. 119b Z. 29 (A)d [A rot] gaudia paradiſi ꝑducat nos filius dei viui.  Bl. 120 leer.
Reproduktionen: Karlsruhe LB (Digitalisat).
R 95. Bohatta: Lit.Bibl. 552. ISTC ib01187420.
Karlsruhe LB
(def.). Worms StArch
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
05516 Breviarium Wormatiense. [Speyer: Peter Drach, um 1495]. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 16:71G. Init. f, s. DrM II. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Psalterium. — Commune sanctorum.
104 Bl. a–n⁸. 
3. Proprium de tempore. Pars aestivalis. — Proprium de sanctis. Pars aestivalis. — Officia annexa.
238 Bl. A–ZAA–FF⁸GG⁶. Gez. I–CCXXXIIII[1] [mit Fehlern].
Reproduktionen: Stuttgart LB (Digitalisat).
ISTC ib01187430.
Stuttgart LB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Breviarium Zagrabiense
05517 Breviarium Zagrabiense (Zagreb) . Auf Veranlassung von Oswald, Bischof von Zagreb, hrsg. von Georgius de Bexin und Blasius de Kemleck. Venedig: Erhard Ratdolt, 9.XII.1484. 
2 Sp. 34 Z. Typ. 6*:76G, 9:130G. Init. d, m, r. Rotdr.
1. Kalendarium.
8 Bl. [a⁸]. 
2. Rubrica.
12 Bl. ſt¹². 
3. Psalterium.
82 Bl. A–F¹²G¹⁰. 
4. Proprium de tempore. — Proprium de sanctis.
410 Bl. a–r¹²s⁸t–yj–12¹²13⁶. 
5. Commune sanctorum.
28 Bl. aa¹²bbcc⁸. 
H 3954. Bohatta: Lit.Bibl. 555. CIH 828. Sheehan: Vaticana B-506. ISTC ib01187450.
Budapest BN (def.). Città del Vaticano BVat.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Unbestimmbar
0551410N Breviarium. [Speyer: Peter Drach, um 1483(?)]. 16°
592 Bl. [a⁸b¹²]⁊⁸aa–kk¹⁶lla–h A–R¹⁶. 2 Sp. 31 Z. Typ. 5:74G, 5*:73G. Init. z, aa.
1. Kalendarium.
Bl. 1 leer (?). Bl. 2a Ianuarius habet dies xxxi, luna xxx …
2. Proprium de tempore.
Bl. 29a m. Sign. aa1 (?) Dominica prima in aduentu Domini ad vesperas antiphona et psalmos feriales. Capitulum. (S)obrie et pie et iuste viuamus in hoc seculo …
3. Psalterium.
Bl. 193a m. Sign. a1 (?) Dominicis diebus. Inuitatorium. Adoremus dominum, qui fecit nos. Psalmus. Venite exultemus. In I nocturno antiphona. Servite domino. Psalmus. (B)eatus vir, qui non abiit in consilio …
4. Commune sanctorum.
Bl. 307a m. Sign. g3 (?) (E)cce ego mitto vos sicut oues in medio luporum …
Vorlage: Bod-inc.
Anm. Gehört laut ISTC ib01183970 zusammen mit Nr 0549110N.
Bod-inc B-551.
Oxford Bodl.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
05518 Breviarium. [Strassburg: Johann Grüninger, um 1495]. 
2 Sp. 33 Z. Typ. 4:52G. Init. b, hh. Rotdr.
1. Psalterium.
16+? Bl. ab⁸…. Gez. I–XVI.
Anm. Das vorliegende Psalterbruchstück gehört allem Anschein nach zu einem Brevier.
Reproduktionen: Stuttgart LB (Digitalisat).
ISTC ib01187550.
Stuttgart LB
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gesamtkatalog der Wiegendrucke • © 1968 Anton Hiersemann, Stuttgart • https://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/BREVIAR.htm • Letzte Änderung: 2024-02-19