12424 Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistolae. Mit einer Vorrede hrsg. von Adrianus Brielis. Mainz: Peter Schöffer, 7.IX.1470. 
408 Bl. [ab–e¹⁰f⁹g–t¹⁰v⁸x⁷yzA¹⁰B⁷C–E¹⁰F⁸G⁶ H⁵I–L¹⁰M¹³N–T¹⁰V¹¹]. 2 Sp. 54–57 Z. Typ. 5:118G. DrM I. Rotdr.
Bl. 1aα, rot Introductoꝛiū in Epiſtolare btī Ieronimi im‑preſſionis magūtine facte ꝑ virū famatum in  hac arte Petrum ſchoiffer de gernheym.  schwarz []Mnib eccleſiaſtici oꝛdinis deuotiſ  zelatoꝛibuſ veritatis. … Bl. 1bβ Z. 20 … Poſtremo ꝙ epľare noſtrū  grecis elemētis reſꝑīū nō eſt: in hoc itati cō‑ſultū eſt in  pauci ſūt qui grece noꝛint. … Bl. 2aα Z. 2 … Ne pereat: xo veniaz ꝓ crimine  dante. Amen.   Explicit introductoꝛiū.  Incipit regiſtrum.  … Bl. 4aα Epitaphiū beati Ieronimi  doctoꝛis eccleſie eximij.  Eronimus doctoꝛ latij clariſſimus autoꝛ  … Endet Z. 32 Nemo hoīm viuit hūc qui ꝑ ſingula nouit.  Sequitur Ieronimianus.  Bl. 4b leer. Bl. 5aα, rot Ad laudem beatiſſime trinitatis. exaltationem  vľis ecie ⁊ honoꝛificentiā gľioſiſſimi Ionimi  Inci li Ieronimianus ſic dictus eo ꝙ epľas  btī Ieronimi ad diſos et diuerſoꝛū ad im: … Z. 8 Damaſus  Ieronimo de quī qōnib epľa ​.I. ​ schwarz [¹⁶]Oꝛmientē te et longo iam tꝑe legētem potius   ſcribentē queſtiūculis ad te … Lage c eſſe eus. Recte iſta nō ſeruas: ſi eus eſſe iā  … Endet Bl. 408bα Z. 37 … Mei auguſtine cariſſime  in tuis oꝛationibus memoꝛ eſto.  Explicit epľa btī cirilli ieroſolomitani ei  ad bt auguſtinū de miracľis btī ieronimi  β, rot Am decet ut noſtris cōcoꝛdēt vltima primis.  [²]It decus illi. qui dedit hoc opus iniciare.  Et qui finire dedit ipſum. ſit decus illi.  Eſt decus eccleſie.  … Z. 12 … Eſt aūt ps  opus arte imſſoꝛia feliciter ſūmatū per Petrū  ſchoiffer de gernhem in ciuitate nobili Magū‑tina. … Z. 21 Anno domini ​.M.cccc.lxx. Die ſeptima menſis  ſeptēbris que fuit vigilia natiuitatis Marie.  Da gloꝛiam deo.  DrM 
Vorlage: Res.Publ. Unit 1.
Inhalt: Bl. 1a: Vorrede. — 2a: Registrum. — 4a: Versus de sancto Hieronymo („Epitaphium“) (BHM 935). — 5a: Damasus: Epistola Epistola ad Hieronymum (BHM 35). — 5a: Epistola ad Damasum (BHM 36). — 7a: Pseudo-Damasus: Epistola ad Hieronymum (BHM 346). — 7a: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Damasum (BHM 347). — 7a: Damasus: Epistola ad Hieronymum (BHM 19). — 7a: Epistola ad Damasum (BHM 20). — 7b: Epistola ad Damasum (BHM 18B). — 8b: Epistola ad Damasum (BHM 18A). — 10b: Epistola ad Damasum (BHM 21). — 14a: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Damasum: De septem ordinibus ecclesiae (BHM 312). — 17b: Praefatio in quattuor evangelia (Novum opus me facere … Migne PL 29, 525). — 18a: Origenes: In Canticum canticorum homiliae II, interpretante Hieronymo ( BHM 206). — 23a: Epistola ad Damasum (BHM 15). — 23b: Epistola ad Damasum (BHM 16). — 23b: De fide catholica (BHM 315). — 24a: Pelagius: Libellus fidei (BHM 316). — 24b: Rufinus Tyrannus: Expositio in symbolum (BHM 514). — 31b: Tractatus fidei credulitatis et conversationis vitae christianorum (BHM 515). — 35b: Eucherius Episcopus Lugdunensis: De essentia divinitatis (BHM 314). — 37b: Eucherius Episcopus Lugdunensis: Epistola ad Minervium et Alexandrum (BHM 119). — 40b: Explanatio fidei, ad Cyrillum (BHM 317). — 42a: Epistola ad Marcum (BHM 17). — 42a: Johannes Chrysostomus: Sermo ante exilium, lat. (Multi quidem fluctus … BHM 990, S. 5). — 43a: Hieronymus, Sophronius EusebiusContra Ioannem Hierosolymitanum (BHM 254). — 50b: Epistola ad Theophilum (BHM 82). 52a: Theophilus: Epistola ad Hieronymum (BHM 89). — 50b: Epistola ad Theophilum (BHM 63). — 52b: Epistola ad Theophilum (BHM 86). — 52b: Theophilus: Epistola ad Hieronymum (BHM 87). — 52b: Epistola ad Theophilum (BHM 88). — 52b: Epistola ad Theophilum (BHM 99). — 53a: Epistola ad Pammachium et Marcellam (BHM 97). — 53b: Epistola ad Apronium (BHM 139). — 53b: Epistola ad Riparium (BHM 138). — 54a: Epiphanius: Epistola ad Iohannem Hierosolymitanum (BHM 51). — 56a: Epistola ad Pammachium (BHM 57). — 58a: Rufinus Tyrannus: Apologia Pamphili Caesariensis pro Origene (Cognoscendae veritatis amore permotus … Nihil mirum fratres mihi … In his quae in superiori libro … Verba Origenis ex epistola … vgl. Migne PG 17, 539). — 70b: Rufinus TyrannusEpistola ad Macharium (BHM 80). — 71a: Rufinus Tyrannus: De principiis (Omnes qui credunt et certi sunt … vgl. Migne PG 11, 111). — 72b: Rufinus Tyrannus: Apologia ad Anastasium (Audivi quosdam … CCL–Clavis 198). — 73a: Pammachius et Oceanus: Epistola ad Hieronymum (BHM 83). — 73a: Epistola ad Pammachium et Oceanum (BHM 84). — 75a: Pelagius: Epistola ad Pammachium et Oceanum: De renuntiatione saeculi (BHM 332). — 75b: Rufinus Tyrannus: Apologia contra Hieronymum (Relegi scripta, Aproniane … CCL–Clavis 197). — 91a: Apologia adversus libros Rufini (BHM 255, BHM 256). — 110a: Epistola ad Rufinum (BHM 81). — 110a: Epistola ad Rufinum (BHM 3). — 110b: Epistola ad Rufinum (BHM 74). — 111b: Epistola ad Avitum (BHM 124). — 113b: Epistola ad Tranquillinum (BHM 62). — 114a: Adversus Helvidium, de Mariae virginitate perpetua (BHM 251). — 117b: Adversus Iovinianum (BHM 252). — 142a: Epistola ad Pammachium (BHM 49). — 146a: Epistola ad Pammachium (BHM 48). — 146a: Epistola ad Domnionem (BHM 50). — 147a: Epistola ad Vigilantium (BHM 61). — 147b: Epistola ad Riparium (BHM 109). — 148a: Contra Vigilantium (BHM 253). — 150b: Epistola ad Ctesiphontem (BHM 133). — 154a: Dialogi contra Pelagianos (BHM 257). — 171b: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: De exordio Luciferiane haeresis (Cum defuncto imperatore Constantino … Migne PL 69, 1041). — 172a: Altercatio Luciferiani et Orthodoxi (BHM 250). — 176b: Epistola ad Magnum (BHM 70). — 177b: Epistola ad Marcellam (BHM 41). — 177b: Epistola ad Marcellam (BHM 42). — 178a: Epistola ad Marcellam (BHM 27). — 178a: Epistola ad Marcellam (BHM 40). — 178b: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 56). — 179b: : Epistola ad Hieronymum (BHM 101). — 179b: Epistola ad Augustinum (BHM 102). — 179b: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 67). — 180b: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 104). — 181a: Epistola ad Augustinum (BHM 105). — 181b: Epistola ad Augustinum (BHM 103). — 181b: Augustinus: Epistola ad Praesidium (BHM 111). — 182a: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 110). — 183a: Epistola ad Augustinum (BHM 112). — 186a: Epistola ad Augustinum (BHM 115). — 186a: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 116). — 190a: Epistola ad Marcellinum et Anapsychiam (BHM 126). — 190b: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 131). — 193b: Augustinus: Epistola ad Hieronymum (BHM 132). — 195b: Epistola ad Augustinum (BHM 134). — 195b: Epistola ad Augustinum (BHM 141). — 196a: ???? (BHM 142). — 196a: Epistola ad Alypium et Augustinum (BHM 143). — 196a: Epistola CXC (Quamvis tuae sanctitatis nullas … Migne PL 33, 857). — 199a: Epistola ad Paulinum (BHM 53). — 201a: Epistola ad Paulinum (BHM 58). — 202a: Epistola ad Paulinum (BHM 85). — 202b: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Oceanum: De vita clericorum (BHM 342). — 203b: Epistola ad Oceanum (BHM 69). — 205b: Epistola ad Nepotianum (BHM 52). — 208a: Epistola ad Rusticum (BHM 125). — 210b: Epistola ad Heliodorum (BHM 14). — 212a: Epistola ad Heliodorum (BHM 60). — 214b: Epistola ad Exuperantium (BHM 145). — 214b: Epistola ad Lucinum Baeticum (BHM 71). — 215b: Epistola ad Rusticum (BHM 122). — 217a: Epistola ad Sabinianum (BHM 147). — 219a: Bachiarius: Epistola ad Euagrium: De levita lapso (BHM 358). — 219b: Vita Sancti Pauli (BHM 261). — 221a: Vita Sancti Hilarionis (BHM 262). — 225b: Vita Malchi (BHM 263). — 227a: De viris illustribus (Hortaris me dexter ut tranquillum sequens … BHM 260). — 234b: Prologus in libro Didymi Alexandrini: De spiritu sancto (BHM 258). — 234b: Paulinus Nolanus: Epistola ad militem saeculi, ut Christo militet (BHM 359). — 236a: Epistola ad Paulam et Eustochium (BHM 157). — 236a: Epistola ad Sophronium (BHM 158). — 236a: Epistola ad Sunniam et Fretelam (BHM 106). — 241a: Epistola ad Cyprianum (BHM 140). — 243b: Epistola ad Praesidium (BHM 155). — 245a: Epistola ad Euangelum (BHM 146). — 245b: Epistola ad Euangelum (BHM 73). — 246b: Pseudo-Origenes: Homilia in Melchisedech (Religiosa devotio servorum Dei … CCL–Clavis 675a). — 247b: Epistola ad Vitalem (BHM 72). — 248a: Epistola ad Amandum (BHM 55). — 249a: Epistola ad Innocentium (BHM 1). — 250a: Epistola ad Dardanum (BHM 129). — 251b: Epistola ad Dardanum: De diversis generibus musicorum (BHM 323). — 251b: Caelestius: Epistola ad Turasium: Super morte filiae suae consolatoria (BHM 340). — 252b: Epistola ad Iulianum (BHM 118). — 254a: Epistola ad Castricianum (BHM 68). — 254b: Epistola ad Abigaum (BHM 76). — 254b: Maximus Taurinensis: Epistola ad amicum aegrotum (BHM 305). — 258a: Pelagius: Epistola ad Oceanum: De ferendis opprobriis (BHM 341). — 259b: Epistola ad Florentinum (BHM 4). — 260a: Epistola ad Florentinum (BHM 5). — 260a: Epistola ad Iulianum (BHM 6). — 260a: Epistola ad Niceam (BHM 8). — 260b: Epistola ad Chrysocomam (BHM 9). — 260b: Epistola ad Paulum (BHM 10). — 261a: Epistola ad Antonium (BHM 12). — 261a: Epistola ad Theodosium (BHM 2). — 261a: Epistola ad Chromatium, Iovinum et Eusebium (BHM 7). — 261b: Epistola ad Desiderium (BHM 47). — 262a: Epistola ad Desiderium: De xii doctoribus (BHM 357). — 262a: Commentarius in Mattheum: Prologus (BHM 217). — 262b: Epistola ad Augustinum (BHM 352). — 262b: Pelagius: Epistola ad Thesiphontem: De divina lege (BHM 307). — 265b: Pelagius: Epistola ad adolescentem (Humanae referunt litterae … CCL–Clavis 732). — 266b: Eutropius: De perfecto homine (BHM 306). — 273b: Eutropius: Epistola ad Geruntii filias: De testamento Gerontii (BHM 302). — 274b: Nicetas Remesianus: De observatione vigiliarum (BHM 331). — 275b: Origenes: In Hieremiam homiliae V, interpretante Hieronymo (BHM 212). — 277a: Epistola de honorandis parentibus (BHM 311). — 277b: De diversis generibus leprarum (BHM 334). — 278a: Theodorus: Sententiae, ab Hieronymo translatae (BHM 267). — 278b: Admonitio contra carnis superbiam: Epistola ad Theodorum (BHM 360). — 279b: Pelagius: De homine poenitente (BHM 333). — 280a: De decem temptationibus populi Israel in deserto (BHM 409). — 281a: De nativitate Domini (BHM 325). — 281a: Sermo de die epiphaniorum, de evangelio ubi Dominus baptizatus est et de Psalmo XXVIII (BHM 227). — 281b: Sermo de quadragesima (BHM 228). — 282a: De exodo, in vigilia Paschae (BHM 229). — 282b: In psalmum XXXXI, ad neophytos (BHM 230). — 283a: In die dominica Paschae, I (BHM 231). — 283b: In die dominica Paschae, II (BHM 232). — 285a: Paschasius Radbertus: Epistola ad Paulam et Eustochium: De assumptione Mariae virginis (BHM 309). — 290a: Epistola ad Paulam (BHM 39). — 291b: Epistola ad Paulam (BHM 30). — 292a: Epistola ad Eustochium (BHM 22). — 298b: Epistola ad Eustochium (BHM 31). — 298b: Epistola ad Eustochium (BHM 108). — 304a: Regula monachorum, ad Eustochium sacram Deo virginem (BHM 560). — 312a: Pelagius: Epistola ad Marcellam: De sufferentia temptationum (BHM 303). — 313a: Epistola ad Marcellam (BHM 43). — 313b: Epistola ad Marcellam (BHM 46). — 315b: Epistola ad Marcellam (BHM 59). — 316a: Epistola ad Marcellam (BHM 25). — 316a: Epistola ad Marcellam (BHM 44). — 316a: Epistola ad Marcellam (BHM 26). — 316b: Epistola ad Marcellam (BHM 29). — 317b: Epistola ad Marcellam (BHM 37). — 317b: Epistola ad Marcellam (BHM 28). — 318a: Epistola ad Marcellam (BHM 32). — 318a: Epistola ad Marcellam (BHM 34). — 319a: Epistola ad Marcellam (BHM 38). — 319a: Epistola ad Marcellam (BHM 23). — 319b: Epistola ad Marcellam (BHM 24). — 320a: Epistola ad Principiam (BHM 127). — 321b: Epistola ad Principiam (BHM 65). — 324b: Epistola ad Demetriadem (BHM 130). — 328b: Pelagius: Epistola ad Demetriadem: De virginitate (BHM 301). — 335a: Pelagius: Epistola ad filiam Mauritii: Laus virginitatis (BHM 313). — 338a: Eutropius: Epistola ad Terenciam: De vera circumcisione (BHM 319). — 343a: Epistola ad Furiam (BHM 54). — 345a: Epistola ad Salvinam (BHM 79). — 347a: Epistola ad Geruchiam (BHM 123). — 350a: Epistola ad Celantiam (BHM 148). — 353a: Epistola ad Theodoram (BHM 75). — 353b: Epistola ad Laetam (BHM 107). — 355b: Epistola ad Pacatulam (BHM 128). — 356b: Epistola ad Pammachium (BHM 66). — 358a: Epistola ad Oceanum (BHM 77). — 360a: Epistola ad Fabiolam (BHM 64). — 363a: Epistola ad Fabiolam (BHM 78). — 368a: Epistola ad Algasiam (BHM 121). — 375a: Epistola ad Hedybiam (BHM 120). — 380b: Epistola ad Asellam (BHM 45). — 381a: Epistola ad matrem et filiam in Gallia commorantes (BHM 117). — 382b: Epistola ad Castorinam (BHM 13). — 382b: Epistola ad virgines Haemonenses (BHM 11). — 382b: : Epistola ad virginem in exilium missam consolatio (BHM 304). — 384a: De lapsu virginis (BHM 320). — 386b: Pseudo-Eusebius, Sophronius Eusebius: Epistola de morte gloriosissimi Hieronymi (BHM 903,1). — 396b: Pseudo-Augustinus: Epistola de magnificentiis beati Hieronymi (BHM 903,2). — 399a: Pseudo-Cyrillus: Epistola de miraculis Hieronymi (BHM 903,3).
Anm. 1. Die Ausgabe ist angesichts zahlreicher Varianten von der nachfolgenden Nr nur durch die abweichende Vorrede zu unterscheiden. Vgl. hierzu Hellinga in New directions in textual studies. Austin 1990 S. 127–149, bes. 140–149. — Hellinga in Biblis (1995/96): The Georg Svensson lectures 1993, 1994 and 1995. Stockholm 1997 S. 67–108.
Anm. 2. Zu den in den einzelnen Ex. in unterschiedlicher Anzahl festzustellenden Varianten und ihrer Entstehung vgl. Anm. 1 zur nachfolgenden Nr.
Anm. 3. Zum Hrsg. vgl. Falk in Zentralblatt für Bibliothekswesen 16(1899) S. 233–237. — Germania Benedictina IX. St. Ottilien 1999 S. 734. — Peter Schöffer hat diese Ausgabe in zwei Buchanzeigen angekündigt. Vgl. Velke in Veröffentlichungen der Gutenberg-Gesellschaft V–VII. Mainz 1908 S. 231–235 u. Taf. V. — Winteroll, Hans Michael: Summae innumerae. Die Buchanzeigen der Inkunabelzeit und der Wandel lateinischer Gebrauchstexte im frühen Buchdruck. Stuttgart 1987. S. 117–167. (Stuttgarter Arbeiten zur Germanistik. 193.).— Zum Verhältnis von Werkstatt, Buchschmuck und Vertrieb vgl. König in Johannes Gutenberg. Regionale Aspekte des frühen Buchdrucks. Berlin 1993. S. 130–148. (Beiträge aus der Staatsbibliothek zu Berlin — Preußischer Kulturbesitz. 1.). — Zu den Fragm. Utrecht BU vgl. van den Berg, Estel: Fragments of Jerome’s Epistolae (Mainz: Peter Schoeffer, 1470) in the Utrecht University Library. In: Fragmentology 4(2021) S. 101–113 [5.I.2022].
Anm. 4. Aguttes. Les Collections Aristophil (Lyon) Kat. 2 (Paris, 16.VI.2018) Nr 26 m. Prov. Camarillo DohenyMemL/Paris MLettr (Perg.).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 1. München SB (Digitalisate)(Ex. 1), (Ex. 2, Probedr.).
H 8553. CBB 1947. Ce³ H-165 u.Suppl. H-165b. IBP 2784 u.Add. IDL 2298. IGICorr 4736A. Pell 5967. CRF XIII 1159. VB² 1521.5. BSB-Ink H-246. CIBN H-98. Pr 91. BMC I 27.IC 150. Borm: IG 1339. Collijn: Uppsala 707. Deckert 361. Dokoupil 593. Günther 1852. 1853. Hartig: Paderborn 341. Hubay: Augsburg 1042. Inventaŕ inkunabulov 310–312. Madsen 1967–1969. Mitchell: Aberdeen 1. Nentwig 211. Rhodes: Oxford 914. Sack: Freiburg 1833. Schüling 442. Voulliéme: Trier 884. ISTC ih00165000.
Aberdeen UL (a). Alba Julia Batthyan (a). Antwerpen MPlantin (a), StArch (Fragm. Bl. 280). Aschaffenburg HB (2 Ex., 1. Ex. a, Perg., 2. Ex. b). Augsburg SStB (a). Basel UB (b). Berlin *SB (Fragm. Bl. 280–282 u. 284). Bern UB (def.). Beromünster Stift (a). Braunschweig StB (Perg., def.). Bregenz LB
. Brescia BQuerini (a). Brno UKn (b, def.). Bryn Mawr GoodhartL (b). Budapest BU (b, def.). Cambrai BMun (b). Cambridge TrinityC (b). Chatsworth L (a). Chicago NewberryL (b). Coimbra BU (a). Dresden SUB
(a). Dunedin PL
(Fragm. 1 Bl.). Freiburg UB
(a). Giessen UB (2 Ex., 1. Ex. a, 2. Ex. Probedruck). Glasgow UL (b). Göttingen SUB (2 Ex., 1. Ex. b, 2. Ex. b). Halle ULB. Isny K (a). Karlsruhe LB
(Perg.). Kiel UB
(a). Klosterneuburg Aug (nur Bl. 1–198). København KglB (3 Ex., 1. Ex. a, 2. Ex. b, 3. Ex. b, def.). Kraków BU (a). Leipzig BuchM
(a, def.), UB
(Perg.). Lindau StB (def.). London BL
(2 Ex., 1. Ex. b, 2. Ex. a, Perg.). Mainz GutenbergM. Marburg UB (b, def.). Mogiła Zisterz (b). Moskva GosB (3 Ex., 1. Ex. a, 2. Ex. b, Perg., 3. Ex. b). München SB
(2 Ex., 2. Ex. Perg. Fragm. Bl. 347. Probedr., def.). New York MorganL (b, Perg.). Oxford Bodl (b), NewC (a). Paderborn AkadB (b). Paris Arsenal (4 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. a, 3. Ex. a, 4. Ex. b), BN (4 Ex., 1. Ex. a, 2. Ex. b, Perg., 3. Ex. b, Perg., 4. Ex. b). Pommersfelden Schönborn (a). Poznań BRaczynski (b). Praha NKn (b). Reutlingen StB (b). Rostock UB
(Perg. Fragm. Bl. 263, def.). Salzburg UB (b). San Francisco SL (def.). Saint-Omer BMun (a). San Marino (Calif.) HuntingtonL (b, Perg.). Sankt Petersburg NB (2 Ex., 1. Ex. b, 2. Ex. b). Strasbourg BNU (b). Stuttgart LB
(a). Trier StB (a). Uppsala UB (a). Utrecht BU (2 Ex., 1. Ex. Perg. 22 Fragm., 2. Ex. Fragm.). Versailles BMun (b). Warszawa BN† (b), Sem (b). Washington (D.C.) LC (2 Ex., 1. Ex. b, Perg., 2. Ex. b). Wiesbaden LB
(b). Williamstown ChapinL (a). Włocławek ehem. Kap. Wolfenbüttel HerzogAugustB. Wrocław BU (2 Ex., 1. Ex. a, 2. Ex. a), Kap. Würzburg UB
(b). Zwettl Zisterz (a).  — Schäfer (Schweinfurt) (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 95 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Gesamtkatalog der Wiegendrucke • © 2008 Anton Hiersemann, Stuttgart • https://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/GW12424.htm • Letzte Änderung: 2012-11-26