Infantia
De infantia Salvatoris
Apokryphe Texte zur Kindheit Christi. Die italienischen Drucke (M12046, M12048, M12049) überliefern das apokryphe „Evangelium Pseudo-Matthaei“, das hier fälschlicherweise als eine Übersetzung des Hl. Hieronymus ausgewiesen ist. Vorangestellt ist den Ausgaben ein fingierter Einleitungsbrief (BHM 350, „Petitis a me ut vobis rescribam …“), der in der hs. Tradition üblicherweise nicht das „Evangelium Pseudo-Matthaei“, sondern den „Libellus de Nativitate Sanctae Mariae“ einleitet. Verfasser des Einleitungsbriefs war nach BHM Paschasius Radbertus (✽um 785; †um 865).
Die nur fragmentarisch erhaltene Ausgabe M1204820 überliefert eine Bearbeitung des „Evangelium Pseudo-Matthaei“; M12051 eine textlich von ihm unabhängige Darstellung der Kindheit Jesu, vgl. Arnim.
Vgl. Reinsch, Robert: Die pseudo-evangelien von Jesu und Maria’s Kindheit. Halle 1879. — Lambert, Bernard: Bibliotheca Hieronymiana manuscripta. T. 1–4. Steenbrugge 1969–1972 (Instrumenta patristica. 4.) (zitiert: BHM). — Arnim, Manfred von: Maculaturalia. In: Philobiblon 26(1982) S. 178–188. — Antike christliche Apokryphen in deutscher Übersetzung. Hrsg. Christoph Markschies; Jens Schröter. 7. Aufl. der von Edgar Hennecke begründeten und von Wilhelm Schneemelcher fortgeführten Sammlung der neutestamentlichen Apokryphen. Bd. 1. Evangelien und Verwandtes. Tübingen 2012.
Ausg. Evangelia apocrypha. Adhibitis plurimis codicibus graecis et latinis maximam partem nunc primum consultis atque ineditorum copia insignibus. Hrsg. Konstantin von Tischendorf. 2. Aufl. Leipzig 1876 (zitiert: Tischendorf). — W. Caxtons Infantia salvatoris. Hrsg. F. Holthausen. Halle 1891. — Libri de nativitate Mariae. Pseudo-Matthaei Evangelium. Hrsg. Jan Gijsel. Turnhout 1997 (Corpus Christianorum. Series Apocryphorum. 9.) (zitiert: Gijsel). — Libri de nativitate Mariae. Libellus de nativitate Sanctae Mariae. Hrsg. Rita Beyers. Turnhout 1997 (Corpus Christianorum. Series Apocryphorum. 10.)
M12046 De infantia Salvatoris (Evangelium Pseudo-Matthei). Davor: Paschasius Radbertus: Epistola ad Chromatium et Heliodorum de nativitate sanctae Mariae (BHM 350). Daran: Gedicht „Anna solet dici tres genuisse Marias“ (Walther: Carmina 1060). [Rom: Johann Gensberg, um 1474]. 
Vorlage: München SB (Digitalisat).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 84. München SB (Digitalisat). New Haven UL (Digitalisat).
H 8583. Ce³ H-180. CIH 1779. IBP 2803. IDL 2312. IGI 4276. BSB-Ink P-24. Pr 3504. BMC IV 51.IA 17810. Errani-Palma: Cesena 248, 5. ISTC ih00180000.
Cesena BMalatest
(Bl. 1 fehlt). Darmstadt *ULB. Fermo BCiv. Gdańsk Akad. Győr ehem. Sem
. Haag MMeerman
. London BL
(IA.17810). München SB
. New Haven UL
. Wien NB
. Zürich ZB.
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
M12049 De infantia Salvatoris (Evangelium Pseudo-Matthei) etc. Davor: Paschasius Radbertus: Epistola ad Chromatium et Heliodorum de nativitate sanctae Mariae (BHM 350). [Turin: Johannes Fabri, um 1476]. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Inhalt: Bl. 1a: Paschasius Radbertus: Epistola ad Chromatium et Heliodorum de nativitate sanctae Mariae (BHM 350) (Petitis a me ut vobis rescribam …). — 1b: De infantia Salvatoris (Evangelium Pseudo-Matthei) (In diebus illis erat vir in Israel nomine Joachim ex tribu Juda …). 25a: Gedicht „Anna solet dici tres genuisse Marias“ (Walther: Carmina 1060) (Anna solet dici tres genuisse Marias …). 25b: Pseudo-Lentulus: Epistola ad senatum Romanum: De statura Christi (Apparuit temporibus nostris et adhuc …). — 26a: Pseudo-Pilatus, Pontius: Epistola ad Tiberium (Nuper accidit quod ipse probavi …). — 27a: Vindicta Salvatoris (An valitudo aliqua sit speranda ut liberior factus …). — 27a: Epistola Abaragi regis ad salvatorem.
Anm. Gegenüber M12046 erweiterte Fassung, bei der auf das Gedicht „Anna solet dici tres genuisse Marias“ noch vier weitere apokryphe Texte folgen (vgl. BMC VII 1054).
H 9178. IGICorr 4276A. Pell 5980. CRF XIX 741. CIBN I-33 u.Add. Pr 7218. BMC VII 1054. Bod-inc H-096. ISTC ih00180500.
Besançon BMun
. Faenza Lyz. London BL
. Oxford Bodl
. Paris BN
.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
M12048 De infantia Salvatoris (Evangelium Pseudo-Matthei). Davor: Paschasius Radbertus: Epistola ad Chromatium et Heliodorum de nativitate sanctae Mariae (BHM 350). Daran: Gedicht „Anna solet dici tres genuisse Marias“ (Walther: Carmina 1060). [Rom: Eucharius Silber, um 1490]. 
Vorlage: Città del Vaticano BVat (Digitalisat).
Anm. Inhalt wie M12046.
C 3264. IDL 2475. Kaplan 255. ISTC ih00180700.
Auckland PL. Città del Vaticano BVat
. Glasgow UL
. Leiden BU
. Marburg *UB. Sankt Petersburg NB
. Stuttgart LB
. Uppsala UB.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
M1204820 De infantia Salvatoris. [Südwestfrankreich, um 1480/85]. 
Inhalt: Tischendorf XXXIII; XXXV; XXXVIII–XXXIX.
Anm. 1. Typen ähnlich wie M1726320.
Anm. 2. In der Textgestalt von den italienischen Drucken abweichende Bearbeitung des „Evangelium Pseudo-Matthaei“. Die fragmentarisch überlieferten Textstellen entsprechen inhaltlich Tischendorf XXXIII, XXXV u. XXXVIII–XXXIX. Vgl. dazu Arnim, Manfred von: Maculaturalia, in: Philobiblon 26(1982) S. 178–188 (m. 2 Abb.).
Kat. Bibl. Schäfer 208. ISTC ii00073500.
Schweinfurt BSchäfer
(Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Vorlage: New York MorganL (Mikrofilm).
Anm. Vom „Evangelium Pseudo-Matthaei“ textlich unabhängige Darstellung der Kindheit Christi. Vgl. W. Caxtons Infantia salvatoris. Hrsg. F. Holthausen. Halle 1891.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48.
HC 9180. Duff-Hellinga 222. Ce³ I-73. ISTC ii00073000.
Melbourne SL (Fragm. 1 Bl.). New York *MorganL
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gesamtkatalog der Wiegendruckehttps://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/INFANTI.htm • Letzte Änderung: 2022-03-09